Τι εστιν άνθρωπος;

ΚΥΡΙΑΚΗ  ΕΙΚΟΣΤΗ  ΤΕΤΑΡΤΗ  (1  ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2019)

" Ἄρα οὖν ... ἐστὲ ... συμπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ" (Ἐφεσ. Β΄ 19)

Τί ἐστιν ἄνθρωπος;

Καταπληκτικὰ λόγια καὶ ὕψιστα νοήματα καὶ πνευματικὰς καταστάσεις, παρουσιάζει ἀλλὰ καὶ διακρίνει ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, εἰς τὸ σημερινὸν Ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα. Γράφων πρὸς τοὺς Ἐφεσίους καὶ θέλων, ἀφ’ ἑνὸς μέν, νὰ δείξῃ τὴν ἀγάπην τοῦ Κυρίου μας πρὸς ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους, ἀφ’ ἑτέρου δέ, νὰ ἐπισημάνῃ τὸ πνευματικὸν ὕψος εἰς τὸ ὁποῖον ἀνήγαγεν τόν, ἕως πρό τινος, πεπτωκότα ἄνθρωπον, παρουσιάζει μίαν πραγματικότητα ἡ ὁποία δὲν δύναται νὰ συλληφθῇ εἰς τὸν πεπερασμένον ἀνθρώπινον νοῦν. Τὸ ἐρώτημα δέ, τὸ ὁποῖον ἐθέσαμεν ὡς ἐπὶ μέρους τίτλον τῆς πρώτης ταύτης ἑνότητος, νομίζομεν ὅτι εἶναι καθοριστικὸν εἰς τὸ νὰ κατανοήσωμεν τὴν τοιαύτην πραγματικότητα.
Ἀλήθεια, ἀδελφέ μου ἀναγνῶστα, ἐσκέφθημεν ποτέ, ποῖοι εἴμεθα, σαρκικῶς ἀλλὰ καὶ πνευματικῶς; Καὶ ὅσον μὲν διὰ τὴν σαρκικὴν καὶ βιολογικήν μας ὕπαρξιν, ἀρκεῖ τὸ ρητορικὸν ἐκεῖνο ἐρώτημα τοῦ Προφητάνακτος Δαυΐδ πρὸς τὸν Θεόν˙ "τί ἐστιν ἄνθρωπος, ὅτι μιμνῄσκῃ αὐτοῦ; ἢ υἱὸς ἀνθρώπου, ὅτι ἐπισκέπτῃ αὐτόν;" (Ψαλμ. Η' 5). Δηλαδή, "Τί εἶναι αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος, ὁ τόσον μικρὸς καὶ ἀφανής ἐμπρὸς στὸ μεγαλοπρεπὲς σύμπαν σου, ὥστε σὺ νὰ καταδέχεσαι νὰ τὸν ἐνθυμῆσαι; Ἢ τί εἶναι κάθε ἀπόγονος τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε σὺ τόσον πατρικῶς καὶ ἰδιαιτέρως νὰ φροντίζῃς δι᾿ αὐτόν;"  Ὄντως, μία ἀσήμαντος ποσοστιαία μονάς, εἴμεθα, καὶ σὰν σύνολον ἀνθρώπων ἀλλὰ καὶ ὡς ἄτομα, πολὺ περισσότερον! Ἡ ὑλικὴ ἡμῶν ὑπόστασις, συγκρινομένη μὲ τὴν σχετικὴν ἀπειρότητα τοῦ σύμπαντος, εἶναι σχεδὸν ... ἀνύπαρκτος! Εἴμεθα, ὀλίγόν τι περισότερον τοῦ ... τίποτα! Ἀρκεῖ νὰ περιορισθῶμεν εἰς τὰς ἀστρονομικὰς ἐπιστημονικὰς ἐρεύνας, καὶ θὰ κατανοήσωμεν τὴν ἀσημαντότητα καὶ ἐλαχιστότητα τοῦ ὑλικοῦ καὶ φθαρτοῦ ἀνθρωπίνου ὄντος. Ἐλάχιστος καὶ σχεδὸν ... ἀνύπαρκτος, ἀνάμεσα στὰ δισεκατομμύρια τῶν ἀστέρων καὶ πλανητῶν καὶ ἄλλων ἐναερίων ὑλικῶν γιγαντίων ὄντων.
Ἐάν, ὅμως, ἴδωμεν τὸν ἄνθρωπον ὡς ἀθάνατον ψυχήν, θὰ κατανοήσωμεν ὅτι οὗτος εἶναι ὁ ... γίγας τοῦ σύμπαντος, ἀναμέσον μικρῶν καὶ ἀσημάντων καὶ πνευματικῶς ἀνυπάρκτων, ὁρατῶν ἄλλων ὄντων! Καὶ ὄντως ... πόσον μικρὸς εἶναι ὁ ... ἥλιος, ἢ ἡ σελήνη, ἢ οἱ πλανῆται, ἢ ἡ θάλασσα καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῇ, ἢ καὶ ἅπαν τὸ ὑλικὸν ὁρατὸν σύμπαν, συγκρινόμενον μὲ τὸν ... ἀθάνατον ἄνθρωπον!!! Ἅπαντα ταῦτα, ἔγιναν καὶ ἐδημιουργήθησαν δι’ αὐτόν. Ἅπαντα ταῦτα, "ὑπηρέται τοῦ ἀνθρώπου" εἶναι καὶ θὰ ζήσωσι ὅσον ὁ ἄνθρωπος θὰ ζῇ καὶ αὐτός, ὡς ὑλικὴ καὶ φθαρτὴ ὀντότης. Ἀφ’ ἧς στιγμῆς ὅμως, ὁ ἄνθρωπος θὰ ζῇ αἰωνίως ὡς ἀθάνατος ψυχή, ταῦτα πάντα θὰ παρέλθωσι καὶ θὰ ἐξαφανισθῶσι. "Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται" (Ματθ. ΚΔ΄ 35), μᾶς διαβεβαιώνει ὁ ἴδιος ὁ Δημιουργός, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἡ αἰωνία Ἀλήθεια!

"ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλους" (Ψαλμ. Η΄ 6).

Ὁ θεῖος Προφητάναξ Δαυΐδ, διὰ τῶν ἀνωτέρω λόγων, δείχνει ἀκόμη ἐντονώτερον, τὸ μέγεθος τοῦ ψυχικοῦ ἀνθρώπου. Μᾶς τὸν παρουσιάζει, ὀλίγον κατώτερον τῶν Οὐρανίων Ἀγγέλων καὶ Ἀρχαγγέλων ...! Ὀλίγον μικρότερον τῶν ἀΰλων, τούτων Δυνάμεων Ἀσωμάτων, τὰ ὁποῖα παρίστανται πλησίον τοῦ Θρόνου τῆς Θεότητος καὶ - κατὰ τὸ ὅραμα τοῦ Προφήτου Ἠσαΐου, - ψάλλουσιν ἀκαταπαύστως, "ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος σαβαώθ, πλήρης πᾶσα ἡ γῆ τῆς δόξης αὐτοῦ" (Ἠσ. ΣΤ΄ 3). Αὐτὸς εἶναι ὁ ἄνθρωπος !!! Πόσον ἀνώτερος τῆς ὁρατῆς κτίσεως! Πόσον, γίγας καὶ τεράστιος πρὸ οἵουδήποτε ὑλικοῦ ἄλλου μεγέθους! Τοῦτό δε, διότι ἐντὸς τοῦ φθαρτοῦ σαρκίου, ὑπάρχει ὁ ... καθ’ αὐτὸ ἄνθρωπος, δηλαδὴ ἡ ἀθάνατος ψυχὴ αὐτοῦ. Διὰ τοῦτο, εἶπεν ὁ αἰώνιος καὶ μόνος Διδάσκαλος, "Τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;" (Ματθ. ΙΣΤ΄ 26).
Αὐτὰ τὰ μεγέθη, ἔχων ὑπ᾿ ὄψιν του ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, γράφει πρὸς τοὺς Ἐφεσίους τὰ ἀνωτέρω λόγια, "Ἄρα οὖν οὐκέτι ἐστὲ ξένοι καὶ πάροικοι, ἀλλὰ συμπολῖται τῶν ἁγίων καὶ οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ" (Ἐφεσ. Β΄ 19). Ποῖος θὰ ἠδύνατο νὰ τὸ φαντασθῇ; Ὁ ἄνθρωπος, ὁ χαριτωμένος ἀπὸ τὰς εὐλογίας καὶ δωρεὰς τοῦ Κυρίου, ὁ ἀγωνιζόμενος διὰ τὴν κληρονομίαν τῆς Οὐρανίου Βασιλείας, ὁ ... πάντοτε ἁμαρτωλός, ἀλλὰ καὶ πάντοτε μετανοῶν, νὰ ἀνάγεται ὑπὸ τῆς Θείας Χάριτος εἰς τοιοῦτον πνευματικὸν ὕψος, ὥστε ὁ Ἀπόστολος νὰ τὸν χαρακτηρίζῃ διὰ τοιούτων κολακευτικῶν χαρακτηρισμῶν ... Καὶ εἶναι, ὄντως τοιοῦτος!!! Διότι ἐὰν ἀναλογισθῶμεν εἰς ποῖον ὕψος ἀνάγεται ὁ ψυχικὸς ἄνθρωπος, διὰ τῆς πνευματικῆς καὶ Μυστηριακῆς του ζωῆς, τότε, ὄχι μόνον συμπολίτης καὶ οἰκεῖος τοῦ Θεοῦ γίνεται, ἀλλά, ἔτι περισσότερον καὶ ἀνώτερον ... σύσσωμος καὶ σύναιμος τοῦ Κυρίου κατὰ τοὺς λόγους τῶν ἱερῶν πατέρων τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας. Ἄλλωστε, ὁ Ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος, ὀλίγον πρὸ τοῦ ἑκουσίου πάθους Του, ὡμίλησεν πρὸς τοὺς μαθητάς Του μὲ ἰδιαιτέρως κολακευτικοὺς χαρακτηρισμούς. Ἀκόμη καὶ ἂν οὗτοι δὲν ἔχουσιν ἀκόμη λάβει τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, καὶ συνεπῶς εἶναι - θὰ ἐλέγομεν - "ἀβάπτιστοι", ὁ Κύριος τοὺς ἀποκαλεῖ ... "φίλους". "Οὐκέτι ὑμᾶς λέγω δούλους, ὅτι ὁ δοῦλος οὐκ οἶδε τί ποιεῖ αὐτοῦ ὁ κύριος· ὑμᾶς δὲ εἴρηκα φίλους, ὅτι πάντα ἃ ἤκουσα παρὰ τοῦ πατρός μου ἐγνώρισα ὑμῖν" (Ἰωάν. ΙΕ΄15). Τοιοῦτος, συνεπῶς, εἶναι ὁ ἄνθρωπος καὶ δή ... ὁ, κατὰ Θεόν, ἄνθρωπος!

Συνειδητοποιοῦμε, ἆραγε, τὴν τιμήν;;;

Ὄντως, ἡ τιμὴ ποὺ μᾶς δίδει ὁ Κύριός μας, νὰ μᾶς ἀναβιβάζῃ εἰς τοσοῦτον δυσθεώρητον ὕψος, δεικνύει, ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὴν ἄπειρον Αὐτοῦ ἀγάπην πρὸς τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ καὶ τὴν ὑποχρέωσιν ἡ ὁποία ἐπιβαρύνει τοὺς "ὤμους"  ἡμῶν ... Πέραν τούτων, ὅμως, θὰ ἔπρεπε νὰ προσθέσωμεν καὶ τὴν δικαίαν ἀπαίτησιν τοῦ Θεοῦ μας παρ’ ἡμῶν διὰ τὴν τοιαύτην τιμήν. Ἡ ἀπαίτησις δὲ αὕτη, δὲν συνιστᾷ - ἂς μὴν νομίσωμεν - ἀπειλὴν καὶ ἐκδικητικὴν συμπεριφορὰν τοῦ Κυρίου μας πρὸς ἡμᾶς, ἀλλά, πατρικὴν ... ἀνησυχίαν καὶ ὑπερβολικὴν καὶ παθητικήν, πατρικὴν ἀγάπην. Εἴθε νὰ κατανοήσωμεν καὶ ... ἀνταποκριθῶμεν.

      Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν