- Γέροντα, πως είναι ο Παράδεισος;
- Είναι ένα ευλογημένο μέρος, χαρούμενο, έχει ποτάμια με νερά μέσα. Τόπος απέραντος, χωρίς κόπο, χωρίς στενοχώρια. Ανάπαυση ψυχής, ελευθερία πνεύματος. Και θα χαίρεσαι εκεί, δεν θα κλαις, δεν θα πονάς. Χαρά, αγαλλίαση, ευφροσύνη ψυχών. Εκεί μέσα μπαίνουν όσοι φύλαξαν εδώ τη ζωή τους στην καθαρότητα.
- Και τί είναι η Χάρις του Θεού;
- Δύναμις! Απέραντος δύναμις! Είναι εδώ στη γη και καλύπτει τον Ουρανό. Η Χάρις του Θεού μπορεί να χτίσει τη γη και εν ριπή οφθαλμού να την γκρεμίσει, να χαθεί. Γιατί η Χάρις είναι δύναμις και αλλάζει το Σύμπαν.
- Γι’ αυτό βλέπουμε τις μεγάλες καταστροφές από τη μία στιγμή στην άλλη;
- Αυτά να τα προσέχετε, γιατί, όταν ο Κύριος τραβήξει το βλέμμα Του από μία περιοχή, αλλάζει λειτουργία.
- Και θα γίνουν και άλλα κακά;
- Και άλλα ακόμα...
- Γιατί, Γέροντα;
- Γιατί αυτό είναι θεϊκό πράγμα. Γι' αυτό πρέπει να προσέχουμε τη ζωή μας να μη πέφτουμε σε λάθη απρόσεκτα, ακανόνιστα.
- Δηλαδή;
- Να μη φεύγει ο άνθρωπος από τον εαυτό του του και πέφτει στη σάρκα.
- Μα γέροντα σάρκα είμαστε.
- Σάρκα είσαι μα πρέπει αν κανονίσεις ποιος θα μπει σε αυτή τη σάρκα.
- Δηλαδή για την μοιχεία και τη πορνεία μου λες;
- Ναι στα παράλογα.
- Εκεί έρχεται ο θυμός του Θεού;
- Ακριβώς! Ακριβώς εκεί έρχεται ό θυμός του θεού.
- Αν κάποιος δεν πέφτει στα σαρκικά, αλλά τα κάνει με το μυαλό του, τί γίνεται;
- Είναι πιο ελαφρύ και τον συγχωρεί ό Θεός. Αλλά, αν μπει στο μυαλό, τότε σίγουρο είναι ότι θα κατεβεί στην καρδιά και τότε θα κάνουμε την πράξη. Είναι πολύ δύσκολο να μη γίνει, αν κάτσει στο μυαλό. Γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε τους φεγγίτες της ψυχής [τα μάτια], γιατί από εκεί μπαίνει ή αμαρτία.
- Γέροντα, τώρα τί συμβαίνει;
- Τώρα είναι κρίση, δεν ακούνε οι άνθρωποι. Κλίνουν περισσότερο στην κακία, είναι δύσκολο να συμμαζευτούμε πάλι, να έχουμε ένα παράθυρο, μια πόρτα στην καλοσύνη, στην Αγάπη. Βλέπεις, είναι πρόβλημα σοβαρό.
- Έρχεται κανένα μεγάλο κακό;
-Οπωσδήποτε θα φανούν καί ουαί καί αλίμονο.
-Και σε μας, στην Ελλάδα;
- Ναι, στην Ελλάδα, θα ’χουμε συμφορά. Αρρώστιες. Μέσα στις πόλεις θα σαρώσουν αρρώστιες.
- Μόνο; Τίποτε άλλο;
- Προς το παρόν. Δεν θέλεις άλλο χειρότερο από αρρώστια.
- Πες μου κάτι ακόμη, σε παρακαλώ. Αυτή η διάθεση, να συγχωράμε τους εχθρούς, έρχεται σιγά-σιγά, με την προσευχή;
- Έρχεται. Πρέπει να λες: «Αφού ο Κύριος το βάζει μέσα στην καρδιά μας και μας διατάσσει, πρέπει να το εφαρμόζουμε εμείς ανάλογα, δηλαδή να το θεωρούμε κτήμα της καρδιάς μας».
Ότι απρόοπτο και να συμβεί, εσύ να μην πάρεις ποτέ απόφαση να κάνεις του άλλου κακό, ούτε κουβέντα ούτε βρισιά να μην του πεις, γιατί πέφτει «ξύλο» μετά την απόφαση αυτή και ηρεμία δεν βρίσκεις. Και Εκείνος τότε θα θεραπεύσει.
- Αν δεν του κάνουμε κακό, αλλά το κρατάμε μέσα μας και ας μάς πικραίνει, δεν είναι συγχωρητικότητα αυτό;
- Όχι, πρέπει να βγει από μέσα μας. Να πούμε: «Θεέ μου, συγχώρησε εμένα πρώτα, γιατί και εγώ έχω κάτι και φταίω, και συγχώρησε και τον Αμβρόσιο, που μου έκανε κακό. Μην τον πονέσεις και συγχώρησε τις αμαρτίες του. Αν το πεις αυτό με την ψυχή σου, τότε συντελείται ένα Μυστήριο. Μυστήριο ολόκληρο! Γιατί αυτό θέλει ο Θεός, να καθαρίσει η δική σου καρδιά και να συγχωρεθεί και ο άλλος.
- Δηλαδή, ή συγχώρεση πρέπει να είναι από καρδιάς;
- Ακριβώς! Με επίγνωση. Αν το καταλάβεις και το κάνεις, σώθηκες. Γιατί μπορεί να λες «εγώ δεν θέλω να του κάνω κακό», αλλά μέσα σου να μένει το μίσος και η κακία να λες ότι συγχωρείς, αλλά μέσα σου να τον μισείς τον άλλον. Αυτό είναι το χειρότερο. Κατάλαβες; θα πεις: «Θεέ μου, βγάλε από μέσα μου το μίσος». Τέρμα.
- Αυτή η κατάσταση είναι το πιο καλό που μπορεί να γίνει στον άνθρωπο;
- Βεβαίως! Μέσα στη ζωή οπωσδήποτε θα έρθουν τέτοια πράγματα κακίας. Αλλά εμείς αμέσως θα τα ρυθμίζουμε αλλιώς.
- Γέροντα, αν κάποια στιγμή κάποιος μάς κάνει ένα κακό, δεν είναι ανθρώπινο για κάποιο διάστημα -μία ώρα ή μία εβδομάδα- να νιώθουμε άσχημα απέναντι του;
- Μπορεί εκείνη την ώρα να μην έχεις τη δύναμη να τον συγχωρέσεις, αλλά, άμα περάσει η μπόρα του θυμού, θα βρεις τον δρόμο και θα πεις: «Ο Κύριος τι λέει; Να αγαπήσεις τον συνάνθρωπό σου που σου έκανε κακό και να τον συγχωρήσεις». Αυτό είναι εντολή, παράγγελμα από τον Ουρανό.
Να συγχωρήσουμε! Δεν σου λέω, εκείνη την ώρα είσαι εξαγριωμένος από θυμό, αλλά, άμα περάσει μία μέρα, περάσουν δύο μέρες και ειρηνεύσει μέσα το πράγμα και έρθεις και δεις τον εαυτό σου, τότε θα πεις:
«Αφού ό Κύριος παραγγέλλει καλοσύνη και Αγάπη, αυτό θα βαδίσω». Όχι στην εκδίκηση! Όχι, άμα σου κάνει ένα κακό, να πας να του κάνεις δέκα κακά. Όχι! Συγγνώμη και συγχώρεση, και εμείς θα βρεθούμε μέσα στην ανάπαυση της ψυχής, θα μας δικαιώσει ο Θεός. Δεν είναι δύσκολο αυτό, αλλά δεν μπορούμε να το συλλάβουμε. Δεν είναι δύσκολο. Επειδή είμαστε μπλεγμένοι μέσα στα πράγματα της γης, δεν συγχωρούμε εύκολα. Κατάλαβες; Αν μαλώνεις, παιδάκι μου, πας το βράδυ και λες: «Συγχώρεσε με, πού σου έκανα κακό, πού σέ έβρισα, είπα λόγια για σένα». Εκεί είναι το μυστικό, αυτό να καταλάβεις. Αν δεις που θα πας, θα τρίβεις τα μάτια σου από εδώ και πέρα. Εσύ δεν θα κλαις καθόλου μετά. Ανάπαυση τής ψυχής σου από εδώ, και μέσα στον Παράδεισο τραβάει η ψυχούλα σου.
- Όταν γίνεται κάτι βαρύ και δεν αντέχω, είναι καλό να πω: «Θεέ μου, δεν μπορώ, βοήθα με»;
- Ναι, αυτό θα πεις: «Θεέ μου, βοήθησέ με». Και θα σε βοηθήσει ή Χάρις του θεού και θα βρεις τον δρόμο. Μόνος σου δεν μπορείς να κάνεις τίποτα χωρίς τη Χάρη του Θεού. Πες: «Έλα, Κύριε, γιατί έχω αυτή την ώρα τρικυμία μέσα στα πάθη μου». Άμα είναι σοβαρό το θέμα, ο εχθρός, πού είναι εκεί, σου λέει στον λογισμό: «Πήγαινε, κάνε του κακό! Σκότωσέ τον!» Άμα τον ακούσεις, καταστράφηκες. Έχασες τον στόχο σου.
- Πες μου κάτι για την φιλανθρωπία.
Πας κάτω στην Αθήνα σε κάποιον και του προσφέρεις ένα φύλλο από το δέντρο. Και του λες: «Πάρε αυτό το φύλλο». Τούτο να είναι βγαλμένο μέσα από την καρδιά σου, γιατί αλλιώς δεν έχει άξια. Κατάλαβες; Σου λέει να εκτελείς την εντολή του Θεού, που είναι η εντολή της αγάπης. Δεν έχει άξια αν είναι μία δεκάρα, αλλά η διάθεση εκείνου που κάνει την κίνηση, η διάθεση της καρδιάς.
- Δηλαδή, όλα έχουν ουσία, όταν γίνονται καρδιακά;
- Ναι, από την καρδιά, δηλαδή από τον Θεό ξεκινά. Και να, γι’ αυτό το πορτοκάλι που μας έφερε αυτός, ο Θεός θα του δώσει εκατό πορτοκάλια. Για σκέψου, παιδί μου!
- Πάτερ μου, να σου δώσω με την καρδιά μου ένα εκατομμύριο, να βρω εκατό;
- Ακριβώς, εκατό θα σου δώσει ο Κύριος, αν δώσεις ένα με την καρδιά σου. Όμως χωρίς την αίσθηση συμφέροντος, να το θυμάσαι. Δεν είναι ψέματα, ούτε παραμύθια. Όχι! Όχι!
- Η Γερόντισσα Παρθενία αυτά τα ήξερε;
- Τί ήταν αυτή! Είχε τόση επίγνωση, για να βοηθήσει τον συνάνθρωπό της, πού δεν λέγεται. Εγώ δεν την έφτανα ούτε στα νύχια της. Αλλά αυτή είχε έργο. Την ήξερα την πορεία της.
- Γέροντα, ποιός άκουγε πιο πολύ τον άλλο και έκανε υπακοή, εσύ ή εκείνη;
- Εγώ πιο πολύ, τις περισσότερες φορές. Είχε ένα πνεύμα σοφίας, πού σπάνια μέσα στους χριστιανούς να βρεις τέτοια κατάσταση, να ταιριάζει η Θεότης με τον άνθρωπο. Δεν είχε δεκάρα στην τσέπη της, αλλά δεν πέρασε φτωχός πού να μην του δώσει. Και να σου πω ένα πράγμα μυστήριο; Ποτέ δεν της έλειψαν τα λεφτά. Τα σκορπούσε, αλλά είχε καλοσύνη, φιλανθρωπία, ελεημοσύνη. Έτσι ήταν από παιδί ή ψυχή της. Αυτά είναι γεγονότα, την έχω ζήσει σαράντα χρόνια! Ποτέ δεν είχε λεφτά, αλλά κάθε μέρα ήταν φορτωμένη. Πίστευε τόσο πολύ, πού δεν λέγεται ή πίστη της στον Χριστό και στη χριστιανική πορεία.
- Γέροντα, υπάρχουν σήμερα Άγιοι;
- Ναι, παιδί μου, και βέβαια υπάρχουν. Υπάρχουν λίγοι. Αυτοί μόνο μας κρατάνε με τις προσευχές τους.
- Και ποιος είναι Άγιος;
- Άγιος είναι αυτός που συγχωρεί από καρδιάς. Γιατί οι Άγιοι, που τους έχουμε μέσα στην εκκλησία και τους προσκυνούμε, ξέρεις αυτό το έργο της συγχώρεσης πώς το μεταχειρίζονταν; Δεν λέγεται. Αυτοί συγχωρούσανε και αγωνίζονταν κιόλας, κάνανε προσευχή και αγώνα συμφιλίωσης με επίγνωση θεϊκή, όχι ανθρώπινα πράγματα. Άμα ξέρεις γιατί γίνεται η διόρθωση, απαλλάσσεσαι εσύ από όλα τα γήινα πράγματα της κακίας και έρχεται η Χάρις και αγιάζει.
- Αν σκοτώσουν τον αδελφό σου, πώς γίνεται να συγχωρείς τον φονιά από καρδιάς;
- Είναι πολύ δύσκολο. Αλλά έχουμε παραδείγματα στην εκκλησία προς μίμηση: τον Άγιο Διονύσιο.
- Ναι, αλλά αυτός ήταν Άγιος. Εμείς;
- Ναι, αυτός ήταν προχωρημένος πνευματικά. Αλλά και εμείς εκεί πρέπει να βλέπουμε. Όχι, επειδή είμαστε σέ πιο κάτω επίπεδο, αν ένας έκανε κακό, εμείς να μη θέλουμε να συγχωρήσουμε και να θέλουμε εκδίκηση. Όχι εκδίκηση! Ακούς; Θέλεις να εκδικηθείς; Άσε στον Θεό το έργο αυτό. Χωρίς όμως να του το ζητήσεις, γιατί τότε περιέχει την κακία. Απλά, άσε τον Θεό. Ο Κύριος θα το τακτοποιήσει και θα σέ βγάλει εσένα κύριο της κατάστασης. Και σου λέει: «Άστο εσύ και εγώ είμαι εδώ». Αν πιστεύεις, βέβαια, γιατί, αν δεν πιστεύεις… Έ! Τόσο είναι λεπτά τα πράγματα αυτά. Βέβαια, ταράσσεσαι εσύ από το μίσος, όμως όχι, θα το βγάλεις από μέσα σου, γιατί εσύ κανονίζεις αυτό για την ψυχή σου. Κατάλαβες; Να δεις πόση είναι ή διαφορά μεταξύ καλοσύνης και μίσους.
- Εκείνος πού συγχωρεί πραγματικά τί αισθάνεται μέσα στην καρδιά του;
- Αγαλλίαση ψυχική. Δεν λέγεται η ικανοποίηση. Σαν να του δώσανε πεντακόσια εκατομμύρια και τον Παράδεισο να μπει. Εκείνος πού συγχωρεί τον πταίοντα, αυτό γίνεται. Ακούς; Δοκίμασέ το και θα το δεις. Αλλά με την καρδιά σου. Γιατί ό Κύριος είναι μες στην ψυχή μας, ό Δημιουργός ό ίδιος πού μάς έπλασε και ξέρει αν είναι αλήθεια ότι θέλεις να συγχωρήσεις. Άμα έχεις κρυφό εγωισμό και λες «θέλω να τον συγχωρέσω, αλλά δεν μπορώ», εκεί είσαι μπερδεμένος ακόμα μέσα σου, κατάλαβες; Θέλει καθαρά να συγχωρήσεις τον εχθρό σου. Ο άγιος Νεκτάριος ήταν ένας. Συγχωρούσε τους πάντες. Αυτός έτσι ήταν. Συγχωρούσε πραγματικά τους πάντες!
Γέροντας Αμβρόσιος Λάζαρης