Τι σημαίνει πίστη; - π. Τιμοθέου Παπασταύρου

ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019 (ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ).

"Ἐλθούσης δὲ τῆς πίστεως οὐκέτι ὑπὸ παιδαγωγόν ἐσμεν" (Γαλ. Γ΄ 25).

Ὁ νόμος καὶ ἡ Πίστις.

Δύο βασικοὺς πυλῶνας, μᾶς δείχνει ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος εἰς τὴν σημερινὴν Ἀποστολικὴν περικοπήν. Δύο πυλῶνας, οἱ ὁποῖοι καὶ χαρακτηρίζουσι τὰς δύο περιόδους˙ τὴν πρὸ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ τὴν μετὰ Χριστὸν τοιαύτην. Εἶναι αἱ δύο ἐκεῖναι περίοδοι κατὰ τὰς ὁποίας, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Ἀληθινὸς Θεός, δραστηριοποιεῖται ἀντιστοίχως κατὰ δύο τρόπους. Εἰς τὴν μὲν πρώτην περίοδον, τὴν "πρὸ Χριστοῦ", δεικνύει εἰς τοὺς Ἰσραηλίτας, ἕν αὐστηρὸν πρόσωπον, τὸ ὁποῖον ἐκδηλοῦται ἀπαιτητικὸν ὡς πρὸς τὴν τήρησιν τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου. Ὁ αὐστηρότατος νόμος οὗτος, - ὡς τὸν μελετῶμεν εἰς τὰ πέντε πρῶτα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, κυρίως, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰ ὑπόλοιπα - συγκρατεῖ εἰς μέγιστον βαθμόν, τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ εἰς τὴν συνείδησιν τῶν Ἑβραίων καὶ εἶναι ἀμείλικτος εἰς "πᾶσαν παράβασιν καὶ παρακοήν". Ὁ νόμος εἶναι ὁ "παιδαγωγός", ὡς τὸν ἀποκαλεῖ ὁ Ἀπόστολος, διότι ἀκριβῶς, ὑποχρεώνει εἰς πειθαρχίαν ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι τὸν ἔλαβον.

Εἰς τὴν δευτέραν, ὅμως, περίοδον, καὶ ἀφοῦ ὁ Κύριος μᾶς ἐπεσκέφθη καὶ μᾶς ἔδωσε τὰ πειστήρια τῆς Θεότητός Του, ὁ νόμος ἔχει πλέον δευτερεύουσαν θέσιν καὶ προηγεῖται τούτου ἡ Πίστις. Ὁ νόμος κατηύθυνε καὶ περιφρουροῦσε καὶ ἐδίδασκεν, προκειμένου οἱ ἄνθρωποι νὰ ἀποκτήσουν κάποια στοιχεῖα πίστεως. Ὅταν ὅμως ἐμφανίζεται ὁ Ἴδιος ὁ "Νομοθέτης" καὶ διδάσκει τοὺς ἀνθρώπους, εἴτε διὰ τῶν ἔργων Του, εἴτε διὰ τῶν λόγων Του, εἴτε διὰ τῶν θαυματουργικῶν Του ἐνεργειῶν, τότε οἱ ἄνθρωποι καλοῦνται, "ἐπ’ ἐλευθερίᾳ" (Γαλ. Ε΄ 13). Τότε, ἡ Πίστις εἶναι ... ἐπιλογὴ καὶ ζήτημα θελήσεως τοῦ ἀνθρώπου. "ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν ..." (Μάρκ. Η΄ 34), εἶπεν ὁ Κύριος, κατοχυρώνοντας κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον, τὸ δικαίωμα καὶ τὴν ἐπιλογὴ τοῦ ἀνθρώπου εἰς τὴν σωτηρίαν του.

Τὶ σημαίνει "πίστις";

Πολλάκις χρησιμοποιοῦσιν οἱ ἄνθρωποι τὰς λέξεις, "πίστις" καὶ "πιστεύω", ἀλλὰ μᾶλλον δὲν γνωρίζουσι τὴν ἔννοιαν τῶν δύο τούτων ὅρων. Λέγοντες ταύτας τὰς λέξεις, ἐννοῦσι, τὴν παραδοχὴν ἐκ μέρους των, τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ, καὶ τήν, - δι’ ὅρων ἢ μή - πίστιν των εἰς τὴν, μετὰ θάνατον, ζωήν. Διὰ τούτων τῶν λέξεων, ἐκφράζουσι μίαν θεωρητικὴν μόνον συμφωνίαν, τὴν ὁποίαν, ὡς μᾶς λέγει ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, ἔχει - καὶ μάλιστα, περισσότερον καὶ γνησιότερον ἡμῶν, - ὁ κατάρατος δαίμων. "Σὺ πιστεύεις ὅτι ὁ Θεὸς εἷς ἐστι· καλῶς ποιεῖς· καὶ τὰ δαιμόνια πιστεύουσι καὶ φρίσσουσι" (Ἰακ. Β΄19). Συνεπῶς, ἡ πίστις αὕτη, εἰς οὐδὲν ὠφελεῖ καὶ μᾶλλον, ἀρνητικὸς παράγων θὰ ἀποβῇ δι’ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι καυχῶνται δι’ αὐτήν. Ὡς οἱ δαίμονες, δὲν προσβλέπουσιν εἰς σωτηρίαν, παρὰ τὴν πίστιν των αὐτήν, οὕτως αὕτη εἶναι ἀνεπαρκής καὶ ἀνωφελὴς εἰς σωτηρίαν διὰ τοὺς προβάλλοντας ταύτην ὡς ἀπόδειξιν ... γνησιότητος.

Πίστις, ὡς θὰ μᾶς εἴπῃ ὁ Κύριός μας, εἶναι ἐκείνη, ἡ τῆς Χαναναίας, ἡ ὁποία, παρὰ τὰς ἀλλεπαλλήλους "ἀρνήσεις" τοῦ Κυρίου ἀλλὰ καὶ "προσβολάς", αὕτη ἐπέμενεν καὶ παρέμενεν ἀνυποχώρητος εἰς τὸ αἴτημά της! Πίστις ἦτο ἐκείνη, ἡ τοῦ ἑκατοντάρχου, ὅστις, ἐνῶ ὁ Κύριος προεθυμήθη νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸν οἶκον του διὰ νὰ θεραπεύσῃ τὸν δοῦλον του, ἐκεῖνος αἰσθανόμενος τὴν ἁμαρτωλόν του κατάστασιν, "ἐμποδίζει" τὸν Ἰησοῦν διὰ τῶν ἀθανάτων ἐκείνων λόγων, "Κύριε, οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς ἵνα μου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς· ἀλλὰ μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου. Καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰμι ὑπὸ ἐξουσίαν, ἔχων ὑπ᾿ ἐμαυτὸν στρατιώτας, καὶ λέγω τούτῳ, πορεύθητι, καὶ πορεύεται, καὶ ἄλλῳ, ἔρχου, καὶ ἔρχεται, καὶ τῷ δούλῳ μου, ποίησον τοῦτο, καὶ ποιεῖ" (Ματθ. Η΄ 8-9). Πίστις, τέλος, εἶναι ἐκείνη ἡ "βοήθεια" ποὺ ζητεῖ ὁ Κύριος παρὰ τῶν αἰτουμένων τῆς Αὐτοῦ βοηθείας καὶ ἀντιλήψεως καὶ ὅταν, μετὰ τὰς θεραπείας βεβαιοῖ τούτους ὅτι, "ἡ πίστις σου σέσωκέ σε"!

Πίστις, συνεπῶς, δὲ σημαίνει τὴν ἀποδοχὴν καὶ παραδοχὴν τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ μᾶλλον, τὴν ἀπόλυτον ἐμπιστοσύνην καὶ βεβαιότητα εἰς τὴν ... δύναμιν τοῦ Κυρίου. Ὅταν ὁ Κύριος ἐρωτᾷ τὸν τυφλὸν τῆς Ἰεριχοῦς, "τί σοι θέλεις ποιήσω;" ἐκεῖνος δὲν ζητεῖ ... χρήματα ἢ ἄλλήν τινα βοήθειαν, ὡς ἔκανεν πρὸς τοὺς ἄλλους διερχομένους, ἀλλὰ ζητεῖ ἀπὸ τὸν Ἰησοῦν ἐκεῖνο ποὺ μόνον Ἐκεῖνος, δύναται νὰ τοῦ δώσῃ˙ "Κύριε, ἵνα ἀναβλέψω. Καὶ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· ἀνάβλεψον· ἡ πίστις σου σέσωκέ σε". Αὕτη ἐστὶν ἡ Πίστις, ἡ σώζουσα καὶ ζητουμένη παρὰ τοῦ Κυρίου ...

Ἐκ τῆς Πίστεως ἡ σωτηρία.

Ὁ Θεῖος Νόμος, ἀγαπητοί μου, καὶ ἡ ἐφαρμογή του, εἶναι ἀσφαλῶς ἀπαιτούμενα διὰ τὴν σωτηρίαν ἡμῶν. Ὅταν ἠρώτησεν ὁ πλούσιος νεανίσκος τὸν Κύριον, "διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω;" (Λουκ. ΙΗ΄ 18), ὁ Κύριος τοῦ ἀπήντησεν ἀρχικῶς ὅτι πρέπει νὰ τηρῇ τὸν Νόμον καὶ τὰς ἐντολάς. Ὅταν δέ, ὁ νεανίσκος ἐπαρρησίασεν ἑαυτὸν ὡς πιστὸν τηρητὴν τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου, ὁ Κύριος προεχώρησεν εἰς τὴν ... Πίστιν! "ἔτι ἕν σοι λείπει· πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ διάδος πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι" (Λουκ. ΙΗ΄ 22). Ζητεῖ, δηλαδή, ἀπ’ αὐτόν, νὰ παύσῃ νὰ ἐμπιστεύεται ἑαυτὸν εἰς τὴν τεραστίαν περιουσίαν του, ἀλλὰ διαμοιράζων ταύτην εἰς τοὺς πτωχούς, νὰ ἀφήσῃ ἑαυτὸν εἰς τὰς παντοδυνάμους χείρας τοῦ Θεοῦ. Τοῦτο εἶναι τό, μετὰ τὸν Νόμον, σωτήριον "βῆμα". Ἡ πίστις, κατὰ τὴν ὁποίαν, ὁ ἄνθρωπος ἀφήνει ὁλοκλήρως ἑαυτόν, εἰς τὴν μέριμναν τοῦ Θεοῦ.

"ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν" (Ματθ. ΙΗ΄ 3). Ὡς τὰ μικρὰ παιδία καὶ βρέφη, οὒκ ἔχουσιν ἴδιον θέλημα καὶ ἐμπιστεύουσιν ἑαυτὰ εἰς τὴν θέλησιν καὶ ἐπιλογὰς τῶν ἑαυτῶν γονέων, οὕτω καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν νὰ ἀφῶμεν ἑαυτοὺς εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς ἡμῶν, ἵνα ἐπιτύχωμεν τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν τῆς ἀπολαύσεως. Ἀμήν.

                                                                                                Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

                                                                                           Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν