Η ανάγκη της συγχωρήσεως - Αρχιμ. Τιμοθέου Παπασταύρου

ΚΥΡΙΑΚΗ  ΕΝΔΕΚΑΤΗ  ΜΑΤΘΑΙΟΥ  (12  ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ  2018).

"Οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν

σου, ὡς καὶ ἐγώ σε ἠλέησα;" (Ματθ. ΙΗ΄ 33).

Ἡ ἀνάγκη τῆς συγχωρήσεως.

Ἕνας ὀφειλέτης ἑνὸς ἀμυθήτου ποσοῦ μυρίων ταλάντων, βλέπει ὅτι ὅσο πλησιάζει ἡ ἡμέρα ποὺ θὰ πρέπῃ νὰ ἐπιστρέψῃ τόσα χρήματα, εἶναι ἀδύνατον νὰ τὰ συγκεντρώσῃ. Οὔτε κἂν τὰ μισά˙ οὔτε ἀκόμη λιγότερα. Εἶναι πτωχὸς καὶ ἡ ἐργασία του δὲν τοῦ ἐγγυᾶται τὴν παραμικρὴ ἀποταμίευση. Νιώθει ὅτι τὸ νῆμα τῆς ζωῆς του μικραίνει ἀφοῦ γνωρίζει ὅτι ὁ δανειστής του δὲν πρόκειται νὰ τοῦ δώσῃ τὴν ἐλαχίστη παράταση ἀλλὰ καὶ ἡ ποινὴ σὲ τέτοιες περιπτώσεις εἶναι ... ὁ θάνατος. Σκέπτεται πόσο ἀνάγκη ἔχει τὴν μεγαλοψυχία τοῦ δανειστοῦ του καί, κοιμᾶται καὶ ξυπνάει μὲ τὸ ἴδιο ὄνειρο! Νὰ μποροῦσε νὰ τὸν συγχωρήσῃ ὁ δανειστής του! Νά μποροῦσε, ἔστω, νὰ πάρῃ μία παράταση ... ζωῆς! Ὅμως ἡ ἡμέρα τῆς ἐξοφλήσεως ἔφθασε καὶ τὰ ὄνειρα ... τελείωσαν! Πρέπει νὰ ἐξοφλήσῃ, ἀλλιῶς ...

Παρουσιάζεται ἐνώπιον τοῦ ἄρχοντος δανειστοῦ του καὶ μὲ δάκρυα στὰ μάτια προσπαθεῖ νὰ ἐκθέσῃ τὴν ἀδυναμία του στὸ νὰ ἐξοικονομήσῃ ὅλα τὰ χρεωστούμενα καὶ νὰ ζητήσῃ μία προθεσμία γιὰ μιὰ ἀπέλπιδα, ἀκόμη, προσπάθεια! Ὁ δανειστής, ἐν πρώτοις, ἀπαιτεῖ τὰ χρήματά του καὶ ἀπειλεῖ μὲ κάθε κύρωσιν τὸν ὀφειλέτην του. Στὴν συνέχεια ὅμως, "λυγίζει" στὶς ἐκκλήσεις καὶ στὰ δάκρυά του˙ Αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκην τῆς συγχωρήσεως ποὺ πρέπει νὰ δώσῃ εἰς τὸν ὀφειλέτην του καὶ ἀναλογίζεται ἴσως μιὰ ἀντίστοιχη θλιβερὴ κατάσταση γιὰ τὸν ἑαυτόν του. Βλέπει ὅτι ἡ ἐξόφλησις εἶναι ἀδύνατος, ἐκ μέρους τοῦ ταλαιπώρου ἐκείνου ἀνθρώπου καὶ τὸν συμπονεῖ. Ὄχι, δὲν τοῦ δίνει τὴν παράταση ποὺ ζητοῦσε, ἀλλὰ τοῦ χαρίζει ὅλα τὰ χρεωστούμενα! Ἑκατομμύρια καὶ ἴσως δισεκατομμύρια εἶναι ἐκεῖνα ποὺ ὁ γενναιόψυχος ἐκεῖνος δανειστής, χάρισε, χωρὶς τὴν παραμικρὰ ἀπαίτηση, ἀπὸ τόν, ἕως ἐκείνην τὴν στιγμήν, ὀφειλέτην του.

Ἡ ἀπαράδεκτος καὶ ἀπεχθὴς συνέχεια.

Τί ἔκπληξις ὅμως! Ὁποία σκληρότης στὴν ἐξέλιξιν ὅλου αὐτοῦ τοῦ σκηνικοῦ! Καὶ σκληρότης, ἐκ μέρους ἐκείνου εἰς τὸν ὁποῖον ἐδείχθη ἡ ἀγάπη καὶ τὸ ἔλεος! Σκληρότης ἀπὸ τὸν πρώην κατάδικον καὶ χρεώστην ἀλλὰ καὶ ἀποδέκτην τῆς ἀμέτρου καλωσύνης τοῦ δανειστοῦ.

Ἐξερχόμενος καὶ ὁδεύων πανευτυχὴς εἰς τὸν οἶκον του καὶ μὴ δυνάμενος νὰ ἐννοήσῃ πλήρως τὴν ἀγαθότητα ποὺ τοῦ ἐπεδείχθη, συναντᾷ κάποιον σύνδουλόν του ὁ ὁποῖος τοῦ ὄφειλε ἕνα ἀσήμαντον καὶ εὐτελὲς ποσὸν τῶν ἑκατὸν δηναρίων. Τὸν καλεῖ ἀμέσως καὶ ἀπαιτητικῶς νὰ τοῦ δώσῃ τὰ ὅσα τοῦ ὄφειλε καὶ ζητοῦντος ἐκείνου μίαν μικρὰν παράτασιν διὰ νὰ ἐπιστρέψῃ τὰ ὀφειλόμενα, ὄχι μόνον δὲν ἐπιδεικνύει τὴν συγχώρησιν καὶ ἀγάπην τὴν ὁποίαν προαπήλαυσεν ὁ ἴδιος, ἀλλὰ "κρατήσας αὐτὸν ἔπνιγε λέγων· ἀπόδος μοι εἴ τι ὀφείλεις. Πεσὼν οὖν ὁ σύνδουλος αὐτοῦ εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ παρεκάλει αὐτὸν λέγων· μακροθύμησον ἐπ᾿ ἐμοὶ καὶ ἀποδώσω σοι. Ὁ δὲ οὐκ ἤθελεν, ἀλλὰ ἀπελθὼν ἔβαλεν αὐτὸν εἰς φυλακὴν ἕως οὗ ἀποδῷ τὸ ὀφειλόμενον." (Ματθ. ΙΗ΄ 28-30).

Ἦτο φυσικὸν νὰ πληροφορηθῇ ὁ ἄρχων δανειστὴς τὰ διαδραματισθέντα καὶ διὰ τοῦτο καλεῖ ἀμέσως τὸν πρώην ὀφειλέτην του καὶ "λέγει αὐτῷ· δοῦλε πονηρέ, πᾶσαν τὴν ὀφειλὴν ἐκείνην ἀφῆκά σοι, ἐπεὶ παρεκάλεσάς με. Οὐκ ἔδει καὶ σὲ ἐλεῆσαι τὸν σύνδουλόν σου, ὡς καὶ ἐγώ σε ἠλέησα; Καὶ ὀργισθεὶς ὁ κύριος αὐτοῦ παρέδωκεν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς ἕως οὗ ἀποδῷ πᾶν τὸ ὀφειλόμενον αὐτῷ." (Ματθ. ΙΗ΄ 32-34).

Ἱκανοποιεῖται μὲ τὴν ὅλην ἐξέλιξιν, κάθε δίκαιος νοῦς καὶ κάθε δικαία καρδία καὶ ἀνακουφίζεται ψυχικῶς, διότι ἡ ἰδία ἡ συνείδησις καθοδηγεῖ τὸν ἄνθρωπον νὰ γνωρίζῃ ἀλλὰ καὶ νὰ εὐχαριστῇται μὲ τὴν ἀπόδοσιν καὶ τοῦ ἐλέους ἀλλὰ καὶ τῆς δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ. Καθένας ἀκούων τὴν διδακτικοτάτην αὐτὴν παραβολὴν τοῦ Κυρίου, συμφωνεῖ καὶ χαίρεται ἀφ' ἑνὸς καὶ συγκινεῖται, μὲ τὴν ἄπειρον ἀγάπην καὶ τὸ πλούσιον ἔλεος τοῦ Κυρίου μας, ἀλλὰ καὶ θυμώνει καὶ ὀργίζεται μὲ τὴν ἀπαράδεκτον σκληρότητα καὶ ἀχαριστίαν τοῦ εὐεργετηθέντος καὶ συγκατατίθεται ὁλοψύχως εἰς τὴν σκληρὰν πλὴν δικαίαν ὅμως, ἀπόφασιν τοῦ ἄρχοντος.

Ὅμως, εἶναι παραβολή!

Παραβολάς, πολλάκις,  χρησιμοποιοῦσε ὁ Κύριός μας εἰς τὸν Θεῖον Του Λόγον, διότι οἱ ἄνθρωποι ἦσαν ἀκόμη "μικροὶ" εἰς τὴν πνευματικήν τους ἡλικίαν. Μόνον ἔτσι μποροῦσαν νὰ καταλάβουν λιγάκι τὰ Θεῖα Λόγια καὶ "ἐγλυκαίνοντο" εἰς αὐτά. Παραβολή δε, σημαίνει, μικρὰ φαντασικὴ ἱστορία, εἰς τὴν ὁποίαν, πρόσωπα καὶ καταστάσεις σημαίνουν, ἄλλα πρόσωπα καὶ ἄλλας καταστάσεις! Ἐν προκειμένῳ, ὁ ἄρχων δανειστής εἶναι ὁ Κύριος καὶ χρεώστης καὶ ὀφειλέτης, εἴμεθα ἡμεῖς. Μύρια τάλαντα, εἶναι αἱ ἄπειροι δωρεαὶ τοῦ Κυρίου εἰς ἡμᾶς, ὑλικαὶ καὶ πνευματικαί, μικραὶ καὶ μεγάλαι, ὁραταὶ εἰς ἡμᾶς ἢ καὶ ἀόρατοι. Πόσα, ἀληθῶς, ὀφείλομεν εἰς τὸν Πανάγαθον Θεόν, ὄχι μόνον διὰ τὰ ὅσα ἀναφέραμεν, ἀλλὰ κυρίως καὶ πρωτίστως διὰ τὴν ὑπέροχον Αὐτοῦ θυσίαν, χάριν τῆς ὁποίας ἔχομεν καὶ ἀπολαμβάνομεν τὰ Πανάγιά Του Μυστήρια ἀλλὰ καὶ τὴν δυνατότητα τῆς σωτηρίας μας!

Ἀληθῶς, "τί ἀνταποδώσομεν τῷ Κυρίῳ περὶ πάντων ὧν άνταπέδωκεν ἡμῖν; δι' ἡμᾶς Θεὸς ἐν ἀνθρώποις! Διὰ τὴν καταφθαρεῖσαν φύσιν ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν. Πρὸς τοὺς ἀχαρίστους ὁ Εὐεργέτης, πρὸς τοὺς αἰχμαλώτους ὁ Ελευθερωτής, πρὸς τοὺς ἐν σκότει καθημένους ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης ... " (Στιχηρὸν τῶν αἴνων τοῦ Βαρέως ἤχου). Ὅλα δὲ αὐτά, ὁ Κύριος οὐδέποτε μᾶς τὰ ἐζήτησε νὰ τοῦ τὰ ἐπιστρέψωμεν! Οὐδέποτε, ἀκόμη, ἠθέλησεν νὰ μᾶς ἐκδικηθῇ διὰ τὰς ἀπείρους ἁμαρτίας μας! Ἀντιθέτως δέ, μᾶς δίδει τὸ πλούσιόν Του ἔλεος, ὑποχωρῶν εἰς τὴν ἀδυναμίαν μας νὰ ἐξοφλήσωμεν ἔστω καὶ τὸ ἐλάχιστον. Ἔχει ὅμως, καὶ τοῦτο εἶναι αὐτονόητον, ἀπαίτησιν, νὰ ὑποχωρῷμεν καὶ ἡμεῖς εἰς τὰς ἀδυναμίας τῶν συνανθρώπων μας. Δὲν δέχεται ἐπ' οὐδενί, νὰ παρέξῃ τὴν συγχώρησιν εἰς ἐκεῖνον ποὺ δὲν προτίθεται νὰ πράξῃ τὸ ἴδιον εἰς τὸν οἵονδήποτε "ὀφειλέτην" του! "Ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν·" (Ματθ. ΣΤ΄ 12). Αὐτὴ εἶναι ἡ μία καὶ μοναδικὴ προϋπόθεσις διὰ νὰ τύχωμεν τῆς Θείας συγχωρήσεως.

Εἶναι ἐλάχιστα καὶ ἀσήμαντα ἐκεῖνα ποὺ μᾶς ἔπταισαν καὶ μᾶς χρωστοῦν οἱ ἄνθρωποι, ἀπέναντι σ' ἐκεῖνα τὰ ἄπειρα καὶ ὑπέρογκα ποὺ ὀφείλομεν ἡμεῖς εἰς τὸν Κύριον. Ἂς τὸ καταλάβωμεν καὶ ἂς σπεύσωμεν νὰ συγχωρήσωμεν ἀπὸ καρδίας, ὅσουν μᾶς ἠδίκησαν καὶ μᾶς παρεπίκραναν.

                                                                             

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου 

                                                                             
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν