ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ (18 ΙΟΥΛΙΟΥ 2021)
«ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος» (Τίτ. Γ΄ 11)
Ἡ ἁμαρτία καὶ αἱ μορφαὶ της.
Περὶ τῆς ἁμαρτίας ὁ λόγος! Τῆς ἁμαρτίας, ἡ ὁποία ἀπασχολεῖ τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ τὴν πρώτην στιγμὴν τῆς δημιουργίας του. Τῆς ἁμαρτίας ἡ ὁποία τὸν ἀπειλεῖ καὶ τὴν ὁποίαν θὰ πρέπῃ νὰ ἔχῃ … ὑπὸ συνεχῆ παρακολούθησιν! Τῆς ἁμαρτίας, ἡ ὁποία εἶναι καὶ ἡ βασικὴ αἰτία διὰ τῆς ὁποίας διαρρηγνύεται ἡ σχέσις τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τοῦ Θεοῦ! Τῆς ἁμαρτίας, τέλος, ἡ ὁποία καὶ εἶναι ἡ βασικὴ αἰτία τῆς καταστροφῆς τοῦ ἀνθρώπου! Τοῦτο τὸ τελευταῖο τὸ διαπιστώνομεν, ἐὰν ἀνατρέξωμεν εἰς τὴν δημιουργίαν τοῦ ἀνθρώπου καὶ μελετήσωμεν τὰ πρῶτα κεφάλαια τῆς Ἁγίας Γραφῆς! Ἐκεῖ θὰ ἴδωμεν τὴν Παραδεισίαν κατάστασιν εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκοντο οἱ πρωτόπλαστοι, καὶ τήν, ἀντιστοίχως, οἰκτρὰν καὶ ὀδυνηρὰν εἰς τὴν ὁποίαν περιῆλθον, μετὰ τὴν διάπραξιν τῆς πρώτης … ἁμαρτίας!
Μετὰ τὴν πρώτην ἐκείνην προπατορικὴν ἁμαρτίαν, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔπαυσε νὰ ἁμαρτάνῃ καὶ νὰ ἀποστατῇ ἀπὸ τὸ Θεῖον Θέλημα. Ἡ ἁμαρτία εἰσῆλθεν εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος καὶ κληρονομεῖται ἀπὸ γενεᾶς εἰς γενεάν καὶ δὲν ἔπαυσεν, ἀλλ’ οὔτε καὶ θὰ παύσῃ νὰ καθοδηγῇ τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν ἀποστασίαν ἀπὸ τὸν Θεόν. Δὲν θὰ ἦτο δὲ ὑπερβολὴ ἐὰν ἐλέγωμεν ὅτι κατὰ τὴν πάροδον τῶν ἐτῶν καὶ τῶν αἰώνων, γίνεται αὕτη περισσότερον χυδαία καὶ βαρεία καὶ οὐδεὶς εὑρέθη νὰ τὴν … νικήσῃ, πλὴν μόνον τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεανθρώπου Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Πότε ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἁμαρτάνει; Ἁμαρτία εἶναι ἡ παραβίασις τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἡ ἐκτροπὴ ἀπὸ τὸ Θεῖον Θέλημα! Καὶ τοιαῦται παραβιάσεις καὶ ἐκτροπαὶ συμβαίνουσιν εἰς τὴν ζωήν μας συνεχῶς καὶ ἀδιαλείπτως! «Ἐὰν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν καὶ ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν» (Α΄ Ἰωάν. Α΄ 8), θὰ μᾶς εἴπῃ ὁ Θεῖος Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης εἰς τὴν πρώτην Καθολικήν του ἐπιστολήν. Ὅμως ἐκεῖναι αἱ ἁμαρτίαι αἵτινες βαρύνουσι περισσότερον, … εἶναι ἐκεῖναι εἰς τὰς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος συμφωνεῖ καὶ συγκατατίθεται …! Βεβαίως, δὲν εἴμεθα εἰς θέσιν νὰ αἰσθανώμεθα τὴν κάθε μίαν πτῶσιν μας, διότι ὑπάρχουσι καὶ ἐκεῖναι αἱ … ἀποκλίσεις ἀπὸ τὸν Θεῖον Νόμον, τὰς ὁποίας ἡ ἀσθενὴς καὶ ἐφάμαρτος διάθεσις τῆς ψυχῆς μας δὲν … ἀντιλαμβάνεται καὶ τὰς παραβλέπει καὶ θεωρεῖ ταύτας … ἀναξίας λόγου! Ὅμως, ὁ Ἀναμάρτητος Κύριός μας, ἔδειξεν εἰς ἡμᾶς ὅλον τὸ μέγεθος, ἀκόμη καὶ ἐκείνων τῶν … πτώσεων τὰς ὁποίας θεωροῦμεν αὐτονοήτους καὶ τὰς … παρακάμπτωμεν!
Ἐὰν ἀνατρέξωμεν ἐκεῖ εἰς τὴν περίφημον «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν» τοῦ Ραββί, θὰ ἀκούσωμεν ἀπὸ τὰ πανάγια χείλη Του, νὰ ἐφιστᾷ τὴν προσοχήν μας, ἀκόμη καὶ διὰ τὰς φράσεις ἐκείνας καὶ τὰς σκέψεις ἐπίσης, αἱ ὁποῖαι, δυστυχῶς, ἔχουσι καθιερωθεῖ εἰς τὴν καθημερινότητα τῶν περισσοτέρων, ἀκόμη καὶ συνειδητῶν χριστιανῶν. Θὰ τὸν ἀκούσωμεν νὰ ἐπισημαίνῃ ἁμαρτήματα, τὰ ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος θεωρεῖ … συνυφασμένα μὲ τὴν φιλαμαρτήμονα φύσιν του καὶ … ἄλλα ἐπίσης διὰ τὰ ὁποῖα, ἐνῶ δὲν … ἀνησυχεῖ καὶ θεωρεῖ ταῦτα ἀσήμαντα καὶ μηδαμινά, νὰ τοῦ τὰ παρουσιάζῃ (ὁ Κύριος), ἰδιαιτέρως … ὀγκώδη καὶ ἀσυμβίβαστα μὲ τὴν σωτηρία του. «Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ρακά, ἔνοχος ἔσται τῷ συνεδρίῳ· ὃς δ᾿ ἂν εἴπῃ μωρέ, ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός» (Ματθ. Ε΄ 22-48), καί, «πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυμῆσαι αὐτὴν ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτὴν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ», ἢ καί, «ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καὶ διωκόντων ὑμᾶς». Ποῖος, ἆραγε, δύναται νὰ καυχηθῇ ὅτι, … «ἁγνὴν ἔχειν τὴν καρδίαν; ἢ τίς παρρησιάσεται καθαρὸς εἶναι ἀπὸ ἁμαρτιῶν;» (Παροιμ. Κ΄ 9)!
«Αὐτοκατάκριτος»!
Εἶναι χαρακτηριστικὸς αὐτὸς ὁ προσδιορισμὸς τοῦ ἁμαρτωλοῦ, τὸν ὁποῖον χρησιμοποιεῖ ἐν προκειμένῳ ὁ Θεῖος Παῦλος. «Αὐτοκατάκριτος» εἶναι ἐκεῖνος, ὅστις γνωρίζει τὴν ἁμαρτίαν του, ἐλέγχεται ὑπὸ τῆς ἰδίας τῆς συνειδήσεώς του περὶ τῆς ἁμαρτίας του, καὶ κατακρίνεται διὰ ταύτην (τὴν ἁμαρτίαν του) ἐπίσης, ὑπ’ αὐτῆς ταύτης τῆς συνειδήσεώς του! Εἶναι, δηλαδή, ὁ ἁμαρτάνων ἠθελημένως καὶ ἐσκεμμένως καὶ δὲν ἀναμένει πλέον τὴν Θείαν κρίσιν, ἀλλὰ γνωρίζει τὸ … «κόστος» τῶν ἁμαρτημάτων του! Ἐν προκειμένῳ, βεβαίως, ὁ Παῦλος ὁμιλεῖ περὶ τῶν αἱρετικῶν, ἀλλ’ ὁ συγκεκριμμένος χαρακτηρισμὸς περιλαμβάνει ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι … ἁμαρτάνουσι, … γνωρίζουσι περὶ τῆς ἁμαρτίας των καὶ … παραμένουσιν ἀμετανόητοι!
Πρόκειται περὶ τῆς χειρίστης μορφῆς ἁμαρτίας, ἥτις καὶ θεωρεῖται ἡ … βαρυτέρα πασῶν τῶν ἀνθρωπίνων πτώσεων! Διὰ τοῦτο καὶ εἰς τοὺς Ἁγίους Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ἁμαρτάνοντες κατ’ αὐτὸν τὸν θρασὺν καὶ ἀναίσχυντον τρόπον ὀνομάζονται, οὐχὶ ἁπλῶς … ἁμαρτωλοί, ἀλλὰ … ἀσεβεῖς! Ὁ ἁμαρτωλὸς ἁμαρτάνει ἀθελήτως ἢ μὴ ἔχων γνῶσιν περὶ τοῦ ἁμαρτήματός του, ἀλλὰ καὶ πάντοτε μετανοεῖ. Ὁ ἀσεβὴς ὅμως, εἶναι ἐκεῖνος ὅστις ἁμαρτάνει καὶ γνωρίζει τὴν ἁμαρτίαν, ἀλλὰ - δυστυχῶς! - καὶ … ἐπιθυμεῖ αὐτήν, καὶ - ἀντιθέτως πρὸς τὸν ἁμαρτωλόν, - δὲν προτίθεται ἵνα μετανοήσῃ. Ἂς ἐνθυμηθῶμεν ἐν προκειμένῳ τὰ Λόγια τὰ ὁποῖα ἀπηύθυνεν ὁ Κύριος πρὸς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι τοῦ ἐζήτουν τὴν συγχώρησιν. Κατὰ πρῶτον τοὺς συνεχώρει …! Κατὰ δεύτερον, ὅμως, τοὺς ἐζήτει νὰ μὴν ἐπαναλάβουν τὰ ἁμαρτήματά των! «Πορεύου καὶ ἀπὸ τοῦ νῦν μηκέτι ἁμάρτανε» (Ἰωάν. Η΄ 11), εἶπεν εἰς τήν, ἐπ’ αὐτοφόρῳ, συλληφθεῖσαν μοιχευομένην, καὶ τὸ ἴδιον ἐπανέλαβεν πρὸς τὸν παράλυτον τῆς Βηθεσδᾶ, ὅταν τὸν συνήντησεν μετὰ τὴν θεραπείαν αὐτοῦ, ἔξω τοῦ χώρου κολυμβήθρας˙ «ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται» (Ἰωάν. Ε΄ 14).
Ἅπαντες, ἁμαρτωλοί ἐσμεν.
Ἀδελφοί μου … οὐδεὶς ἀναμάρτητος! Πρῶτος, ἐγὼ ὅστις καὶ συντάσσω τὸ παρὸν κείμενον! Καὶ τοῦτο λέγω ἐν ἀπολύτῳ συναισθήσει καὶ ἄνευ τῆς οἵασδήποτε … ταπεινολογίας! Ἄλλωστε, ἂς μὴν ξεχνῶμεν ὅτι … πέραν τῶν ἀνθρώπων, κινούμεθα ἐνώπιον τοῦ γινώσκοντος «καρδίας καὶ νεφροὺς» καὶ οὐδεὶς δύναται νὰ ἀποκρυβῇ ἐκ τῶν Θείων ὀφθαλμῶν …! Ἄλλος περισσότερον καὶ ἄλλος ὀλιγώτερον, ἄλλος βαρύτερον καὶ ἄλλος ἐλαφρύτερον, ἄλλος θρασύτερον καὶ ἄλλος ἀθελήτως καὶ ἐκ συνηθείας, … ἅπαντες ἁμαρτωλοί ἐσμεν! Τοῦτό δε τὸ λέγομεν, οὐχὶ ἵνα ἀπελπισθῶμεν ἀλλ’ ἵνα ἀναζητήσωμεν καὶ ἀναζητῶμεν πάντοτε, τὴν … θεραπείαν ἡμῶν!
Ὁ σύγχρονός μας, Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ὅταν κάποιοι ἐκ τῶν ἐπισκεπτῶν ἔκλαιον καὶ ἀνέφερον τὰς ἁμαρτίας των, τοὺς καθησύχαζε, λέγων: «Μὴν ἀσχολεῖσθε μὲ τὰς βρωμερὰς ἁμαρτίας! Ζητῆστε συγνώμη ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ … προχωρεῖστε μὲ ἀπόφαση κοντά Του»! Ἴσως τὰ λόγια ταῦτα τοῦ Ἁγίου Γέροντος, ἀποτελοῦσι καὶ τὴν ἰδανικωτέραν κατακλεῖδα τοῦ παρόντος …
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου