ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΚΟΣΜΟ
Στους αρχαίους Αιγυπτίους ήταν διάχυτη η πίστη ότι η ψυχή είναι αθάνατη, ενώ το σώμα το βαλσάμωναν και παρέθεταν δίπλα του τροφές. Το ίδιο και στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι αντί για τροφές παρέθεταν δίπλα στο νεκρό τα αγαπημένα τους αντικείμενα, τα κτερίσματα. Ας ανατρέξουμε όμως πιο συγκεκριμένα σε μερικές πηγές Αρχαίων Ελλήνων, στον Όμηρο, στον Αριστοτέλη αλλά κυρίως τον Πλάτωνα, για να πάρουμε περισσότερες πληροφορίες.
Στον Όμηρο: Στη λ ραψωδία της Οδύσσειας που λέγεται και «Νέκυια», γιατί αναφέρεται σε νεκρούς, Ο Οδυσσέας πήγε για να συναντήσει τη ψυχή του Τειρεσία για να του πει πώς θα γυρίσει στην πατρίδα του. Κοντά σ’ αυτόν είδε τη μάνα του και πολλούς άλλους ήρωες της Τροίας. Είναι φανερό, λοιπόν, ότι οι αρχαίοι πίστευαν στις ψυχές των νεκρών, με τις οποίες μάλιστα μπορούσαν να συνομιλούν.
Ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι η ψυχή είναι το «κινούν» αίτιο, αυτό δηλαδή που δίνει κίνηση και ζωή. Κατά τον Αριστοτέλη ψυχή έχουν και τα φυτά και τα ζώα όχι μόνο ο άνθρωπος. Τα φυτά έχουν θρεπτική ψυχή, τα ζώα θρεπτική και κινητική και ο άνθρωπος θρεπτική, κινητική και λογική ψυχή.
Ο Πλάτωνας αναφέρεται στα θέματα αυτά στον Φαίδωνα, τον Γοργία και την Πολιτεία. Από όλα τα σχετικά χωρία βγάζουμε τα εξής συμπεράσματα:
1ον. Οι αρχαίοι όχι μόνο πίστευαν στην αθανασία της ψυχής αλλά και στην τιμωρία μετά θάνατο ανάλογα με τα αδικήματα του καθενός.
2ον Πίστευαν ότι υπήρχε και κόλαση, που την έλεγαν Τάρταρα, όπου πήγαιναν οι κακοί, και παράδεισος, που τον έλεγαν Ηλύσια Πεδία ή Μακάρων νησιά, όπου πήγαιναν οι καλοί.
3ον Τα πολύ βαριά αδικήματα, που ήταν ανίατα, τιμωρούνταν με αιώνια καταδίκη στα Τάρταρα.
4ον Τα λιγότερα βαριά αδικήματα, για τα οποία μετάνιωσαν αυτοί που τα έκαναν, πάλι τιμωρούνταν για κάποιο χρονικό διάστημα, ανάλογα με το αδίκημα, και μετά απαλλάσσονταν από την τιμωρία.
5ον Τα ελαφριά αδικήματα τιμωρούνταν για λίγο, αλλά γίνονταν κάθαρση και απαλλάσσονταν και αυτοί από την τιμωρία.
6ον Τέλος οι δίκαιοι ανέβαιναν από τα έγκατα της γης και κατοικούσαν σε πολύ ωραία μέρη, όπου χαίρονταν για πάντα.
7ον Οι αρχαίοι πίστευαν ότι στον Άδη υπάρχει μετάνοια, που τους απαλλάσσει από την τιμωρία, σε αντίθεση με τη χριστιανική πίστη, που διδάσκει ότι «εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια».