Ἀπολύτως πτωχοί! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΕΚΑΤΗΣ ΕΚΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2025) 

«ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. ΣΤ΄ 10).

 

Ἀπολύτως πτωχοί!

 

Ὅταν, ἀγαπητοί μου, ὁ Κύριος καὶ Διδάσκαλος ὑπεδείκνυεν εἰς τοὺς μαθητάς Του τὸν τρόπον καὶ τὰς συνθήκας βάσει τῶν ὁποίων θὰ ἔσπευδον εἰς τὸν κόσμον ἵνα διδάξωσι καὶ κηρύξωσι, τοὺς διδάσκει, ὡς … νὰ μὴν εἶναι ἄνθρωποι καὶ ὡς μὴ ἔχοντας βασικὰς καὶ στοιχειώδεις ἀνάγκας! Τοὺς καλεῖ ἵνα ἐπισκέπτωνται τὰς πόλεις καὶ τοὺς κατοίκους τῶν πόλεων τούτων, ὡς ἀπολύτως … πτωχοὶ καὶ ἐνδεεῖς! Συγκεκριμμένως, τοὺς ἐκάλεσε διὰ τούτων τῶν λόγων: «μηδὲν αἴρετε εἰς τὴν ὁδόν, μήτε ράβδους μήτε πήραν μήτε ἄρτον μήτε ἀργύριον μήτε ἀνὰ δύο χιτῶνας ἔχειν»˙ προσέθετε δέ, «καὶ εἰς ἣν ἂν οἰκίαν εἰσέλθητε, ἐκεῖ μένετε καὶ ἐκεῖθεν ἐξέρχεσθε» (Λουκ. Θ΄ 3-6)! Τοῦτό δε, διότι Αὐτὸς Οὗτος ὁ Ἴδιος ὁ Διδάσκαλος, ἀφ’ ἑνὸς εἶχε δώσει ὁ ἴδιος τὸ παράδειγμα εἰς τούτους, ζῶν καὶ κινούμενος ἐν ἄκρᾳ πτωχείᾳ, καὶ «μὴ ἔχων ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ», ἀφ’ ἑτέρου δέ, εἶχεν ὑποσχεθεῖ εἰς τούτους, ὅτι θὰ ἀνελάμβανεν ἵνα καλύπτῃ τὰς ἀνάγκας των ἕως καὶ τῆς ἐσχάτης λεπτομερείας!

Κατὰ τὸν ἴδιον τρόπον, - ὡς ἐνθυμούμεθα, - ἐκάλεσε καὶ τοὺς μαθητάς Του, ἀλλὰ καὶ ἄλλους ἀκόμη …! «Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων», εἶπεν εἰς τοὺς πρώτους ἐκ τῶν μαθητῶν, τὸν Πέτρον καὶ τὸν Ἀνδρέα, ἐκεῖ εἰς τὴν θάλασσαν τῆς Τιβεριάδος, καὶ ἐκεῖνοι, «ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ»! Τὰ ἴδια ἐπαναλαμβάνει καὶ ἀντιστοίχως καλεῖ καὶ τοὺς ἄλλους δύο ἁλιεῖς, τὸν Ἰάκωβον καὶ τὸν Ἰωάννην! Καὶ οὗτοι, ὡς καὶ οἱ πρῶτοι, «ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐτῶν ἠκολούθησαν αὐτῷ»! Ἠκολούθησαν τὸν Χριστόν, χωρὶς νὰ ἔχουσι τὸ παραμικρόν, ὡς ἀπαραίτητον ἐφόδιον διὰ τὴν διαβίωσίν των.

Καὶ ὅταν ἐκάλεσε καὶ τὸν Ματθαῖον, ὅστις τὴν στιγμὴν ἐκείνην εὑρίσκετο εἰς τὸ … τελώνιον, δηλαδὴ εἰς τὸ ταμεῖον, ἐκεῖνος, «καταλιπὼν ἅπαντα ἀναστὰς ἠκολούθησεν αὐτῷ» (Λουκ. Ε΄ 28)! Ὡσαύτως, καλεῖ καὶ τὸν πλούσιον ἐκεῖνον νεανίσκον, - ἐνῶ τοῦ ὑπογραμμίζει – «ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι» (Ματθ. ΙΘ΄ 21)! Ὅμως, οὗτος, προσκεκολημμένος εἰς τὸν ἀμέτρητον ὑλικὸν πλοῦτον του, … «ἀκούσας … τὸν λόγον ἀπῆλθε λυπούμενος˙ ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά»!

 

Πλοῦτος ἀκένωτος, … ὁ ἴδιος ὁ Χριστός!

 

Ἐπειδή, εἶναι σχεδὸν βέβαιον ὅτι ὁρισμένοι θὰ παραξηγήσωσι τὰ ὡς ἄνω Θεῖα λόγια τοῦ Διδασκάλου καὶ ἴσως τὰ παραχαράξωσι, σπεύδω ἵνα τονίσω καὶ ὑπογραμμίσω - ὡς πρὸς τὰ ἀνωτέρω, - λεπτομερείας τινας αἵτινες, ὅμως, δίδωσι τὴν ἀσφαλῆ καὶ σωστὴν ἑρμηνείαν … !

Ὅταν ὁ Κύριος ἐκάλεσεν τοὺς προαναφερθέντας, ἀλλὰ καὶ ἀκόμη πολλοὺς ἄλλους, δὲν ἀπήτησεν ἀπ’ ἐκείνους μόνον ἵνα ἀποπτύσωσι τὸν πλοῦτον καὶ τὰ ὑλικὰ ἐφόδια, ἀλλὰ καὶ ὑπέδειξεν εἰς ἐκείνους, τὸ … πόθεν θὰ ἐφοδιάζωνται, προκειμένου ἵνα καλύπτωσι τὰς ἀπαραιτήτους σωματικὰς ἀνάγκας των! «Δεῦτε ὀπίσω μου», εἶπεν εἰς τοὺς μαθητάς Του! Δὲν τοὺς ἐκάλεσε μόνον ἵνα ἀπαρνηθῶσι τὰ ἔσοδά των ἐκ τῆς ἐργασίας των, ἀλλὰ τοὺς ἀναλαμβάνει ὁ Ἴδιος! Τοῦτο σημαίνει τὸ … «ὀπίσω μου»! Παρεμφερῶς ἐκάλεσεν καὶ τὸν πλούσιον νεανίσκον, λέγων εἰς τοῦτον «καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι»! Πλησίον τοῦ Κυρίου, πᾶσαι αἱ ὑλικαὶ ἀνάγκαι των θὰ ἦσαν ἐξησφαλισμέναι! Τοῦτο, ἄλλωστε, τὸ διεπίστωνον διὰ τῶν ἀπείρων θαυμάτων τὰ ὁποῖα ἐνήργει ὁ Χριστός, ἐπὶ καθημερινῆς, σχεδόν, βάσεως! Καὶ διὰ τοῦ θαυμαστοῦ χορτασμοῦ τῶν πεντακισχιλίων, ἀλλὰ καὶ δι’ ἐκείνου … τῶν τετρακισχιλίων, ἐπεβεβαίωνεν ὁ Ραββί, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἶχεν ὑποσχεθεῖ εἰς τούτους, ἐκεῖ εἰς τὴν «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν» Του (Ματθ. ΣΤ΄ 25-34)! Ἐσεῖς, δηλαδή, «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. ΣΤ΄ 33).

Βεβαίως, τοῦτο δὲν ἐσήμαινεν, ὅτι οἱ μαθηταὶ θὰ ἔπρεπε ἵνα ζῶσιν ἀργοὶ καὶ ὀκνηροί! Τοὐναντίον, μάλιστα! Ἅπαντες εἰργάζοντο καὶ ἐκοπίων, προκειμένου ἵνα καλύπτωσιν ἔστω στοιχειωδῶς, τὰς καθημερινὰ βιοτικὰς ἀνάγκας των! Πλὴν ὅμως, ἡ ἐργασία των οὐδέποτε ἔγινε … δουλεία (δουλειά) καὶ τὴν μέριμνάν των τὴν εἶχον ἐναποθέσει εἰς τὰς χείρας τοῦ Κυρίου!

 

Τὰ «πάντα κατέχοντες»!

 

Οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι, ἀλλὰ καὶ ἅπαντες οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, παλαιότεροι καὶ νεώτεροι, ἐχαρακτηρίζοντο ἀπὸ ἕνα κοινὸ στοιχεῖον! Τοῦτό δε, ἦτο ἡ ἀπόλυτος ἀγάπη καὶ ἐμπιστοσύνη των εἰς τὸν Κύριον! Ἅπαντες, εἴτε Ἀπόστολοι, εἴτε ἀσκηταί, εἴτε ἱεράρχαι καὶ πατέρες, εἴτε μάρτυρες, κ.λ.π., οὐδὲν ἕτερον ἐπεδίωξαν εἰς τὴν ζωὴν ταύτην, παρὰ τὴν ἐν Χριστῷ ζωήν! Ταύτην τὴν ζωήν, οὐδέποτε τὴν διεπραγματεύθησαν, οὐδέποτε τὴν ἀντήλλαξαν μὲ ὅ,τιδήποτε ἄλλο πρᾶγμα ἢ ἀξίαν κοσμικήν! Ἀντιθέτως, τὰ πάντα ἐθυσίασαν διὰ τὴν δόξαν τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν! Ἐκυριάρχει εἰς τὰς καρδίας των, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἀφοσίωσις εἰς τὸν γλυκὺν Ἰησοῦν, ἀλλὰ καὶ ἡ σωτηρία τῆς ἀθανάτου ψυχῆς των! Καὶ διὰ τοῦ λόγου ὅντινα προαναφέραμεν, - «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. ΣΤ΄ 33) - ἀλλὰ καὶ δι’ ἐκείνου τοῦ … «ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ, εὑρήσει αὐτήν. Τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Ματθ. ΙΣΤ΄ 25-26), εἶχον ἤδη ἐπιλέξει καὶ ἀποφασίσει τὸν «δρόμον» τὸν ὁποῖον θὰ ἐβάδιζον, προκειμένου ἵνα ἐπιτύχωσιν τοῦ ὡς ἄνω σκοποῦ των!

Εἶχον «τὸν Χριστόν, κατοικοῦντα ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν», ὡς λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, καὶ οὐδὲν ἕτερον ἐζήτουν καὶ ἐπεθύμουν εἰς τοῦτον τὸν μάταιον κόσμον! Διὰ τοῦτο, - μελετῶντες τὰ Συναξάρια καὶ Ἁγιολόγια, -  διαπιστοῦμεν ὅτι, ἔχοντες τὸν Χριστόν, εὐκόλως ἐθυσίαζον τὰ πάντα δι’ Αὐτόν˙ ἀκόμη καὶ αὐτὴν ταύτην τὴν ζωήν των! Εἶχον τὰ … πάντα, καὶ δὲν ἐχρειάζοντο τίποτε ἐπὶ πλέον! Ἔλεγεν ὁ μεγάλος σύγχρονος Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης: «Ἂν κάτι σοῦ λείπῃ … ὁ Χριστὸς σοῦ λείπει»! Καὶ … «ἐὰν ἔχῃς τὸν Χριστόν, … τίποτα δὲν σοῦ λείπει»! Καὶ τοῦτο ἀκριβῶς, ἀγαπητοί μου ἀναγνῶσται, εἶναι ὁ ὁρισμὸς τοῦ «Ἁγίου»! Ναί! Ὁ Ἅγιος δὲ κρίνεται ἀπὸ τὰς πράξεις του, οὔτε ἀπὸ τὰς νυχθημέρους προσευχάς του, οὔτε ἀπὸ τὰς νηστείας του καὶ τὴν ἀσκητικήν του ζωήν! Κρίνεται, - καὶ τοῦτο εἶναι καὶ ἡ κατακλεὶς τοῦ παρόντος, - ἀπὸ τὸ ἂν … «ἀντέχει χωρὶς τὸν Χριστόν» (Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης)!

 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

 

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν