Του Κυριάκου Κυριαζόπουλου
καθηγητή του Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, θεολόγου
Εισαγωγή
Η επιδημία του κορωνοϊού έχει περιορίσει (π.χ. την ελευθερία κίνησης) ή και αναστείλει (π.χ. την ελευθερία λατρείας) ατομικές ελευθερίες ή ελευθερίες συναλλαγών με δημόσιες υπηρεσίες ή δικαστήρια ή ιδιωτικές επιχειρήσεις, προκαλώντας εκτεταμένες οικονομικές καταρρεύσεις εταιριών και απώλειες θέσεων εργασίας, με προβαλλόμενο δικαιολογητικό λόγο την προστασία της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο αυτόν.
Τίθεται το εξής ερώτημα: Όλες οι παραπάνω σημαντικές αρνητικές συνέπειες σε βάρος των πολιτών σχεδόν όλων των χωρών του πλανήτη, περιλαμβανομένης και της Χώρας μας, από τον κορωνοϊκό οφείλονται σε φυσική ανάπτυξη αυτής της εύκολα μεταδιδόμενης και πιθανώς θανατηφόρας ασθένειας, ή σε χρήση της ως όπλο βιολογικού πολέμου κατά της ανθρωπότητας για επιδίωξη περαιτέρω αθέμιτων σκοπών διεθνούς βεληνεκούς μέσω βιο-τρομοκρατίας;
Α. Το έγκλημα της γενοκτονίας
Η διεθνής σύμβαση για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας του 1948, η οποία κυρώθηκε από τη Χώρα μας με το Ν. Δ. 3091/1954, ορίζει ότι η γενοκτονία που γίνεται είτε σε καιρό ειρήνης είτε σε καιρό πολέμου, είναι έγκλημα τόσο του διεθνούς δικαίου (αρθ. 1) όσο και του εθνικού δικαίου (αρθ. 5). Οι δράστες γενοκτονίας τιμωρούνται είτε είναι κυβερνώντες είτε υπάλληλοι είτε ιδιώτες (αρθ. 4). Η γενοκτονία, η απόπειρά της και η συμμετοχή σε αυτήν δεν θεωρούνται πολιτικά εγκλήματα αναφορικά με έκδοση σε άλλη χώρα (αρθ. 7 παρ. 1). Οι κατηγορούμενοι γι’ αυτά τα εγκλήματα δικάζονται είτε από τα αρμόδια δικαστήρια του κράτους στην επικράτεια του οποίου οι πράξεις αυτές έλαβαν χώρα, είτε ενώπιον διεθνούς ποινικού δικαστηρίου που είναι αρμόδιο για εκείνα τα συμβαλλόμενα κράτη που αναγνωρίζουν τη δικαιοδοσία του (αρθ. 6).
Η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της γενοκτονίας συνίσταται σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις: α) του φόνου μελών ομάδας, β) της σοβαρής βλάβης της σωματικής ή διανοητικής ακεραιότητας μελών ομάδας, γ) της υποβολής ομάδας σε συνθήκες διαβίωσης που μπορούν να επιφέρουν πλήρη ή μερική σωματική καταστροφή της, δ) των μέτρων που αποβλέπουν σε παρεμπόδιση γεννήσεων στους κόλπους ομάδας, και ε) της αναγκαστικής μεταφοράς παιδιών ομάδας σε άλλη ομάδα (αρθ. 2). Εκτός των πράξεων γενοκτονίας τιμωρούνται η απόπειρα της και η συμμετοχή σε αυτήν και ειδικότερα οι ακόλουθες μορφές του: α) η συνεννόηση για διενέργεια γενοκτονίας, β) η άμεση και δημόσια προτροπή για διενέργεια γενοκτονίας, γ) η απόπειρα γενοκτονίας και δ) η συνεργία στη γενοκτονία (αρθ. 3).
Κατά το αρθ. 7 του Ελληνικού Νόμου 3948/2011 για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και την προσαρμογή στο καταστατικό του, η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος της γενοκτονίας συνίσταται στην, με σκοπό την ολική ή μερική καταστροφή μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, ως τέτοιας, διάπραξη μιας ή περισσότερων από τις κατωτέρω πράξεις: α) ανθρωποκτονία μέλους της, β) πρόκληση σε μέλος της βαριάς σωματικής ή διανοητικής βλάβης, η οποία τιμωρείται από το αρθ. 310 παρ. 1 Ποινικού Κώδικα, γ) επιβολή στην ομάδα συνθηκών διαβίωσης ικανών να προκαλέσουν πλήρη ή μερική φυσική της εξόντωση, δ) επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση γεννήσεων μέσα σε αυτή, ε) μεταφορά με τη βία ανηλίκων μιας ομάδας σε άλλη. Και οποιαδήποτε από τις πράξεις αυτές πρέπει να δημιουργεί κίνδυνο για την ύπαρξη της ομάδας. Η διάπραξη των εν λόγω πράξεων μπορεί να γίνεται από άτομο ή από συμμετόχους σε αυτές. Η έγκλημα της γενοκτονίας στην πρώτη περίπτωση τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη και στις λοιπές περιπτώσεις με πρόσκαιρη κάθειρξη (5 – 20 έτη), αν όμως από την πράξη επήλθε θάνατος, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
Β. Το Πρωτόκολλο της Γενεύης του 1925 για την Απαγόρευση της Χρήσης στον Πόλεμο (εννοείται: ουδέποτε σε καιρό ειρήνης) Ασφυκτικών, Δηλητηριωδών ή Άλλων Αερίων και Βακτηριολογικών (δηλ. Βιολογικών) Μεθόδων Πολέμου
Το Πρωτόκολλο αυτό προβλέπει ότι η απαγόρευση της χρήσης στον πόλεμο ασφυκτικών, δηλητηριωδών ή άλλων αερίων και ανάλογων υγρών, υλικών και συσκευών είναι αποδεκτή ως μέρος του διεθνούς δικαίου και δεσμεύει τη συνείδηση και την πρακτική των κρατών. Τα κράτη – μέρη στο εν λόγω Πρωτόκολλο δηλώνουν ότι αποδέχονται αυτή την απαγόρευση και συμφωνούν να την επεκτείνουν στη χρήση βακτηριολογικών (δηλαδή βιολογικών) μεθόδων πολέμου.
Γ. Ο κορωναϊκός προήλθε από τη φύση ή από στρατιωτικό εργαστήριο βιολογικού πολέμου;
Αν ο κορωνοϊός προήλθε από τη φύση, δεν τίθεται ζήτημα γενοκτονίας. Θα επρόκειτο για μια φυσική επιδημία. Αν, όμως, προήλθε από στρατιωτικό εργαστήριο βιολογικού πολέμου, τότε τίθεται ζήτημα γενοκτονίας. Διότι η δεύτερη περίπτωση, που θα συνιστούσε τεχνητώς προκληθείσα επιδημία, ως όπλο προσβολής της ζωής και της υγείας πολιτών διαφόρων χωρών, περιλαμβανομένης και της Χώρας μας, με περαιτέρω σκοπό την πρόκληση βιο-τρομοκρατίας, θα εξυπηρετούσε ενδεχομένως αντισυνταγματικές εκτροπές σε κράτη, μέσω υγειονομικών δικτατοριών, για την επιδίωξη αθέμιτων σκοπών, που δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν με τις συνήθεις νόμιμες συνταγματικές ή διεθνείς διαδικασίες.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ, στα μέσα Μαρτίου τρέχοντος έτους, αποκάλεσε τον κορωνοϊό σαν «κινέζικο ιό» και συμφώνησε με τη χρήση από αξιωματούχους του Λευκού Οίκου του χαρακτηρισμού «Kung Flu» (ένα λογοπαίγνιο που συνδέει τον κορωνοϊό με την Κίνα, από το Kung Fu και τη λέξη «flu» που σημαίνει γρίπη). Από τα μέσα Μαρτίου ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας είχε διατυπώσει την άποψη ότι ο Αμερικανικός Στρατός είχε εισάγει τον κορωνοϊό στην πόλη Ουχάν κατά τους στρατιωτικούς αγώνες διαφόρων στρατών που έλαβαν χώρα εκεί στα τέλη του περασμένου έτους. Κατόπιν αυτού, το State Department κάλεσε τον Κινέζο Πρέσβη να δώσει εξηγήσεις. Στη συνέχεια η Κινεζική Πρεσβεία στο Παρίσι διερωτήθηκε «πόσα κρούσματα του Covid-19 υπήρχαν μεταξύ των 20.000 θανάτων από τη γρίπη στις ΗΠΑ τον περασμένο Σεπτέμβριο;».
Δυτικά μέσα, όπως το Αμερικανικό The National Interest, γράφουν ότι, για το ζήτημα αν ο κορωναϊός προήλθε από Αμερικανικό εργαστήριο βιολογικού πολέμου, ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν αυτοπεριορίζεται να εκφραστεί, αρκούμενος σε εκφράσεις συμπάθειας και προσφέροντας βοήθεια στην Κίνα και στην Ιταλία. Εν τούτοις, ορισμένα Ρωσικά μέσα δεν αυτοπεριορίζονται.
Για παράδειγμα, ένα Ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο με τον τίτλο Zvezda, για το οποίο γράφηκε ότι χρηματοδοτείται από το Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας, δημοσίευσε, στα τέλη Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, το άρθρο της Julia Papsheva με τίτλο «Κορωνοϊός: βιολογικός πόλεμος των ΗΠΑ κατά Ρωσίας και Κίνας» (Коронавирус: биологическая война США против России и Китая), Αγγλική μετάφραση του οποίου δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του geopolitics (Coronavirus: US Biological Warfare Against Russia and China).
Η συγγραφέας του παραπάνω άρθρου, στο κεφάλαιό της με τίτλο «Επιχειρήσεις των ΗΠΑ ως μέρος βιολογικού πολέμου εναντίον όλου του πλανήτη» (Операции США в рамках ведения биологической войны против всей планеты, US operations as part of a biological warfare against the entire planet) γράφει ότι οι ΗΠΑ κύρωσαν τη Σύμβαση της Γενεύης για τα Βιολογικά Όπλα (δηλαδή το Πρωτόκολλο της Γενεύης του 1925) το έτος 1975. Αλλά η ίδια τονίζει ότι τα βιολογικά παιχνίδια υπερποντίως (δηλ. από πλευράς ΗΠΑ) ουδέποτε έχουν σταματήσει, και όχι μόνο σε τοπικό έδαφος. Η συγγραφέας αναφέρει διάφορες σχετικές περιπτώσεις.
Η συγκεκριμένη συγγραφέας, μεταξύ άλλων, επισημαίνει ότι παρά ταύτα η Ουάσινγκτον ούτε επιβεβαιώνει ούτε αρνείται ότι υπάρχουν χρηματοδοτούμενα βιολογικά εργαστήρια του Πενταγώνου σε αριθμό χωρών, μερικές από τις οποίες αναφέρει. Επίσης, η ίδια συγγραφέας υπογραμμίζει ότι η Ουάσινγκον ούτε επιβεβαιώνει ούτε αρνείται ότι αυτά τα βιολογικά εργαστήρια στοχεύουν τέσσερις χώρες και περιοχές (τη Ρωσία, το Ιράν, την Κίνα και τις χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής).
Συμπέρασμα
Από τις μέχρι τώρα δηλώσεις των ηγετών ή επίσημων ή ανεπίσημων εκπροσώπων αφενός των ΗΠΑ, και αφετέρου της Ρωσίας και της Κίνας, συνάγεται ότι οι υπερδυνάμεις αυτές δεν μπορούν να συμφωνήσουν για την προέλευση του κορωνοϊού, ο οποίος προκαλεί σημαντικές αρνητικές συνέπειες στις ελευθερίες και τις ζωές των πολιτών σχεδόν όλων των χωρών του κόσμου.
Ως εκ τούτου, απαιτείται η σύσταση έστω μιας διεθνούς εξεταστικής επιτροπής που να παρέχει τα εχέγγυα ανεξάρτητης έρευνας, ώστε να διαπιστωθεί αν ο κορωνοϊός αναπτύχθηκε με φυσικό τρόπο ή ως βιολογικό όπλο κατά της ανθρωπότητας για την επιδίωξη περαιτέρω αθέμιτων σκοπών, εφόσον κάποια χώρα – μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν προβάλλει βέτο στη λήψη σχετικής απόφασης.
Πάντως, αν ο κορωνοϊός έχει χρησιμοποιηθεί ως βιολογικό όπλο κατά της ανθρωπότητας, τότε έχει ήδη διαπραχθεί το διεθνές έγκλημα της γενοκτονίας, το οποίο τιμωρείται και κατά το εθνικό δίκαιο.
Βέβαια, η διεθνής δικαιοσύνη δεν είναι αποτελεσματική αναφορικά με τις υπερδυνάμεις. Διότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία είναι ιδρυτικά μέρη της ιδρυτικής συνθήκης (Καταστατικό της Ρώμης) του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου του έτους 1998, αλλά καμία από αυτές τις υπερδυνάμεις δεν την επικύρωσε. Αλλά η μεν Ρωσία απέσυρε το 2016 την υπογραφή της από την ιδρυτική συνθήκη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, όταν άρχισε να αναπτύσσει πολεμική δραστηριότητα στη Συρία υπέρ του συμμάχου της Προέδρου της Συρίας Άσσαντ.
Οι δε ΗΠΑ, δια του Τζον Μπόλτον, τότε συμβούλου εθνικής ασφαλείας του Προέδρου Τράμπ, είχαν χαρακτηρίσει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ως «παράνομο δικαστήριο», όταν μια εισαγγελέας του παρουσίασε μια προκαταρκτική έρευνα του εν λόγω Δικαστηρίου για το ενδεχόμενο διαπράξεως «εγκλημάτων πολέμου» στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του 2000 από Αμερικανούς στρατιώτες και πράκτορες μυστικών υπηρεσιών, αν και οι ίδιες ΗΠΑ υποστηρίζουν πάγια τις ποινικές έρευνες για εγκλήματα του διεθνούς δικαίου που διαπράττονται από πολίτες άλλων χωρών.
