Η καύχηση - π. Τιμοθέου Παπασταύρου

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ (8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019)

"Ἐμοὶ δὲ μὴ γένοιτο καυχᾶσθαι εἰ μὴ ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου

ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ" (Γαλ. ΣΤ΄ 14).

Ἡ ἁμαρτωλὸς καύχησις καὶ ἡ κατὰ Χριστὸν ... .

Καύχησις, σημαίνει ἐγωϊσμὸς καὶ ἀλαζονεία. Σημαίνει, ὑπεροψία καὶ ... ὅ,τι ἔχει σχέσιν μὲ τὸ τεράστιον καὶ κορυφαῖον τοῦτο ἁμάρτημα τῆς ὑπερηφανείας. Εἶναι τοῦτο τὸ ἁμάρτημα, τὸ ὁποῖον ἀποτελεῖ τὴν "ρίζαν" καὶ τὸ "θεμέλιον" ὅλων τῶν ἄλλων ἁμαρτημάτων καὶ τὸ ὁποῖον, ὁ Κύριος, ἐκεῖ εἰς τὴν παραβολὴν "τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου", ἐχαρακτήρισεν ὡς τὸ μέγιστον ἐμπόδιον διὰ τὴν εἰσοδόν μας εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν διὰ τῶν ἀθανάτων λόγων, "πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται" (Λουκ. ΙΗ΄ 14). Εἶναι τὸ πάθος ἐκεῖνο κατὰ τὸ ὁποῖον, ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος, ὑπεραίρεται ἔναντι τῶν ἄλλων, διὰ τὴν ... καταγωγήν του, διὰ τὰς ἐπιδόσεις του, διὰ τὴν εὐμορφίαν του, διὰ τὸν πλοῦτον του, διὰ τὰ ἀξιώματά του, διὰ τὰς ἱκανότητάς του, πολλάκις δέ, διὰ τὴν δῆθεν ἀρετήν του ἢ καὶ διὰ τὰς ἁμαρτωλάς του κινήσεις καὶ δι᾿ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα θὰ κατακριθῇ ὑπὸ τοῦ ἀδεκάστου Κριτοῦ. 

Εἰς τὴν σημερινὴν περικοπήν, ὅμως, ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, παρουσιάζει ἑαυτὸν ... καυχώμενον καὶ συνιστᾷ διὰ τῶν λόγων του, τὴν τοιαύτην καύχησιν καὶ εἰς τοὺς λαβόντας τὴν ἐπιστολήν του (Γαλάτας), ἀλλὰ καὶ εἰς ὅλους τοὺς μετ᾿ ἔπειτα Χριστιανοὺς τοὺς μελετῶντας τὴν ἐν λόγῳ ἐπιστολήν. Καυχᾶται, ὅμως, ὄχι διὰ εὐτελῆ καὶ ἀσήμαντα καὶ μικρὰ καὶ ἁμαρτωλὰ πράγματα. Καυχᾶται διὰ τὸν Σταυρὸν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ κατ’ ἐπέκτασιν, διὰ τὴν πίστιν του εἰς τὸν Χριστὸν καὶ εἰς τὸ πάθος τὸ ὁποῖον συνεπάγεται ἡ πίστις αὕτη. Καυχᾶται ὁ θεῖος Ἀπόστολος, ὄχι διὰ τὴν τεραστίαν μόρφωσίν του, οὔτε διὰ τὴν κλῆσιν τὴν οὐράνιον διὰ τῆς ὁποίας ἔλαβεν τὸ Ἀποστολικὸν ἀξίωμα, οὔτε, ἀκόμη, διὰ τὴν μοναδικὴν ἐπιρροὴν τὴν ὁποίαν ἀσκοῦσεν εἰς τοὺς χριστιανοὺς τῆς ἐποχῆς του, ἀλλὰ διὰ τὸν Σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ διὰ τοῦ ὁποίου χαράσσεται, ὁ κόπος καὶ τὸ αἷμα ἐκείνου ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ τὸν ... ἀκολουθήσῃ˙ "δι' οὗ ἐμοὶ κόσμος ἐσταύρωται κἀγὼ τῷ κόσμῳ" (Γαλ. ΣΤ΄ 14). Αὐτὴ εἶναι ἡ χαρὰ καὶ τὸ καύχημα τοῦ Παύλου˙ ἡ τριπλῆ ... σταύρωσις!!! Ἡ Σταύρωσις τοῦ Κυρίου, ἡ σταύρωσις καὶ ὁ θάνατος τοῦ κόσμου καὶ κάθε κοσμικῆς ἐπιθυμίας καὶ νοοτροπίας, καὶ ἡ δική του σταύρωσις. Δηλαδή, ἡ ἀναισθησία του διὰ τὸν κόσμον καὶ ἡ μίμησις τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ πάθους Του.

Ἡ καύχησις τῶν κοσμικῶν ἀνθρώπων.

Γνωρίζομεν ἅπαντες, ποῖα εἶναι ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα τῆς παρούσης ζωῆς, διὰ τὰ ὁποῖα οἱ ἄνθρωποι ὑπεραίρονται καὶ συγκρίνονται μεταξύ των καὶ μισοῦνται καὶ μάχονται ... Ἀνεφέραμεν τινὰ ἐξ αὐτῶν, καὶ ἐπειδὴ ἴσως διεκρίναμεν νὰ εἴμεθα καὶ ἡμεῖς μετὰ τῶν τοιούτων ... καυχωμένων, ἴσως ἠσθάνθημεν καί τινα ἐντροπήν. Ἡ τοιαύτη καύχησις, ἡ δαιμονιώδης, ἡ δημιουργοῦσα ἔριδας καὶ σχίσματα, εἶναι, οὐχὶ μόνον ἡ ἁμαρτωλὸς ἀλλὰ καὶ ἡ ἀνόητος, διότι, ἐκεῖνα διὰ τὰ ὁποῖα καυχῶνται οἱ κοσμικοί, εἶναι τὰ ... ἀπορρίμματα. Εἶναι προσωρινὰ καὶ φθαρτά˙ εἶναι μικρὰ καὶ ἄσημα. Εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα μένουσι καὶ "συντροφεύουσι" τὸν ἄνθρωπον δι’ ὀλίγον καὶ ἐν συνεχείᾳ ἐγκαταλίπουσι τοῦτον δίχως νὰ παράσχουν εἰς αὐτόν, τὴν παραμικρὰν βοήθειαν, ἀκόμη δε, καὶ ἀγαθὴν μνήμην. Ποῦ εἶναι οἱ αὐτοκράτορες καὶ βασιλεῖς μὲ τὸν τόσον πλοῦτον καὶ τὴν τόσην δόξαν καὶ τὴν τόσην ἰσχὺν καὶ δύναμιν; Ποῦ εἶναι οἱ πλούσιοι μετὰ τῶν ἀμυθήτων ὑπαρχόντων των; Ποῦ αἱ τιμαὶ καὶ αἱ ἀλαζονεῖαι τῆς ἐξουσίας; ... "Πάντα κόνις, πάντα τέφρα, πάντα σκιά", κατὰ τὸν γνωστὸν νεκρώσιμον ὕμνον. Ἀναχωροῦντες οὗτοι ἐκ τῆς παρούσης ζωῆς, ἐξεχάσθησαν καὶ ... ἔμειναν ἐδῶ καὶ ἐφθάρησαν καὶ ἅπαντα τὰ ... κοσμήματα τοῦ παρόντος τούτου κόσμου.

Ἐπειδὴ δὲ ταῦτα, δημιουργοῦσιν εἰς τοὺς ἀνθρώπους, ἐγωϊσμοὺς καὶ ἀντιπαλότητας καὶ διχονοίας καὶ ἔριδας, κυρίως δέ, ἀποστασιοποιοῦσι τοῦτον ἐκ τῆς ἀφοσιωτικῆς εἰς Χριστὸν πίστεως, γίνονται, ὀλέθρια βάρη ἅτινα καταβιβάζουσι τὴν ψυχὴν "ἕως ἅδου κατωτάτου, ἐν σκοτεινοῖς καὶ ἐν σκιᾷ θανάτου", κατὰ τὰς χαρακτηριστικὰς παραβολὰς τοῦ Κυρίου, ("πλουσίου καὶ Λαζάρου", καὶ "ἄφρονος πλουσίου").

"Καυχῶνται ἐν δόξῃ οἱ Ἅγιοι".

Ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας, ἠρνήθησαν καὶ ἐβδελύχθησαν, πάντα τὰ ἐπίγεια καὶ κοσμικὰ καὶ πρόσκαιρα καὶ ἔστρεψαν τὴν ἐπιθυμίαν καὶ ἀγάπην των εἰς ἐκεῖνα, "ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν" (Α΄ Κορ. Β΄ 9). Δι’ αὐτά, τὰ αἰώνια καὶ μένοντα τὰ ὁποῖα ὑπεσχέθη ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, ἠρνήθησαν ἀκόμην καὶ τὴν ἰδίαν βιολογικὴν ζωήν των καὶ ὑπέστησαν μυρίας βασάνους διὰ τὴν κληρονομίαν τῶν μελλόντων αὐτῶν ἀγαθῶν. Ταύτην τὴν ἐπιλογὴν προβάλλει εἰς ἡμᾶς ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, ἐπιθυμῶν ἵνα καταδείξῃ τὴν ὑπεροχὴν τούτων ἔναντι τῶν κοσμικῶν καὶ φθαρτῶν τὰ ὁποῖα "σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει καὶ κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι" (Ματθ. ΣΤ΄ 19). Ὁ Ἅγιος, ἔχων ἐστραμμένην τὴν προσοχήν του εἰς τὴν δόξαν τῆς Οὐρανίου Βασιλείας, καυχᾶται καὶ χαίρει δι’ αὐτὴν καὶ ἀπορρίπτει καὶ περιφρονεῖ μετὰ βδελυγμίας ὅλα ἐκεῖνα τὰ ἐπίγεια καὶ φθαρτά, τῆς παρούσης ζωῆς. Τοῦτο διαπιστοῦμεν, ὅταν βλέψωμεν εἰς τοὺς βίους ὅλων τῶν Ἁγίων, κυρίως ὅμως, τῶν μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν. Πόσας κολακείας καὶ πόσα γήϊνα δῶρα καὶ πόσα ἀξιώματα καὶ πόσας τιμάς, δὲν ὑπεσχέθησαν οἱ εἰδωλολάτραι βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες εἰς τοὺς ἀφοσιωμένους καὶ πιστοὺς τοῦ Θεοῦ; Ὅμως δι’ ἐκείνους τοὺς μακαρίους, ... "τὸ πολίτευμα ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει" (Φιλιπ. Γ΄ 20), καὶ ... "οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν" (Ἑβρ. ΙΓ΄ 14).

Ἡ καύχησις τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν καταγωγὴν καὶ τὸν πλοῦτον καὶ τὰς κοσμικὰς ἀπολαύσεις, ἀλλὰ ἀπὸ τὰ οὐράνια ἐκεῖνα ἀγαθά, "ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν" (Α΄ Κορ. Β΄ 9). Ταύτην τὴν καύχησιν ἔχοντες καὶ ἡμεῖς, εἴθε νὰ τύχωμεν τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν τῆς ἀπολαύσεως. Ἀμήν.

                                                                                    Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

                                                                              Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

Εφημερίδα "ΔΙΨΩ" ΙΟΥΛΙΟΣ 2019

Δ Ι Ψ Ω

Από την Ελληνορθόδοξη Κοινωνία Προσώπων «ΔΙΨΩ»

Ιούλιος 2019

Για να διαβάσετε ολόκληρη την εφημερίδα "ΔΙΨΩ" του Ιουλίου πατήστε ΕΔΩ.

Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2019

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα.

Για αυτούς που προσεγγίζουν τη μέση ηλικία (άνδρες και γυναίκες)

Αν προσεγγίζεις τη μέση ηλικία ή βρίσκεσαι α’ αυτήν, ίσως έχεις κι εσύ κάποιες ανησυχίες. Τι είναι βασικά η κρίση της μέσης ηλικίας; Τι την προκαλεί; Περνούν απ’ αυτή όλα τα μέσης ηλικίας άτομα;

Αν είσαι γυναίκα ξέρεις ότι, αν ζήσεις αρκετά, θα περάσεις από την εμμηνόπαυση και θα συμβούν σε σένα βιολογικές αλλαγές που δεν θα σου επιτρέπουν πια να συλλάβεις πάλι. Αν είσαι άνδρας θα έχεις ακούσει για την ανδρική κλιμακτήριο. Ο πατέρας σου πιθανότατα δεν γνώριζε αυτό τον όρο, μόλο που και σ’ αυτή την εποχή οι άνθρωποι βίωναν αυτό που τώρα αυτός περιγράφει. Στις μέρες μας μπορεί να δίνεται ίσως όλο και περισσότερη έμφαση στην ανδρική κλιμακτήριο.

Στην περίπτωση των γυναικών είναι προφανές ότι στην εμμηνόπαυση παίζουν ρόλο οι βιολογικοί παράγοντες. Κάποιοι έχουν ισχυρισθεί ότι υπάρχει επίσης βιολογικός παράγοντας στην περίπτωση της ανδρικής αλλαγής ζωής, ίσως μικρότερης σημασίας, αλλά αυτό δεν έχει διαπιστωθεί κλινικά.

Ωστόσο οι βιολογικοί παράγοντες δεν είναι το βασικό θέμα της κρίσης της μέσης ηλικίας. Π.χ. οι εξάψεις και όχι η κατάθλιψη αποτελούν μέρος της γυναικείας εμμηνόπαυσης. Ωστόσο η ψυχολογική αντίδραση μιας γυναίκας στις εξάψεις μπορεί να προκαλέσει μια κρίση. Παρά το ενδεχόμενο ορμονικών αλλαγών στους άνδρες τα μόνα συγκεκριμένα στοιχεία όσον αφορά στην κρίση της μέσης ηλικίας είναι ψυχολογικά και πνευματικά.

Οι σωματικές αλλαγές, όπως οι ρυτίδες της επιδερμίδας, η απώλεια των μαλλιών, η χαλάρωση του σώματος, που συνοδεύουν την απώλεια της νεότητας, αν και έχουν μια βιολογική βάση, έχουν κυρίως ψυχολογική επίδραση στον μεσήλικα η οποία καθορίζεται από το σύστημα αξιών του.

Ποια είναι η φύση της ψυχολογικής κρίσης; Είναι μια κρίση αξιών. Μια σωστή κατανόηση αυτής της κρίσης είναι η άποψη ότι η κρίση αυτή είναι μια άλλη εφηβεία. Ερωτήματα για το νόημα της ζωής που σε ταλαιπώρησαν στην εφηβεία μπορεί να επιστρέψουν στη μέση ηλικία.

Στην εφηβεία συνειδητοποιούμε έντονα την ατομικότητά μας, την μοναχικότητά μας, καθώς αρχίζουμε να χάνουμε τους δεσμούς μας με την οικογένειά μας και αυτό μπορεί να είναι μια τρομακτική εμπειρία. Αυτό το αίσθημα μοναχικότητας μπορεί να επιστρέψει στη μέση ηλικία και να είναι εξίσου τρομακτικό.

Ένας παράγοντας που μπορεί να επισπεύσει την κρίση της μέσης ηλικίας είναι η αλλαγή της σχέσης των γονιών με τα παιδιά τους. Αν και η κοινωνία τους θεωρεί υπεύθυνους για τα παιδιά τους, συχνά η επιρροή τους σ’ αυτά είναι πολύ περιορισμένη. Ως νεώτεροι γονείς μπορεί να δήλωναν τι θα μπορούσαν να ανεχθούν και τι δεν θα μπορούσαν να ανεχθούν απ’ τα παιδιά τους.

Οι γονείς των εφήβων χρειάζεται να αντιστέκονται , όταν τα παιδιά τους δεν σέβονται τις αξίες που τους έχουν διδάξει, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η πολύ αντίσταση εμποδίζει την πρόοδο και η λίγη αντίσταση επιτρέπει αλλαγές χωρίς στάθμιση των συνεπειών. Πόσο είναι πολύ και πόσο λίγη, αυτές είναι ερωτήσεις που ταλαιπωρούν τους γονείς. Εξ άλλου είναι πολύ πιθανόν οι αξίες που έχουν διδάξει στα παιδιά τους να μην είναι γνήσιες.

Εμμανουήλ Ρουμελιώτης

Αύριο εορτάζει ο Άγ. Ιερομάρτυρας Μάξιμος Σάντοβιτς...

Σεβαστοί και αγαπητοί μου,

1. Αύριο εορτάζει  ο Άγ. Ιερομάρτυρας Μάξιμος Σάντοβιτς (+1914). Μαρτύρησε υπό τον Ουνιτών «με την κατηγορία ότι ήταν Ορθόδοξος, ότι χρησιμοποιούσε εκκλησιαστικά βιβλία γραμμένα στα ρωσικά και ότι συνεργαζόταν με τους Ρώσους εχθρούς των Αυστριακών» (Νέος Συναξαριστής Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας)!

Τραγικά επίκαιρος ο Άγιος!

2. Ο τ. πρόεδρος της Ουκρανίας Ποροσένκο (πρωτεργάτης της “αυτοκεφαλίας” και συνομιλητής του Φαναρίου) συμμετείχε σε ουνίτικη λειτουργία στο Κίεβο και μετά το πέρας της Λειτουργίας δήλωσε στα ΜΜΕ ότι «είναι πολύ σημαντικό να ενωθούν η Ουκρανική Ελληνο-καθολική Εκκλησία και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας». [σ.σ. Ο Ποροσένκο ξέρει από διαδικασίες … ενώσεως των διεστώτων!  Νομίζω οι αρμόδιοι θα προσφύγουν στην εμπειρία του…]

Τόνισε παράλληλα ότι και οι Ουκρανοί Ουνίτες, προσευχήθηκαν για την απονομή του Τόμου Αυτοκεφαλίας, υπογραμμίζοντας ότι «είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι, όταν ο Κύριος μας χάρισε τον Τόμο, οι άνθρωποι αυτοί [οι Ουνίτε] είχαν προσευχηθεί για να γίνει αυτό και ο Κύριος εισάκουσε τις προσευχές μας».

Ο  κ. Ποροσένκο αναφέρθηκε και στις σχέσεις του με τον Προκαθήμενο της Ουκρανικής Ουνιτικής Εκκλησίας, Πατριάρχη Σβιατοσλάβ, τονίζοντας: «Ο Κύριος μας έστειλε πολύ σοφούς ιεράρχες – τον Πατριάρχη Σβιατοσλάβ και τον Μακαριώτατο Επιφάνιο. Είναι ευχάριστο ότι συνομιλούν και επικοινωνούν μεταξύ τους και συντονίζουν τις ενέργειές τους».

[Αναλυτικότερα: https://www.romfea.gr/ekklisies-ts/ekklisia-tis-oukranias/31342-porosenko-tha-einai-simantiko-na-enothei-i-ellinokatholiki-me-tin-oukraniki-ekklisia]

Κατόπιν αυτών, ποιος αμφιβάλει ότι  μόνο "ευοίωνες" είναι προοπτικές για την Ορθοδοξία εν Ουκρανία.

Η αναγνώριση της «αυτοκεφαλίας» είναι επιβεβλημένη από όλους!

Όσοι αντιστέκονται στην πυρά…

π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

Όλοι οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ είναι λίγο ως πολύ ΑΡΡΩΣΤΟΙ. Μερικοί ίσως το ξέρουν, μερικοί δεν το ξέρουν. Όλοι όμως είναι εκλελεγμένοι για την βασιλεία των ουρανών.

Όλοι είμεθα κοινωνοί της ανθρωπίνης ασθενείας, αλλά σε διαφορετικό μέτρο και με διαφορετικό τρόπο. Σε άλλους η ασθένεια φαίνεται, σε άλλους δεν φαίνεται, διότι ο χαρακτήρας μας είναι διαφορετικός. Όσοι άνθρωποι είμεθα τόσοι και οι χαρακτήρες, τόσες και οι ψυχοσυνθέσεις.

Παράδειγμα, δεν είμαστε όλοι εξίσου βαθείς, εξίσου σοφοί, εξίσου ισορροπημένοι, εξίσου χαρούμενοι. Άλλος είναι πιο εσωστρεφής, άλλος πιο μελαγχολικός, άλλος πιο βασανισμένος, άλλος πιο ανεύθυνος, άλλος πιο υπεύθυνος, άλλος κατατρύχεται από την ευθύνη της εργασίας του, της ζωής του. Άλλος είναι πιο ελεύθερος στον ψυχικό του κόσμο, άλλος πιο δεσμευμένος κλπ...

Είναι διαφορετική και η αντοχή, αλλά και η κυριαρχία επί του εαυτού μας. Άλλος ετεροκρατείται περισσότερο, άλλος αυτοκρατορείται περισσότερο.

Όλοι οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ είναι λίγο ως πολύ ΑΡΡΩΣΤΟΙ. Μερικοί ίσως το ξέρουν, μερικοί δεν το ξέρουν. Όλοι όμως είναι εκλελεγμένοι για την βασιλεία των ουρανών.

Μόνο κάποιος, κατά τον εγωισμό του, μπορεί να νομίζει πώς είναι καλύτερος ή τελειότερος, ωριμότερος ή υγιέστερος από τον άλλο.

Το αντικείμενο της πάλης ΔΕΝ είναι να ξεπεράσουμε την ψυχοσύνθεσή μας, την κατάστασή μας, την κληρονομικότητά μας, την υγεία μας, διότι τότε θα μοιάσουμε με αυτούς που παλεύουν με τα στοιχεία της φύσεως.

Ας μην προσπαθούμε να ξεπεράσουμε όλα όσα μας έδωσε ο Θεός, διότι αυτά είναι απαραίτητα στοιχεία για την σωτηρία μας.

Γέρων αρχιμ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου

Εφημερίδα "ΔΙΨΩ" ΙΟΥΝΙΟΣ 2019

Δ Ι Ψ Ω

Από την Ελληνορθόδοξη Κοινωνία Προσώπων «ΔΙΨΩ»

Ιούνιος 2019

Για να διαβάσετε ολόκληρη την Εφημερίδα "ΔΙΨΩ" του Απριλίου 2019 πατήστε ΕΔΩ

Πρόγραμμα Σεπτεμβρίου 2019 - Ιερός Ναός Γενεσίου Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2019

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα.

Το "χοϊκό σκήνος" - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΚΥΡΙΑΚΗ ΕΝΑΤΗ (18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2019)

"Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ

οἰκεῖ ἐν ὑμῖν;" (Α΄ Κορινθ. Γ΄ 16)

Ὁ Ναὸς τοῦ Θεοῦ.

Εἶναι γνωστὸν τὸ οἴκημα ποὺ ὀνομάζεται "Ναὸς τοῦ Θεοῦ". Εἶναι ἡ Ἐκκλησία, - ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ πολὺς λαός, - καὶ εἶναι ὁ Ἅγιος ἐκεῖνος χῶρος, ἐντὸς τοῦ ὁποίου τελοῦνται αἱ ἀκολουθίαι, τὰ Μυστήρια καὶ ἐν γένει, ἡ λατρεία πρὸς τὸν Ἀληθινὸν Θεόν μας, τὴν Ἁγίαν Τριάδα. Εἶναι ὁ ἱερὸς ἐκεῖνος χῶρος, ἐντὸς τοῦ ὁποίου, καλεῖται ὁ πιστὸς Ὀρθόδοξος Χριστιανός, νὰ προσεύχεται καὶ νὰ μετέχῃ τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων, καὶ μόνον διὰ λόγον ἀσθενείας δικαιολογεῖται, βάσει τῶν Ἱερῶν Κανόνων, νὰ ἀπουσιάζῃ κατὰ τὰς ὥρας τῆς λατρείας καὶ τῶν κοινῶν συνάξεων καὶ προσευχῶν. Ὁ Ναὸς τοῦ Θεοῦ, δὲν εἶναι ἁπλῶς ἕν κτιστὸν οἰκοδόμημα, ἀλλὰ εἶναι κυρίως, ὁ ἡγιασμένος "οἶκος τοῦ Θεοῦ", τὸν ὁποῖον ἡγίασε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον διὰ τῶν Ἱερῶν Ἐγκαινίων ἢ καὶ ἄλλων εὐχῶν, διὰ νὰ ἁγιάζονται οἱ μετὰ πίστεως προσερχόμενοι καὶ ἐκζητοῦντες τὴν Θείαν Χάριν.

Πόσον, ἀληθῶς, σεβαστὸς καὶ ἱερὸς εἶναι! Ἀκόμη καὶ ἂν πρόκειται δι’ ἕν ἀπέριττον Ναΐδριον, εὐτελὲς καὶ παμπάλαιον, ἀκόμη καὶ ἂν δὲν περιέχῃ πολυτίμους καὶ λαμπροὺς πολυελαίους, ἢ πανάκριβα καὶ πολυτελῆ ἱερὰ σκεύη, ἢ ἁγιογραφίας, ἔργα διακεκριμμένων καλλιτεχνῶν καὶ ἁγιογράφων, ἢ ..., ἢ ..., ἢ ..., ἀκόμη καὶ οἱ πλέον κοσμικοὶ χριστιανοί, αἰσθάνονται τὴν ἀνάγκην, εἴτε νὰ κάμουν ἕνα σύντομον "σταυρόν", εἴτε νὰ προσκυνήσουν τὰς ἱερὰς Εἰκόνας, εἴτε νὰ "ἀνάψουν" ἕν κηρίον. Εἶναι, ὁ σεβάσμιος ἐκεῖνος τόπος, τοῦ ὁποίου τὴν ἱερότητα, αἰώνας τώρα, κρατεῖ καὶ διαφυλάττει ἡ Ὀρθόδοξος Χριστιανικὴ συνείδησις. Εἶναι, ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ, τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων καὶ ὡς  διδάσκουσιν οἱ ἱεροὶ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ὁ, ἐπὶ τῆς γῆς, Παράδεισος.

Τὸ "χοϊκὸν σκῆνος".

Τοῦτο εἶναι τὸ σαρκικὸν σῶμα μας. Εἶναι ἡ "ἔκφρασις" τῶν κινήσεων καὶ τῶν θελημάτων τῆς ψυχῆς, καί,  σαφέστερον, εἶναι ἐκεῖνο διὰ τοῦ ὁποίου, ποιοῦμεν τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν κακίαν, τὸ καλὸν ἔργον καὶ τὴν ἁμαρτίαν ... Εἶναι τὸ κατοικητήριον τῆς ψυχῆς μας. Εἶναι τὸ "φαινόμενον" τῆς ἀνθρωπίνης ὑποστάσεως καὶ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἐδημιούργησεν ὁ Θεός, ἐκ τοῦ χοός, ἐκεῖ εἰς τὸν Παράδεισον ὅτε ἔπλασεν τὸν Ἀδάμ. Εἶναι ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον κατεδέχθη καὶ "ἐνεδύθη" ὁ Κύριος ὅτε ἀπεφάσισεν νὰ γίνῃ ἄνθρωπος, διὰ νὰ σώσῃ τὸν ἄνθρωπον ἐκ τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ Ἅδου. Τέλος, εἶναι τὸ ὄργανον διὰ τοῦ ὁποίου ἀγωνίζεται ἑκάστη ψυχή, διὰ τὴν κληρονομίαν τῆς Οὐρανίου Βασιλείας.

Τοῦτο τὸ "χοϊκὸν σκῆνος", ὀνομάζει εἰς τὸ σημερινὸν Ἀποστολικὸν Ἀνάγνωσμα ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, Ναὸν Θεοῦ. Δὲν τὸ λέγει δὲ διὰ μίαν φοράν, ἀλλ’ ἐπαναλαμβάνει τοῦτο, καὶ μάλιστα ἐντονώτερον, ὅταν λέγῃ καὶ πάλιν εἰς τοὺς Κορινθίους, "Ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν; Ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ" (Α΄ Κορ. ΣΤ΄ 19-20). Τὸ σῶμα μας, λοιπόν, εἶναι Ναὸς τοῦ Θεοῦ; Ναί, ἀδελφέ μου ἀναγνῶστα! Ἴσως θὰ ἐτόλμων νὰ εἴπω, ὅτι εἶναι ... πολὺ περισσότερον, Ναὸς ἀκόμη καὶ ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς χειροποιήτους Ναούς, περὶ τῶν ὁποίων προείπομεν. Ἴσως τοῦτο ἀκούεται ὡς ὑπερβολή, ἀλλ’ ἐὰν σκεφθῶμεν ἐνδελεχῶς καὶ διὰ τῶν Πατερικῶν κριτηρίων, θὰ ἀντιληφθῶμεν ὅτι, εἰδικῶς διὰ τοῦ ὑψίστου Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ὁ μετέχων καὶ μεταλαμβάνων τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων Ὀρθόδοξος Χριστιανός, γίνεται ἀνώτερος πάσης ἐπιγείου καὶ Οὐρανίου κτίσεως, "σύσσωμος καὶ σύναιμος τῷ Χριστῷ"! Τοῦτο καὶ μόνον θὰ ἦτο ἀρκετόν, διὰ νὰ ἀντιληφθῶμεν τὴν ὑψίστην ἀξίαν τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, καὶ διατί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τὸ βλέπει καὶ τὸ ὀνομάζει, "ναὸν τοῦ ἐν ἡμῖν Ἁγίου Πνεύματος"!

Ἡ ψυχὴ ἁγιάζει τὸ φθαρτὸν σῶμα.

Δὲν ἐννοοῦμεν, φυσικῶς, ὅτι ἡ ψυχή δύναται νὰ ἁγιάζῃ ... Ὁ Κύριος ἁγιάζει καὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα. Αὐτὸς εἶναι, Ὁ μόνος Ἅγιος καὶ παρέχει τὴν Ἁγιότητα εἰς τοὺς ἐπιδεκτικοὺς καὶ ἀποδεχομένους αὐτήν. Ἐννοοῦμεν, ὅμως, ὅτι ὅταν ἁγιάζεται ἡ ψυχὴ γιὰ τῆς ἐναρέτου πολιτείας ... τότε ἁγιάζεται καὶ ... ὁ φορεὺς (τὸ σῶμα), τῆς ψυχῆς! Πολλάκις συμβαίνει ἐν τοῖς Ἁγίοις, - καὶ ἔχομεν πρὸς τοῦτο πάμπολλα παραδείγματα, - τούτων κοιμωμένων καὶ ἀναχωρούντων ἐκ τοῦ παρόντος ματαίου κόσμου, τὰ σώματα αὐτῶν, νὰ μὴν ἀκολουθοῦσι τὴν φυσικὴν αὐτῶν πορείαν, ἀλλὰ νὰ παραμένωσιν ταῦτα, ἄφθαρτα καὶ εὐωδιάζοντα! Ἐὰν δὲ κατανοήσωμεν, ἐκεῖνο ὅπερ προείπομεν, ... συμβαίνει ἐπὶ τοῦ προκειμένου, ὅτι ὁ Κύριος ἐπιτρέπει διὰ τοιούτων ὑπερφυσικῶν σημείων, νὰ δοξάζῃ καὶ τὰ σώματα τῶν τοιούτων Ἁγίων! 

Τὸ ἴδιον, ἐπίσης, κατανοῶμεν καὶ εἰς τὴν περίπτωσιν ἄλλων Ἁγίων, ἀκόμη καὶ νεωτέρων, οἱ ὁποῖοι, ἐνῶ δὲν ἐπεμελήθησαν τὰ ἴδια σώματα, εἴτε διὰ λουτρῶν καὶ ἐν γένει εὐτρεπισμοῦ, εἴτε ἀκόμη καὶ διὰ τῆς στοιχειώδους ἱατροφαρμακευτικῆς ἐπιμελείας, ἔτι ζώντων ἀκόμη, ἀπέπνεον ταῦτα, ἐντόνου εὐωδίας καὶ ... ἀκτινοβολίας, πολλάκις! Ἐπαναλαμβάνομεν δέ, ὅτι ταῦτα συμβαίνωσι διὰ τῆς θαυματουργικῆς Θείας παρεμβάσεως, καὶ ὅταν θὰ ἔλθῃ ἡ ὥρα, εἴτε τῆς συντελείας τοῦ κόσμου, "ἐν ᾖ οὐρανοὶ ροιζηδὸν παρελεύσονται, στοιχεῖα δὲ καυσούμενα λυθήσονται, καὶ γῆ καὶ τὰ ἐν αὐτῇ ἔργα κατακαήσεται" (Β΄ Πέτρ. Γ΄ 10), καὶ ἡ κτιστὴ φύσις θὰ ἐξαφανισθῇ, σὺν αὐτῇ θὰ ἀποσυντεθῶσι καὶ ἐξαφανισθῶσιν καὶ ταῦτα τὰ γήϊνα καὶ φθαρτὰ, πλὴν ἡγιασμένα σώματα.

Παρακάμπτωμεν δὲ ἐν προκειμένῳ, τὰ ἀναληφθὲντα πανακήρατα σώματα Αὐτοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἢ τὸ τοιοῦτον τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, διὰ τὰ ὁποῖα τὴν μέριμναν ἔχει Αὐτὸς ὁ Ἴδιος ὁ Δημιουργός.

Ἡ ἀξία τῶν σωμάτων.

"Φεισώμεθα τῶν σωμάτων ἡμῶν, τῶν μελλόντων λάμπειν ὡς ὁ Ἥλιος. Μὴ διὰ μικρὰν ἡδονὴν μολύνομεν τὸ τηλικοῦτον καὶ τοσοῦτον σῶμα. Μικρὰ καὶ πρὸς ὥραν ἡ ἁμαρτία, πολυετὴς δὲ καὶ αἰώνιος ἡ αἰσχύνη" (Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος). Τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Μεγάλου Πατρός, νομίζομεν ὅτι ἐπαρκοῦν ὡς ὁ ἐνδεδειγμένος ἐπίλογος, εἰς τὸ παρόν.

                                                                                                      Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

                                                                                                Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

Κυριακή 25 Αυγούστου 2019

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα.

Β΄ μέρος ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΟΙΚΟΥΜ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ - π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

ΑΠΛΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 

Β΄*

Κείμενο Α΄

Πατριαρχικὸ Γράμμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου

πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας Ἀλέξιο

Ἀρ. πρωτ. 1203 τῆς 26ης Αὐγούστου 1992

«Εἰς ἀπάντησιν πρὸς σχετικὰ τηλεγράφημα καὶ γράμμα τῆς Ὑμετέρας λίαν ἀγαπητῆς καὶ περισπουδάστου Μακαριότητος, ἐπί τοῦ ἀνακύψαντος προβλήματος ἐν τῇ καθ’ Ὑμᾶς ἀδελφῇ Ἁγιωτάτῃ Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας, ὅπερ πρόβλημα ὁδήγησε τὴν Ἱερὰν Σύνοδον αὐτῆς ὅπως προβῇ, δι’ οὓς οἶδε αὕτη λόγους εἰς τὴν καθαίρεσιν τοῦ ἄχρι προτινὸς ἐκ τῶν τὰ πρῶτα φερόντων Συνοδικοῦ μέλους αὐτῆς Μητροπολίτου Κιέβου κυρίου Φιλαρέτου, ἐπιθυμοῦμεν ἳνα γνωρίσωμεν τῇ Ὑμετέρᾳ Ἀγάπῃ ἀδελφικῶς ὅτι ἡ καθ’ ἡμᾶς Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία ἀναγνωρίζουσα εἰς τὸ ἀκέραιον τὴν ἐπὶ τοῦ θέματος ἀποκλειστικὴν ἁρμοδιότητα τῆς ὑφ’ Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας ἀποδέχεται τὰ Συνοδικῶς ἀποφασισθέντα περὶ τοῦ ἐν λόγῳ, μὴ ἐπιθυμοῦσα τὸ παράπαν ἳνα παρέξῃ οἱανδήποτε δυσχέρειαν εἰς τὴν καθ’  Ὑμᾶς ἀδελφὴν Ἐκκλησίαν.

Ἐν τῷ πνεύματι ἀκριβῶς τούτῳ εἴχομεν ἀποστείλει πρότριτα καὶ τοὺς δύο ἀδελφοὺς Ἱερώτατον Μητροπολίτην Περγάμου κύριον Ἰωάννην καὶ τὸν Θεοφιλέστατον Ἐπίσκοπον Σκοπέλου κύριον Vsevolod κατόπιν τῆς γενομένης ἐπισκέψεως εἰς ἡμᾶς τοῦ ἐν λόγῳ καθαιρεθέντος, ἐπὶ τῷ σκοπῷ ὅπως ἐκ τοῦ σύνεγγυς πληροφορηθῶμεν τὰ διατρέξαντα ἐκ πρώτης χειρὸς καὶ πρὸς ἀποφυγὴν πάσης ἐν προκειμένῳ παρερμηνείας. Ὡς ἐκ τούτου ὀφείλομεν νὰ παρατηρήσωμεν, ὅτι ἐλυπήθημεν μεγάλως διὰ τὴν οὐχὶ φιλάδελφον ὑποδοχὴν τῶν ἐν λόγῳ ἀντιπροσώπων ἡμῶν, πρᾶγμα ὅπερ ἀσφαλῶς ὀφείλεται εἰς τὴν πλήρην παρεξήγησιν τοῦ σκοποῦ τῆς ἀποστολῆς αὐτῶν» [1].

Κείμενο Β΄

Πατριαρχικὸ Γράμμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου

πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας Ἀλέξιο

Ἀρ. πρωτ. 282 τῆς 7ης Ἀπριλίου 1997

«Κομισάμενοι προσοχῇ τῇ δεούσῃ ἀνέγνωμεν ἐν συνεδρίᾳ τῆς περὶ ἡμᾶς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου τό ἀπὸ στ΄ Μαρτίου ἐ.ἒ. ἀριθμ. Πρωτ. 749, γράμμα τῆς Ὑμετέρας λίαν ἡμῖν ἀγαπητῆς καὶ περισπουδάστου Μακαριότητος, ἀνακοινουμένης τῇ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτῃ Ἐκκλησίᾳ τὴν κανονικὴν ἀπόφασιν  τῆς ὑφ’  Ὑμᾶς Ἱερᾶς Συνόδου περὶ τῆς ἐπιβολῆς τῆς ποινῆς τοῦ ἀναθέματος τοῖς Filaret (Mikhail Denisenko) καὶ  Gleb  Yakunin, καθὼς καὶ τῆς ἀπὸ ἱερωσύνης καθαιρέσεως καὶ τῆς ἐπαναγωγῆς εἰς τὴν τάξιν τῶν λαϊκῶν τοῖς Valentin Rusantsov, Adrian Starina καὶ Iosafat Shibaev.

Λαβόντες γνῶσιν τῆς ὡς ἄνω ἀποφάσεως, ἀνακοινωσάμεθα ταύτην τῇ Ἱεραρχίᾳ τοῦ καθ’ ἡμᾶς Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ προετρεψάμεθα αὐτὴν ὅπως οὐδεμίαν ἐκκλησιαστικὴν κοινωνίαν ἔχῃ τουντεῦθεν μετὰ τῶν εἰρημένων» [2].

α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Στὶς 11.6.1992 ὁ Φιλάρετος (Denisenko) καθαιρέθηκε ἀπὸ τὴ Σύνοδο τοῦ Πατιαρχείου Μόσχας, διότι στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ὑπάγεται ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας[3]. Ὁ καθαιρεθείς Φιλάρετος κάνοντας χρήση τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς προσέφυγε ἤ, κατὰ κυριολεξία, προσέτρεξε, ἐπισκέφθηκε προσωπικά τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀμέσως μετὰ τὴν καθαίρεσή του καὶ Αὐτὸ ἐξετάζοντας μὲ αὐξημένο αἴσθημα εὐθύνης καὶ μὲ τὴ δέουσα σοβαρότητα τὴν ἒκκλητο προσφυγὴ του ἀπέστειλε ἀντιπροσωπεία στὴ Μόσχα ἀποτελούμενη ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη (Ζηζιούλα) καὶ τὸν οὐκρανικῆς καταγωγῆς Ἐπίσκοπο Σκοπέλου Vsevolod (Maidansky, +12/2007) «ἐπὶ σκοπῷ ὅπως ἐκ τοῦ σύνεγγυς πληροφορηθῶσι τὰ διατρέξαντα ἐκ πρώτης χειρὸς καὶ πρὸς ἀποφυγὴν πάσης ἐν προκειμένῳ παρερμηνείας» (κείμενο Α΄). Ἡ ἀπόφαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐπὶ τῆς ἀνωτέρῳ ἐκκλήτου προσφυγῆς τοῦ καθαιρεθέντος Φιλαρέτου ἦταν ἀπορριπτικὴ μὲ τὴ σαφή δήλωση ὅτι «ἡ Ἁγία μας Μεγάλη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἀναγνωρίζουσα εἰς τὸ ἀκέραιον τὴν (…) ἀποκλειστικὴν ἁρμοδιότητα τῆς ὑφ’ Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας ἀποδέχεται τὰ συνοδικῶς ἀποφασισθέντα περὶ τοῦ ἐν λόγῳ, μὴ ἐπιθυμοῦσα τὸ παράπαν ἳνα παρέξῃ οἱανδήποτε δυσχέρειαν εἰς τὴν καθ’  Ὑμᾶς ἀδελφὴν Ἐκκλησίαν» (κείμενο Α΄).

Ὃπως προκύπτει ἀπὸ τὴν ἀνωτέρω ἀλληλογραφία Μόσχας- Κωνσταντινουπόλεως τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀντέδρασε στὴν ὑπόθεση τῆς καθαιρέσεως τοῦ Φιλαρέτου μὲ τὴ δέουσα σοβαρότητα γιὰ ἕνα τόσο κρίσιμο ζήτημα, μὲ ἀστραπιαία ταχύτητα ὥστε νὰ μὴν συντηρεῖται ἡ ἐπιζήμια γιὰ ὅλες τὶς πλευρὲς ἐκκρεμότητα καὶ κυρίως μὲ ἀπόλυτη συνέπεια στὴν μακραίωνη παράδοσή Του. Μέσα σέ 76 ἡμέρες (καθαίρεση 11.6.1992 – Πατριαρχική καί Συνοδική ἀπόρριψη τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς καὶ ἀποδοχὴ τῆς καθαιρέσεως 26.8.1999) τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο “ἔκλεισε” ἀπὸ κανονικῆς πλευρᾶς τὴν  ὑπόθεση.

Ὁ Φιλάρετος ὅμως δὲν ὑπολόγισε τίποτα: οὔτε τὴν καθαίρεση ἀπὸ τὴ Μόσχα, οὔτε τὴν ἀπόρριψη τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς του καὶ τὴν ἀποδοχὴ τῆς καθαιρέσεώς του ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, οὔτε τὴν ἀποδοχὴ τῆς καταδίκης του ἀπὸ ὅλες τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καὶ προχώρησε σὲ σοβαρότατα ἐκκλησιαστικὰ ἐγκλήματα (καίτοι καθηρημένος προέβη σὲ δεκάδες χειροτονίες, συνέστησε σχισματικὴ Σύνοδο, αὐτοχρίσθηκε Πατριάρχης, κοινωνοῦσε μὲ σχισματικοὺς ἄλλων Ἐκκλησιῶν, ἔπηξε θυσιαστήρια ἐν Οὐκρανίᾳ καὶ ἀλλαχοῦ κ.ο.κ.) προκαλῶντας σχίσμα καὶ σκανδαλισμὸ τοῦ Λαοῦ. Συνεπῶς, ἡ κατ’ αὐτοῦ καταδικαστικὴ ἀπόφαση τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας τοῦ 1992 κατέστη ἔτι πλέον ἀνέκκλητη σύμφωνα μὲ τοὺς κανόνες 4ο Ἀντιοχείας, 22ο Ἀποστολικό, 37ο Καρθαγένης (κατὰ τὸ Πηδάλιο) λόγῳ τῆς ἐπιγενομένης ἐπὶ δεκαετίες ἀντικανονικῆς καὶ προκλητικῆς συμπεριφορᾶς τοῦ Φιλαρέτου[4].

Ἔτσι, ἡ ἁρμόδια Ἐκκλησιαστικὴ Ἀρχή, δηλ. τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας, τὸ 1997 προχώρησε σὲ ἀφορισμὸ καὶ ἀναθεματισμό του καὶ ἐνημέρωσε τὶς λοιπὲς τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο μὲ Συνοδικὴ ἀπόφαση ἀποδέχθηκε καὶ πάλι τὸν ἀναθεματισμὸ τοῦ Φιλαρέτου καὶ μὲ τὸ ὑπ’ ἀριθμ. 282/7.4.1997 Πατριαρχικὸ Γράμμα ἐνημερώνει τὸν Πατριάρχη Μόσχας: «Λαβόντες γνῶσιν τῆς ὡς ἄνω ἀποφάσεως, ἀνακοινωσάμεθα ταύτην τῇ Ἱεραρχίᾳ τοῦ καθ’ ἡμᾶς Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ προετρεψάμεθα αὐτὴν ὅπως οὐδεμίαν ἐκκλησιαστικὴν κοινωνίαν ἔχῃ τουντεῦθεν μετὰ τῶν εἰρημένων» (βλ. κείμενο Β΄).

β. «Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα»

Σύμφωνα μὲ ἀρτιφανείς ἀπόψεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ποὺ διατυπώνονται στὸ κείμενό Του μὲ τίτλο «Ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα», Σεπτέμβριος 2018[5]: «Τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον οὐδέποτε παρεχώρησε τὴν Μητρόπολιν Κιέβου, διὰ νὰ ἀποτελῇ κανονικὸν ἔδαφος τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας» (σ. 12).  Μάλιστα, ἑρμηνεύοντας τὴν Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Πράξη  τοῦ 1686 τοῦ Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ σημειώνει ὅτι  “τὸ νόημα τῆς «ὑπαγωγῆς» τῆς Μητροπόλεως Κιέβου εἰς τὸν Πατριάρχην Μόσχας συνίστατο, κατ' οὐσίαν, μόνον εἰς τὴν ἄδειαν τῆς χειροτονίας τοῦ Μητροπολίτου Κιέβου” (σ. 7) καὶ “δὲν πρόκειται περὶ πλήρους ἐκχωρήσεως τῆς ἐπαρχίας Κιέβου εἰς τὸν Πατριάρχην Μόσχας” (σ. 8).

Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἰσχυρίζεται ὅτι μὲ τὴν Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ (1686) παραχωρήθηκε στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο τό δικαίωμα ἐκλογῆς καὶ χειροτονίας τοῦ Μητροπολίτου Κιέβου καὶ τίποτα περισσότερο. Ὅπως συμβαίνει συχνὰ καὶ σήμερα, ὅπου ὁ κυριάρχης ἀρχιερέας δίνει τὴν ἄδεια σὲ ἄλλον ἀρχιερέα νὰ χειροτονήσει κληρικό του. «Πρόκειται, δηλαδή, περί ἐπ' ἀδείᾳ τοῦ κυριάρχου ἀρχιερέως παραχωρήσεως τοῦ δικαιώματος τῆς χειροτονίας ἀρχιερέως ὑπαγομένου εἰς τήν δικαιοδοσίαν του πρός ἄλλον ἀρχιερέα» (σελ. 9-10).   Εἶναι προφανὲς ὅτι σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση τὸ δικαίωμα κρίσεως τοῦ κληρικοῦ τὸ ἔχει ὁ κυριάρχης ἐπίσκοπος καὶ ὄχι ὁ χειροτονήσας αὐτὸν.

Ἐπίσης, ἄξιο ἐπισημάνσεως εἶναι ὅτι δὲν ὑφίσταται Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ποὺ νὰ ἐκχωρεῖ στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὸ δικαίωμα νὰ κρίνει τοὺς ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας!

γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ἀς προσπαθήσουμε, λοιπόν, νὰ ἀπαντήσουμε στὰ ἁπλὰ ἐρωτήματα ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω ἐπίσημα Πατριαρχικὰ Γράμματα ἐν συνδιασμῷ πρὸς τὴν ἔκδοση «Ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα»:

1. Νομιμοποιεῖται κανονικῶς Σύνοδος μιᾶς τοπικῆς Ἐκκλησίας νὰ δικάσει τοὺς ἐπισκόπους πού ὑπάγονται σὲ ἄλλη Ἐκκλησία; Ἂν συμβεῖ αὐτό, εἶναι ἀποδεκτὴ τέτοια καταδικαστικὴ ἀπόφαση;

2. Βάσει ποίας κανονικῆς διατάξεως ἔχει τὸ δικαίωμα ἡ Σύνοδος τῆς Μόσχας νὰ δικάζει ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας; Μὲ ποιὰ Πατριαρχικὴ Πράξη χορηγήθηκε στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὸ δικαίωμα κρίσεως (jus jurandi) τῶν ἐπισκόπων τῆς Οὐκρανίας;

3. Σὲ ποιὰ κανονικὴ διάταξη στηρίζεται ὁ ἐγκρατὴς περὶ τὸ Κανονικὸ Δίκαιο Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης γιὰ νὰ γράψει σὲ ἐπίσημο Πατριαρχικὸ Γράμμα  «Ἡ Ἁγία μας Μεγάλη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἀναγνωρίζουσα εἰς τὸ ἀκέραιον τὴν (…) ἀποκλειστικὴν ἁρμοδιότητα τῆς ὑφ’ Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας [σ.σ. νά δικάζει τούς ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας]» (κείμενο Α΄);

 4. Ἐφ’ ὅσον δὲν ὑπάρχει κανονικὴ διάταξη βάσει τῆς ὁποίας δικαιοῦται ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας νὰ δικάζει τοὺς ἐπισκόπους ἄλλης Ἐκκλησίας, πῶς τόσο ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ ἡ περὶ Αὐτὸν Ἱερὰ Πατριαρχικὴ Σύνοδος ὅσο καὶ ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἐπὶ 26 χρόνια ἀναγνωρίζουν ὡς κανονικὴ τὴν καθαίρεση (1992) καὶ τὸν ἀναθεματισμὸ (1997) τοῦ Φιλαρέτου Denisenko πού ἐπιβλήθηκε ἀπὸ τὴ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας;

5. Σὲ ποιὰ κανονικὴ διάταξη βασίζεται ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ὅταν γράφει σὲ ἐπίσημα Πατριαρχικὰ Γράμματα «Ἡ Ἁγία μας Μεγάλη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, (…) ἀποδέχεται τὰ συνοδικῶς ἀποφασισθέντα περὶ τοῦ ἐν λόγῳ [σ.σ. δηλ. τὴν καθαίρεση  τοῦ Φιλαρέτου ἀπὸ τὴ Σύνοδο τῆς Μόσχας], μὴ ἐπιθυμοῦσα τὸ παράπαν ἳνα παρέξῃ οἱανδήποτε δυσχέρειαν εἰς τὴν καθ’ Ὑμᾶς ἀδελφὴν Ἐκκλησίαν» (κείμενο Α΄) καί «Λαβόντες γνῶσιν τῆς ὡς ἄνω ἀποφάσεως, ἀνακοινωσάμεθα ταύτην τῇ Ἱεραρχίᾳ τοῦ καθ’ ἡμᾶς Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ προετρεψάμεθα αὐτὴν ὅπως οὐδεμίαν ἐκκλησιαστικὴν κοινωνίαν ἔχῃ τουντεῦθεν μετὰ τῶν εἰρημένων» (κείμενο Β΄).

6. Ἀφοῦ ὁ Πατριάρχης Διονύσιος Δ΄ μὲ τὴν Πράξη τοῦ 1686 χορήγησε στὴ Μόσχα ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο το δικαίωμα ἐκλογῆς καὶ χειροτονίας τοῦ Μητροπολίτου Κιέβου καὶ τίποτα περισσότερο (κατά τό «Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα», βλ. πιό πάνω), ποιὸς ἔδωσε, τελικά,  στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὸ δικαίωμα νὰ δικάζει τοὺς ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας, δικαίωμα πού τοῦ ἀναγνωρίζουν ὅλες οἱ Ἐκκλησίες;

Ἀσφαλῶς καὶ δὲν ὑπάρχει Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ποὺ νὰ ἐκχωρεῖ στὸν Μόσχα τὸ δικαίωμα νὰ κρίνει τοὺς ἐπισκόπους της Οὐκρανίας, διότι, ἁπλούστατα, δὲν χρειάζεται τέτοια Πράξη, ἢ ὀρθότερα, δὲν νομιμοποιεῖται κανεὶς νὰ ἐκδώσει τέτοια Πράξη!

Γιατί δὲν χρειάζεται;

Διότι ἡ πανορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση (καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μέχρι τὸ 2018) θεωροῦσε καὶ θεωρεῖ ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὑπάγεται κανονικῶς στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας καὶ ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον οὐσιώδη στοιχεῖα ποὺ συνιστοῦν τὴν ἐκκλησιαστικὴ ὑπαγωγὴ εἶναι καὶ ἡ δυνατότητα κρίσεως τῶν ἐπισκόπων.

Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ ἴδιος ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος στὰ ἀνωτέρω  Πατριαρχικά Γράμματα ἐκφράζοντας τὴν πανορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση  ἀναγνωρίζει στὸ Πατριαρχεῖο Ρωσίας τὰ δύο θεμελιώδη δικαιώματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑπαγωγῆς: τὸ δίκαιο χειροτονιῶν (jus ordinandi) καὶ τὸ δίκαιο κρίσεως τῶν ἐπισκόπων (jus jurandi), τὰ ὁποῖα συνιστοῦν καί ταυτόχρονα ἀποδεικνύουν τὴν πληρότητα τῆς ὑπαγωγῆς τῆς Μητροπόλεως Κιέβου ὑπὸ τὸν Πατράρχη Μόσχας καὶ, συνεπῶς, τὴ μὴ ἐξάρτησή της ἀπὸ τὸν Θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

Συνεπῶς, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος τόσο στὴν ἐπίσημη ὁμιλία Του ἐνώπιον τοῦ Οὐκρανικοῦ λαοῦ στὸ Κίεβο τὸ 2008, ἐπὶ τῇ συμπληρώσει 1020 χρόνων ἀπὸ τῆς Βαπτίσεως τῶν Ρώς (988 μΧ), ὅσο καὶ στὰ ἐπίσημα Πατριαρχικὰ Γράμματα πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας μὲ τὰ ὁποῖα ἀναγνωρίζει τὴν καθαίρεση καὶ τὸν ἀφορισμὸ τοῦ Φιλαρέτου ἀπὸ τὴν Ἱ. Σύνοδο τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας παραδέχεται ρητῶς καὶ χωρὶς τὴν παραμικρὴ ἐπιφύλαξη ὅτι ἡ Μητρόπολη Κιέβου καὶ, κατ’ ἐπέκταση, ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἀπὸ τὸν 17^ο αἰ. καὶ ἑξῆς ὑπάγεται κανονικῶς στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας,  ἡ ὁποία ἀσκεῖ ἐπ’ αὐτῆς τὴν πληρότητα τῆς κανονικῆς δικαιοδοσίας.

---

* Τό «Ἁπλὲς ἐρωτήσεις κατανόησης κειμένου, μέρος Α΄» βλ. στό  https://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/31037-aples-erotiseis-katanoisis-keimenou-a

[1] Ἐπιστολὴ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας  Ἀλέξιο, ἀρ. πρωτ. 1203/26.8.1992, στὸ  http://orthochristian.com/116586.html.

[2] Ἐπιστολὴ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχα Ἀλέξιο, ἀρ. πρωτ. 282/7.4.1997.

[3] π. Αν. Γκοτσοπούλου, Συμβολὴ στὸν διάλογο γιὰ τὸ Οὐκρανικὸ Αὐτοκέφαλο, Θεσσαλονίκη 2019, σ.  11-40.

[4] «Ἐφόσον, λοιπόν, λάβει χώρα ἡ ἔμπρακτη ἀμφισβήτηση τῆς ἐπιβληθείσης ποινῆς, αὐτός ποὺ τὴν ἀμφισβήτησε ὑφίσταται τὶς προβλεπόμενες κανονικὲς συνέπειες, οἱ ὁποῖες συνίστανται στὴν τιμωρία του διὰ τῆς ἐπιβολῆς συγκεκριμένης ποινῆς, ἡ ὁποία δύναται νὰ εἶναι ἀφορισμὸς (βλ. 10^ο, 12^ο τῶν Ἀποστόλων, 9^ο Καρθαγένης) ἢ καθαίρεση (βλ. 11^ο τῶν Ἀποστόλων, 1^ο τῆς Ἀντιοχείας)», ΑΝ. ΒΑΒΟΥΣΚΟΣ, «Κανονικὴ προσέγγιση τῶν ἀποφάσεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου σὲ σχέση μὲ τὸ ἔκκλητο»: στὸ https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/27051-kanoniki-proseggisi-ton-apofaseon-tou-oikoumenikou-patriarxeiou-se-sxesi-me-to-ekklito

[5] https://www.ec-patr.org/deltiotypou/ukraine/final%20oukraniko-1.pdf. Κριτικὴ στὸ ἀνωτέρω ἔγγραφο ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας βλ. https://mospat.ru/wp-content/uploads/2018/11/Answer-to-Ecumenical-Throne.pdf?x43367.