Για αυτούς που προσεγγίζουν τη μέση ηλικία (άνδρες και γυναίκες)

Αν προσεγγίζεις τη μέση ηλικία ή βρίσκεσαι α’ αυτήν, ίσως έχεις κι εσύ κάποιες ανησυχίες. Τι είναι βασικά η κρίση της μέσης ηλικίας; Τι την προκαλεί; Περνούν απ’ αυτή όλα τα μέσης ηλικίας άτομα;

Αν είσαι γυναίκα ξέρεις ότι, αν ζήσεις αρκετά, θα περάσεις από την εμμηνόπαυση και θα συμβούν σε σένα βιολογικές αλλαγές που δεν θα σου επιτρέπουν πια να συλλάβεις πάλι. Αν είσαι άνδρας θα έχεις ακούσει για την ανδρική κλιμακτήριο. Ο πατέρας σου πιθανότατα δεν γνώριζε αυτό τον όρο, μόλο που και σ’ αυτή την εποχή οι άνθρωποι βίωναν αυτό που τώρα αυτός περιγράφει. Στις μέρες μας μπορεί να δίνεται ίσως όλο και περισσότερη έμφαση στην ανδρική κλιμακτήριο.

Στην περίπτωση των γυναικών είναι προφανές ότι στην εμμηνόπαυση παίζουν ρόλο οι βιολογικοί παράγοντες. Κάποιοι έχουν ισχυρισθεί ότι υπάρχει επίσης βιολογικός παράγοντας στην περίπτωση της ανδρικής αλλαγής ζωής, ίσως μικρότερης σημασίας, αλλά αυτό δεν έχει διαπιστωθεί κλινικά.

Ωστόσο οι βιολογικοί παράγοντες δεν είναι το βασικό θέμα της κρίσης της μέσης ηλικίας. Π.χ. οι εξάψεις και όχι η κατάθλιψη αποτελούν μέρος της γυναικείας εμμηνόπαυσης. Ωστόσο η ψυχολογική αντίδραση μιας γυναίκας στις εξάψεις μπορεί να προκαλέσει μια κρίση. Παρά το ενδεχόμενο ορμονικών αλλαγών στους άνδρες τα μόνα συγκεκριμένα στοιχεία όσον αφορά στην κρίση της μέσης ηλικίας είναι ψυχολογικά και πνευματικά.

Οι σωματικές αλλαγές, όπως οι ρυτίδες της επιδερμίδας, η απώλεια των μαλλιών, η χαλάρωση του σώματος, που συνοδεύουν την απώλεια της νεότητας, αν και έχουν μια βιολογική βάση, έχουν κυρίως ψυχολογική επίδραση στον μεσήλικα η οποία καθορίζεται από το σύστημα αξιών του.

Ποια είναι η φύση της ψυχολογικής κρίσης; Είναι μια κρίση αξιών. Μια σωστή κατανόηση αυτής της κρίσης είναι η άποψη ότι η κρίση αυτή είναι μια άλλη εφηβεία. Ερωτήματα για το νόημα της ζωής που σε ταλαιπώρησαν στην εφηβεία μπορεί να επιστρέψουν στη μέση ηλικία.

Στην εφηβεία συνειδητοποιούμε έντονα την ατομικότητά μας, την μοναχικότητά μας, καθώς αρχίζουμε να χάνουμε τους δεσμούς μας με την οικογένειά μας και αυτό μπορεί να είναι μια τρομακτική εμπειρία. Αυτό το αίσθημα μοναχικότητας μπορεί να επιστρέψει στη μέση ηλικία και να είναι εξίσου τρομακτικό.

Ένας παράγοντας που μπορεί να επισπεύσει την κρίση της μέσης ηλικίας είναι η αλλαγή της σχέσης των γονιών με τα παιδιά τους. Αν και η κοινωνία τους θεωρεί υπεύθυνους για τα παιδιά τους, συχνά η επιρροή τους σ’ αυτά είναι πολύ περιορισμένη. Ως νεώτεροι γονείς μπορεί να δήλωναν τι θα μπορούσαν να ανεχθούν και τι δεν θα μπορούσαν να ανεχθούν απ’ τα παιδιά τους.

Οι γονείς των εφήβων χρειάζεται να αντιστέκονται , όταν τα παιδιά τους δεν σέβονται τις αξίες που τους έχουν διδάξει, αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η πολύ αντίσταση εμποδίζει την πρόοδο και η λίγη αντίσταση επιτρέπει αλλαγές χωρίς στάθμιση των συνεπειών. Πόσο είναι πολύ και πόσο λίγη, αυτές είναι ερωτήσεις που ταλαιπωρούν τους γονείς. Εξ άλλου είναι πολύ πιθανόν οι αξίες που έχουν διδάξει στα παιδιά τους να μην είναι γνήσιες.

Εμμανουήλ Ρουμελιώτης