ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ όλο το τεύχος
Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024
Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2024
Αγιοκατάταξη του Γέροντος Χριστοφόρου (Παπουλάκου)
Η Ι.Μ. Καλαβρύτων για την αγιοκατάταξη του Γέροντος Χριστοφόρου (Παπουλάκου)
Μετ' ιδιαιτέρας χαράς και ικανοποιήσεως αναγγέλλουμε στον Ιερό Κλήρο, τις Μοναστικές Αδελφότητες και το Χριστεπώνυμο Πλήρωμα της Ιεράς Μητροπόλεώς μας το χαρμόσυνο γεγονός της Αγιοκατατάξεως του Οσίου Πατρός ημών Χριστοφόρου (Παναγιωτοπούλου) του επονομαζόμενου «Παπουλάκου».
Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Σεπτού Θρόνου του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, υπό την Προεδρία της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, κατά τη Συνεδρία της 29ης Αυγούστου 2024 αποφάσισε να κατατάξει στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας τον Όσιο Χριστοφόρο (Παναγιωτόπουλο) τον «Παπουλάκο», κήρυκα του Θείου Λόγου και ιδρυτή της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου πλησίον του Άρμπουνα Καλαβρύτων, απ' όπου έλκει την καταγωγή του.
Η μνήμη του θα τιμάται στις 18 Ιανουαρίου, ημέρα της οσιακής κοιμήσεώς του.
Την Αγιοκατάταξή του εισηγήθηκε αρχικώς, με την υπ' αριθμ. πρωτ. 688/2.9.2022 επιστολή του προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Σεπτός Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερώνυμος, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «ὁ Παπουλάκος ὑπῆρξεν φωτεινόν μετέωρον τῆς Ὀρθοδοξίας, τό ὁποῖον μέ τήν ἁγνήν, ἁπλῆν καί πεφωτισμένην διδασκαλίαν του θά φωτίζῃ πάντοτε τάς μελλούσας καί ἐπερχομένας γενεάς εἰς τόν δρόμον τοῦ χριστιανικοῦ καθήκοντος.
Ὑπῆρξεν αὐτόκλητος ἱεραπόστολος, ὁ ὁποῖος μέ τό ἔργον του ἀπετέλεσεν φωτεινόν παράδειγμα χριστιανικοῦ ἤθους καί παρέδωσε σπουδαίαν πνευματικήν κληρονομίαν εἰς τήν Ὀρθόδοξον κοινωνίαν. Ὑπῆρξεν εἰς τό ἔπακρον ἀνιδιοτελής, οὐδέποτε ἐφρόντισεν διά τόν ἑαυτόν του καί εἶχεν μόνην περιουσίαν του τό πτωχικόν καί τετριμμένον ράσον του, τό καλογερικόν σκουφάκι του, τό ταγαράκι του, ἵνα φέρῃ μαζί του τά διάφορα ἐκκλησιαστικά βιβλία του... Διά τοῦ ἁπλοῦ μέν, ἀλλά θεοπνεύστου καί μεστοῦ εἰς περιεχόμενον κηρύγματός του, ἐστήριξεν τήν πίστιν τῶν Χριστιανῶν, ἰδίως εἰς τήν Πελοπόννησον, ὅπου κυρίως ἔδρασεν, καί ὅπου ἀλλοῦ μετέβη. Διά τόν λόγον αὐτόν τήν μνήμην του εἰς τά μέρη αὐτά δέν τήν ἐκάλυψεν ἡ λήθη, πολλοί δέ ὀμνύουν εἰς τό ὄνομά του καί σήμερον, διότι τόν θεωροῦν Ἅγιον. Τό ὅλον ἔργον του θά παραμείνῃ ἀνεξίτηλον εἰς τήν Ἑλληνοχριστιανικήν Ἱστορίαν».
Η Συνοδική Επιτροπή Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων, μετά την υπ' αριθμ. πρωτ. 429/15.2.2023 θετική εισήγηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Άρτης κ. Καλλινίκου, γνωμοδότησε θετικά με την υπ' αριθ. πρωτ. Ν.Κ. 533/4.5.2023 Εισήγησή της προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος για την ικανοποίηση του αιτήματος του Σεπτού Ποιμενάρχου μας «διά τήν ἀναγραφήν εἰς τάς Ἁγιολογικάς Δέλτους τῆς Ἐκκλησίας τοῦ μοναχοῦ Χριστοφόρου Παπουλάκου».
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατά τη Συνεδρία της 11ης Μαΐου 2023, υπό την προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, «ἀπεφάσισεν ὅπως διενεργηθῶσι τά δέοντα κατά τήν ἐκκλησιαστικήν τάξιν διά τήν ἀναγραφήν ἐν ταῖς Ἁγιολογικαῖς Δέλτοις τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Μοναχού Χριστοφόρου (Παναγιωτοπούλου), τοῦ ἐπικαλουμένου «Παπουλάκου», ἅτε πανθομολογουμένης τῆς ἁγιότητος καί τοῦ ὀρθοδόξου βίου αὐτοῦ ὑπό τοῦ χριστεπωνύμου πληρώματος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας». Εν συνεχεία, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος απέστειλε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο τον σχετικό φάκελο, συνοδευόμενο με την υπ' αριθ. πρωτ. 4121/12.5.2023 σχετική επιστολή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Στο Οικουμενικό Πατριαρχείο το θέμα διερευνήθη διεξοδικώς από τα Μέλη της αρμόδιας Κανονικής Επιτροπής, υπό την Προεδρία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φιλαδελφείας κ. Μελίτωνος. Η θετική Εισήγηση της Επιτροπής προς την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου είχε ως αποτέλεσμα την Αγιοκατάταξη του «Παπουλάκου».
Ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ. Ιερώνυμος εξ ονόματος του Ιερού Κλήρου και του Ευσεβούς μας Λαού εκφράζει τις εγκάρδιες ευχαριστίες του προς όλους όσοι συνήργησαν και συνέβαλαν ποικιλοτρόπως, ώστε ο «Παπουλάκος» να αναγραφεί στις Δέλτους των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ειδικότερα, εκφράζει ολόθυμες ευχαριστίες προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο και τα περί Αυτόν Μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, τον Πρόεδρο της Συνοδικής Επιτροπής Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνό, και τα Μέλη αυτής, ήτοι τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγο, Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομο και Κηφισίας, Αμαρουσίου, Ωρωπού και Μαραθώνος κ. Κύριλλο και τους Ελλογιμωτάτους Καθηγητές κ. Βλάσιο Φειδά και κ. Γεώργιο Ανδρουτσόπουλο, τον Γραμματέα της Επιτροπής Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη π. Φιλόθεο Κολλιόπουλο και τον Εισηγητή Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Άρτης κ. Καλλίνικο. Ευγνώμονες ευχαριστίες εκφράζει, επίσης, προς τον Πρόεδρο της Κανονικής Επιτροπής του Οικουμενικού Πατριαρχείου Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Φιλαδελφείας κ. Μελίτωνα και τα Μέλη αυτής, ήτοι τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανο, Σμύρνης κ. Βαρθολομαίο, Αυστραλίας κ. Μακάριο, τον Μέγα Πρωτοσύγκελλο του Οικουμενικού Θρόνου Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη κ. Γρηγόριο Φραγκάκη και τον Μέγα Εκκλησιάρχη Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη κ. Αέτιο.
Ιδιαιτέρως δε, οφειλετικώς και χρεωστικώς ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ιερώνυμος ευχαριστεί ολοθύμως την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως και Νέας Ρώμης και Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και τα Σεπτά Μέλη της περί Αυτόν Αγίας και Ιεράς Συνόδου.
Σύντομο Βιογραφικό του Οσίου Χριστοφόρου Παναγιωτοπούλου του «Παπουλάκου»
Ο Όσιος Χριστοφόρος Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε το 1770 στο χωριό Άρμπουνας της Επαρχίας Καλαβρύτων του Νομού Αχαΐας και αρχικά εργαζόταν ως κρεοπώλης. Όταν πήρε την απόφαση να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο, αρχικά μόνασε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, ενώ αργότερα ασκήτεψε σε καλύβι κοντά στο χωριό του.
Έμεινε στην απομόνωση για περίπου 20 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων έμαθε γραφή και ανάγνωση. Σε ηλικία 80 ετών πήρε την απόφαση να κηρύξει.
Η φήμη του διαδόθηκε γρήγορα, αφού είχε τον δικό του μοναδικό τρόπο να συνεπαίρνει το κοινό. Κυρίως κήρυττε εναντίον της μοιχείας και της κλοπής και υπέρ της προσευχής.
Μέσα από τα κηρύγματά του καυτηρίαζε την πολιτική της Βαυαρικής διακυβέρνησης στη χώρα και τη συγκατάβαση σε αυτήν της Συνόδου της Εκκλησίας. Παραπέμφθηκε ενώπιον του Επισκόπου Καλαβρύτων, ο οποίος τον επέπληξε και του ζήτησε να περιορίσει τα κηρύγματά του.
Έξι μήνες αργότερα ο «Παπουλάκος» ξεκίνησε περιοδεία στη νότια Πελοπόννησο, συγκεντρώνοντας χιλιάδες κόσμο στο πέρασμά του. Ύστερα από πιέσεις, ο Βασιλιάς Όθων υπέγραψε διάταγμα για τον περιορισμό του «Παπουλάκου» σε μοναστήρι. Ο «Παπουλάκος» κατέφυγε στη Μάνη για να σωθεί.
Η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν να στείλει άμεσα τον Στρατηγό Γενναίο Κολοκοτρώνη με επιτελείο αξιωματικών για να οργανώσει τη σύλληψή του.
Ο στρατός έφτασε τη νύχτα, αλλά το πρωί βρέθηκε περικυκλωμένος από 2.000 Μανιάτες. Ακολούθησε εξέγερση των Μανιατών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις ο στρατός έδινε μάχη σώμα με σώμα με τους υποστηρικτές του «Παπουλάκου».
Τελικά στις 21 Ιουνίου 1852 συνελήφθη από τον στρατό, ύστερα από προδοσία, και μεταφέρθηκε στις φυλακές του Ρίου, όπου έμεινε δύο χρόνια στην απομόνωση.
Επρόκειτο να δικαστεί από το κακουργιοδικείο Αθηνών ως στασιαστής, αλλά τα γεγονότα του Κριμαϊκού πολέμου υποχρέωσαν τον Όθωνα να του δώσει αμνηστία.
Το 1854 εξορίστηκε στη Μονή Παναχράντου της Άνδρου, όπου κατά τη διάρκεια της παραμονής του, δεχόταν πλήθος επισκεπτών.
Ο «Παπουλάκος» Χριστοφόρος Παναγιωτόπουλος εκοιμήθη εν Κυρίω στις 18 Ιανουαρίου 1861, σε ηλικία 91 ετών και ετάφη στην Ιερά Μονή Παναχράντου Άνδρου.
Σάββατο 17 Αυγούστου 2024
Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024
Τρίτη 16 Ιανουαρίου 2024
Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2023
Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2023
Αφωνότερος του ιχθύος...
Ου το
τεκνοποιείν ποιεί τον
γονέα, αλλά το τεκνοτροφείν.
(Άγιος Ιωάννης
ο Χρυσόστομος).
Υπήρξεν αφωνότερος
ιχθύος και απραγέστερος
βατράχου.
(Ιωάνννης ο
Χρυσόστομος για ένα
από τους συγχρόνους
του επισκόπους).
Και κάτι
τελευταίο: Στην Καινή Διαθήκη
δεν γίνεται πουθενά
λόγος για τις προσταγές
των Αποστόλων, αλλά μονάχα
για τις "Πράξεις
των Αποστόλων".
Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2023
Άγιος Γερβάσιος... ένας χαρισματικός εκκλησιαστικός ρήτωρ - Αλέξιος Παναγόπουλος
Άρθρο υπό του Καθηγ. Δρ. Αλέξιου Παναγόπουλου – Ακαδημαϊκού
Ο ΡΗΤΩΡ ΓΕΡΒΑΣΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ (+1964)
(ένας χαρισματικός εκκλησιαστικός ρήτωρ - προσωπική προσέγγιση)
Ο όσιος ρήτωρ αρχιμανδρίτης Γερβάσιος Παρασκευόπουλος έδρασε ως εκκλησιαστικός ρήτωρ, ιεροκήρυξ, πνευματικός πατέρας, κατηχητής και αναμορφωτής στη πόλη των Πατρέων. Είδε το αισθητό φώς του ηλίου το έτος 1877 και βαπτίσθηκε Γεώργιος στην ορεινή Αρκαδία, στο ωραίο χωριό Γρανίτσα, το οποίο σήμερα Νυμφασία ονομάζουν. Το επίθετο Παρασκευόπουλος μαρτυρεί ότι η οικογένειά του είχε ευλάβεια στην αγία Παρασκευή. Μάλιστα το αρχαίο όνομα Γρανίτσα είναι σλαβικό και σημαίνει το όριο, το σύνορο, το μεταίχμιο.
Είναι γνωστό απ’ την ιστορία ότι τον 8ο αιώνα οι σλάβοι κυρίευσαν τη Πάτρα και για πολλά χρόνια κρατούσαν τη διοίκηση του τόπου, όμως ο βυζαντινός αυτοκράτορας μη θέλοντας να χάσει το πουγκί της αυτοκρατορίας του, τη Πελοπόννησο, έστειλε βυζαντινό στρατό και ήρθε σε σύγκρουση με τους σλάβους κατακτητές, που τελικά δέχθηκαν να μετακινηθούν προς την ορεινή Πελοπόννησο, όπου έδωσαν σλαβικά τοπωνύμια και που μέχρι σήμερα υπάρχουν. Το σλαβικό στοιχείο αναμίχθηκε ειρηνικά με το ντόπιο ελληνικό μέσω μεικτών γάμων και μέσω της Ορθοδοξίας αφομοιώθηκε. Αργότερα τον 18ο αιώνα ο επτανήσιος λόγιος Σπυρίδων Ζαμπέλιος θα γράψει ότι αυτή η μίξη του ελληνικού με του σλαβικού και του ορθόδοξου στοιχείου έδωσε μια νέα ξεχωριστή δύναμη έτσι ώστε να ξεκινήσει απ’ τη Πελοπόννησο το εγερτήριο μήνυμα: Ελευθερία ή Θάνατος. Δεν είναι υποτιμητικό να θυμόμαστε τα ορθόδοξα ευεργετικά στοιχεία και πρόσωπα που ο Μωριάς έδωσε κι έπαιξε σημαντικό ρόλο για τη νεοσύσταση του νεοελληνικού κράτους.
Ο μικρός Γεώργιος απ’ τη Γρανίτσα, έζησε την ορφάνια απ’ τη μητέρα του και εν μέρει κάποια καταφρόνια απ’ τους ανθρώπους ως ορφανό παιδί. Πνευματική του παρηγοριά έγινε η μητέρα όλου του κόσμου η Παναγιά μας, μάλιστα κατέφευγε παρηγορητικά στο μοναστήρι της Κερνίτσας, κοντά στο χωριό του. Ως παιδί, κάποτε αναφώνησε μέσα του βλέποντας τους Οσίους, Μάρτυρες και Αγίους στις τοιχογραφίες της Μονής: «Θεέ μου κάνε να κολλήσω κι εγώ στο τοίχο». Κι ενώ τα χρόνια πέρασαν, φαίνεται πως η ιερή επιθυμία του μικρού Γεώργιου σαν να εισακούστηκε στα ώτα Κυρίου Σαβαώθ. Ο μικρός μας Γεώργιος Παρασκευόπουλος λόγω και της ορφάνιας του θέλησε να φύγει απ’ το χωρίο του, κι έφτασε τελικά μετά από πολλές περιπέτειες, κακουχίες, δάκρυα και κόπους στη πόλη των Πατρέων.
Είχε ακούσει για το μακαριστό μητροπολίτη Πατρών Ιερόθεο Μητρόπουλο τον Αρκά, στον οποίο κατέφυγε και ο οποίος τον παρέλαβε πατρικά και έγινε πλέον ο προστάτης του. Στην εξόδιο ακολουθία του Ιεροθέου, στην οποία συμμετείχε στη Πάτρα κι ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, βρίσκει την ευκαιρία ο Γεώργιος και γνωρίζεται με τον Άγιο Νεκτάριο το Θαυματουργό, τελικά, σπουδάζει ως ιεροδιάκονος στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών, ως προστατευόμενος υπό του Αγίου Νεκταρίου. Κατόπιν, τελειώνει και τη Θεολογική Σχολή Αθηνών και αναδεικνύεται σοφός, συνετός, εκκλησιαστικός ρήτωρ και ιεροφάντωρ Ιερομόναχος, ο οποίος διέλαμψε, κι ως ιερεύς του Ελληνικού Στρατού στους ιστορικούς Βαλκανικούς πολέμους, επίσης κι ως εκκλησιαστικός ρήτωρ ιεροκήρυξ των Πατρών, κι ως συνετός Πρωτοσύγκελλος Αθηνών του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου. Πάραυτα κάποιοι άνθρωποι τον πίκραναν και αποφασίζει να υποχωρήσει στη Πάτρα.
Έγινε ο γνήσιος προστάτης των ορφανών και των χηρών, μεριμνούσε για τους πτωχούς, έγινε ο πατέρας και η μητέρα τους, ο παράκλητος των κατατρεγμένων Ελλήνων προσφύγων που έφθαναν απ’ τα διάφορα μέρη των αλησμόνητων πατρίδων μας της Μ. Ασίας, ως ταλαιπωρημένοι και εξαθλιωμένοι. Έγινε ιδρυτής των Κατηχητικών Σχολείων, έγραψε σπουδαία μαθήματα κατηχητικής και οργάνωσε τις Χριστιανικές Κατασκηνώσεις. Μάλιστα εμπνεύστηκε τις Σχολές της δημιουργικής απασχόλησης για νέες και νέους, έγινε ο άγρυπνος διδάσκαλος των νέων, ο ακούραστος πνευματικός και ο σημειοφόρος τους μέχρι τα τελευταία της επίγειας ζωής του εκεί στη Κατασκήνωση της περιοχής των Συχαινών.
Ο γράφων αυτά φοίτησε απ’ το 1981-1985 στη κατηχητική σχολή του επί της οδού Παπαφλέσσα Πατρών, διδασκόμενος απ’ τα σπουδαία εγχειρίδια του πατρός Γερβασίου και τις Κυριακές μετά το μάθημα θα συνόδευε τον κατηχητή μας τον αείμνηστο κο-Γιώργη Οικονόμου πάντα πεζοπορώντας έως την οδό Ιωνίας, όπου θα γινόταν από τους ομιλητές η βραδυνή κυριακάτικη ομιλία. Για ένα διάστημα ο γράφων δίδαξε σε κατηχητικά σχολεία της μητροπόλεως με την ευλογία του μακαριστού μητροπολίτου Νικοδήμου Βαλληνδρά, καθώς και ως λαϊκός ιεροκήρυξ. Κάποιοι συμμαθητές του γράφοντος στην οδό παπαφλέσσα υπήρξαν, όπως ο π. Αγάθων Διονυσιάτης (Γεώργιος), ο π. Ανδρέας Ντότσικας (Αίγινα), ο π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος (Πάτρα), ο Ηλίας Γκοτσόπουλος (διδάσκαλος), ο Κωνσταντίνος Παλουμπής (αστυνομικός), ο Πολύκαρπος (εργαζόμενος στα Κτέλ Πατρών), κι άλλοι νεώτεροι. Πνευματικό τέκνο του πατρός Γερβασίου υπήρξε και ο μακαριστός π. Γερβάσιος Διονυσιάτης και αργότερα Βατοπαιδινός, και ο μακαριστός μακρυνός μου συγγενής π. Γερβάσιος Κουτλουμουσιανός, που συμπαραστήθηκε έμπρακτα εις εμέ τον γράφοντα όταν υπηρέτησα ως διευθυντής της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αγίου Όρους, μαζί με τον μακαριστό π. Γεώργιο Καψάνη της Γρηγορίου. Που στις συνομιλίες μας πάντα σχεδόν θα μνημονεύαμε τον άγιο Γερβάσιο των Πατρών. Χαρακτηριστικά στη Πάτρα τρείς αρχιμανδρίτες φέρουν το όνομα του π. Γερβασίου ως πνευματικά του τέκνα, ο ένας μακαριστός. Ο π. Αντώνιος Ρουμελιώτης (Διψώ) και ο π. Τιμόθεος Παπασταύρου και πλήθος άλλων κληρικών φοίτησαν σε αυτή τη κατηχητική σχολή που δυστυχώς έκλεισε.
Ο εκκλησιαστικός ρήτωρ π. Γερβάσιος εκοιμήθη ανήμερα των Αγίων Αποστόλων το ιστορικό έτος 1964. Διέπρεψε στον Άμβωνα των Πατρέων, από κάποιους εθαυμάστηκε που ευεργετήθηκαν κι από άλλους φθονήθηκε, όμως υπέμεινε κι αυτή τη δοκιμασία γενναία. Αναπαύθηκε με την επιθυμία του στον ησυχαστικό τόπο και αγαπημένο του χώρο, στην Αγία Παρασκευή εκεί στις Κατασκηνώσεις των Συχαινών, που ο ίδιος είχε ιδρύσει. Εκεί τον επισκεπτόταν για εξομολόγηση και ο μακαριστός γέροντας της Ναυπάκτου π. Αρσένιος (+2008), πάλαι πότε τέκνο π. Φιλοθέου Ζερβάκου. Ο Πατραϊκός λαός ένιωσε απορφανισμένος, έκλαυσε, θρήνησε και δόξασε το Παντοδύναμο Θεό μας, αφού τον προέπεμψε στην αιωνιότητα, αναφωνώντας το «Άγιος» για τον πατέρα Γερβάσιο.
Πέρασαν τα χρόνια και το έτος 2014, ο μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος με τη συμπλήρωση των 50 ετών απ’ την οσία κοίμησή του έκανε ανακομιδή των Τιμίων Λειψάνων του, κατόπιν προέβη σε δέουσες ενέργειες για αγιοκατάταξή του, μετά απ’ τη γνωμοδότηση της αρμοδίας επί των Δογματικών και Νομοκανονικών ζητημάτων Συνοδικής Επιτροπής και με ομόφωνη απόφαση Ι. Συνόδου Εκκλησίας Ελλάδος, ο φάκελος εστάλη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, σύμφωνα με τη νομοκανονική τάξη.
Τελικά, αξιωθήκαμε να φθάσουμε στις 16.11.2023 την ημέρα που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, εισηγήθηκε, εις την Ι. Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αποφασίσθηκε η επίσημη αγιοποίηση και αγιο-κατάταξη του Αγίου Γερβασίου των Πατρών, μακαρίζοντας και ψάλλοντας: «Χαίροις Αρκαδίας θείος βλαστός και της Εκκλησίας ιερώτατος θησαυρός, χαίροις των Πατρέων διδάσκαλος ο θείος, Γερβάσιε θεόφρον, σκέπε τα τέκνα σου».
Με χείρας ικέτιδας υπέρ όλου του Γένους δεόμενοι, οι καρδίες εσκίρτησαν, τα μάτια δάκρυσαν, οι κώδωνες χαρμοσύνως ήχησαν, δοξολογίες ανεπέμφθησαν, άνθρωποι μετά αγγέλων πνευματικώς πανηγυρίζουν και οι της γενετείρας του Γερβασίου, Αρκαδίας παίδες, ως έλαφοι, εν χαρά, σκιρτώσι, μετά των ευσεβών εκ της των Πατρέων πόλεως Αποστόλου Ανδρέου γηθοσύνως αγγαλόμενοι.
(Αφιερώνεται στον Άγιο Νεκτάριο προστάτη του ρήτορος αγίου Γερβασίου Παρασκευόπουλου, υπό του Ακαδημαϊκού & Καθηγ. Δρ. Αλέξιου Παναγόπουλου, (Phd Νομικών & Πολιτικών Επιστημών, Phd Βιοηθικής, Phd Θεολογίας, PDoc Δικαίου, Habil.,-Διπλωματούχου Υφηγητή, Καθηγητή Νομικής Δ.Δικαίου Fpsp, & Ακαδημαϊκού MCA).
Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023
Άγιος Γερβάσιος Παρασκευόπουλος... υπήρξε ένας νέος Μέγας Βασίλειος για την Πάτρα
Πρός
τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα
τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Παιδιά μου εὐλογημένα,
Σήμερον ἡμέρα ἑόρτιος καί εὐφροσύνης ἀνάπλεως διά τήν πόλιν τῶν Πατρῶν.
Ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, κατόπιν σεπτῆς εἰσηγήσεως τοῦ Παναγιωτάτου καί Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, κατέταξεν εἰς τάς δέλτους τῶν Ἁγίων, τῆς Ὁρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας, τόν ἡγιασμένον πνευματικόν πατέρα καί Ἱεροκήρυκα τῶν Πατρῶν, τόν θερμουγόν διδάσκαλον τῶν θείων τῆς Ἐκκλησίας Δογμάτων, τόν φιλόθεον, φιλάγιον καί φιλάνθρωπον, τόν Ἱερέα τῶν πτωχῶν καί τῶν προσφύγων, τόν τροφέα τῶν χηρῶν καί ὀρφανῶν, τόν ἱδρυτήν τοῦ πρώτου ἐν Ἑλλάδι τῶν Κατηχητικοῦ Σχολείου, τόν μαθητήν τοῦ
Ἁγίου Νεκταρίου, τόν παππούλη τῶν Πατρινῶν, τόν Ὃσιον Γερβάσιον τόν Παρασκευόπουλον, τόν κλεινόν καί σημειοφόρον Ἱερωμένον, τόν ἠγαπημένον τοῦ Λαοῦ, τόν ζηλωτήν καί πυρίπνουν ἐργάτην τοῦ Ἀμπελῶνος τοῦ Κυρίου.
Δοξάζομεν καί ὑμνολογοῦμεν, τό πανάγιον Ὂνομα τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ ἡμῶν, τόν τοιαύτην δωρεάν καί χάριν ἐπιδαψιλεύσαντα εἰς τόν Λαόν αὐτοῦ, εἰς τούς ἐκγόνους τοῦ Πρωταποστόλου, τοῦ ἁλιέως τῶν ψυχῶν, Ἀνδρέου τοῦ ἐν Σταυρῷ, ὣσπερ ὁ Κύριος, τανυθέντος.
Σήμερον, ὁ οὐρανός ἂνωθεν τάς πνευματικάς ἀστράπτει αὐγάς. Σήμερον ἡ γλυκυτάτη Μήτηρ τοῦ Κυρίου μας, ἡ Θεοτόκος, ἡ μήτηρ καί παρηγορία τοῦ ὀρφανοῦ μικροῦ Γεωργίου καί ὓστερον π. Γερβασίου, σύν τοῖς ἀγγέλοις εὐφραίνεται.
Σήμερον ὁ τῆς πενταπόλεως Ἱεράρχης, ὁ Ἃγιος Νεκτάριος ὁ θαυματοβρύτης, ἐν οὐρανοῖς ἀγάλλεται, διά τόν ἃγιον Μαθητήν του.
Σήμερον ὁ κλεινός καί μέγας τῶν Πατρῶν Ἱεράρχης Ἱερόθεος ὁ Μητρόπουλος, ὁ προστάτης τοῦ Ὁσίου Γερβασίου, τά πνευματικά κλέα τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, ἐν οὐρανοῖς ἀπολαμβάνει.
Σήμερον, ὁ τῆς Ὓδρας μακαριστός καί ἀοίδιμος Ἱεράρχης, ὁ Ἱερόθεος, ὁ ἂριστος μαθητής καί ἀφοσιωμένον πνευματικόν τέκνον τοῦ π. Γερβασίου, ἡδυμόλπως καί σεμνοπρεπῶς, τόν Κύριον δοξολογεῖ ἐν εὐφροσύνῃ καί πνευματικῶς ἀνακράζει: «Τίς Θεός μέγας ὡς ὁ Θεός ἡμῶν, σύ εἶ ὁ Θεός, ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος».
Σήμερον τῶν εὐλαβῶν Ἱερέων, τῆς τῶν Πατρέων συνεκλεκτῆς, ὁ σύλλογος, χεῖρας καί καρδίας πρός οὐρανόν ὑψώνει καί ἂσμασι καί ὓμνοις καί ὠδαῖς πνευματικαῖς τόν μακάριον καί ἀκάματον Ἱερέα μακαρίζει.
Σήμερον, ἡ γεννήσασα αὐτόν κώμη, ἡ Γρανίτσα, ἡ Νυμφασία τῆς Γορτυνίας καί πᾶσα ἡ ἁγιοτόκος Ἀρκαδία πνευματικῶς, διά τόν ἃγιον υἱόν αὐτῆς, πανηγυρίζει.
Σήμερον καί ὁ ἀοίδιμος Γέροντάς μου, ὁ γλυκύς Ἀρχιερεύς, ὁ ἂνθρωπος τῆς ἀγάπης, ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Μαντινείας καί Κυνουρίας κυρός Θεόκλητος, μετά τῆς έν οὐρανοῖς Ἐκκλησίας, τόν Γερβάσιον ἂσμασιν καταστέφει, τόν Γερβάσιον ὁ ὁποῖος τοῦ ἒδωσε συμμαρτυρίαν διά νά εἰσέλθῃ εἰς τάς τάξεις τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου.
Σήμερον ὁ τῶν Πατρῶν, ἐλέῳ Θεοῦ, Ἀρχιερεύς, ἡ ἐμή δηλαδή, έλαχιστότης, ὃση δύναμις ἐν τῇ καρδίᾳ μου, δοξολογικῶς πρός τόν Θεόν ἀνακράζει: «Μέγας εἶ Κύριε καί θαυμαστά τά ἒργα σου καί οὐδείς λόγος ἐξαρκέσει πρός ὓμνον τῶν θαυμασίων σου» καί γονυκλινῶς ἀπό τά βάθη τά τῆς ψυχῆς, πανευλαβῶς καί ἐν δάκρυσι ἀνακράζει: «Κύριε ταῖς τοῦ Ὁσίου Γερβασίου πρεσβεῖαις, ἐλέησον τήν πόλιν τῶν Πατρῶν καί τόν περιούσιον αὐτῆς Λαόν.
Κύριε, ταῖς τοῦ Ὁσίου Γερβασίου πρεσβείαις, εἰρήνευσον τόν σπαραττόμενον ὑπό τοῦ πολέμου κόσμον σου.
Κύριε, ταῖς τοῦ Ὁσίου Γερβασίου πρεσβείαις, κράτυνον τόν Παναγιώτατον καί Οἰκουμενικόν ἡμῶν Πατριάρχην καί χάρισαι αὐτῷ ἒτη πλεῖστα ὃσα, τετιμημένα, ἒμπλεα οὐρανίων χαρίτων, πρός δόξαν τοῦ Παναγίου Ὀνόματός Σου καί εὒκλειαν τῆς Ἁγίας σου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἠγαπημένα, σήμερον κατά τήν εὒσημον ταύτην ἡμέραν, θά σπεύσωμεν ἃπαντες Κλῆρος καί Λαός, εἰς τόν τόπον τόν Ἃγιον, ὃπου ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου Γερβασίου, ὃπου ὁ Ναός τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, εἰς Συχαινά, ἐντός τοῦ ὁποίου φυλάσσονται τά ἱερά τοῦ Ὁσίου Γερβασίου καί μυρίπνοα Λείψανα.
Σήμερον καί ὣραν 5ην ἀπογευματινήν, ὁ Πατραϊκός Λαός, πανευλαβῶς τόν Ἃγιον του θά προσκυνήσῃ καί Τόν δοξάσαντα αὐτόν Κύριον θά μεγαλύνῃ.
Ἃπαντες ἂς σπεύσωμεν ἐκεῖ, ὃπου ὁ Ἃγιος, ὃπου τά Λείψανά του, εὐχαριστοῦντες Θεῷ, τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον μακαρίζοντες καί τόν ὃσιον Γερβάσιον πανευλαβῶς προσκυνοῦντες.
Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ.
Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἒνεκεν.
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
Ο ΠΑΤΡΩΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Πέμπτη 9 Νοεμβρίου 2023
Συνάντησε τον άγιο Νεκτάριο στην Γαλλία... ήταν ο... ταξιτζής!
Μία αληθινή ιστορία με τον άγιο Νεκτάριο να παρουσιάζεται στην Γαλλία σε ένα ταξί.
« Θεέ μου τι κόσμος! Βοήθησε με να σωθώ. Να μην σέρνομαι στο χώμα. Αναζωπύρωσε μέσα μου την φλόγα της ελπίδος. Μπορείς άλλωστε. Τι είναι για Σένα ένα θαύμα! Συγχώρεσε την παρρησία μου. Σε αισθάνομαι Πατέρα. Θέλω να νιώθω άνετα μαζί σου».
Αυτές ήταν οι σκέψεις μου. Τις μοιράστηκα μαζί σας. Με βασάνιζαν, δεν σας το κρύβω. Μέχρι που ένας ταξιτζής, άνθρωπος του μεροκάματου, μου έλυσε την απορία. Σου κάνει εντύπωση; Και όμως.
« Πάτερ, μου είπε, άκου αυτό που θα σου πω και πες μου. Σε ένα φίλο, αδελφικό, του διέγνωσαν καρκίνο. Φοβήθηκε. Ταράχτηκε όλη η οικογένειά του. Τον έπιασε τρόμος. Εξετάσεις, αποτελέσματα, επισκέψεις σε γιατρούς, μαγνητικές, αξονικές στο κεφάλι. Τελευταία ελπίδα , του είπαν, στο εξωτερικό, ένα διαγνωστικό κέντρο στην Γαλλία, για ειδικές εξετάσεις .
Γαλλία, ημέρα Σάββατο , ένα όμορφο πρωινό, στην αναμονή ή στην προσμονή των αποτελεσμάτων , εκεί σε μια στάση, στριμωγμένος με πολύ κόσμο. Ψάχνοντας ταξί. Έπειτα από αρκετή ώρα αναμονής ένα ταξί σταματά εμπρός του και του ανοίγει την πόρτα. «Πηγαίνετε με στο τάδε ξενοδοχείο» , είπε στα γαλλικά, μα κατάλαβε ότι ο ταξιτζής ήταν Έλληνας. «Τι κάνεις στην Γαλλία», τον ρώτησε. «Ήρθα για κάτι εξετάσεις». «Καλά δεν υπάρχουν νοσοκομεία στην Ελλάδα»;.
Ε, για καλύτερα, απάντησε. « Ξέρω ένα καλό νοσοκομείο εκεί στην Αίγινα, πήγαινε εκεί.» Η κούρσα τελείωσε , η απροσδόκητη επαφή με τον ταξιτζή, χάθηκε.
Στην Ελλάδα, λίγες ημέρες μετά, μου συνέχισε την διήγηση ο ταξιτζής που με έφερνε στο μοναστήρι, ο φίλος ρώτησε ποιο νοσοκομείο υπάρχει στην Αίγινα για να πάει. Του απάντησα πως η Αίγινα φημίζεται μόνο για τον Άγιο Νεκτάριο. Δεν έχει νοσοκομείο για ασθενείς με καρκίνο. Πήγε, τελικά, στο Μοναστήρι του Αγίου, και μπαίνοντας μέσα είδε την αγιογραφία με τον Άγιο Νεκτάριο. Λιποθύμησε. Τον ήξερε αυτό τον Άγιο. Ήταν ο ταξιτζής της Γαλλίας!!!»
Και τότε πήρα την απάντηση στα ερωτηματικά που περιέγραψα παραπάνω. Ένας ταξιτζής σε μένα έλυσε την απορία της αγωνίας, κατάλαβα ότι υπάρχει Ζωή και αυτή την ζωή θέλω να ζήσω, και ένας άλλος ταξιτζής ( Άγιος Νεκτάριος) στον ασθενή αδελφό έδωσε την υγεία και την λύση στο αδιέξοδο της αρρώστιας.
Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2023
Καταγραφή δολοφονίας του Παπουλάκου
Στην μονογραφία του αρχιμ Νεκταρίου Πέττα περί Χριστοφόρου Παπουλακου, δημοσιεύεται η καταγραφή δολοφονίας του Παπουλακου από τον Αρχιερέα Ανδρου Μητροφάνη.
Το ιστορικό πόνημα αυτό το αφιερώνει ο π Νεκτάριος στον Οικουμενικό μας Πατριάρχη.
Σε μια βαρυσήμαντη επιστολή του Προκαθημένου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου,
την οποία παρέλαβε από τον Πανοσιολ. Αρχιμ. Νεκτάριο Πέττα μαζί με τα νέα εκδοθέντα βιβλία τα οποία αναφέρονται στον βίο του οσιομάρτυρα Μοναχού Χριστοφόρου Παπουλάκου.
Παρακάτω δημοσιεύουμε αυτούσια την επιστολή του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου και τα σχόλια δικά σας για την προσπάθεια αλλοιώσεις της αλήθειας, ότι όλο το βάρος για να σβήσει κάθε συκοφαντία για τον Παπουλάκο δεν το επωμίστηκε όλα αυτά τα χρόνια ο διδάκτωρ Φιλοσοφίας π. Νεκτάριος Πέττας!
Τω Οσιολογιωτάτω Αρχιμανδρίτη κυρίω Νεκταρίω Ν. Πέττα,
τέκνω της ημών Μετριότητος εν Κυρίω αγαπητώ, χάριν, έλεος και ευλογίαν παρά του εν Τριάδι προσκυνουμένου Θεού ημών.
Μετά χαράς εδεξάμεθα την από ε’ Αυγούστου λήγοντος έτους επιστολήν της υμετέρας αγαπητής Οσιολογιότητος, υποβαλλούσης το υπό έκδοσιν πόνημα αυτής, τιτλοφορούμενον «Ο Οσιώτατος Μοναχός Χριστόφορος ο Παπουλάκος στη Θήρα (1854) και στην Άνδρο (1854-1861)», εν ω εμπεριέχονται τα αφορώντα εις τον βίον και την δράσιν του θερμουργού τούτου κήρυκος του ευαγγελικού λόγου, και δη τα περί του αναγκαστικού εγκλεισμού αυτού εις τας Ιεράς Μονάς Προφήτου Ηλιού Θήρας και Παναχράντου Άνδρου.
Ο Οσιώτατος Μοναχός Χριστόφορος, ο επικληθείς «Παπουλάκος», απεστάλη υπό του Θεού εν ζήλω Ηλιού δια να κηρύξη τα θεία δικαιώματα, να διδάξη την πατρώαν πίστιν και να ελέγξη οθνείας επιδράσεις εις την λειτουργίαν του εκκλησιαστικού και κοινωνικού σώματος.
Ηγαπήθη μεν σφόδρα υπό του ευσεβούς λαού του Θεού, όστις ανεγνώρισεν εν τω προσώπω αυτού τον εκφραστήν την γνησίας εκκλησιαστικής παραδόσεως και ευσεβείας, εδιώχθη δε υπό των κρατούντων, δι ους εγένετο κατά το ψαλμικόν «βαρύς και βλεπόμενος» ως δήθεν υποκινητής στάσεως κατά του πολιτεύματος, και εκοιμήθη οσιακώς εν τη Ιερά Μονή Παναχράντου της Άνδρου, διανύων εν αυτή την επιβληθείσαν αυτώ εκκλησιαστικήν ποινήν εγκλεισμού.
Η μνήμη του επεβίωσε μέχρι σήμερον αγαθή εν τω εκκλησιαστικώ πληρώματι, ην προβάλλει και η υμετέρα Οσιολογιότης δια του αξιολόγου αυτού πονήματος, το οποίον είμεθα βέβαιοι ότι θα ωφελήση ποικιλοτρόπως τους αναγνώστας και θα επιδράση εις τας καρδιάς αυτών προς πνευματικήν οικοδομήν, εμμονήν εις την πίστην και καλλιέργειαν υγιούς εκκλησιαστικής συνειδήσεως.
Επί δε τούτοις, συγχαίροντες πατρικώς τη υμετέρα Οσιολογιότητι δια τον κόπον αυτής, παρέχομεν εκθύμως την Πατριαρχικήν ημών ευλογίαν προς ευόδωσιν και καρποφορίαν της αξιολόγου ταύτης εκδόσεως, και επικαλούμεθα επ’ αυτήν την χάριν και το άπειρον έλεος του Θεού.
29 Δεκεμβρίου 2009
Διάπυρος προς Θεόν ευχέτης
Ο Κωνσταντινουπόλως Βαρθολομαίος
Τρίτη 29 Αυγούστου 2023
Άγιος Ανδριανός και Αγία Ναταλία - Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Ύμνος στον Άγιο Ανδριανό κ Αγία Ναταλία...🎶♥️
"Ο δρόμος έχει αγκάθια
αλλ' όμως στον Παραδεισο υπάρχουν τριαντάφυλλα
Δριμύς ο χειμώνας, αλλά υδής ο Χριστός!
Τι είναι αυτός ο ήχος στο σκοτεινό καταγώγιο?
Το σφυρί χτυπάει το σκληρό κοπίδι, αλλ' όμως δεν σφυρηλατεί το σίδερο ή το μολύβι...
σπάζει τα πόδια του μάρτυρος
σπάζει τα χέρια του μάρτυρος.
Ο μάρτυς είναι στρατιώτης του Χριστού
Ένα αγνό κατάλευκο χέρι
πέφτει στο χώμα αιμόφυρτο,
είναι του Αγίου Αδριανού το χέρι.
Η Αγία Ναταλία παιρνει το χέρι του άνδρα της
και φεύγει τρέχοντας από τη φυλακή
πλένει το χέρι αυτό, το τυλίγει σε μεταξωτά,
το ασπάζεται και το λούζει με δάκρυα.
Όπου κι αν πάει αυτό το χέρι μαζί της βαστάει.
Όταν κοιμάται, βάζει αυτό για προσκέφαλα...
Ψιθυρίζει στο κομμένο χέρι απαλά:
Ωωω χέρι του Αγίου μου Αδριανού
που τόσο συχνά με έχεις βοηθήσει,
Ω χέρι βοήθησε με ξανά
γρήγορα ύψωσέ με
στον ουρανό ψηλά!
Εκεί που ο Αδριανός ζει
Με τους Αγίους μαζί.
Πράγματι η αναμονή της ήταν σύντομη.
Ο Ανδριανός εμφανίσθηκε στην Ναταλία
Πιο όμορφος και πιο λαμπρός από βασιλέα!
Η ουράνια φωνή του
κοντά του τώρα την προσκαλεί
"Έλα σε εμένα αδελφή μου Ναταλία
Έλα σε εμένα και για πάντα θα ζεις...
ο Βασιλιάς σε καλεί στην Αιώνια Βασιλεία!"
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Τρίτη 6 Ιουνίου 2023
Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
Μέγας Κωνσταντῖνος: Ὁ πατὴρ τῆς Ρωμηοσύνης
Τῆς Γερόντισσας Ὁλυμπιάδος Ντίτορα
Ὁ Κωνσταντῖνος δὲν γκρέμισε τὴ Ρώμη, ἀλλά, ὅπως ἔχει εἰπωθεῖ, τὴ μετέφερε στὴν Κωνσταντινούπολη. Γι᾿ αὐτὸ συντηροῦσε στὴ νέα πόλη τὸ ρωμαϊκὸ ὄνομα, τὸ κράτος τῶν Ρωμαίων, τὴ ρωμαϊκὴ πολιτεία. Τὸ ὄνομα Ρώμη σήμαινε τὸ ἔδαφος τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους, ποὺ συχνὰ οἱ Βυζαντινοὶ τὸ ἔλεγαν ‹‹Ρωμανία››. Ὁ ὅρος ‹‹Ρωμανία›› δήλωνε στὸ σύνολό της τὴν Αὐτοκρατορία. Οἱ Δυτικοὶ συγγραφεῖς ὀνόμαζαν ‹‹Ρωμανία›› τὸ Ἀνατολικὸ μέρος τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους.
Ἀνάμνηση αὐτῶν τῶν ἱστορικῶν ἀρχῶν εἶναι σήμερα οἱ ὅροι ‹‹Ρωμηός›› καὶ ‹‹Ρωμηοσύνη››. Σημαίνουν τὸ...σύγχρονο Ἕλληνα, τὸ σύγχρονο Ἑλληνισμό, τὴ συνέχεια τοῦ ρωμαϊκοῦ καὶ ἑλληνικοῦ κόσμου. Ἡ λαϊκὴ ποίηση χρησιμοποιεῖ τὸν ὅρο ‹‹Ρωμηός››, γιὰ νὰ δηλώσει τὸ λαό, ποὺ ἐπέζησε μετὰ τὴν πτώση τῆς πόλεως.
Ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία, ἡ Ρωμηοσύνη, γεννήθηκε ἀπὸ τὴ μεταμόρφωση τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ χριστιανισμοῦ. Ὁ Κωνσταντῖνος, χωρὶς νὰ εἶναι ὁ τελευταῖος Ρωμαῖος αὐτοκράτορας, γιατί δὲν τελείωσε ἡ Ρώμη, εἶναι ὁ ἱδρυτὴς καὶ ὁ πρῶτος αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου καὶ τῆς Ρωμηοσύνης. Δὲν ἔκτισε τὴ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία στὰ ἐρείπια τῆς ρωμαϊκῆς κληρονομιᾶς, ἀλλὰ τὴ συντήρησε μὲ δύο νέες δυνάμεις. Ἔτσι ἡ ρωμαϊκὴ κληρονομιὰ -δίκαιο, ὀργάνωση, πειθαρχία- τροφοδοτήθηκε ἀπὸ τὴ δύναμη τῆς ἑλληνικῆς παιδείας -ἰδέες, ἀξίες, ἦθος- καὶ ἀνακαινίστηκε ἀπὸ τὶς δυνάμεις τοῦ χριστιανισμοῦ -πίστη, ἀγάπη, ἐγκράτεια- ὥστε νὰ ἀποτελέσουν καὶ τὰ τρία μαζὶ τὴ βυζαντινὴ πολιτικὴ ἰδεολογία, τὴ Ρωμηοσύνη.
Ἑπομένως δὲν κατάργησε τὴ Ρώμη ὁ Κωνσταντῖνος, ὅπως τὸν κατηγοροῦν, ἀλλὰ ἄλλαξε τὸν πολιτικὸ καὶ θρησκευτικὸ προσανατολισμό της. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ὁ Κωνσταντῖνος κατάφερε νὰ διασώσει ὅλα τὰ ὑγιῆ καὶ αἰώνια στοιχεῖα τῶν ἀρχαίων πολιτισμῶν, κυρίως τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ ρωμαϊκοῦ ἀπὸ τὰ βάρβαρα κύματα, ποὺ ἀπειλοῦσαν τὴ Δύση ἀπὸ Βορρᾶ καὶ τὴν Ἀνατολὴ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Γερμανικὰ φύλα κατέβαιναν πρὸς τὴ Ρώμη ὁλοταχῶς καὶ θὰ ἐξαφάνιζαν μὲ τὶς βαρβαρότητές τους τὴν αἰώνια πόλη καὶ τὸν πολιτισμό της. Ἐπίσης οἱ Πέρσες καὶ ἄλλοι ἀπολίτιστοι λαοὶ ἀπειλοῦσαν τὴν κοιτίδα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ ἀπὸ τὰ Ἀνατολικά. Ὁ Κωνσταντῖνος μὲ τὴν ἵδρυση τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διέσωσε καὶ τὰ δύο. Στὸ ‹‹ὄστρακο›› τοῦ Ρωμαϊκοῦ πολιτισμοῦ ἔκλεισε τὴν ὑψηλὴ ἑλληνικὴ σκέψη καὶ τὸ ἀφιέρωσε ὡς ἀνάθημα ἀθάνατο στὸν ἀληθινὸ Θεό.
Συμπερασματικὰ ἀναφέρομε ὅτι ὁ Ρωμαϊκὸς πολιτισμὸς μετασχηματίστηκε ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο σὲ Βυζαντινὸ πολιτισμό. Ἰσχυροὶ παράγοντες μετασχηματισμοῦ ἦταν δύο, ἡ κλασσικὴ σκέψη καὶ ἀρετὴ τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος καὶ ἡ χριστιανικὴ διδασκαλία, ποὺ πρόσφερε μοναδικὴ δύναμη στὸν πολιτισμὸ καὶ τὸν συντήρησε στὸν αἰῶνα. Αὐτὲς οἱ δύο δυνάμεις ἔχοντας ὡς βάση τὸ μοναδικὸ ρωμαϊκὸ δίκαιο πρόσφεραν μεγάλη ἱστορικὴ ὑπηρεσία στὸν πολιτισμό μας.
Τὰ δύο αὐτὰ μεγέθη, ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Ρώμη, ἑνώθηκαν ἄρρηκτα ἀπὸ τὴν ἑνοποιὸ δύναμη τοῦ χριστιανισμοῦ καὶ οἰκοδόμησαν τὸ λαμπρὸ μνημεῖο τοῦ πολιτισμοῦ, ποὺ ἰσχύει μέχρι σήμερα. Ἡ Δύση ἦταν σχεδὸν πεθαμένη, ὅταν τὸ Βυζάντιο ἐξακολουθοῦσε νὰ προσφέρει στὸν πολιτισμό. Θὰ ἀνακάμψει ἡ Δύση μόνο, ὅταν ἡ Κωνσταντινούπολη, ἡ Ρωμηοσύνη θὰ ἐνταφιαστεῖ στὴν ὀθωμανικὴ τέφρα καὶ οἱ φορεῖς τοῦ πολιτισμοῦ, οἱ Λόγιοι τοῦ Βυζαντίου θά μετακομίσουν στή Δύση.
Αὐτὸν τὸν κύκλο ἔκαναν τὰ πολιτισμικὰ ἀγαθά. Γεννήθηκαν στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Διαδόθηκαν ἀπὸ τὸν Ἕλληνα στρατηλάτη Ἀλέξανδρο στὸν Ἀνατολικὸ κόσμο. Διασκορπίστηκαν στὴ Δύση μὲ τὴ ρωμαϊκὴ κυριαρχία. Σὲ μία κρίσιμη καμπή, ὅταν ἔτειναν νὰ χαθοῦν ἐξαιτίας τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καὶ τῆς βαρβαρότητος, διαφυλάχτηκαν ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο στὸ χιλιετὲς Βυζάντιο. Ἔπεσε τὸ Βυζάντιο καὶ τὰ ἀγαθὰ τοῦ πολιτισμοῦ μετακόμισαν πάλι στὴν Δύση μὲ τοὺς Λογίους, γιὰ νὰ ἀποτελέσουν σταθερὴ βάση καὶ θεμέλιο τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ.
Σὲ αὐτὴ τὴ διαδρομὴ τοῦ πολιτισμοῦ δὲν πρέπει νὰ λησμονεῖ κανένας τὴν ἀφετηρία καὶ τὸ λίκνο του, τὴν Ἑλλάδα, καὶ τοὺς Μεγάλους, ποὺ ἔπαιξαν καθοριστικὸ ρόλο στὴ διάδοση καὶ διαφύλαξή του. Αὐτοὶ ἦταν ὁ Μακεδὼν Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ ὁ Ρωμαῖος Αὐτοκράτωρ Μέγας Κωνσταντῖνος, ποὺ ἦταν ὁ πατέρας τῆς Ρωμηοσύνης καὶ ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους. Ἡ ἱστορία ἐκτιμώντας αὐτὴ τὴ συμβολή τους στὴ διακίνηση καὶ διαφύλαξη αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ τοὺς ὀνόμασε Μεγάλους.
Ὅποιοι τοὺς ἀμφισβητοῦν ἢ τοὺς καταργοῦν, εἶναι ἀγνώμονες, ‹‹μικροί›› καὶ ἀπολίτιστοι.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Δ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2010
Πέμπτη 4 Μαΐου 2023
Μία τρομερή προφητεία του Αγίου Πορφυρίου για το μέλλον!
Στις πρώτες επισκέψεις μου στον Άγιο, το 1984-85, μου είχε πει το εξής σημαντικό:
-Γέροντα, πώς βλέπετε γενικά το μέλλον;
–Θα έρθουν πολύ δύσκολες ημέρες, ιδιαίτερα όταν θα αρχίσουν να μετακινούνται οι λαοί. Ο κόσμος δεν θα μπορεί να αντέξει. Η Ελλάδα θα είναι μία από τις χώρες που θα σηκώσει το πιο πολύ βάρος. Πρέπει να κρατηθούμε ενωμένοι, να κάνουμε προσευχή και να μην φοβόμαστε.
-Τί είναι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα; Είναι καλά που μπήκαμε;
-Για τα μεγάλα κράτη καλά είναι. Όταν όμως αρχίσουν οι μετακινήσεις των λαών, εμείς θα υποφέρουμε. Θα είναι δύσκολα για όλους, αλλά κυρίως για την Ελλάδα που θα δεχτεί το μεγαλύτερο βάρος. Θα πέσουν όλοι επάνω μας…!
-Τί πρέπει να κάνουμε τότε;
-Ο Θεός θα τα φροντίσει όλα. Εμείς να προσευχόμαστε μέρα-νύχτα, να είμαστε ενωμένοι και ο Θεός έχει τη μέριμνά του για εμάς.
Κατάλαβα πώς η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μεγάλων και δυνατών κρατών. Τότε αυτά μου φάνηκαν παράξενα και ταλαντευόμουνα να τα πιστέψω αλλά σήμερα, 35 χρόνια μετά, τα βλέπω να επαληθεύονται και σκέφτομαι πόσο πολύ φωτισμένος ήταν ο Άγιος. Τώρα τα βλέπω ζωντανά μπροστά μου, ενώ τότε μου φαίνονταν απίστευτα. Ο Άγιος μου είχε πει κι άλλα για το μέλλον μας, αλλά δυστυχώς δεν τα έγραψα και δεν τα θυμάμαι καλά.
Κάποτε ο Άγιος μου είπε και το εξής: «Οι άνθρωποι που θα πάρουνε την ευθεία οδό θα είναι λίγοι και αυτοί θα φτάσουνε στον προορισμό τους και θα είναι ευτυχείς. Οι μάζες παρασυρόμενες θα πέσουν σε άγριες θάλασσες και μαύρα βουνά. Πιο πέρα θα τους περιμένουν μαύρα λιοντάρια και άγρια θηρία που θα τους κατασπαράξουν. Θα βρεθούνε σε αδιέξοδο και δεν θα έχουν καλό τέλος. Αλίμονο, έχουμε φτάσει στο τέλος της ευθείας. Εμείς φεύγουμε και χαρά σ’ αυτούς που θα φύγουν και δεν θα δούνε αυτό το τέλος!»
Η απομάκρυνση του σημερινού ανθρώπου από τον δρόμο του Θεού είναι πλέον τόσο γενικευμένη, που νοιώθει κανείς πώς ζούμε σε μία ζούγκλα όπου ο καθένας θέλει να «φάει» τον άλλο. Οι περισσότεροι παρασύρονται απ’ αυτό το πνεύμα της απληστίας, από έναν διαρκή αγώνα να κυριαρχήσουνε απέναντι στον συνάνθρωπο, ενώ λίγοι είναι αυτοί που τηρούν πιστά τις εντολές του Θεού. Ίσως να πήραμε την τελική ευθεία για το τέλος της ιστορίας της ανθρωπότητας.
Ο Όσιος Πορφύριος ο Προφήτης – Μαρτυρίες
Αγιοπαυλίτικο Ιερό Κελλί Αγίων Θεοδώρων
Άγιον Όρος
Τόμος Γ, Β’ Έκδοση, σελ. 138-139
Δευτέρα 1 Μαΐου 2023
Ἅγιος Πανάρετος Ἐπίσκοπος Πάφου (1 Μαΐου)
Ἅγιος Πανάρετος Ἐπίσκοπος Πάφου (1 Μαΐου)
Ο Ἅγιος Πανάρετος γεννήθηκε στήν Κύπρο καί συγκεκριμένα στήν Περιστερωνοπηγή Ἀμμοχώστου, περί τό 1710. Ἡ ἐποχή ἐκείνη ἦταν δύσκολη. Τό πολύσκλαβο μαρτυρικό νησί ἦταν κάτω ἀπό τήν σκλαβιά τῶν Τούρκων. Οἱ γονεῖς του ἦταν ἄνθρωποι εὐλαβεῖς καί εὔποροι. Ὁ Ἅγιος ἔμαθε τά πρῶτα γράμματα ἀπό τούς γονεῖς του καί μετά συνέχισε τίς σπουδές του στό Ἑλληνικό σχολεῖο στή Λευκωσία. Μετά τό πέρας τῶν σπουδῶν του ἐπέστρεψε καί ἐγκαταβίωσε στό ἐρειπωμένο μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ἀναστασίου, πού βρισκόταν στό χωριό του.
Ἀργότερα χειροτονήθηκε ἱερέας καί διετέλεσε ἡγούμενος γιά πολλά χρόνια στό μοναστήρι τῆς Θεοτόκου στήν Παλλουριώτισσα Λευκωσίας. Ἡ περίοδος τῆς ἡγουμενίας του στό μοναστήρι ὑπῆρξε μία περίοδος ἐθνικῶν δοκιμασιῶν καί διωγμῶν τοῦ Ἑλληνικοῦ στοιχείου. Ἕνας Τοῦρκος ἐπαναστάτης, ὀνόματι Χαλήλης, μέ δύο χιλιάδες περίπου ὁμοεθνεῖς του, θέλησε νά καταλάβει τήν Λευκωσία. Ἡ κατάσταση ἦταν μαρτυρική. Μέ κίνδυνο τῆς ἴδιας τῆς ζωῆς του ὁ Ἅγιος Πανάρετος, στίς δύσκολες ἐκεῖνες στιγμές, ἔγινε ὁ παρήγορος ἄγγελος τῶν πονεμένων καί ὁ ὑπερασπιστής καί προστάτης τῶν καταδιωγμένων. Ἡ ζωντανή καί οὐσιαστική συμπαράστασή του στόν πόνο τοῦ λαοῦ ἐκτιμήθηκε τόσο, ὥστε κλῆρος καί λαός συνῆλθε καί τόν ἐξέλεξε Μητροπολίτη Πάφου τό 1767.
Ἀπό τή θέση αὐτή τοῦ δόθηκε ἡ εὐκαιρία νά ἀναπτύξει ὅλα τά κρυμμένα χαρίσματά του καί ἔγινε τά σκοτεινά ἐκεῖνα χρόνια γιά τούς σκλαβωμένους βακτηρία καί στήριγμα καί φάρος φωτεινός. Ποίμανε τό ποίμνιό του μέ αὐταπάρνηση. Μέ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι παραδέχονταν μέ εἰλικρίνεια τά λάθη τους καί ἀγωνίζονταν νά διορθωθοῦν, ἦταν ἐπιεικής. Τούς πονηρούς καί ἀδιόρθωτους τούς ἀντιμετώπιζε μέ τήν ἁρμόζουσα σέ κάθε περίπτωση αὐστηρότητα, προκειμένου νά ἀφυπνίσει συνειδήσεις καί νά προκαλέσει τή μετάνοια καί τή διόρθωση.
Κάποιος ἀπό τούς ἱερεῖς τῆς ἐπαρχίας τοῦ Ἁγίου καταλήφθηκε ἀπό τό πάθος τῆς αἰσχροκέρδειας, μέ ἀποτέλεσμα οἱ ἐνορίτες του νά ὑποφέρουν καί νά ἀναγκασθοῦν νά τόν καταγγείλουν στόν Ἐπίσκοπο. Αὐτός κάλεσε τόν ἱερέα, τοῦ ἔκανε τίς σχετικές παρατηρήσεις, τόν συμβούλευσε κατάλληλα καί ἐκεῖνος ὑποσχέθηκε ὅτι θά προσπαθήσει νά διορθωθεῖ. Στήν πραγματικότητα ὅμως δέν ἔκανε καμία προσπάθεια, ἀντίθετα μάλιστα τά πράγματα χειροτέρεψαν καί οἱ ἐνορίτες ζήτησαν τήν ἀπομάκρυνσή του. Ὁ Ἐπίσκοπος τόν συμβούλεψε καί γιά δεύτερη καί γιά τρίτη φορά. Ὅταν ὅμως βεβαιώθηκε γιά τήν ἀμετανοησία του καί γιά τήν προσπάθειά του νά παραπλανήσει τόν Ἐπίσκοπο μέ ψεύτικους ὅρκους, τόν τιμώρησε μέ ἕναν πρωτότυπο καί ἀσυνήθιστο τρόπο. Τήν ὥρα πού μιλοῦσε μέ θράσος καί ἔλεγε ψέματα, τοῦ εἶπε μέ αὐστηρότητα: «νά κλείσεις τό στόμα σου καί νά μήν ὁμιλεῖς, ἀφοῦ καταδέχεσαι νά ψεύδεσαι καί νά ὁρκίζεσαι χωρίς φόβο». Καί ἀπό ἐκείνη τήν στιγμή ἔμεινε ἄλαλος καί δέν μποροῦσε νά μιλήσει. Μετά ἀπό ἀρκετό χρονικό διάστημα καί ἀφοῦ ὁ ἱερέας ἀρρώστησε βαριά, ζήτησε νά δεῖ τόν Ἅγιο καί μέ νεύματα νά ἐξομολογηθεῖ. Ἐκεῖνος ἔτρεξε κοντά του καί, ὅταν διέγνωσε τήν ἀληθινή του μετάνοια, τόν συγχώρεσε, τόν εὐλόγησε καί τότε λύθηκε ἡ γλῶσσα του. Ἐξομολογήθηκε, κοινώνησε καί ἀπῆλθε τοῦ κόσμου τούτου μέ μετάνοια.
Τόν Ἅγιο Πανάρετο ἀπασχολοῦσε ἔντονα τό θέμα τῆς σωτηρίας του. Σέ ὅλη του τήν ζωή προετοιμαζόταν γιά τήν ὥρα τῆς ἐξόδου του. Εἶχε τό χάρισμα τῆς μνήμης τοῦ θανάτου καί ἐπιθυμοῦσε τά τέλη τῆς ζωῆς του νά εἶναι χριστιανά, ἀνεπαίσχυντα καί εἰρηνικά. Ἀξιώθηκε δέ νά προγνώσει τήν ὥρα τῆς κοιμήσεώς του καί φρόντισε νά εἶναι πανέτοιμος. Λίγο πρίν τήν κοίμησή του εἶπε στόν πρωτοσύγκελό του ὅτι θά ἔλθει ὁ φίλος του Ἐπίσκοπος πρώην Καρπάθου Παρθένιος, γιά νά τόν ἐξομολογήσει. Ὁ πρωτοσύγκελος νόμισε ὅτι ὁ Ἅγιος παραμιλοῦσε λόγω τῆς ἀρρώστιας του καί παράκουσε. Στήν συνέχεια ὅμως, μετά τήν ἐπιμονή τοῦ Ἁγίου, ὑπάκουσε καί πραγματικά βρῆκε στήν προκυμαία ἕνα πλοῖο, τό ὁποῖο λόγω τῶν ἰσχυρῶν ἀνέμων πού ἔπνεαν, προσάραξε στήν Πάφο. Μέσα σέ αὐτό βρισκόταν ὁ Ἐπίσκοπος Παρθένιος, ὁ ὁποῖος ἔσπευσε, γεμάτος συγκίνηση καί θαυμασμό, νά συναντήσει τόν Ἅγιο. Ἀφοῦ τόν ἐξομολόγησε, τήν ἑπόμενη ἡμέρα λειτούργησε καί τόν κοινώνησε. Ὁ Ἅγιος Πανάρετος τόν παρακάλεσε νά παραμείνει ἄλλη μία ἡμέρα, γιά νά τελέσει καί τήν ἐξόδιο Ἀκολουθία του. Ἐκεῖνος παρέμεινε καί κήδευσε τό ἱερό λείψανο τοῦ Ἁγίου, τό ὁποῖο εὐωδίαζε καί μάλιστα θεράπευσε καί πολλούς ἀσθενεῖς, οἱ ὁποῖοι ἐπικαλέσθηκαν τίς πρεσβεῖες του.
Ἀπολυτίκιο. Ἦχος πλ. α’. Τόν συνάναρχον Λόγον.
Τόν τῆς Πάφου Ποιμένα θεῖον Πανάρετον, ὡς Ἱεράρχην Κυρίου ἀνευφημήσωμεν, ὅτι ἐργάτης συνετός ὄντως καί ἄριστος, ποσῶν τῶν θείων ἀρετῶν, καί Ἁγίοις θαυμαστός ἐγένετο ἐπ’ ἐσχάτων, καί πάντων προστάτης καί φύλαξ, τῶν ἀνυμνοῦν τῶν αὐτοῦ τήν κοίμησιν.
Η Εορτή Προφήτου Ιερεμίου είναι 1 Μαΐου
Η Εορτή Προφήτου Ιερεμίου είναι 1 Μαΐου
Ο Προφήτης Ιερεμίας γεννήθηκε πιθανώς κατά το 650 π.Χ., στην μικρή πόλη της φυλής Βενιαμίν Αναθώθ, βορειοανατολικά της Ιερουσαλήμ. Ο πατέρας του ήταν ιερέας και ονομαζόταν Χελκίας. Ανατράφηκε στην ιερατική αυτή οικογένεια με αυστηρότητα. Μελετούσε τους προ αυτού Προφήτες Ησαΐα και Ωσηέ. Νεότατος στην ηλικία, περίπου 23 – 25 ετών, περί το 627 – 625 π.Χ., καλείται από τον Θεό στο προφητικό αξίωμα. Ανταποκρίνεται στο θέλημα του Κυρίου και έτσι το όνομά του (Ιερεμίας), που σημαίνει ο Θεός ανυψώνει ή καθιστά, εκφράζει και την αποστολή του.
Κατάπληκτος από την τιμή αυτή ο Ιερεμίας, αρνείται την υψηλή τιμητική κλήση, προβάλλοντας τις ασθενείς νεανικές του δυνάμεις. Ο Θεός όμως ενισχύει αυτόν υποσχόμενος, όχι υλικές αμοιβές και τιμές, αλλά το πολυτιμότερο όλων: τη βοήθειά Του. Ο Ιερεμίας υπακούει.
Ο Προφήτης Ιερεμίας καθαγιάσθηκε πριν από τη γέννησή του, όπως γράφει ο Άγιος Ιερώνυμος. Πράγματι, στην αρχή του προφητικού του βιβλίου ο Ίδιος ο Θεός του λέγει: «Προ του με πλάσαι σε εν κοιλία επίσταμεί σε και προ του σε εξελθείν εκ μήτρας ηγίακά σε, προφήτην εις έθνη τέθεικά σε».
Σε τέσσερις περιόδους δυνάμεθα να διαιρέσουμε την δημόσια δράση του. Πρώτον, επί του βασιλέως Ιωσίου προ της μετερρυθμίσεως (627 – 621 π.Χ.), δεύτερον, επί του βασιλέως Ιωακείμ μέχρι του Σεδεκίου (609 – 598 π.Χ.), τρίτον, επί Σεδεκίου (598 – 586 π.Χ.) και τέταρτον, μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ και την αιχμαλωσία του Σεδεκίου.
Μετά την καταστροφή του βασιλείου του Ισραήλ, το βασίλειο του Ιούδα, όπου βρισκόταν ο Προφήτης Ιερεμίας, τελούσε υπό την επίδραση των Ασσυρίων, όχι μόνο πολιτικά αλλά και θρησκευτικά.
Η πολυθεΐα των Ασσυρίων είχε εισχωρήσει στους Ιουδαίους, διότι ο βασιλέας Μανασσής (693 – 639 π.Χ.) ήταν υποτελής των Ασσυρίων και είχε παραδοθεί σε θρησκευτικό συγκρητισμό και σε ειδωλολατρία. Όσες πόλεις υπήρχαν στην Ιουδαία, τόσοι ήταν και οι θεοί, όσοι οι δρόμοι της Ιερουσαλήμ, τόσα θυσιαστήρια του Βαάλ. Υπήρχε η ειδωλολατρία του Μολώχ με τα ανθρώπινα θύματα. Στις αυλές του ναού ήταν θυσιαστήρια των Ασσυρίων θεών και το είδωλο της Αστάρτης. Ο Ιερεμίας, επί της βασιλείας του Ιωσίου, από το 627 π.Χ., επέρχεται κατά της πολυθεΐας κηρύσσοντας τον Ένα και Μόνο Αληθινό Θεό και στηλιτεύοντας τη διαφθορά. Εκτός της ειδωλολατρίας και ανηθικότητας, ο Ιερεμίας πολεμάει κατά την περίοδο αυτή και τους ψευδοπροφήτες, οι οποίοι παραπλανούσαν τον λαό με ψευδείς προφητείες.
Ο Προφήτης Ιερεμίας διαισθάνεται κάποια μεταβολή του λαού, κάποια μετάνοια, διότι στην πρόσκληση του Θεού, ο λαός απαντά: «Ὁδοῦ, πρὸς Σὲ ἔρχομαι». Η μετάνοια όμως αυτή ήταν πρόσκαιρη λόγω της ανομβρίας. Ο Προφήτης Ιερεμίας πονάει, υποφέρει. Περιέρχεται σε απόγνωση. Όμως η μακροθυμία του Θεού δεν εξαντλείται. Ο Θεός συμβουλεύει τον Προφήτη να ερευνήσει την υπό του κακού τρυγηθείσα άμπελο, το λαό Του, μήπως εύρει ρώγα σταφυλιού, κάποιον άνθρωπο ευσεβή, ατρύγητο από το κακό. Έτσι τονίζεται η μεγάλη αξία του ανθρώπου. Ο Προφήτης δεν βρίσκει δυστυχώς καμία ρώγα σταφυλιού ατρύγητη από το κακό. Στην άκαρπη αυτή προσπάθεια του Προφήτη, ο Θεός συνιστά σε αυτόν και πάλι να συνεχίσει την εργασία του, για να πεισθεί και ο ίδιος ο Προφήτης για το αδιόρθωτο του λαού και τη δίκαιη τιμωρία του.
Ο Θεός παρομοιάζει τον Προφήτη με μεταλλουργό που δοκιμάζει τα μέταλλα και φροντίζει από το μείγμα να εξαγάγει αυτά που είναι ευγενή, δηλαδή το χρυσό και τον άργυρο. Μάταια όμως.
Εδώ τερματίζεται η πρώτη περίοδος της δράσεως του Προφήτη Ιερεμία.
Κατόπιν έρχεται η κατάλυση του Ασσυριακού βασιλείου διά της πίστεως της Νινευή το 621 π.Χ. Ο ευσεβής βασιλέας Ιωσίας, επωφελούμενος από την κατάρρευση αυτή, ανέλαβε πολιτική εξωτερικής ανεξαρτησίας και προέβη σε εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, για να ορθώσει την πίστη στον Θεό. Ο Ιερεμίας, κατά το χρονικό διάστημα 621 – 608 π.Χ., αποσύρθηκε πιθανότατα σε μόνωση. Χαρακτηριστικό της ασκητικής του ζωής ήταν ότι αυτός «λινοῦν περίζωμα εἶχε μόνον. Ὡς δὲ τὰ εὐτραφῆ τῶν σωμάτων γυμνούμενα φανερωτέραν δείκνυσι τὴν ἀκμήν, οὕτω καὶ τῶν ἠθῶν τὸ κάλλος, μὴ ἀνειλούμενον ἀπειροκάλοις φλυαρίαις, τὸ μεγαλοπρεπὲς ἐνδείκνυται».
Κατά την δεύτερη περίοδο της δράσης του, επί της εποχής του βασιλέως Ιωακείμ (609 – 598 π.Χ.), ο Προφήτης Ιερεμίας στρέφεται κατά των ατόπων της Ισραηλιτικής θρησκείας. Ο μαγικός χαρακτήρας, τον οποίο απέδιδαν οι Ιουδαίοι στο ναό και στις τελετές, τον ενοχλούσε. Έλεγε δε, ότι «ο ναός, ο οποίος χρησιμεύει να καλύπτει τα κακουργήματα, είναι όχι ναός Θεού, αλλά σπήλαιο ληστών».
Κατά το πρώτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ, σε κάποια μεγάλη εορτή, εμφανίζεται ο Προφήτης Ιερεμίας στην αυλή του ναού και μέσα στο ενθουσιώδες από τη θέα του ναού πλήθος, προσβάλλει την εσφαλμένη αυτή πίστη, την οποία είχε ο λαός περί του ναού και κηρύσσει την επερχόμενη καταστροφή του ναού. Όλος ο λαός εξεγείρεται και ζητεί τον θάνατό του. Σώζεται με την επέμβαση του Αχικάμ. Μεταβαίνει στο εργαστήριο του κεραμέως και παρατηρεί ότι ο κεραμέας μεταπλάσσει όσα από τα πήλινα δοχεία δεν αρέσουν σε αυτόν. Έτσι, λέγει ο Προφήτης, θα κάνει ο Θεός σε έθνη και ανθρώπους, τα οποία δεν αρέσουν σε Αυτόν. Για την αποφυγή της καταστροφής συνιστά την εσωτερική μετάνοια του ανθρώπου. Άρχοντες και λαός αντιδρούν. Κουρασμένος ο Προφήτης από τους άκαρπους αγώνες του ζητεί τη μόνωση και προβλέποντας την αμετανοησία του λαού του Θεού, προλέγει την καταστροφή του.
Κάποιοι άνθρωποι αποφασίζουν να τον δηλητηριάσουν στην Αναθώθ.
Συνωμοτούν εναντίον του και συγγενείς του. Ο Προφήτης Ιερεμίας αποδίδει την σωτηρία του στον Θεό. Στρέφεται κατά των αρχόντων, του βασιλέως Ιωακείμ και των ανακτόρων, των οποίων κηρύσσει την καταστροφή. Όλος ο κόσμος είναι εναντίον του. Προς στιγμήν κάμπτεται, διότι νομίζει ότι έχει εγκαταλειφθεί από τον Θεό και παραπονείται. Συνέρχεται όμως και συνεχίζει το έργο του. Στην αυλή του ναού κηρύσσει και πάλι την καταστροφή του ναού. Το κήρυγμα αυτό προκαλεί αναταραχή. Γι’ αυτό ο στρατηγός του ιερού χώρου του ναού Πασχώρ τον ραβδίζει και τον ρίχνει στη φυλακή. Τα κηρύγματά του γίνονται δεκτά με ειρωνείες. Του απαγορεύουν να επισκέπτεται το ναό.
Ο Προφήτης Ιερεμίας σκέπτεται να εγκαταλείψει τον αγώνα. Η φωτιά όμως του λόγου του Θεού, που είναι μέσα του, δεν τον αφήνει. Κατά το τέλος του 605 π.Χ., μετά την ήττα των Αιγυπτίων στο Χαρκαμύς, επειδή ο ίδιος δεν ήταν δυνατόν να εισέλθει στην αυλή του ναού, δίδει στον μαθητή του Βαρούχ να αναγνώσει στο μέσο της αυλής του ναού, προφητεία, διά της οποίας κηρυσσόταν η καταστροφή του ναού. Όλοι τότε επαναστατούν εναντίον του. Ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ κρύβονται, για να μη συλληφθούν. Η προλεχθείσα όμως καταστροφή επήλθε.
Οι Βαβυλώνιοι κατέστησαν φόρου υποτελή, το βασιλέα Ιωακείμ. Αυτός, επιθυμώντας την ανεξαρτησία και αφού παρακινήθηκε από άκριτους ανθρώπους, προκαλεί τη Βαβυλώνιο εκστρατεία κατά της Ιερουσαλήμ. Ο Ναβουχοδονόσωρ επέρχεται εναντίον του και πολιορκεί την Ιερουσαλήμ. Ο Ιερεμίας μάταια συνιστά στον βασιλέα Ιωακείμ, υποταγή στους Βαβυλώνιους. Ο Ιωακείμ πεθαίνει και η πόλη καταλαμβάνεται και πολιορκείται. Ο ναός καταστρέφεται. Ο άμεσος διάδοχος του Ιωακείμ, ο Ιωαχείμ (Ιεχονίας) πορεύεται σε αιχμαλωσία με τους αξιωματούχους της χώρας και δέκα χιλιάδες από το λαό. Ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ ορίζει ως διάδοχο του Ιεχονίου, τον Σεδεκία.
Κατά την Τρίτη περίοδο της δράσεως του Προφήτη Ιερεμίου, το 594 π.Χ., απεσταλμένοι των Ιδουμαίων, Αμμωνιτών, Τύρου και Σιδώνος, παρακάλεσαν τον Σεδεκία να συμμαχήσουν κατά των Βαβυλωνίων.
Οι ψευδοπροφήτες κηρύσσουν ότι τα ιερά σκεύη του ναού που είχαν κλαπεί θα επιστραφούν. Ο Ιερεμίας αντιτίθεται και συμβολικά θέτει ζυγό στον τράχηλό του, για να δηλώσει ότι θα είναι δούλοι του Ναβουχοδονόσορ. Ο ψευδοπροφήτης Ανανίας σπάζει το ζυγό πάνω στον τράχηλο του Ιερεμία, για να τονίσει την αποτίναξη του ζυγού των Βαβυλωνίων. Ο Ιερεμίας απαντά: «Έσπασες ξύλινους ζυγούς; Σιδερένιους θα θέσει ο Θεός στον τράχηλό σας».
Ο Σεδεκίας τήρησε συνετή πολιτική προς τους απεσταλμένους των άλλων περιοχών και ενέκρινε την γνώμη του Προφήτη Ιερεμία. Όμως, κατά το 588 π.Χ., ο φαραώ της Αιγύπτου Ουαφρής επαναστατεί κατά των Βαβυλωνίων. Το φρόνημα των Ιουδαίων αναπτερώνεται και λαμβάνουν και αυτοί μέρος στην επανάσταση αυτή. Ο Ιερεμίας τους αποτρέπει από το να συμμαχήσουν με τους Αιγυπτίους κατά των Βαβυλωνίων. Οι Ιουδαίοι δεν υπακούν και επαναστατούν. Ο Ιερεμίας επιμένει ότι η πόλη των Ιεροσολύμων θα καταστραφεί. Οι άρχοντες τον ρίχνουν σε λάκκο βορβορώδη, διότι με τον τρόπο που ο Προφήτης ομιλούσε παρέλυε τα χέρια των πολεμιστών. Με την επέμβαση όμως του Αβδεμέλεχ αποσύρεται από τον λάκκο. Η πόλη των Ιεροσολύμων καταλαμβάνεται και ο βασιλέας Σεδεκίας συλλαμβάνεται, τυφλώνεται και οδηγείται στη Βαβυλώνα. Η πόλις παραδίδεται στις φλόγες.
Κατά την τέταρτη περίοδο της δράσεώς του, ο Ιερεμίας, μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ, αποφασίζει να διαμείνει πλησίον του Γοδολίου. Τον Γοδολία, ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ εγκαθιστά κυβερνήτη της Ιουδαίας. Μετά από λίγο, όμως, ο Γοδολίας δολοφονείται και ο Ιουδαϊκός λαός, φοβούμενος την τιμωρία από τους Βαβυλωνίους, αποφασίζει να απέλθει στην Αίγυπτο παρά την γνώμη του Ιερεμίου και την εντολή του Θεού. Χωρίς την θέλησή του, παίρνουν μαζί τους και τον Ιερεμία, ο οποίος κηρύττει και στην Αίγυπτο. Προλέγει την εισβολή του Ναβουχοδονόσωρ, η οποία και έγινε. Εκεί οι Ιουδαίοι περιπίπτουν σε ειδωλολατρία.
Ο Προφήτης επέρχεται και πάλι εναντίον αυτών. Εκείνοι όμως δεν υπακούουν και ο Προφήτης προλέγει την καταστροφή τους.
Ο Προφήτης Ιερεμίας λιθοβολήθηκε από τους συμπατριώτες του στην πόλη Τάφνα της Αιγύπτου ή απήχθη μαζί με τον Βαρούχ αιχμάλωτος από τον βασιλέα Ναβουχοδονόσωρ σε κάποια εισβολή του στην Αίγυπτο το 568 π.Χ., ως λέγει κάποια Ραββινική παράδοση.
Η Σύναξη αυτού ετελείτο στο ναό του Αποστόλου Πέτρου, που ήταν κοντά στην Μεγάλη Εκκλησία.
Το βιβλίο του Προφήτη Ιερεμία στην Παλαιά Διαθήκη δεν παρουσιάζει μόνο υψηλές θρησκευτικές ιδέες, αλλά κυρίως μια ζωηρή θρησκευτική προσωπικότητα, διότι ο Ιερεμίας δεν κήρυττε μόνο, αλλά ζούσε την διδασκαλία αυτή με τόση επιμονή, ώστε όχι μόνο ο θάνατός του υπήρξε μαρτυρικός, αλλά και ολόκληρη η ζωή του ήταν ένα διαρκές μαρτύριο. Η διδασκαλία του Προφήτη Ιερεμία αφορούσε, α) τον άνθρωπο, β) τον Θεό και γ) το λαό του Θεού. Κέντρο και των τριών αυτών είναι η καρδιά, η βάση της προσωπικότητας του ανθρώπου.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης. Γιορτή Προφήτου Ιερεμίου
Ἐκ γαστρὸς ἠγιάσθης τὴ προγνώσει τοῦ Κτίσαντος, καὶ προφητικῆς ἐπληρώθης ἐκ σπαργάνων συνέσεως, ἐθρήνησας τὴν πτῶσιν Ἰσραήλ, σοφὲ Ἱερεμία ἐν στοργῇ, διὰ τοῦτο ὡς Προφήτην καὶ Ἀθλητήν, τιμῶμεν σὲ κραυγάζοντες, δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ χορηγούντι διὰ σοῦ, ἠμὶν τὰ κρείττονα.