Η υπεροχή της Ψυχής!

ΚΥΡΙΑΚΗ  ΕΙΚΟΣΤΗ  ΔΕΥΤΕΡΑ  (17  ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ  2019)

"Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ
μετὰ τοῦ πνεύματος ὑμῶν, ἀδελφοί" (Γαλ. ΣΤ΄ 18).

Τὸ "πνεῦμα ἡμῶν".

Εἰς τρεῖς ἐκ τῶν δεκατεσσάρων ἐπιστολῶν τοῦ Θείου Ἀποστόλου Παύλου, χρησιμοποεῖται ἡ ἰδία ἢ παρεμφερὴς ἔκφρασις, ὡς χαιρετισμὸς τοῦ Ἀποστόλου πρὸς τοὺς ἀποδέκτας τῶν συγκεκριμμένων ἐπιστολῶν. Βεβαίως, εἰς ἁπάσσας τὰς ἐπιστολάς του ὁ ἱερὸς Παῦλος, χαιρετίζει μὲ ... τὴν χάριν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ˙ εἰς ταύτας ὅμως, ἀναφέρεται εἰς τὴν πνευματικὴν ὑπόστασιν τοῦ ἀνθρώπου καὶ προβάλλει ταύτην, ἀσφαλῶς προηγουμένην καὶ ὑπερέχουσαν τοῦ ... σαρκικοῦ ἀνθρώπου.
Εἶναι γνωστὸν σχεδὸν εἰς πάντας, ὅτι ὁ ἄνθρωπος, δὲν εἶναι μόνον ... τὸ φαινόμενον! Δὲν εἶναι μόνον, ἡ σάρξ καὶ τὰ μέλη αὐτῆς ... Αὕτη (ἡ σάρξ), εἶναι τὸν ἕν μέρος τῆς ὑποστάσεώς του˙ καὶ τοῦτο μάλιστα, εἶναι καὶ τὸ κατώτερον καὶ εὐτελέστερον, καθόσον εἶναι καὶ τὸ ... φθειρόμενον. Ἐὰν δὲ ἐνθυμηθῶμεν, ἐν προκειμένῳ, τοὺς ἀθανάτους λόγους τοῦ Χριστοῦ μας, - "Τὸ πνεῦμά ἐστι τὸ ζωοποιοῦν, ἡ σὰρξ οὐκ ὠφελεῖ οὐδέν" (Ἰωάν. ΣΤ΄ 63) - ἔχομεν ἀσφαλῶς τὴν πρώτην καὶ τελείαν ἐπιβεβαίωσιν ἐπὶ τῶν προκειμένων θέσεων. Ἡ ψυχὴ (τὸ "πνεῦμα"), εἶναι τὸ κύριον καὶ προηγούμενον μέρος τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως. Εἰς τοῦτο ἀναφέρεται, εὐχόμενος ὁ Ἀπόστολος, πρὸς τοὺς Γαλάτας.
Ἀλλά, ποία εἶναι ἡ ψυχή; Ποῖον εἶναι τὸ "πνεῦμα"; Εἶναι ὁ, κατ’ οὐσίαν, ἄνθρωπος! Εἶναι ὁ ... περιπατῶν, ὁ ... κινούμενος, ὁ ... πονῶν, ὁ πεινῶν, ὁ διψῶν, ὁ χαίρων καὶ ἀγαλλόμενος, ὁ θλιβόμενος, ὁ ὁρῶν καὶ ἀκούων καὶ αἰσθανόμενος, ὁ ..., ὁ ..., ὁ ...! Ἄλλοις λόγοις, εἶναι ἐκεῖνος τὸν ὁποῖον ἠγαπήσαμεν ἢ ἀπεστράφημεν, ἐκεῖνος, μετὰ τοῦ ὁποίου συνηλλάχθημεν, διεπραγματεύθημεν, συνεζητήσαμεν, διεφωνήσαμεν ... Αὐτὸς εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ὁ ἐνδεδυμένος, ἁπλῶς τὸ "χοϊκὸν σκῆνος" καὶ ὁ ὁποῖος, ὅταν θὰ κληθῇ ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ του, θὰ ἀφήσῃ τοῦτο εἰς τὴν γῆν "ἐξ ἧς ἐλήφθη, ὅτι γῆ εἶ καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσεται" (Γέν. Γ΄ 19). Τὴν τοιαύτην ὀδυνηρὰν πραγματικότητα διαπιστοῦμεν, ὅταν ἐπέρχεται "ἡ φοβερὰ ὥρα τοῦ θανάτου" καὶ ἡμεῖς μέν, "οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι", βλέποντες τὸ ἄπνουν σῶμα καὶ ἐνθυμούμενοι τήν, ἐπὶ τῆς γῆς, βιοτήν του μετὰ τῆς ψυχῆς αὐτοῦ, θρηνῶμεν καὶ κοπτώμεθα ἐπ’ αὐτοῦ.

Ἡ ὑπεροχὴ τῆς ψυχῆς.

Ἅπασσα ἡ διδασκαλία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας, φίλοι μου ἀναγνῶσται, ἔχει μοναδικὴν καὶ πρωτίστην ἀναφορὰν εἰς τὸ αἰώνιον μέρος τῆς ἀνθρωπίνης ὑποστάσεως (ψυχὴν) καὶ πολὺ ὀλιγώτερον εἰς τὸ φθειρόμενον καὶ παροδικόν (σῶμα). Εἴτε εἰς τὴν "ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν", εἴτε εἰς τὰς κατ’ ἰδίαν συνομιλίας μετὰ τῶν μαθητῶν, εἴτε ὀλίγον πρὸ τοῦ Θείου πάθους, ὁ Κύριος, διδάσκει μὲ "βασικὸν ἀποδέκτην", τὰς ψυχὰς τῶν ἀκροατῶν Του. Ἐκεῖνοι, οἱ μοναδικοὶ καὶ αἰώνιοι "μακαρισμοί", εἶναι ἡ ... μεγάλη ἀνατροπὴ - θὰ ἐλέγωμεν - εἰς τὴν προσκόλλησιν τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ἀδυναμίαν του, εἰς τὴν ὑλικήν του ὑπόστασιν. "... ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ... ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται, ... ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν, ... ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται, ... ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται, ... ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται, ... ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται, ... ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ... ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς" (Ματθ. Ε΄ 3-12). Ἅπασσαι αἱ ὑποσχέσεις αὗται τοῦ Χριστοῦ μας, δεικνύουσι καὶ ὑπογραμμίζουσι τὴν πρώτην καὶ κυρίαν ἀναφορὰν τοῦ ἀνθρώπου. Βεβαίως, ὁ Κύριος, καὶ ἐθεράπευσεν τὰς σωματικὰς νόσους τῶν δυστύχων ἀσθενῶν καὶ ἀναπήρων τῆς ἐποχῆς Του, - ὡς ποιεῖ ἄλλωστε καὶ ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία ἀνέκαθεν - καὶ τοῦτο, διότι συμπονοῦσεν καὶ συνέπασχεν μετὰ τῶν ὀδυνομένων ἀσθενῶν. Ὅμως, ἐὰν περιορισθῶμεν εἰς τὴν Θείαν Διδακαλίαν, οὐδαμοῦ ὑπάρχει ἀναφορὰ εἰς τὴν μέριμνάν μας περὶ τὴν ὕλην.
Ἐδῶ δὲ ἀκριβῶς, γίνεται, - καὶ πολλάκις σκοπίμως, - μία σοβαρὰ παρέκκλισις ἐκ τῆς ἀληθείας τοῦ Εὐαγγελίου. Θεωροῦμεν συνήθως, ὅτι εἰς τὸν "καλὸν" ἄνθρωπον, ὁ Κύριος θὰ τοῦ τὰ δίδῃ ὅλα πλούσια, ἐνῶ ἀντιθέτως, εἰς τοὺς "κακούς", θὰ στερῇ καὶ τὰ ἀπολύτως ἀπαραίτητα. Γνωρίζομεν ὅμως, ὅτι ἡ τοιαύτη θεωρία, οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει μὲ τὴν διδαχὴν τοῦ Ραββί, ὅστις ἐδίδαξεν κατ’ ἐπανάληψιν ἐναντίον τοῦ πλούτου, καὶ ἐσκλήρυνε τὸν λόγον Του πρὸς τοὺς πλουσίους, ἐνῶ ἀντιθέτως συνιστοῦσεν τὴν ἀπομάκρυσιν καὶ ἀποφυγὴν ἐκ τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν καὶ τῆς ἐν γένει σωματικῆς εὐμαρείας καὶ "καλοπεράσεως". "Τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;" (Ματθ. ΙΣΤ΄ 26). Αὐτὴ ἀκριβῶς, εἶναι ἡ ἀπόστασις, μεταξὺ τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς, μεταξὺ τῶν ὑλικῶν καὶ τῶν πνευματικῶν, μεταξὺ τοῦ ... παρόντος καὶ τοῦ ... αἰωνίου!

Οἱ Ἅγιοι ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ.

Ἀσφαλῆ παραδείγματα καὶ πρότυπα, ἐν προκειμένῳ, ἔχομεν ἅπαντας τοὺς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ὑπερεῖδον (περιεφρόνησαν) ὄχι μόνον τὰ ὑλικά των στοιχεῖα καὶ ὑποστατικά, ἀλλὰ καὶ αὐτὰ ταῦτα τὰ σαρκικά των σώματα καὶ παρέδωσαν ταῦτα εἰς βίαιον καὶ σκληρὸν θάνατον προκειμένου νὰ μὴν παραδώσουν τὰς ψυχάς των εἰς τὸν αἰώνιον θάνατον τῆς κολάσεως. Συνεπεῖς καὶ πειθαρχοῦντες εἰς τὴν Θείαν βεβαίωσιν καὶ παρότρυνσιν, - "μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· φοβήθητε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ" (Ματθ. Ι΄ 28) - ἐθυσίασαν ἀσυλλογίστως τὴν παροῦσαν ζωὴν καὶ τὸν παρόντα φθαρτὸν κόσμον, ἀνταλλάσσοντας ταῦτα διὰ τῶν αἰωνίων καὶ μονίμων ἀντιστοίχων τούτων. Καὶ δὲν ἀναφερόμεθα μόνον εἰς τοὺς μάρτυρας καὶ ὁμολογητὰς τῆς πίστεως, ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς Ὁσίους (ἄνδρας τε καὶ γυναίκας) καὶ Ἱεράρχας καὶ Πατέρας οἵτινες, οὐδὲν προετίμησαν τῆς ἀθανάτου καὶ αἰωνίου ζωῆς.
Εἰς τοῦτο τὸ ἀθάνατον πνεῦμα (τὴν ψυχήν), ἀποβλέπων ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, χαιρετίζει τοὺς Γαλάτας χριστιανούς, καὶ εὔχεται, ἡ Θεία χάρις τοῦ Κυρίου νὰ χαριτώνῃ καὶ νὰ προκόπτῃ τὰς ψυχάς των.
Ταύτην τὴν παράκλησιν καὶ ἱκεσίαν, ἂς αἰτούμεθα παρὰ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ ἡμῶν, ἵνα ἀξιωθῶμεν τῶν Οὐρανίων καὶ μενόντων ἀγαθῶν τῆς ἀπολαύσεως. Ἀμήν.

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν