Η προϊστορία και η ιστορία του Σταυρού

Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Μια όμορφη διδακτική ιστορία για μικρούς και μεγάλους

π. Δημητρίου Μπόκου

α. Η φιλοξενία του Αβραάμ

Στα πολύ παλιά χρόνια ζούσε ο Αβραάμ. Ήταν άνθρωπος του Θεού. Έκανε το καλό σε όλους τους ανθρώπους, αλλά είχε και ένα μεγάλο καημό. Αν και ο Θεός τού είχε υποσχεθεί πως θα αποκτήσει απογόνους, ο Αβραάμ γέρασε και παιδί δεν είχε ακόμα. Ανάμεσα στα άλλα του καλά είχε και το μεγάλο χάρισμα της φιλοξενίας. Κάθε μέρα καθόταν μπρος στη σκηνή του και προσκαλούσε όποιον περνούσε στον δρόμο να του δώσει φαγητό και νερό.

Έτσι μια μέρα τον επισκέφτηκαν τρεις παράξενοι άνθρωποι που έμοιαζαν με αγγέλους. Η Εκκλησία μας λέει πως ήταν η ίδια η Αγία Τριάδα. Ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Ο Τριαδικός Θεός. Και πράγματι οι τρεις άγγελοι μιλούσαν σαν να ήταν ένας, ο μοναδικός Κύριος, ο Θεός. Ο Αβραάμ τους περιποιήθηκε πλούσια.

Τότε ο Κύριος τον ευλόγησε και του είπε ότι οι απόγονοί του θα γίνουν ένα μεγάλο έθνος, απ’ το οποίο θα ευλογηθούν όλοι οι άλλοι λαοί της γης. Και ότι τον άλλο χρόνο που θα τον επισκεπτόταν πάλι, η Σάρρα, η γυναίκα του Αβραάμ, θα έχει αποκτήσει παιδί. Η Σάρρα μέσα απ’ τη σκηνή άκουσε τα λόγια αυτά και γέλασε. Ήταν ήδη ενενήντα χρονών. Και ο Αβραάμ εκατό. Σε μια ηλικία δηλαδή που φυσιολογικά ήταν αδύνατο να κάμουν παιδιά. Μα ο Κύριος είπε στον Αβραάμ:

– Γιατί γέλασε η Σάρρα; Μήπως είναι αδύνατο στον Θεό να κάνει ό,τι θελήσει;

Φοβισμένη η Σάρρα είπε πως δεν γέλασε. Μα ο Κύριος της είπε:

– Όχι, γέλασες.

β. Η καταστροφή των Σοδόμων 

Μετά οι τρεις άγγελοι (ο Τριαδικός Θεός) σηκώθηκαν. Έριξαν το βλέμμα μακριά, προς το μέρος που βρισκόντουσαν δυο μεγάλες πόλεις. Τα Σόδομα και τα Γόμορρα, που μαζί με άλλες τρεις μικρότερες αποτελούσαν την περιοχή της Πεντάπολης. Ο Αβραάμ βγήκε λίγο παραέξω μαζί τους να τους ξεπροβοδίσει. Ο Κύριος τότε του είπε:

– Ακούω πως σ’ αυτές τις πόλεις γίνονται μεγάλες αμαρτίες και θα τις καταστρέψω. Θα πάω λοιπόν ως εκεί να δω, αν είναι ή δεν είναι έτσι που ακούω.

Άφησαν στον Αβραάμ για ευλογία τα τρία τους ραβδιά και αμέσως οι δυο απ’ τους αγγέλους τράβηξαν για την περιοχή της Πεντάπολης. Στα Σόδομα κατοικούσε και ο Λωτ, ο ανεψιός του Αβραάμ με τη σύζυγό του και τις δυο κόρες του. Τότε ο Αβραάμ είπε στον τρίτο άγγελο που είχε μείνει μαζί του:

– Άραγε, αν υπάρχουν πενήντα καλοί άνθρωποι μέσα στους κακούς, θα καταστρέψεις όλη την πόλη; Δεν θα την σώσεις για χάρη των πενήντα καλών;

Και ο Κύριος του είπε ότι, εξ αιτίας των λίγων καλών, θα έσωζε και τους κακούς. Όχι πενήντα, μα και δέκα μόνο καλούς να εύρισκε, θα έδινε χάρη σε όλους τους ασεβείς. Όμως δεν βρέθηκαν ούτε δέκα δίκαιοι, παρά μόνο ο Λωτ με την οικογένειά του.

Έτσι οι δυο άγγελοι πήγαν στο σπίτι του στα Σόδομα και του έδωσαν εντολή να φύγει αμέσως με τους δικούς του. Να τρέξουν στο όρος που βρισκόταν μπροστά τους για να σωθούν απ’ την καταστροφή που θα ξεσπούσε, χωρίς να γυρίσουν να κοιτάξουν πίσω τους καθόλου. Μα ο Λωτ είπε πως δεν θα προλάβαινε, γέρος άνθρωπος, να ανεβεί στο βουνό και ζήτησε να καταφύγουν στην πρώτη μικρή πόλη μπροστά τους, τη Σηγώρ. Ο Κύριος το δέχτηκε και έσωσε για χάρη τους τη μικρή πόλη.

Τότε οι ουρανοί άνοιξαν και ο Θεός έβρεξε φωτιά και θειάφι πάνω στα Σόδομα και Γόμορρα, που κάηκαν ολόκληρα. Η γυναίκα του Λωτ νικήθηκε από την περιέργεια και κοίταξε πίσω να δει τί γίνεται. Αμέσως όμως έγινε στήλη άλατος.

Καταστενοχωρημένος ο Λωτ με τις θυγατέρες του, φοβήθηκε να μείνει ανάμεσα στους ξένους ανθρώπους. Ανέβηκαν στο βουνό και κατοίκησαν σε ένα σπήλαιο. Οι κόρες του τότε, βλέποντας πως μέσα στο ξένο εκείνο περιβάλλον θα έμεναν ανύπαντρες, χωρίς απογόνους, κατέφυγαν σε ένα σατανικό τέχνασμα. Πότισαν τον πατέρα τους με δυνατό μεθυστικό ποτό, που έφτιαξαν από άγρια βατόμουρα που φύτρωναν στο βουνό, τον κοίμισαν και, χωρίς εκείνος να καταλάβει, αμάρτησαν μαζί του για να τεκνοποιήσουν. Από την αμαρτία τους αυτή προήλθαν τα έθνη των Μωαβιτών και των Αμμανιτών. 

γ. Το τρισύνθετο δέντρο

Όταν ο Λωτ συνήλθε και κατάλαβε τι είχε γίνει, στενοχωρήθηκε πολύ. Θεώρησε εξίσου και δική του αμαρτία το σφάλμα των κοριτσιών του. Πήγε στον θείο του τον Αβραάμ, να τον συμβουλευτεί τι να κάμει. Ο Αβραάμ του έδειξε τα τρία ραβδιά που του είχαν δωρίσει οι τρεις άγγελοι. Η Σάρρα τα είχε βάλει πολλές φορές στη φωτιά, μα εκείνα δεν καίγονταν. Κάπνιζαν μόνο βγάζοντας μια ωραία ευωδιά. Γι’ αυτό ο Αβραάμ τα είχε φυλάξει σαν ιερά κειμήλια.

Ο ΑΒΡΑΑΜ ΔΙΔΩΝ ΤΩ ΛΩΤ ΤΟΥΣ ΔΑΥΛΟΥΣ

– Πάρε αυτά τα τρία κατάξερα καμένα δαυλιά και φύτεψέ τα, του είπε. Θα κουβαλάς νερό απότον Ιορδάνη ποταμό, μια μέρα δρόμο μακριά, και θα τα ποτίζεις. Αν στον δρόμο σου συναντάς διψασμένο, θα του δίνεις να πιει. Αλλά θα χύνεις το υπόλοιπο και θα γυρνάς πάλι στον Ιορδάνη να ξαναγεμίσεις τα δοχεία σου. Θα τα ποτίζεις μόνο όταν δεν βρεθεί κανένας στον δρόμο σου να σου ζητήσει νερό. Αν αυτά τα καμένα δαυλιά βλαστήσουν, θα είναι σημάδι ότι σε έχει συγχωρέσει ο Θεός.

Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΠΙΝΩΝ ΤΟ ΥΔΩΡ ΤΟΥ ΛΩΤ

Ο Λωτ έκανε όπως τον συμβούλεψε ο καλός και σοφός θείος του. Φύτεψε μαζί τα τρία ξερά ραβδιά και έφερε νερό από τον Ιορδάνη να τα ποτίσει. Την πρώτη μέρα τα κατάφερε. Κανένας διψασμένος δεν βρέθηκε στον δρόμο του να του ζητήσει να πιει. Μα έπειτα, κάθε μέρα, όλο και κάποιος του ζητούσε νερό και ο Λωτ αναγκαζόταν να γυρίζει ξανά και ξανά στον Ιορδάνη. Ήταν ο ίδιος ο διάβολος που μεταμορφωνόταν πότε σε κουρασμένο οδοιπόρο, πότε σε ανήμπορο γέροντα και πότε σε άρρωστη γυναίκα και έπινε το νερό, για να μην τον αφήσει να εξιλεωθεί για την αμαρτία του. Τρία ολόκληρα χρόνια παιδεύτηκε ο Λωτ, μέχρι που έδωσε ο Θεός και κάποια μέρα κανένας δεν βρέθηκε να του ζητήσει νερό στη διαδρομή του. Κατάφερε έτσι να ξαναποτίσει τα τρία του ραβδιά. Κοιτάζει τότε, μα τι να δει; Τα τρία κατάξερα ραβδιά είχαν βλαστήσει. Πέταξαν φύλλα και κλαδιά, ψήλωσαν και έθρεψαν τα τρία μαζί σε έναν κορμό. Θέριεψαν κι έγιναν δέντρο πανύψηλο. Κάτω τα ’βλεπες ενωμένα αξεχώριστα σε έναν σφριγηλό κορμό, πάνω κατέληγαν σε τρεις καταπράσινες κορφές: Σε κέδρο, σε πεύκο και κυπαρίσσι.

Τα είδε ο Λωτ και θαύμασε. Δεν είχε ξαναδεί τέτοιο πράγμα στη ζωή του. Κατάλαβε πως ο Θεός τον συγχώρεσε για το βαρύτατο σφάλμα του. Το δέντρο εκείνο ονομάστηκε δέντρο της αμαρτίας. 

Ο ΛΩΤ ΠΟΤΙΖΩΝ ΤΟ ΔΕΝΔΡΟΝ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

δ. Ο ναός του Σολομώντα

Πέρασαν κάπου χίλια χρόνια από τότε. Ήρθε η εποχή του σοφού βασιλιά Σολομώντα, που θέλησε να χτίσει τον πρώτο ναό του Θεού. Για την ανέγερσή του συγκεντρώθηκαν πολλά υλικά και ακριβή ξυλεία από πολλά μέρη.

ΚΟΠΤΩΝ ΤΟ ΔΕΝΔΡΟΝ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Ακόμα και ο βασιλιάς Χιράμ της Τύρου έστειλε από τα ονομαστά κέδρα, πεύκα και κυπαρίσσια του Λιβάνου. Έτσι έγινε ο περίφημος ναός του Σολομώντα, ένα μεγαλόπρεπο μνημειακό οικοδόμημα, μοναδικό για την εποχή του.

Ανάμεσα στα πολλά δέντρα που κόπηκαν τότε για το χτίσιμο του ναού ήταν και το παράξενο δέντρο του Λωτ. Το είδαν ίσιο και δυνατό και σκέφτηκαν πως θα γινόταν κατάλληλο δοκάρι για τη στέγη. Το έκοψαν, το μέτρησαν και το μετέφεραν ψηλά στη σκεπή του ναού. Μα όπου και αν δοκίμασαν, πουθενά δεν ταίριαξε. Αλλού ερχόταν μακρύτερο, αλλού έπεφτε κοντύτερο από ό,τι ήθελαν. Οι τεχνίτες το θεώρησαν καταραμένο ξύλο και το πέταξαν σε μιαν άκρη αγανακτισμένοι.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

ε. Ο Σταυρός του Χριστού

Και πάλι κύλησαν άλλα περίπου χίλια χρόνια. Ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, ο ένας απ’ τους τρεις αγγέλους που φιλοξενήθηκαν από τον Αβραάμ, ήρθε στη γη. Γεννήθηκε ως άνθρωπος με θαύμα από την Παρθένο Μαρία. Κήρυξε την αλήθεια στους ανθρώπους, τους κάλεσε σε μετάνοια από την αμαρτία και τους υποσχέθηκε αιώνια ζωή στην ουράνια Βασιλεία του. Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, σταυρώθηκε αυτός αντί για μας και μετά από τρεις ημέρες αναστήθηκε.

Η ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟΝ ΚΑΘΗΛΩΣΙΣ

Όταν οι Εβραίοι πήγαιναν τον Χριστό να τον σταυρώσουν, έψαχναν να βρουν ξύλο για τον σταυρό. Μη βρίσκοντας πουθενά αλλού κατάλληλο ξύλο, ανακάλυψαν κάπου το καταραμένο και πεταμένο εκείνο κούτσουρο από το δέντρο του Λωτ. Τους φάνηκε καλό για τη δουλειά που ήθελαν. Το πήραν λοιπόν, το έκαμαν σταυρό και πάνω σ’ αυτό καθήλωσαν, κάρφωσαν δηλαδή με ήλους, με καρφιά, τον Ιησού Χριστό μας.

(Μια λαϊκή παράδοση λέει πως αυτό έγινε, γιατί κανένα δέντρο δεν θέλησε να δώσει το ξύλο του να σταυρωθεί ο Χριστός. Όποιο δέντρο και να έκοβαν οι Εβραίοι, με την πρώτη τσεκουριά τα ξύλο του έσπαζε και σκιζόταν).

Έτσι το δέντρο που σήκωσε κάποτε την αμαρτία του Λωτ, σήκωσε τώρα την αμαρτία όλου του κόσμου, μια και ο Χριστός που σταυρώθηκε πάνω του είναι «ο αίρων (αυτός που σηκώνει στην πλάτη του) την αμαρτίαν του κόσμου».

Από εκεί και πέρα έπαψε πια το ξύλο εκείνο να είναι καταραμένο. Έγινε «τίμιο ξύλο». Βάφτηκε με το αίμα του Χριστού και έγινε ευλογημένο. Και αγιάζει και σώζει κάθε άνθρωπο που επικαλείται την προστασία του. Ο διάβολος τώρα το τρέμει. Δεν αντέχει να το βλέπει. Είναι το τρομερότερο όπλο μας εναντίον του. Μας το χάρισε ο Χριστός για να νικάμε την αμαρτία, τον θάνατο της ψυχής. Να διαλύουμε δηλαδή τα έργα του διαβόλου. Γι’ αυτό παντού και πάντα κάνουμε (με τον σωστό τρόπο βέβαια) τον σταυρό μας.

Η Εκκλησία μάς θυμίζει πάντα αυτή την όμορφη ιστορία του δέντρου του Σταυρού μέσα στους ύμνους της λατρείας μας. Στηρίζεται στην αρχαία προφητεία του προφήτη Ησαΐα: «Και η δόξα του Λιβάνου προς σε ήξει εν κυπαρίσσω και πεύκη και κέδρω άμα, δοξάσαι τον τόπον τον άγιόν μου και τον τόπον των ποδών μου δοξάσω» (Ησ. 60, 13). Ο Σταυρός του Κυρίου ονομάζεται γι’ αυτό τριμερής: «Σύ μου σκέπη κραταιά υπάρχεις ο τριμερής Σταυρός του Χριστού».

Σε πλήθος ύμνων αναφέρεται η τριπλή σύνθεσή του: «Εν κυπαρίσσω και πεύκη και κέδρω υψώθης ο αμνός του Θεού…». «Κέδρω ανυψώθης, πεύκη τε και κυπαρίσσω, Δέσποτα, της Τριάδος εις υπάρχων…». «Εν τη κυπαρίσσω, ως ηυδόκησας, και τη πεύκη και κέδρω συνανυψούμενος…».

Από τη σταύρωση του Χριστού και μετά ο Σταυρός, αντί για κατάρα, είναι το «τρισμακάριστον ξύλον».

«Σταυρέ του Χριστού, σώσον ημάς τη δυνάμει σου»!

(Τα στοιχεία της ιστορίας προέρχονται από την Αγία Γραφή και από (συριακή) παράδοση. Η εικονογραφία είναι από παρεκκλήσι της Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα, όπου κατά την παράδοση είχε φυτρώσει το δέντρο του Σταυρού)

Η είσοδος στο παρεκκλήσι, όπου βρίσκεται το μέρος που φύτρωσε το δέντρο του Τιμίου Σταυρού. Ιερά Μονή του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα.

Οι εικόνες περιμετρικά του τοίχου εικονογραφούν την παράδοση περί της προέλευσης του ξύλου του Τιμίου Σταυρού.

Το ευλογημένο νερό και ο αγιασμός στη ζωή μας (ιστορίες από το γεροντικό, Παλαιά Διαθήκη και σύγχρονες ιστορίες)

 

Όταν ο Θεός με την άπειρη σοφία Του δημιουργούσε τον κόσμο μάζεψε τα νερά όλα μέσα σε μια τεράστια δεξαμενή, την θάλασσα, λέγοντας: «Συναχθήτω το ύδωρ το υποκάτω του ουρανού εις συναγωγήν μίαν, και οφθήτω η ξηρά. Και εγένετο ούτως, και συνήχθη το ύδωρ το υποκάτω του ουρανού εις τας συναγωγάς αυτών, και ώφθη η ξηρά. Και εκάλεσεν ο Θεός την ξηράν, γην, και τα συστήματα των υδάτων εκάλεσε θαλάσσας (Γεν. 1, 9-10). Αυτό το νερό, το τόσο απαραίτητο στην ζωή του ανθρώπου, όχι μόνο μας διατηρεί ζωντανούς, αλλά και μας καθαρίζει και μας αγιάζει.

Το νερό συντελεί στην σωστή και ομαλή λειτουργία του ανθρωπίνου οργανισμού, αλλά και στην σωματική καθαριότητα και υγιεινή. Περίπου τα δύο τρίτα του ανθρωπίνου σώματος αποτελούνται από νερό, το οποίο συμβάλλει σημαντική στην ζωή και στην παραγωγή των κυττάρων μας. Επίσης, αυτό αποτελεί το κύριο μέσο για την μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα και τα όργανα του σώματος, αλλά και το μέσο απομακρύνσεως των τοξικών και αχρήστων ουσιών. Χωρίς νερό, τα νεφρά δεν θα μπορούσαν να επιτελέσουν το έργο τους. Ζητούμε νερό, γιατί καθημερινά αποβάλλουμε μεγάλη ποσότητά του από την εφίδρωση και την αναπνοή. Από αυτές ένας ενήλικας μπορεί να χάσει περίπου δέκα φλιτζάνια νερού καθημερινά. Αν δεν έχουμε αποθέματα νερού τότε αισθανόμαστε κόπωση, δίψα, αδυναμία και τελικά παθαίνουμε αφυδάτωση που μπορεί να μας οδηγήσει στον θάνατο. Άρα το νερό είναι απαραίτητο στην ζωή μας.

          Είναι, όμως, το νερό και μέσο καθαρισμού. Και η καθαριότητα βοηθάει στην καλύτερη λειτουργία του οργανισμού. Οι αρχαίοι πρόγονοί μας θεωρούσαν ότι το νερό καθαρίζει τόσο το σώμα όσο και το πνεύμα. Η υγιεινή του σώματος είναι απόλυτα συνυφασμένη με την καθαριότητά του.  Ο Πλάτωνας παρότρυνε εξάλλου τους αδύναμους και ασθενείς εκτός της κατ’ οίκον καθαριότητας, που την θεωρούσε επιβεβλημένη, να επισκέπτονται και ιαματικά λουτρά, για τις θεραπευτικές ιδιότητες των οποίων ο Αριστοφάνης μιλούσε με ζήλο και ο Ιπποκράτης, πατέρας της λουτροθεραπείας, έκανε λεπτομερείς αναφορές για την σπουδαιότητά τους.

          Το νερό στην χριστιανική θρησκεία συνδέθηκε στενά με την θεία λατρεία. Με αυτό βαπτιζόμαστε, για να καθαρισθούμε από το προπατορικό αμάρτημα, ενθυμούμενοι τον Κύριό μας που βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη, τον Πρόδρομο, με αυτό αγιαζόμαστε στην Εκκλησία μας. Αγιασμό φυλάμε στο εικονοστάσι μας, με αυτόν μας ραντίζει ο Ιερεύς στην αρχή κάθε μηνός, στην αρχή κάθε καλού έργου, κάθε σχολικής χρονιάς, στα εγκαίνια καταστημάτων, στην  ευλογία των αγρών το φθινόπωρο, στην αγορά αυτοκινήτων και οποιωνδήποτε άλλων κινητών και ακινήτων αντικειμένων.  

Το νερό το συναντούμε στην Παλαιά Διαθήκη στον Κατακλυσμό του Νώε, στην διάβαση της Ερυθράς Θαλάσσης, στην πορεία των Ισραηλιτών μέσα στην έρημο. Όταν αυτοί δίψασαν, ο Μωυσής χτύπησε ενα βράχο με το ραβδί του και αμέσως ανέβλυσε νερό.

Στην Καινή Διαθήκη έχουμε τον Κύριό μας να βαπτίζεται στα ρείθρα του Ιορδάνου, να θεραπεύει τον παράλυτο στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ, στο γάμο της Κανά, να μεταποιεί το νερό σε κρασί, στην Τιβεριάδα να γαληνεύει τα ύδατα της θαλάσσης και να κοπάζει τους ανέμους.   

Το νερό παίζει μεγάλο ρόλο και στην Ορθόδοξη Χριστιανική μας ζωή. Όλοι μας βαπτιζόμαστε στην κολυμβήθρα «εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Στην Θεία Κοινωνία βάζουμε μαζί με το  κρασί και τον άρτο το «ζέον ύδωρ», γιατί όταν τρύπησαν με λόγχη τον Χριστό πάνω στον Σταυρό, από την πληγή έτρεξε αίμα και ύδωρ. Εξ άλλου δε περιόδους ανομβρίας κάνουμε λιτανείες.

 Κατά την εορτή των Θεοφανείων αγιάζουμε τα ύδατα και ο Ιερεύς μετά, αφού αγιάσει όλους τους πιστούς, γυρίζει τα σπίτια και τα αγιάζει με τον τίμιο Σταυρό. Το αγιασμένο νερό παύει πλέον να λογαριάζεται ως κοινό νερό χωρίς ιδιαίτερη σημασία και αξία. Έχει φορτισθεί με μυστική, ανερμήνευτη θεία δύναμη και ενέργεια. Γι’ αυτό ο τελετουργός ιερεύς με έμφαση ικετεύει τον Θεό μας λέγοντας: «Και καταξίωσον ημάς, Κύριε, εμπλησθήναι αγιασμού, διά της του ύδατος τούτου μεταλήψεώς τε και ραντισμού, και γενέσθω ημίν, εις υγείαν ψυχής τε και σώματος». Η γεύση αυτού του αγιασμένου νερού δεν διαφέρει καθόλου από το συνηθισμένο νερό. Έχει γίνει, όμως, πνευματικό ποτό που έχει αναβλύσει από την «πνευματική πέτρα», η οποία είναι ο ίδιος ο Κύριός μας, και ο οποίος το έχει καταστήσει πηγή ευλογίας και χάριτος.

Κατά τον Μεγάλο Αγιασμό των Θεοφανείων αγιαζόμαστε και καθαριζόμαστε «διά της του ύδατος τούτου μεταλήψεώς τε και ραντισμού», το οποίο έχει γίνει «ιαματικό ψυχών και σωμάτων και πάσης αντικειμένης δυνάμεως αποτρεπτικόν». Ο αγιασμός στηρίζεται στην βέβαιη πίστη μας, ότι στο αγιασμένο νερό μεταδίδονται πνευματικές ιδιότητες, έτσι, ώστε αυτό να αναδεικνύεται «αποτρόπαιον πάσης επιβουλής ορατών και αοράτων εχθρών». Μην ξεχνάμε ότι τον τέταρτο αιώνα ο Επίσκοπος Απαμείας, Άγιος Μάρκελλος, μη μπορώντας να γκρεμίσει έναν ειδωλολατρικό ναό έδωσε εντολή να τοποθετήσουν νερό κάτω από την Αγία Τράπεζα του Ναού του Θεού, όπου λειτουργούσε, και μετά από θερμή προσευχή το σφράγισε με το σημείο του Σταυρού και το έδωσε στον διάκονο, για να ραντίσει τα είδωλα, τα οποία ακαριαίως γκρεμίσθηκαν. Από την πράξη αυτή του Αγίου Μαρκέλλου επικράτησε η συνήθεια να ψάλλεται ο Μικρός Αγιασμός στην αρχή κάθε μηνός και να ραντίζονται τα σπίτια, τα κτήματα, τα υποστατικά και γενικά τα μέρη όπου ευρίσκεται ασθένεια και «εμφιλοχωρεί ενέργεια δαιμονική», γιατί αυτή διώχνεται με την δύναμη του αγιασμένου νερού.

Άλλο θαυμαστό περιστατικό της δυνάμεως του αγιασμένου νερού διηγείται ο Θεοδώρητος ως εξής: «Του βασιλιά Ουάλη αρρώστησε ξαφνικά το άλογο. Ο ιπποκόμος του που ήταν ευσεβής το οδήγησε στο ερημητήριο του Αγίου Αφραάτου. Αυτός, αφού προσευχήθηκε θερμά, διέταξε να βγάλουν καθαρό νερό από το πηγάδι. Το σταύρωσε και το έριξε πάνω στο άλογο, το οποίο αμέσως θεραπεύθηκε».

Ο Άγιος Επιφάνιος αναφέρει, ότι ο ιστορικός Ιώσηπος που πριν γίνει Χριστιανός ήταν Εβραίος, όταν επρόκειτο να ανεγείρει Ναό στο όνομα του Χριστού εμποδιζόταν από τις μαγείες και δολοπλοκίες των παλαιών ομοθρήσκων του. Τότε έτρεξε έξω από την πόλη και διέταξε να του φέρουν νερό μέσα σε καθαρό δοχείο. Το σφράγισε σταυροειδώς με το δάκτυλό του και είπε δυνατά: «Στὸ όνομα του Ιησού του Ναζωραίου, τον οποίον σταύρωσαν οι πατέρες μου και πατέρες όλων αυτών που παραβρίσκονται εδώ ας πάρει δύναμη αυτό το νερό, ώστε να κτισθεί ο οίκος του Θεού». Ύστερα έρανε με το νερό αυτό τον χώρο και οι μαγείες και οι φαρμακείες διαλύθηκαν.

Στον Μεγάλο Αγιασμό και στην μέση της ευχής με δυνατή φωνή ο Ιερεύς λέγει: «Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα Σου και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων Σου». Στην μεγαλειώδη αυτή ευχή, όπου ανυμνείται ο Δημιουργός του ορατού και αοράτου κόσμου, υμνολογείται ο «εν Ιορδάνῃ επιφανείς» Χριστός, ο και «αγιάσας τα ρείθρα» του. Όπως τότε ο Θεός εξαποστέλλει το Άγιό Του Πνεῦμα, για να αγιάσει το νερό και να το κάνει «αφθαρσίας πηγήν, αγιασμού δώρον, αμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων αλεξιτήριον, δαίμοσιν ολέθριον, ταις εναντίαις δυνάμεσιν απρόσιτον, αγγελικής ισχύος πεπληρωμένον».

Ένα βασικό ερώτημα που συχνά τίθεται από ευσεβείς και φιλακόλουθους πιστούς είναι αν υπάρχει ουσιαστική διαφορά αγιαστικής χάριτος μεταξύ του Μεγάλου και του Μικρού Αγιασμού. Η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας είναι σαφής και ξεκάθαρη. Ο Μεγάλος αγιασμός είναι αυτός των Θεοφανείων και τελείται μία φορά το χρόνο, την παραμονή και την ημέρα  της εορτής, ενώ ο Μικρός τελείται όποτε οι πιστοί το ζητήσουν.

Στον Μικρό Αγιασμό δίδεται έμφαση στην ίαση των σωματικών και ψυχικών ασθενειών, ενώ στον Μεγάλο κυριαρχεί η ευλογία της φύσεως των υδάτων με την βάπτιση του Κυρίου. Ο αγιασμός των Θεοφανείων υπενθυμίζει ένα πραγματικό γεγονός. Αυτό είναι η ανάμνηση και πραγματική λειτουργική παρουσία του σωτηριώδους γεγονότος του βαπτίσματος του Κυρίου, με όλο το βάρος των συνεπειών του, στην ζωή του καθενός πιστού χωριστά και του όλου σώματος της Εκκλησίας.

Βεβαίως δεν είναι σωστό η πόση του αγιασμού των Θεοφανείων να συγκρίνεται προς την Θεία Κοινωνία, οπωσδήποτε, όμως,  είναι το δεύτερο σε ιερότητα μυστηριακό είδος μετά την Θεία Μετάληψη.

Στην Παλαιά Διαθήκη και στο Δ΄ βιβλίο των Βασιλειών  αναφέρεται ένα  ωραίο περιστατικό, το οποίο παρουσιάζει τις άκτιστες θείες ενέργειες που έδρασαν με τα νερά του Ιορδάνου και θεράπευσαν από λέπρα τον αρχιστράτηγο της Συρίας Νεεμάν.

Ο Προφήτης Ελισαίος, όταν τον επισκέφθηκε ο λεπρός Νεεμάν κατόπιν υποδείξεως μιας Εβραιοπούλας, για να τον θεραπεύσει, χωρίς να ασχοληθεί μαζί του, τον  έστειλε πρώτα στον Ιορδάνη ποταμό, προτρέποντας τον να λουσθεί εκεί επτά φορές.

Ο Νεεμάν, που ως στρατηγός και μάλιστα πηγαίνοντας συστημένος στον Ελισαίο, περίμενε προσωπική υποδοχή από εκείνον, ένοιωσε πληγωμένο τον εγωισμό του, όταν τον έστειλε στον Ιορδάνη χωρίς να του δώσει πολλή σημασία και οργισμένος  συλλογίσθηκε:

-Χάθηκαν τα ποτάμια της Δαμασκού, για να λουσθώ σε εκείνα; Έπρεπε να με στείλει χωρίς άλλη σκέψη στον Ιορδάνη;

 Έτσι, θυμωμένος άλλαξε δρόμο. Οι δούλοι του που τον πλησίασαν τον έπεισαν να υποχωρήσει λέγοντάς του ότι δεν ήταν κάτι το δύσκολο αυτό που του πρότεινε ο Προφήτης. Ο Νεεμάν πήγε τότε στον Ιορδάνη, λούσθηκε στα νερά του επτά φορές και με θαυμαστό τρόπο είδε τη λέπρα να απομακρύνεται από το σώμα του. Χαρούμενος επέστρεψε, για να ευχαριστήσει τον Ελισαίο και μαζί με τη συνοδεία του ομολόγησε ότι δεν υπάρχει άλλος Θεός, από τον Θεό του Ελισαίου, υπονοώντας την δύναμη της πίστεως και όχι τα νερά του Ιορδάνη. Η άκτιση ιαματική δράση του νερού βρισκόταν στην θεία ενέργεια που εξερχόταν από τον μόνο πραγματικό Θεό μας.

Την ίδια ιαματική δύναμη βλέπουμε να παρουσιάζουν και τα ύδατα της κολυμβήθρας της Βηθεσδά, την στιγμή κατά την οποία ταράσσονταν από τον Άγγελο του Κυρίου. Εκείνος που έμπαινε πρώτος μετά την ταραχή του ύδατος «υγιής εγένετο οιοδήποτε κατείχετο νοσήματι».

          Για να προσεγγίσουμε την επωφελή διάσταση του αγιασμού θα αναφέρουμε μερικά ακόμη περιστατικά.

Γράφει το Γεροντικό, ότι μιαν ημέρα ο Γέροντας Δωρόθεος, ο Θηβαίος, έστειλε τον υποτακτικό του στο πηγάδι να φέρει νερό. Εκείνος μόλις έσκυψε και ήταν έτοιμος να ρίψει στο νερό τον κουβά είδε μια ασπίδα, ένα δηλητηριώδες φίδι, να βρίσκεται μέσα σε αυτό. Εγκατέλειψε τότε τον κουβά και έτρεξε στον Γέροντα φωνάζοντας:

-Αββά χαθήκαμε,  το πηγάδι δηλητηριάστηκε από μια ασπίδα. 

-Κι αν ο διάβολος αποφασίσει να ρίψει ασπίδες σε όλα τα πηγάδια, εσύ θα πεθάνεις από τη δίψα;

Έτσι του αποκρίθηκε ο Γέροντας κουνώντας το κεφάλι, για την δειλία του υποτακτικού του. Μετά πήγε ο ίδιος στο πηγάδι, πήρε τον κουβά και έβγαλε μόνος του νερό. Το σταύρωσε, ήπιε ο ίδιος και έδωσε και στον υποτακτικό του  λέγοντας: Όπου υπάρχει σταυρός δεν μπορεί να σταθεί η κακία του εχθρού.  

Άλλο παράδειγμα της αποτρεπτικής δυνάμεως του αγιασμένου νερού καταγράφει ο αείμνηστος π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος. Με γλαφυρή απλότητα αυτός διηγείται, ότι ένας νεαρός πνευματιστής κάθε βράδυ στο σπίτι του έκανε πνευματιστικές συνεδριάσεις, καλώντας πονηρά πνεύματα. Ένα βράδυ, όμως, αν και πάλεψε πολλή ώρα με επίμονες προσκλήσεις του, τα πνεύματα δεν παρουσιάζονταν. Σε μια στιγμή άκουσε μια φωνή έντονα εκνευρισμένη:

-Δεν μπορούμε να έρθουμε, γιατί σήμερα  ήρθε εκείνος ο άλλος εδώ.

Ταραγμένος ο δυστυχής νέος πήγε στο διπλανό δωμάτιο της μητέρας του και με έντονο ύφος τη ρώτησε:

-Ποιος ήρθε σήμερα στο δωμάτιό μου;

Κι’ εκείνη με σταθερη φωνή ήρεμα του απάντησε:

-Αφού εσύ μαζεύεις εδώ τους σατανάδες κάθε βράδυ και δεν με αφήνουν να κοιμηθώ, πήγα σήμερα και έφερα τον παπά, έκανα Αγιασμό και ράντισα το σπίτι και το δωμάτιό σου.

Η συνετή και αποφασιστική παρέμβαση της ευσεβούς μητέρας αφύπνισε πνευματικά τον παγιδευμένο νεαρό, ο οποίος  στην συνέχεια έκοψε κάθε σχέση και επικοινωνία με τον πνευματισμό, καθώς κατάλαβε ότι είχε επικίνδυνα εμπλακεί στα πλοκάμια του πονηρού.

Το τρίτο περισταστικό συνέβη το 1850 στην Αθήνα, όταν απειλήθηκε η ζωή χιλιάδων ανθρώπων από χολέρα. Κάθε ημέρα έφευγαν από την ζωή εκατοντάδες. Φόβος και τρόμος κατέλαβε τους πάντες. Ο τότε Γενικὸς αρχίατρος του κράτους αδύναμος και ανήμπορος να προσφέρει βοήθεια, κρύφθηκε από φόβο. Δεν τον εύρισκαν πουθενά. Μοναδική ελπίδα για το λαό, όπως πάντοτε, ήταν η περιφρονημένη και διωκόμενη από τους κρατούντες Ορθόδοξη Εκκλησία, η πραγματική πνευματική μάνα και ανοιχτή αγκαλιά του λαού του Θεού.

Έτσι, ενώ στις δυσκολίες οι πολιτικοί ταγοί στρίβουν, κρύβονται, φυγομαχούν ή κριτικάρουν και δίδουν οδηγίες εκ του ασφαλούς, οι εκκλησιαστικοί  ποιμένες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για στήριξη, ενίσχυση και παροχή βοηθείας του ευκολόπιστου και πάντα προδομένου λαού.  Στην κρίσιμη εκείνη ώρα, όπου ο λαός αγωνιούσε και οι υπεύθυνοι μουδιασμένοι αποσύρθηκαν από το προσκήνιο, όρθωσε το ανάστημά του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και κάλεσε τους  φοβισμένους κατοίκους της πόλεως στον Μητροπολιτικό Ναό. Μέσα σε κλίμα συγκινήσεως και αγωνίας στήριξε τον λαό, ενέπνευσε  πίστη και καλλιέργησε ελπίδα τελώντας την ακολουθία του Αγιασμού. Οι ψυχές αναθάρρησαν και χιλιάδες λαού, μυ επικεφαλής τον Αρχιεπίσκοπο και τους Ιερείς λιτάνευαν τις ιερές εικόνες. Ατέλειωτες σειρές ευσεβών Χριστιανών διέσχιζαν τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας. Στις πλατείες Συντάγματος και Ομονοίας γονατιστοί χιλιάδες λαού, με πόνο ψυχής και δάκρυα στα μάτια, κραύγαζαν το «Κύριε ελέησον..»

Οι ξένοι, κυρίως Προτεστάντες, που διαφέντευαν τον τόπο, έλεγαν ότι οι Αθηναίοι τρελάθηκαν μαζικά και οδηγούνταν στην αυτοκαταστροφή. Γιατί, αντί να απομονωθούν, για να προστατευθούν, συνωστίζονταν στον Ναό και στην λιτανεία με άμεσο κίνδυνο η επιδημία να φουντώσει και να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Όμως, οι φόβοι τους, καθαρά ανθρώπινοι, διαψεύσθηκαν. Η επιδημία σταμάτησε αμέσως. Κανένα νέο κρούσμα και κανένα νέο θύμα δεν παρουσιάσθηκε  τις επόμενες ημέρες. Ο Αγιασμός στα χέρια των πιστών υπήρξε το δραστικότερο φάρμακο, το ισχυρότερο αντιβιοτικό. Στην δύναμη του αγιασμού κανένα μικρόβιο δεν αντιστέκεται. Αυτός με την δύναμη του Εσταυρωμένου που κρύβεται μέσα του είναι το δυνατότερο φάρμακο, αλλά και το εμβόλιο που προληπτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Ο Αγιασμός συνιστάται να τον πίνουμε, να τον ραντίζουμε, να τον έχουμε προς «πάσαν ωφέλειαν επιτήδειον». 

Δρ Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας, Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας

Σοφία Σειράχ - Για όσους δεν έχουν χρόνο να διαβάσουν... καλή ακρόαση! (βίντεο)

Πραγματικά μία εξαιρετική εργασία η ανάγνωση της Παλαιάς Διαθήκης. 

Όμως για όλους εμάς που δεν προλαβαίνουμε κάποιος άλλος έκανε αυτή την όμορφη διακονία και μας την προσφέρει για πνευματική ωφέλεια.

Ας την ακούσουμε. Σοφία Σειράχ!!!

Για όσους δεν μπορούν να δουν το βίντεο ας πατήσουν ΕΔΩ

Βίντεο για Κατηχητικά μαθήματα

 Θέματα: "Η Δημιουργία του Κόσμου, Κήπος της Εδέμ, Νώε"

Λόγια προφητικά που ειπώθηκαν χιλιάδες χρόνια πριν κι όμως απεικονίζουν την σημερινή πραγματικότητα.

~Ὁ διαχρονικός λόγος τοῦ προφήτου Ἠσαΐου.

Ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ φθάνει ὥς τίς ἡμέρες μας.

Ὁ προφήτης Ἠσαΐας σαλπίζει:

1. Ἄκουε, σύ Οὐρανέ, καί σύ, ἡ γῆ, ὁ Κύριος πρόκειται νά μιλήσει.

2. Υἱούς ἐγέννησα καί τούς δόξασα· αὐτοί ὅμως μέ ἐγκατέλειψαν.

3. Ἀλίμονο σ᾿ ἐσένα, ἔθνος ἁμαρτωλό, λαέ ὁ ὁποῖος εἶσαι γεμάτος ἁμαρτίες, γενεά προγόνων πονηρῶν, γενεά ἀπογόνων παρανόμων.

4. Ἡ χώρα σας θά μείνει ἔρημη ἀπό κατοίκους καί οἱ πόλεις σας θά παραδοθοῦν στή φωτιά.

5. Ξένοι λαοί θά καταφάγουν τούς καρπούς τῆς χώρας σας μπροστά στά μάτια σας, χωρίς νά μπορεῖτε νά κάνετε τίποτα.

6. Ἡ χώρα σας θά καταντήσει ἔρημη, κατεστραμμένη ἀπό τούς ξένους λαούς.

7. Οἱ ἄρχοντές σου μοιάζουν μέ τούς ἄρχοντες τῶν Σοδόμων καί σύ, ὁ λαός, ἔγινες ὅμοιος μέ τόν λαό τῶν Γομμόρων.

8. Οἱ ἀρχηγοί σου γίνονται συνεργοί μέ τούς κλέπτες, δέχονται νά δωροδοκοῦνται, ἐπιδιώκουν μάλιστα τά δῶρα καί ἔτσι δέν κρίνουν μέ δικαιοσύνη τά ὀρφανά καί τίς χῆρες.

9. Θά περάσετε μέσα ἀπό τή φωτιά, ὅπως τό ἀσήμι, γιά νά καθαρισθεῖτε.

10. Θά καταστραφοῦν αὐτοί πού δέν ὑπακοῦνε, θά ἐξαφανισθοῦν ἀπό μέσα σας ὅλοι ἐκεῖνοι πού παραβαίνουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ καί θά ταπεινωθοῦν ὅλοι οἱ ὑπερήφανοι.

11. Θά συντριβοῦν οἱ παράνομοι καί οἱ ἁμαρτωλοί ὅλοι μαζί. Καί ὅσοι ἐγκατέλειψαν τόν Κύριο θά ἐξολοθρευθοῦν τελείως.

12. Τά πονηρά ἔργα τους θά γίνουν σπίθες φωτιᾶς καί ἔτσι θά καοῦν οἱ ἄνομοι καί οἱ ἁμαρτωλοί ὅλοι μαζί χωρίς νά βρεθεῖ κάποιος νά τούς σώσει σβήνοντας τήν πυρκαγιά τους.

13. Ὁ Θεός στέρησε τόν λαό ἀπό τήν πρόνοιά Του, διότι ὅλη ἡ χώρα εἶναι πλήρης μαντειῶν, ὅλοι οἱ κάτοικοί της ἀσχολοῦνται μέ μαντεῖες καί μαγεῖες, εἰδωλολατρικές συνήθειες καί πονηρές διδασκαλίες.

14. Ἀπό τήν ἐπιμιξία τους μέ τά ἀλλόφυλα ἔθνη ἀπέκτησαν ἀπ᾿ αὐτούς πολλά παιδιά καί γι᾿ αὐτό διεφθάρησαν.

15. Ὁ Κύριος θά ἐπιτρέψει νά ἀφαιρεθεῖ ἀπό τούς κατοίκους τῆς χώρας αὐτῆς ὁποιαδήποτε δύναμη πού προέρχεται ἀπό ἄνδρα ἤ γυναίκα. Κάθε δύναμη πού προέρχεται ἀπό φαγητό καί νερό.

16. Ὁ Κύριος θά ἀφαιρέσει κάθε ἰσχυρό ἄνδρα, κάθε ἄξιο δικαστή, κάθε ἄνθρωπο πού διαθέτει θεῖα χαρίσματα, κάθε συνετό καί ἱκανό νά συμβουλεύει ὀρθά.

17. Θά ἀφαιρέσει κάθε ἀληθινό ἄρχοντα, κάθε ἀξιόλογο σύμβουλο, κάθε σημαντικό πρόσωπο καί κάθε λογικό ἀκροατή.

18. Τότε θά ἀποκτήσουν ὡς ἀρχηγούς νεαρούς ἄνδρες χωρίς πείρα. Ἀπατεῶνες θά γίνουν ἄρχοντες αὐτῶν καί θά τούς κυβερνήσουν.

19. Ὁ λαός θά βρεθεῖ σέ πλήρη σύγχυση.

20. Αὐτά θά γίνουν, ἐπειδή ἡ χώρα ἔχει ἐγκαταλείψει τόν Θεό. Οἱ γλῶσσες τῶν κατοίκων της ἀσεβοῦσαν πρός τόν Θεό.

21. Διεκήρυξαν καί δημοσίευσαν μάλιστα τήν ἁ­­μαρτία τους ὅπως οἱ κάτοικοι τῶν Σοδόμων (παρελάσεις ὑπερηφανείας τῶν ὁμοφυλοφίλων κ.ἄ.).

22. Λαέ μου, οἱ ἄρχοντές σου σάν εἰσπράκτορες σέ καταληστεύουν. Ἀπαιτοῦν φόρους μέ θράσος καί σέ ἀπογυμνώνουν ἀπ᾿ ὅλα τά ὑπάρχοντά σου.

23. Λαέ μου, ἐκεῖνοι πού σέ μακαρίζουν, στήν πραγματικότητα σέ παραπλανοῦν μέ ψεύτικες ἐλπίδες.

24. Τώρα ὁ Κύριος θά καθίσει γιά νά κρίνει τόν λαό Του καί νά τόν δικάσει. Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος θά δικάσει τούς κυβερνῆτες τοῦ λαοῦ Του καί ὅλους τούς ἄρχοντές του.

25. Ὤ ἄρχοντες ἄδικοι, παρεδώσατε στή φωτιά τόν ἀμπελώνα μου, τόν λαό μου. Ἁρπάξατε τήν περιουσία ἀπό τούς φτωχούς καί βρίσκεται τώρα στήν κατοχή σας.

26. Γιατί ἐσεῖς ἀδικεῖτε τόν λαό μου ἁρπάζοντας τά ὑπάρχοντά του καί καταντροπιάζετε μέ τήν ἀδικία σας τό πρόσωπο τῶν φτωχῶν ἀνθρώπων;

27. Ὁ Θεός θά καλέσει τά ἐχθρικά εἰδωλολατρικά ἔθνη πού βρίσκονται μακριά καί θά σαλπίσει ὥστε νά ἀκουσθεῖ ἀπό λαούς πού βρίσκονται στήν ἄκρη τοῦ κόσμου γιά νά ἔρθουν. Καί νά, ἔρχονται πολύ γρήγορα, σάν νά ἔχουν φτερά στά πόδια τους. Τά ἀλλόφυλα ἔθνη καταφθάνουν ὡς εἰσβολεῖς στή χώρα σας.

28. Ὁ λαός ἔκλεισε τά μάτια τῆς ψυχῆς του γιά νά μήν δεῖ μέ τά μάτια του τά πράγματα, νά μήν ἀκούσει μέ τά αὐτιά του τά λόγια τοῦ Θεοῦ καί νά καταλάβει καί νά κατανοήσει, ὥστε νά ἐπιστρέψει πρός τόν Θεό γιά νά τόν θεραπεύσει.

29. Μακάριοι εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θά πιστέψουν.

30. Αὐτά λέγει ὁ Κύριος πρός τόν λαό Του.

(Ἐλεύθερη ἀπόδοση στήν νεοελληνική ἀπό τό βιβλίο τοῦ προφήτη Ἠσαΐα, κεφ. 1-6)