Τὰ «πάθη» τῶν … Ἁγίων! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΙΚΟΣΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (5 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2023) 

«Ἴδετε πηλίκοις ὑμῖν γράμμασιν ἔγραψα τῇ ἐμῇ χειρί» (Γαλ. ΣΤ΄ 11). 

Τὸ «πάθος» τοῦ … Παύλου!

Συνήθως, ὅταν ἀκούωμεν τὴν λέξιν «πάθος», ἡ σκέψις ἡμῶν … λογίζεται κάτι τὸ κακὸν καὶ τὸ ἀρνητικόν! Πάθη, εἶναι ἐκεῖναι αἱ ἁμαρτίαι, τὰς ὁποίας «ἠγαπήσαμεν» καὶ συνεβιώσαμεν μετ’ αὐτῶν, καὶ αὗται, δυστυχῶς, ἀπέκτησαν κυριαρχικὰ δικαιώματα εἰς τὴν ταλαίπωρον ψυχήν μας! Πάθη, εἶναι ἐκεῖναι αἱ ἁμαρτωλαὶ καταστάσεις, τὰς ὁποίας … ἀρχικῶς τὰς ἀντιμετωπίζομεν ὡς ἐλαφρὰς καὶ ἀσημάντους καὶ ἐπιπολαίους πτώσεις, καὶ αἱ ὁποῖαι ἐν συνεχείᾳ, γιγαντώνονται καὶ κυριεύουσιν ἡμῶν, καὶ μᾶς καθιστῶσιν … ὑποχείριά των! Πόσας φορὰς δὲν ἀκούομεν, - ὄχι μόνον ἡμεῖς οἱ πνευματικοὶ πατέρες, ἀλλὰ καὶ ἅπαντες … κατὰ τὰς ἀναστροφὰς ἡμῶν μετὰ τῶν συνανθρώπων ἡμῶν, - ὅτι, … «τοῦτο τὸ κακόν, δὲν δύναμαι ἵνα τὸ ἀποβάλω καὶ τὸ νικήσω»! Ἤ, ἀκόμη, πόσον δύσκολον μᾶς φαίνεται, τὸ νὰ ἀποκόψωμεν τὰς καθημερινὰς ἀτελείας, αἵτινες ἐν τέλει … κατακυριεύουσιν ἡμῶν! Τὰ πάθη, εἶναι φοβερώτερα καὶ πλέον ἐπικίνδυνα, πάσης ἄλλης ἁμαρτίας, καὶ τοῦτο διότι … ἐκ τῆς ἁμαρτίας φεύγομεν ἐὰν θέλωμεν, ἐκ τῶν παθῶν ἡμῶν, ὅμως, ἡ φυγὴ εἶναι σχεδὸν ἀδύνατος, ἔστω καὶ ἐὰν … τὸ θέλωμεν!

Εἰς τὸ σημερινὸν Ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα, καὶ εἰς τὴν φρᾶσιν τὴν ὁποίαν ἐθέσαμεν ὡς τίτλον τοῦ παρόντος, διακρίνεται … ἓν πάθος τοῦ Παύλου! Ὄχι, βεβαίως, πάθος ἐφάμαρτον, ἀλλὰ πάθος Ἅγιον καὶ σωτήριον! Εἰς τὴν λέξιν «πηλίκοις», - διεκρίναμεν κατὰ τὴν πτωχὴν κρίσιν ἡμῶν, - τὸ πάθος καὶ τὴν ἀγωνίαν του, διὰ τὴν σωστὴν διαπαιδαγώγησιν καὶ πνευματικὴν κατάρτισιν τῶν Γαλατῶν! Ἡ ἀνωτέρω λέξις, σημαίνει, ὅτι τὰ γραμματικὰ στοιχεῖα διὰ τῶν ὁποίων γράφεται ἡ ἐπιστολή, δὲν εἶναι τὰ συνήθη διὰ τῶν ὁποίων ἔγραφεν ὁ Θεῖος Ἀπόστολος, ἀλλὰ μεγαλύτερα καὶ ἐμφαντικώτερα, … προκειμένου ἵνα διεγείρῃ τὴν προσοχὴν τῶν παραληπτῶν, ἀλλὰ καὶ ἵνα ἐκφράσῃ τὸ … πάθος καὶ τὴν ἀγωνίαν του, διὰ τὴν «ἐπιτυχῆ πορείαν» τῆς ἐπιστολῆς, ἀλλὰ καὶ διὰ τὰ θετικώτερα ἀποτελέσματά της!

Πάθος μὲν καὶ τοῦτο τοῦ Παύλου, ἀλλὰ πάθος ἅγιον, πλῆρες ἀγωνίας καὶ πόνου διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν «πνευματικῶν» τούτων «μαθητῶν» του! Προσπαθεῖ ἵνα τοὺς πείσῃ - καὶ τοῦτο «φαίνεται» καὶ εἰς ἄλλα σημεῖα τῆς ἐν λόγῳ ἐπιστολῆς – εἴτε δι’ ἐντόνων γραπτῶν ἐπισημάνσεων καὶ γραμματικῶν στοιχείων, εἴτε δι’ ἐκφράσεων, ὡς ἐκείνη ἡ, … «ὤ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανε τῇ ἀληθείᾳ μὴ πείθεσθαι» (Γαλ. Γ΄ 1), ἀλλά, ἐπίσης, καὶ ἡ, ἐν ἀθυμίᾳ καὶ δυσφορίᾳ, φρᾶσις, ἥντινα ἠκούσαμεν σήμερον, δεικνύουσαν τὴν πνευματικήν του κόπωσιν˙ «τοῦ λοιποῦ κόπους μοι μηδεὶς παρεχέτω», δηλαδή, «μὲ ἐκουράσατε ἀρκετά˙ μὴν μὲ κουράσει κανείς σας πλέον»!

 

Τὰ «πάθη» τῶν … Ἁγίων!

Τοιαῦτα «πάθη», ὡς τοῦτο, τὸ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, βλέπομεν, φίλοι μου ἀναγνῶσται, σχεδὸν εἰς πάντας τοὺς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀπὸ τοὺς θείους καὶ Ἁγίους Ἀποστόλους, ἕως καὶ ἐκείνους, … τοὺς ἐσχάτως ἀναδειχθέντας καὶ λάμψαντας κατὰ τὰς ἡμέρας ἡμῶν! Ἔχουσι τοῦτο τὸ ἱερὸν πάθος, προκειμένου ἵνα, … ἀφ’ ἑνὸς μέν, διατηροῦσι τὴν ἰσχυρὰν ἐξάρτησίν των ἐκ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ,  διδάξωσι καὶ καταρτίσωσι τοὺς ἀνθρώπους εἰς τὴν Ἀλήθειαν! Βλέπομεν, ἄλλος, νὰ ἀψηφᾷ ἀπειλὰς καὶ κινδύνους, ἄλλος νὰ ἀδιαφορῇ ἀκόμη καὶ διὰ τὴν σωματικήν του κακοποίησιν καὶ τὴν φυλάκισίν του, οὐ μὴν δὲ καὶ δι’ αὐτόν τοῦτον τὸν σωματικὸν θάνατον, ἄλλος ἵνα παρρησιάζεται πρὸ βασιλέων καὶ ἡγεμόνων, ἀδιαφορῶν διὰ τὰς ἐπακολουθούσας σκληρὰς συνεπείας, καὶ … «συνελόντι εἰπεῖν», ἅπαντες οὗτοι νὰ ἔχωσι καὶ διατηροῦσι … τὸ πάθος τοῦτο τῆς ἀγάπης!

Τὰ «πάθη» ταῦτα τῶν Ἁγίων, εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα θὰ προσμετρήσῃ καὶ θὰ ἐκτιμήσῃ ὁ Δίκαιος Κριτής! Εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα καταμαρτυροῦσιν, τὴν ἀγάπην των … πρῶτον πρὸς τὸ Κύριον καὶ Θεόν, ἀλλὰ καὶ δεύτερον πρὸς τὸν συνάνθρωπον καὶ ἀδελφὸν ἐν Κυρίῳ! Τοῦτο, ὅπερ ὑπερετόνισεν ὁ Ἰησοῦς, ἐν ὅσῳ εὑρίσκετο ἀναμέσον ἡμῶν: «ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου. … Καὶ … ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς ἑαυτόν» (Μάρκ. ΙΒ΄ 30-31)! Τὰ «πάθη» ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα … δὲν στρέφονται κατὰ τοῦ Θεοῦ, οὔτε, ἀσφαλῶς κατὰ τοῦ πλησίον ἡμῶν, ἀλλά, τοὐναντίον, γλυκαίνουσι τὴν καρδίαν τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ καὶ παρρηγοροῦσι τὸν … ἄλλον!

 

«Τὰ πάθη μας»!

Ἀναμφιβόλως, … εἴμεθα ἄνθρωποι ἐμπαθεῖς! Ἐκτὸς ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων, τοὺς ὁποίους ὁ Κύριος ἠξίωσεν ἵνα ἀπαλλαγῶσιν ἐξ ἐκείνων τῶν παθῶν τὰ ὁποῖα – κατὰ κοινὴν ἐκτίμησιν καὶ ὁμολογίαν, - ταλαιπωροῦσι τοὺς ἀνθρώπους, … ἅπαντες ἔχομεν τὰ πάθη μας ἅτινα καὶ καλούμεθα ἵνα «πολεμῶμεν» καὶ ἀγωνιζώμεθα ἵνα τὰ ἐκκριζώσωμεν … Καὶ τὰ τοιαῦτα ἐπικίνδυνα πάθη, εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα καὶ ἀνεφέραμεν ἐν τῇ ἀρχῇ τοῦ παρόντος! Εἶναι ἐκεῖνα, … «τὰ μέλη ἡμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς», διὰ τὰ ὁποῖα συμβουλεύει ὁ Παῦλος τοὺς Κολασσαεῖς … «Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία, δι' ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας» (Κολασ. Γ΄ 5-6)! Εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα, … ὅσον ὁ χρόνος παρέρχεται, ταῦτα αὐξάνονται καὶ κυριαρχοῦσι καὶ … «ἐνομιμοποιήθησαν», καὶ ἤδη προσυπογράφουσι τὴν … ἐπερχομένην Θείαν ὀργήν!

Πάθη ἅγια, σὰν ἐκεῖνα τῶν Ἁγίων, ἀλλὰ καὶ ὡς τό, ἐν προκειμένῳ, τοῦ Ἀποστόλου, ἴσως ὑπάρχουσι καὶ εἰς τοὺς σημερινοὺς καιροὺς τῆς … ἀποστασίας! Ἴσως, εἴς τινας ἁγίας καὶ ἐναρέτους ψυχάς˙ εἴς τινας ἀγωνιστὰς ἐν τῷ κόσμω τούτῳ, … «οἵτινες οὐκ ἔκαμψαν γόνυ τῷ Βάαλ» (Ρωμ. ΙΑ΄ 4, Γ΄ Βασιλ. ΙΘ΄ 18)! Εἴς τινας κληρικούς, ἀνωτέρους τε καὶ κατωτέρους, ἀλλὰ καὶ εἰς μοναχοὺς καὶ μοναχὰς καὶ λαϊκούς, οἵτινες ζῶσι καὶ ἀγωνίζονται, πειθαρχοῦντες καὶ ἐξηρτημένοι ἐκ τῆς δυνάμεως καὶ ἀγάπης τοῦ Κυρίου! Εἰς τούτους καὶ εἰς πολὺ περισσοτέρους, ὡς θέλωμεν νὰ πιστεύωμεν, ἐμβλέπει ὁ Ἐλεήμων Κύριος, καὶ χάριν τῶν ὁποίων, … μακροθυμεῖ καὶ παρατείνει «τὸ ἔλεός Του»!

Εἴθε, διὰ τῶν τοιούτων … «παθῶν», δεικνύομεν τὴν ἀφοσίωσιν καὶ ἀγάπην μας πρὸς τὸν Πανοικτίρμονα Κύριον, καὶ τότε … «πιστὸς Κύριος ἐν πᾶσι τοῖς λόγοις αὐτοῦ καὶ ὅσιος ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ» (Ψαλμ. ΡΜΔ΄ 13^α)! «Αὐτὸς γὰρ εἴρηκεν· οὐ μή σε ἀνῶ οὐδ' οὐ μή σε ἐγκαταλίπω» (Ἑβρ. ΙΓ΄ 5)!

 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν