Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2019
Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2019
Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2019
Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2019
Φθόνος – Μίσος
Ο φθόνος, ως πάθος, είναι το αντίθετο της συμπόνοιας. Έτσι,
συμπόνια είναι ο πόνος για τη δυστυχία του άλλου, ενώ φθόνος είναι ο πόνος για
την ευτυχία του άλλου.
Υπάρχει μια “οικογένεια” παθών, που τα “μέλη” της είναι
καταστροφικότατα για την ψυχή του πάσχοντα αλλά και τους συνανθρώπους του.
Μητέρα είναι η ζήλια, πατέρας ο φθόνος και το παιδί τους, το
μίσος. Αν η ζήλια κυριαρχήσει στο συναισθηματικό κόσμο του ανθρώπου, τότε
ανοίγει ο δρόμος για το φθόνο, αρχικά, και το μίσος, μια βαθύτερη ψυχική
κατάσταση, στη συνέχεια.
Ο φθόνος εμφανίζεται με ανάμεικτα συναισθήματα ζήλιας και
κακίας. Φθόνοςείναι η πλημμυρίδα σκέψεων που παράγουν κακότητα, επιθυμίες
καταστροφής ή απώλειας οποιωνδήποτε αγαθών έχει κάποιος και όχι εμείς. Το
απάυγασμα του εκπεμπόμενου φθόνου, εστιάζεται πάνω σε κάτι συγκεκριμένο,
απόκτημα ή αρετή του άλλου και μπορεί να προκαλέσει το κακό και την καταστροφή
στο “θύμα” του φθόνου του.
Ο άνθρωπος που κυριαρχείται από φθόνο είναι δυστυχισμένος,
χωρίς χαρά, γιατί πάντοτε θέλει όλα όσα έχουν οι άλλοι γύρω του, ζηλοφθονώντας
τους πάντες. Είναι δυστυχισμένος από τη δική του ατυχία και την ευτυχία του
πλησίον. Όπου υπάρχει φθόνος και ζήλια, εμφανίζεται το μίσος. Το μίσος νεκρώνει
κάθε άλλο συναισθημα κατευθύνοντας τον άνθρωπο στο γκρεμό της απόλυτης κακίας,
κάνοντάς τον ένα μοναδικό είδος της φύσης, αφού κανένα δημιούργημα δεν νιώθει
μίσος για κάποιο άλλο.
Ο κυριαρχούμενος από μίσος δε μπορεί να σκεφτεί λογικά,
καθόσον παραμένει ποτισμένος ως το ψυχικό του “μεδούλι” με κακότητα,
μετατρέποντας την υποδουλωμένη στο πάθος ζωή του σε ντελίριο υπολογισμών και
σχεδίων, συχνά ασυνάρτητων, καταστροφής του μισητού αντικειμένου.
Το μίσος μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο σε πράξεις που
ξεφεύγουν από οποιοδήποτε όριο ανθρωπιάς. Αυτός που μισεί σκέφτεται μόνο την
καταστροφή του συνανθρώπου, που θα του δώσει την άρρωστη επιβεβαίωση της
επικράτησής. Μισώ σημαίνει πως ζω μόνο κάτω από την πίεση της έμμονης ιδέας να
ολοκληρωθούν τα σατανικά καταστρεπτικά σχέδιά μου, ενάντιον εκείνου που μισώ.
Αυτή η δαιμονική κατάσταση, που δεν έχει καμία σχέση με την
ευτυχισμένη ζωή, οδηγεί τον πάσχοντα στην αυτοεξόντωσή του. “Ο φθονερός γίνεται
εχθρός του εαυτού του. Γιατί κατέχεται συνέχεια από λύπες που μόνος του
προκαλεί”, έγραψε ο Μένανδρος.
Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΟΦΙΑ: Ο βασιλιάς της Σπάρτης, Άγις που, συκοφαντείτο
από συγγενείς του, παρακινήθηκε από αυλικούς του να τους τιμωρήσει. Εκείνος
όμως δεν συμφώνησε απαντώντας: «Τους λυπούμαι κατάκαρδα.
Ο φθόνος είναι η χειρότερηαυτοτιμωρία. Τιμωρούνται μόνοι
τους. Πρώτον από το ίδιο το πάθος τους και δεύτερον από τις δικές μου αρετές.
Αυτή η τιμωρία ταρκεί». Βλέπουμε πως το πάθος του φθόνου αποτελεί μία αδιάκοπη
κόλαση και τιμωρία στον φθονερό. Ο Περίανδρος έλεγε: “Μηδενί φθόνει”, ενώ ο
Αναξίμανδρος: “Φθόνου απέχου”.
Ο Σωκράτης έδωσε επιτυχείς ορισμούς για το πάθος: “Ο φθόνος
είναι παιδί της αλαζονείας, εργάτης της εκδίκησης, αρχηγός μυστικής
επανάστασης, διαρκές βάσανο της αρετής. Είναι βόρβορος της ψυχής, δηλητήριο κι
υδράργυρος που φθείρει τη σάρκα κι αποξηραίνει τον μυελό των οστών. Είναι το
έλκος της ψυχής.” Για τα θύματα του φθόνου έγραψε ο Πλούταρχος:
“Όπως όσοι βαδίζουν στον ήλιο, παρακολουθούνται από τη σκιά
τους, έτσι κι όσοι έχουν μεγάλη δόξα, παρακολουθούνται από το φθόνο”, ενώ ο
Αντισθένης για τους φθονερούς: “Όπως από τη σκουριά ο σίδηρος, έτσι κι οι
φθονεροί απ’ το χαρακτήρα τους κατατρώγονται”. Τέλος ο Αριστοτέλης τόνιζε: “Οι
ευγενικές καρδιές δεν έχουν χώρο για το μίσος”.
Σύγχρονες προσωπικότητες έχουν ασχοληθεί με το ανθρώπινο
μίσος και τις εκφάνσεις του. Έτσι ο Β. Ουγκώ χαρακτηρίζει την ειρωνία ως
εκδήλωση μίσους ενώ ο Βερλαίν βλέπει το μίσος στη χυδαιότητα και τη χλεύη.
Ακόμη διαβάζουμε πως “η περιφρόνηση είναι το αδιάφορο μίσος” (Κρουγκλόφ), ενώ
για τον Χέσσελ ο “Ρατσισμός είναι το μέγιστο μίσος για τον ελάχιστο λόγο”,
δίνοντάς μας μια επίκαιρη μορφή μίσους.
Ο Μπαλζάκ έγραψε πως “Το μίσος είναι η κακία των μικρών
ανθρώπων”, ενώ δυο αγωνιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποφαίνονται: “Οι
άνθρωποι δε γεννιούνται με μίσος μέσα τους. Μαθαίνουν να μισούν, κι αν
μαθαίνουν να μισούν, μπορούν να διδαχτούν και την αγάπη, που είναι πιο κοντά
στην ανθρώπινη καρδιά από το μίσος” (Μαντέλα), και “Το μίσος δεν αντιμετωπίζει
το μίσος. Μόνο η αγάπη μπορεί” (Μ. Λούθερ Κιγκ).
ΤΟ ΜΙΣΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ: Οι λόγοι του Χριστού, λίγο πριν το
Πάθος Του, όπως μας τους σώζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης είναι συνταρακτικοί. Μέσα
σε αυτούς ο Χριστός εκφράζει τη θλίψη του γιατί τον εμίσησαν “δωρεάν”. Αυτό το
μίσος το είχε προφητεύσει αιώνες πριν σε έναν κατ” εξοχήν «μεσσιανικό ψαλμό»,
τον 68ο, ο Δαβίδ.
Αναφέρεται επακριβώς στο μίσος που δείξαν οι άνθρωποι της
εποχής απέναντι στον Κύριο. Το μίσος εισχώρησε ανάμεσα στους ανθρώπους μετά την
Πτώση και το προπατορικό αμάρτημα. Πρώτος μίσησε ο διάβολος τα έργα του Θεού
και κυρίως τον άνθρωπο, γι” αυτό και κατάφερε να τον οδηγήσει στην πτώση.
Γράφει σχετικά ο Γρηγόριος Παλαμάς:
“Ο φθόνος είναι πατέρας όχι του μίσους μόνο αλλά καί του
φόνου, τον οποίο επέφερε σ᾽ εμάς αναμιγνύοντάς τον με δόλο ο δολερός και
αληθινά μισάνθρωπος όφις. Διότι καταλήφθηκε από έρωτα (…) για καταστροφή του
πλασθέντος κατ᾽ εικόνα και ομοίωση Θεού.” Από την πρώτη γενιά των ανθρώπων
ανάμεσα στους αδελφούς Κάϊν και Αβελ εισχώρησε το μισός. Έκτοτε υπάρχουν
αμέτρητα περιστατικά μίσους ανάμεσα στους ανθρώπους.
Το μίσος απέναντι στο συνάνθρωπό έχει σκοπό τη βλάβη και την
καταστροφή του άλλου. Έτσι γεννιέται ανάμεσα στους ανθρώπους με σατανική
επίδραση η ζήλια, που οδηγεί στο μίσος εναντίον του άλλου, δηλαδή σε μια πορεία
με μοναδικό σκοπό την καταστροφή του. Κοινωνιολογικά, οι κοινωνικές σχέσεις
καθορίζονται ανάμεσα στους ανθρώπους με βάση την αγάπη και το μίσος.
Ο άνθρωπος θεωρεί απόλυτα φυσιολογικό να αγαπά όσους τον
αγαπούν και να μισεί όσους τον μισούν. Συνήθως, όμως, ο πνευματικά κατώτερος
μισεί τον ανώτερο και, αντί να προσπαθήσει να τον φτάσει, επιθυμεί να τον
καταστρέψει.
Ο εξουσιαστής στρέφεται εναντίον όποιου νομίζει ότι μπορεί
να του πάρει την εξουσία. Παράδειγμα ο Ηρώδης, που προτίμησε να σφάξει χιλιάδες
νήπια όταν ο φόβος του να μην χάσει την εξουσία τον οδήγησε στο μίσος και στο
φόνο. Το μίσος είναι κατάσταση εξόχως παθολογική. Ο άνθρωπος που μισεί είναι
ανασφαλής. Η “φυσιολογική” κατά την “μακριά του Χριστού” ανθρώπινη λογική
αντίδραση στο μίσος είναι το μίσος.
Η λογική της ανταπόδοσης, στο πνεύμα της Π. Διαθήκης. Με την
εμφάνισή του Κυρίου συγκλίνουν απέναντι Του πολλές μορφές μίσους. Τον μισούν
γιατί είναι ο Υιός του Θεού, γιατί είναι δίκαιος, γιατί θαυματουργεί και ο
λόγος του συνταράσσει τα πλήθη. Τον μισούν γιατί αποκαλύπτει την κενότητα των Γραμματέων
και των Φαρισαίων. Το μίσος όμως απέναντι στο Χριστό δεν είχε κανένα ουσιαστικό
λόγο ύπαρξης γιατί ο ίδιος ήταν δίκαιος απέναντι σε όλους τους ανθρώπους. Πίσω
όμως από αυτούς στέκεται ο διάβολος που μισεί τον Χριστό και οδηγεί εκεί τους
ανθρώπους.
Ο Χριστός απέναντι στο μίσος δείχνει γαλήνη, πραότητα και
τελικά οδηγείται στο Πάθος, όπου θανατώνεται ατιμωτικά. Όποιος ακολουθεί τον
Χριστό, έχει την ίδια τύχη. Το λέει ο ίδιος ο Χριστός στους μαθητές του. Ο
κόσμος θα μισήσει τους Χριστιανούς γιατί δεν τους έχει κερδίσει ο πονηρός που
είναι εχθρός της ανθρωπότητας. Στη διδασκαλία του Χριστού σκοπός είναι η
υπέρβαση του μίσους. Μας το δίδαξε ο ίδιος ο Χριστός προσευχόμενος στο Σταυρό
για συγχώρεση των σταυρωτών του. Η πίστη στο Χριστό προϋποθέτει μίμηση Του. Η
ανεξικακία του Χριστού στους μισούντες Αυτόν “δωρεάν”, χωρίς κανένα λόγο, μας
διδάσκει συγχώρεση για όλους, ακόμα και αυτούς που μας μισούν.
Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ: Διαβάζουμε στην
Π.Διαθήκη: “Δεν θα μισήσης τον αδελφόν σου στην διάνοιάν σου”, (Λευίτ. Ιθ΄). Ο
Ευαγγελιστής Ιωάννης χαρακτηρίζει ανθρωποκτόνο τον άνθρωπο που μισεί: “Πας ο
μισών τον αδελφόν αυτού ανθρωποκτόνος εστί” (Α” Ιω. γ΄ 15), ενώ αλλού γράφει:
“Ο δε μισώντον αδελφόν αυτού εν τη σκοτία εστί… και ουκ οίδε πού υπάγει, ότι η
σκοτία ετύφλωσε τους οφθαλμούς αυτού” (Α” Ιωάν. β΄ 11). Ο Απ. Παύλος
συμβουλεύει: “Μη γενώμεθα κενόδοξοι, αλλήλοις προκαλούμενοι, αλλήλοις
φθονούντες” (Γαλ. ε΄ 26). Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει: “Όπως η σκουριά το σίδηρο,
έτσι ο φθόνος καταστρέφει την ψυχή που την έχει αυτήν. Ο φθόνος είναι ίδιον
κακόν του διαβόλου, πάθος που δεν επιδέχεται ιατρείαν”, ενώ ο Θεολόγος
Γρηγόριος αποφαίνεται: “ο φθόνος είναι ρίζα όλων των κακών”. “Ο δαίμονας”, μας
λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, “έχει φθόνο,στους ανθρώπους όμως, όχι σε δαίμονα, συ
όμως ενώ είσαι άνθρωπος φθονείς τους ανθρώπους, και ποιας θα τύχειςς
συγγνώμης;”, ενώ τονίζει: “Ο φθόνος, τους της ψυχής οφθαλμούς πηροί
(τυφλώνει)”. Ο Όσιος Θαλάσσιος χαρακτηρίζει τη μνησικακία “ψυχική λέπρα” ενώ το
μίσος “ θάνατο της ψυχής”. Ο άγιος Μάξιμος Ομολογητής βεβαιώνει, ότι δεν μπορεί
ψυχή λπου τρέφει μίσος προς άνθρωπο, να ειρηνεύσει με τον Θεό: “Εκείνος που
βλέπει στην καρδιά του ίχνος μίσους για οποιοδήποτε πταίσμα προς τον
οποιονδήποτε άνθρωπο, γίνεται ξένος εξολοκλήρου της αγάπης εις τον Θεόν”. Τέλος
ο Ι. Χρυσόστομος συμπεραίνει: “Το πάθος του φθόνου, είναι πολύ χειρότερο και
από την πορνεία και μοιχεία. Αυτό την οικουμένην όλην εμόλυνε.”
ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Να διώκουμε την αγάπη, να περιπατούμε με αγάπη,
διότι είναι συμπλήρωμα του νόμου η αγάπη, όπως μας διδάσκει ο Απόστολος Παύλος.
Ο άνθρωπος δεν πρέπει να διώκει με το μίσος του το συνάνθρωπό του, αλλα να
συγχωρεί και να ελεεί, μιμούμενος το έλεος του Αγίου Τριαδικού Θεού, ο οποίος,
με “τὸ έλεός” Του, κατά το ομορφότερο ίσως οξύμωρο σχήμα της Βίβλου, “(μας)
καταδιώκει πάσας τὰς ημέρας της ζωής μας” (Ψ. κβ΄6). Άρα φάρμακο του μίσους
είναι το έλεος και η αγάπη.
Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου, δάσκαλος – συγγραφέας
Τὸ "ὀστράκινον σκεῦος". - π. Τιμόθεος Παπασταύρου
ΚΥΡΙΑΚΗ ΔΕΚΑΤΗ ΠΕΜΠΤΗ (29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019)
"Ἔχομεν δὲ τὸν θησαυρὸν τοῦτον ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν"
(Β΄Κορ. Δ΄ 7).
Τὸ "ὀστράκινον σκεῦος".
Μίαν ὡραιοτάτην, ἀλλὰ καὶ
ἀσυνήθιστον ἔκφρασιν καὶ λέξιν, χρησιμοποιεῖ ἐν προκειμένῳ ὁ Θεόπνευστος
Ἀπόστολος Παῦλος. Ἀναφέρεται συγκεκριμμένως, εἰς τὸ φθαρτὸν καὶ χοϊκὸν σῶμα τὸ
ὁποῖον εἴμεθα "ἐνδεδυμένοι", καὶ διὰ τῶν χαρακτηριστικῶν τούτων
λέξεων, μᾶς διδάσκει πολλαπλῶς καὶ ποικίλως ... Τοῦτο εἶναι τὸ σῶμα μας, φίλοι
μου ἀναγνῶσται˙ ὅσον καὶ ἂν τὸ προσέχωμεν, ὅσον καὶ ἂν τὸ περιποιούμεθα, ὅσον
καὶ ἂν τὸ "στολίζωμεν" καὶ τὸ "ζωγραφίζωμεν" καὶ
προσπαθῶμεν διὰ τῶν τοιούτων καλλωπισμῶν, νὰ ἐντυπωσιάζωμεν καὶ νὰ
ἐπιδεικνυώμεθα ... Τοῦτο εἶναι τὸ σῶμα μας, τὸ ... "ὀστράκινον" καὶ
χοϊκὸν σκεῦος, διὰ τοῦ ὁποίου ἐνέδυσεν ὁ Κύριος τὴν ἄφθαρτον ψυχήν μας καὶ τὸ
προώρισεν, - ἐξ αἰτίας τῶν ἁμαρτημάτων μας - νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν γῆν "ἐξ
ἧς ἐλήφθη", ὅταν ὁ Δημιουργὸς καλέσῃ καὶ πάλιν κοντά Του τὴν ἀθάνατον
ψυχὴν ἑκάστου ἀνθρώπου.
"Ὀστράκινον σκεῦος"
μέν, ἀλλὰ μὲ Θεῖα χαρακτηριστικά, Θείαν προέλευσιν ἀλλὰ καὶ Θείας ἱκανότητας
καὶ προοπτικήν ...! Καί, ναὶ μέν, ὁ Κύριος μετὰ τὴν πτῶσιν τῶν πρωτοπλάστων,
ἀκούεται νὰ ... τιμωρῇ τὸν ἄνθρωπον διὰ τῆς ἐπιστροφῆς τοῦ σαρκικοῦ του σώματος
εἰς τὴν γῆν ... ὅμως, ἔδωσεν ἰδιαιτέραν λαμπρότητα καὶ ἀξίαν εἰς αὐτό, ἀφοῦ τὸ
"ἐνεδύθη" ὁ Ἴδιος ὅταν ἀπεφάσισεν νὰ ἔλθῃ, "κενώσας ἑαυτὸν εἰς
μορφὴν δούλου", πλησίον τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ διέλθῃ ὡς ἄνθρωπος τριάκοντα
τρία ἔτη τῆς ἐπιγείου ταύτης ζωῆς. Ἡγίασε, λοιπόν, κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον τὸ
ἀνθρώπινον ἁμαρτωλὸν σαρκίον, ἔτι δε περισσότερον, ἀνεβίβασεν τοῦτο εἰς τὸν
Οὐρανόν, καθίσας ὡς Θεάνθρωπος, ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρὸς ἕως τῆς Δευτέρας Αὐτοῦ
Παρουσίας, ὅτε, ὡς Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου θὰ ἔλθῃ "κρῖναι ζῶντας καὶ
νεκρούς".
Ἔκτοτε, τὸ "ὀστράκινον"
τοῦτο "σκεῦος", ἀπέκτισεν ὑπερτάτην τιμὴν καὶ ἀξίαν, τοιαύτην ὥστε,
μεταλαμβάνοντες τοῦ Θείου καὶ πανακηράτου Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Δεσπότου, νὰ
γίνεται τοῦτο Θεοδόχος Ναός, καὶ κατοικητήριον τῆς Θεότητος. Τοῦτο ἔχων ὑπ᾿
ὄψιν του, ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, γράφει πρὸς τοὺς Κορινθίους: "Ἢ
οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε
ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν; Ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ
σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ" (Α΄ Κορ. ΣΤ΄
19-20).
Συνεπῶς, τὸ φθαρτὸν τοῦτο σῶμα,
ὡς Ναὸς τοῦ Παναγίου Πνεύματος δὲν διατίθεται εἰς τὴν κατὰ βούλησιν διαχείρισίν
του ὑπὸ ἑκάστου ἀνθρώπου φέροντος τοῦτο, ἀλλὰ ἀνήκει εἰς τὸν Θεὸν Ὅστις καὶ τὸ
ἁγιάζει ποικιλοτρόπως, εἰς τὴν ζωὴν ταύτην. Ἀνεφέραμεν ἤδη τὸν ἁγιασμὸν τοῦ
σώματος ἡμῶν διὰ τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ. Καὶ ἐν
προκειμένῳ ὅμως, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὁμιλεῖ διά τινα ... "θησαυρόν" ὁ ὁποῖος φυλάσσεται
μέσα εἰς τὰ φθαρτὰ σώματά μας καὶ ὁ θησαυρὸς οὗτος εἶναι ἀναμφιβόλλως, ἡ, περὶ
τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν Θείων Αὐτοῦ ἐνεργειῶν, γνῶσις καὶ βιωματικὴ ἐμπειρία. Εἰς τὴν
σαρκίνην καρδίαν καὶ διὰ τῶν σαρκικῶν ὀφθαλμῶν καὶ ὤτων καὶ γλώττης καὶ χειρῶν
καὶ ποδῶν καὶ παντὸς ἄλλου σαρκικοῦ μέλους, "κινεῖται" ὁ Θεῖος οὗτος
θησαυρός, καὶ ἁγιάζει τὰ ὀστράκινα ἡμῶν μέλη.
Ὁ Ναὸς τοῦ Παναγίου Πνεύματος.
Ἐὰν καὶ μόνον σκεφθῶμεν, τὶ
σημαίνει "Ναός", ἀμέσως ἀρχίζομεν νὰ αἰσθανώμεθα τὴν ἱερότητα καὶ
ἁγιότητα τοῦ συγκεκριμμένου χώρου. Ἀκόμη καὶ ἐκεῖνοι οἱ ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι
ἀρέσκονται εἰς τὴν ἀθεΐαν καὶ ἀπιστίαν καὶ δὲν προσέρχονται εἰς τοὺς ἱεροὺς
Ναούς, οὔτε καὶ διὰ μίαν ἁπλῆν προσκύνησιν, καὶ οὗτοι - πολλάκις - βιώνουσι τὴν
τοιαύτην ἱερότητα, ἀκόμη καὶ ἐκ τοῦ ... μακρόθεν! Τοῦτο δὲν εἶναι αὐθαίρετος
ἡμετέρα εἰκασία, ἀλλ᾿ ὁμολογία αὐτῶν τούτων, εἰς συζητήσεις μετὰ τοῦ γράφοντος.
Ὅταν δέ, ἔτι περισσότερον, ἀναλλογισθῶμεν καὶ τὸν "Οἰκοδεσπότην" τοῦ
Ναοῦ, τότε ἔρχονται εἰς τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν ἡμῶν, εἰκόνες καὶ σκηναὶ
Παραδείσιαι, ὡσὰν τὰς περιγραφομένας εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν καὶ ἰδιαιτέρως τὴν
Ἀποκάλυψιν τοῦ Ἰωάννου. Αὐτὸς εἶναι ὁ Ναὸς τὸν ὁποῖον ἴσως τινὲς ἐξ ἡμῶν,
ἀρκοῦνται νὰ βλέπωσιν ὡς ἕν ἀνθρώπινον κτῖσμα καὶ κατασκεύασμα˙ εἶναι ἡ
προεικόνισις τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Εἰς οὐδὲν τούτων διαφέρει καὶ τὸ
... "ὀστράκινον σκεῦος" περὶ τοῦ ὁποίου ὁμιλεῖ ἐν προκειμένῳ ὁ Θεῖος
Ἀπόστολος καὶ περὶ τοῦ ὁποίου ἤδη προεγράψαμεν. Τὸ φθαρτὸν τοῦτο σῶμα, εἶναι
... Ναὸς Θεοῦ ζῶντος! Ὅσον δὲ καὶ ἂν κάποιοι θεώρησαν τοῦτο, ἢ καὶ θεωροῦσι ...
προσωπικήν των ἰδιοκτησίαν, ἔχοντες δικαιώματα ἰδιοχρησίας ἐπ᾿ αὐτοῦ, θὰ
ἐκπλαγῶσι καὶ καταισχυνθῶσιν ὅταν θὰ διαπιστώσωσι τὴν βεβήλωσιν τὴν ὁποίαν
ἔπραξαν οἱ ἴδιοι εἰς ἑαυτούς. "Φεισώμεθα τῶν σωμάτων ἡμῶν",
λέγει ὁ χρυσορρήμων Χρυσόστομος, "τῶν μελλόντων λάμπειν ὡς ὁ ἥλιος. Μή,
διὰ μικρὰν ἡδονήν, μολύνομεν τὸ τηλικοῦτον καὶ τοσοῦτον σῶμα. Μικρὰ καὶ πρὸς
ὥραν ἡ ἁμαρτία, πολυετὴς δὲ καὶ αἰώνιος ἡ αἰσχύνη". "Ὀστράκινον
σκεῦος" μέν, ἀλλ᾿ ὁποίας συνεπείας, θετικὰς ἢ ἀρνητικάς, ἐπιφέρει ἐπὶ τῆς
ψυχῆς ἡ, ἀντιστοίχως, καλὴ ἢ κακὴ χρῆσις αὐτοῦ.
Ἂς μὴν διαφεύγῃ τῆς προσοχῆς
ἡμῶν, ὅτι, ἅπας σχεδόν, ὁ Νόμος καὶ αἱ ἐντολαί, συνεργοῦντος τοῦ σώματος μετὰ
τῆς ψυχῆς, διαπράττονται ἢ παραβιάζονται, καὶ εἰς πλεῖστας περιπτώσεις
βλέπομεν, ... σώματα Ἁγίων, ἄφθαρτα καὶ εὐωδιάζοντα καὶ ἐπιτελοῦντα χιλιάδας
θαυμάτων, ἀντιστοίχως δέ, σώματα ἁμαρτωλῶν καὶ χυδαίων ἀνθρώπων, νὰ ἀναδίδωσι
δυσωδίαν καὶ νὰ παραμένωσι, σεσηπότα καὶ μεμελανωμένα καὶ ἐπιδεικνύμενα
τοιουτοτρόπως, τήν, ἐπ᾿ αὐτῶν, ἐπίδρασιν τῆς ἁμαρτίας. Ἕως σήμερον, καὶ ἐπὶ
αἰώνας ὁλοκλήρους, ἔχομεν τοιαῦτα "ὀστράκινα σκεύη", Ἁγίων τῆς
Ἐκκλησίας μας διὰ τῶν ὁποίων διανέμεται εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ
προσκυνοῦντας ταῦτα, ἡ χάρις καὶ ἡ εὐλογία. Οὔ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ ἡ
ἐπιβεβαίωσις καὶ ἡ συνηγορία, ὅτι, τὰ "δοχεῖα αὐτὰ τοῦ Παναγίου
Πνεύματος", πολλάκις ἐπιτρέπει ὁ Κύριος, νὰ ... μὴν ὑπόκεινται οὔτε καὶ
εἰς αὐτούς, ἀκόμη, τοὺς νόμους τῆς φύσεως!!!
Διὰ τοῦ "ὀστράκου" εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.
Πέραν τῶν Ἀσωμάτων Οὐρανίων
Δυνάμεων, πάντες οἱ Ἅγιοι, διὰ τοῦ φθαρτοῦ σώματός των ἠγωνίσθησαν καὶ
ἐδοξάσθησαν ὑπὸ τοῦ Κυρίου. Δι᾿ αὐτοῦ τούτου, καλούμεθα καὶ ἡμεῖς, ἔχοντες τὸν
τῆς πίστεως θησαυρόν, ἵνα πορευώμεθα ἀσφαλῶς, "ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς
πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν" (Ἑβρ. ΙΒ΄ 2) καὶ τήν,
Τούτου, Ἐπουράνιον Βασιλείαν.
Ἀρχιμ.
Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2019
Ένα "Ρ" χωρίζει τον "ΆΓΙΟ" από τον "ΑΓΡΙΟ" - Βίντεο με τον ηθοποιό Άρη Σερβετάλη
Τον ηθοποιό Άρη Σερβετάλη ίσως οι περισσότεροι τον θυμούνται από την τηλεοπτική σειρά "Είσαι το ταίρι μου" που υποδυόταν τον εκκεντρικό Λάζαρο.
Ο ίδιος είχε χαθεί από την επικαιρότητα αμέσως μετά από τη μεγάλη εκείνη επιτυχία και ελάχιστοι γνώριζαν τους λόγους, αλλά και το τι έκανε εκείνο το διάστημα. Ο ίδιος, εξομολογήθηκε για πρώτη φορά, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό Down Town, πως ζήτησε τη βοήθεια του Θεού για να σωθεί, αφού είχε πιάσει πάτο.
Η ζωή του από τότε έχει αλλάξει και είναι ένας συνειδητός χριστιανός με πνευματικό πατέρα και λειτουργική ζωή.
Ας τον δούμε στο παρακάτω βίντεο που υποδύεται έναν μοναχό...
Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2019
Αυτός που ένιωθε αλλεργία με την δόξα του κόσμου.
Ο σοφός και ενάρετος αρχιμ. Ιωήλ Γιαννακόπουλος, βραβεύθηκε (1964)
από την Ακαδημία Αθηνών για το σπουδαίο του έργο στην Παλαιά Διαθήκη.
Όταν του έλεγαν «συγχαρητήρια!», τους απαντούσε: «Ρεζιλίκια,
βρε...!». Ένιωθε αλλεργία για τη δόξα του κόσμου αυτού, γιατί εργαζόταν για τη
δόξα του Χριστού.
Όταν τον ρωτούσαν, «γιατί δεν γίνεσαι Δεσπότης;», τους απαντούσε:
«Η Ιερατική μου διακονία γεμίζει την ψυχή μου με χαρά. Δεν υπάρχει, λοιπόν,
λόγος να ψάχνω για χαρά. Να ζητήσω δόξα; Αν έχεις χαρά, τι να την κάνεις τη
δόξα; Και αν δεν έχεις χαρά, τι να σου κάνει η δόξα;». Και πρόσθεσε: «Όποιος κυνηγάει
τη δόξα, έχει λόξα...!».
Το αξίωμα του Δεσπότη συνοδεύεται με πρωτοκαθεδρίες, με δόξες, με
τιμές και άλλα. Χωρίς αυτά, ποιος κενόδοξος θα το κυνηγούσε;
Δηλαδή, αν ο Δεσπότης λειτουργούσε ως απλός Ιερέας, χωρίς
υποδοχές, καμπανοκρουσίες, προσκυνήματα, μίτρες, θρόνους, μανδύες, ράβδους
κ.λ.π. ποιος (κενόδοξος) θα το λαχταρούσε;
Αν όλη η δραστηριότητα του Δεσπότη περιοριζόταν μέσα σ' ένα
γραφείο, να συντάσσει ή να διαβάζει διάφορα έγγραφα, ποιος (κενόδοξος) θα έκανε
τα πάντα, προκειμένου να αποκτήσει ένα τέτοιο «ανιαρό» αξίωμα;
Με άλλα λόγια, εκείνο που κάνει τον κενόδοξο να κυνηγά το
συγκεκριμένο αξίωμα, δεν είναι τάχα ο πόθος του να εργασθεί για την Εκκλησία
(αυτό το κάνει και χωρίς αξίωμα!), αλλά οι δόξες, οι τιμές κ.λ.π. που θα
απολαμβάνει.
Όμως, με τέτοιο κίνητρο, κρίνεται ανάξιος για Ποιμενάρχης, και θα
πρέπει να αποκλείεται, ώστε να πάει μπροστά η Εκκλησία. Αλλά, ποιος θα βρεθεί
να τον αποκλείσει;
Ενθυμούμαι: Τη στιγμή που ο αοίδιμος Μελέτιος είχε εκλεγεί
(26-2-1980) Μητροπολίτης Νικοπόλεως, εργαζόταν κανονικά στο Γραφεί του (Ι.
Σύνοδο).
Ήρθαν, λοιπόν, στο Γραφείο του, και του ανήγγειλαν την εκλογή του.
Δέχθηκε την είδηση με παγωμάρα...!
Αφού μου ήρθε ο λογισμός, πως αντί για συγχαρητήρια, καλύτερα να
του έλεγαν «συλλυπητήρια!».
Έβλεπε το βαρύ σταυρό, που επωμίζεται ένας Μητροπολίτης, και όχι
τις δόξες και τις τιμές! «Σας έτυχε μικρή Μητρόπολη», του είπε ένας παπάς.
«Μακάρι, να ήταν ακόμα πιο μικρή, για να μπορώ να τη διαποιμάνω
πιο καλά», απάντησε ο αοίδιμος. «Τα αξιώματα έχουν ευθύνες», έλεγε και
ξαναέλεγε.
Οι εκλέκτορες (Αρχιερείς) έχουν την ευθύνη εκλογής αξίων
Αρχιερέων. Όμως, αυτό (εκλογή αξίων) δεν είναι και τόσο εύκολο.
Αν ρωτούσαμε τους φαρισαίους, «τι γνώμη έχετε για το Χριστό;», θα
μας έλεγαν «μακρυά...!», χωρίς να το πιστεύουν, παρόλο αυτό το έλεγαν.
Αν ρωτούσαμε τους «κολλητούς» του Νέρωνα, «τι γνώμη έχετε για το Νέρωνα»,
θα μας έλεγαν «άγιος».
Ούτε και αυτοί το πίστευαν, όμως, το έλεγαν. Έτσι γίνεται παντού
και πάντοτε! Ο καθένας κρίνει τον άλλο, ανάλογα με τα συμφέροντά του.
Ας ευχηθούμε, ο αρχηγός της Εκκλησίας Ιησούς Χριστός να φωτίζει
τους εκλέκτορες (Αρχιερείς), ώστε να εκλέγουν τους αξίους, ιδιαίτερα σ' αυτές
τις δύσκολες ημέρες, ευφραίνοντας τον Εσταυρωμένο Ιησού. ΑΜΗΝ.
Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2019
Κατάκριση - Τι πρέπει να κάνουμε όταν μας κατακρίνουν;
«Δώρησαί
μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνει τον αδελφόν μου».
Στην υπέροχη αυτή προσευχή του αγίου Εφραίμ του Σύρου «Κύριε και
Δέσποτα της ζωής μου» υπάρχει και το εξής αίτημα: «Δώρησαί μοι του οράν τα εμά
πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου»· δηλαδή, δώρησαί μου την χάρη
σου, να βλέπω και να κατακρίνω τα δικά μου σφάλματα και να μην κατακρίνω τον
αδελφό μου. Από τη μια μεριά ο Άγιος
παρακαλεί τον Θεό να του δώσει αυτομεμψία και από την άλλη Τον ικετεύει
προκειμένου να αποφύγει την κατάκριση.
Τί είναι όμως κατάκριση; Η κατάκριση ή η καταλαλιά είναι καρπός μίσους.
Είναι αρρώστια λεπτή, είναι κατάσταση που εξαφανίζει την αγάπη, είναι ακαθαρσία
της καρδιάς, είναι εξαφάνιση της αγνότητος. Έτσι ορίζει ο άγιος Ιωάννης της
Κλίμακος την κατάκριση. Πράγματι η κατάκριση είναι φοβερό πράγμα. Ας πούμε
μερικές σκέψεις γι’ αυτήν.
Ο Κύριος είπε: «εκ γαρ των λόγων σου δικαιωθήση και εκ των λόγων
σου καταδικασθήση». Από τα λόγια μας θα δικαιωθούμε και από τα λόγια μας θα
κατακριθούμε. Είναι αλήθεια ότι η κατάκριση του πλησίον μας είναι πολύ
ευχάριστο πράγμα για μας. Όταν οι άνθρωποι αποκτήσουν την εύνοια κάποιου
ισχυρού ή έχουν μέσα στην ψυχή τους μίσος, τότε ευχαρίστως κατακρίνουν ή
καταδικάζουν τους άλλους.
Ένας αρχαίος εκκλησιαστικός συγγραφέας, ο Ερμάς, ο οποίος έγραψε
το βιβλίο «Ποιμήν», λέγει ότι δεν πρέπει να κατακρίνουμε κανέναν ούτε και να
έχουμε τη διάθεση να ακούμε αυτούς που κατακρίνουν τους άλλους. Εάν ευχάριστα
ακούμε αυτούς που διαβάλλουν, κατηγορούν, συκοφαντούν τους άλλους, είμαστε
ένοχοι της αμαρτίας του καταλαλούντος.
Η κατάκριση είναι δαιμονική κατάσταση. Ο πρώτος που έπεσε στο
αμάρτημα αυτό είναι ο διάβολος. Ο διάβολος κατέκρινε και διέβαλε το Θεό στους
πρωτοπλάστους και εν συνεχεία έγινε δάσκαλος της κατακρίσεως και στους
ανθρώπους.
Συνήθως η κατάκριση γίνεται απόντος του προσώπου που
κατακρίνεται. «Και γαρ εκάθησαν άρχοντες και κατ’ εμού κατελάλουν», λέγει ο
Δαυίδ. Εκάθησαν άρχοντες και τον κατέκριναν. Πράγματι στην Παλαιά Διαθήκη
διαβάζουμε ότι ο Σαούλ, ο Αβενήρ και ο Αχιτόφελ λοιδορούσαν τον Δαυίδ. Αλλά ο
στίχος αυτός βρίσκει εφαρμογή και στον Χριστό. Οι γραμματείς, ο Άννας και ο
Καϊάφας μυστικά συνεδρίαζαν, Τον κατηγορούσαν και απεφάσισαν να Τον σκοτώσουν.
Ο Ιησούς ήταν στον κήπο και μιλούσε για τον Θεό και εκείνοι μυστικά τον
κατέκριναν. Γι’ αυτό και ο υμνογράφος χρησιμοποιεί τα λόγια: «δος αυτοίς Κύριε
κατά τα έργα αυτών ότι κενά κατά σου εμελέτησαν».
Αυτή η αμαρτία φανερώνει έλλειψη αγάπης. Εάν αγαπούσαμε τον
πλησίον μας, θα τον σκεπάζαμε· «η αγάπη πάντα στέγει», λέγει ο απόστολος
Παύλος. Επίσης η κατάκριση είναι μία κατάσταση που μας κάνει να βλέπουμε τα
αμαρτήματα των άλλων, ενώ προσποιούμαστε πως αγνοούμε τα αμαρτήματα τα δικά
μας. Πάντοτε δικαιώνουμε τον εαυτό μας, ενώ συνήθως πάντοτε βλέπουμε ελαττώματα
στους άλλους. Καλύτερα να τρώγει κανείς κρέας και να πίνει αίμα παρά να
κατεσθίει «εν καταλαλιά σάρκας αδελφών», δηλαδή να τρώγει τις σάρκες του
αδελφού του και να δαγκώνει την ψυχή του με την καταλαλιά, λέγει ο άγιος
Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο όλοι οι άνθρωποι, χωρίς να έχουν
καμία εξουσία ή αρμοδιότητα, να κρίνουν τους αμαρτάνοντες με τα λόγια και την
συνείδησή τους. Η καταδίκη των ανθρώπων ανήκει στην αρμοδιότητα του Θεού. Εμείς
όταν καταδικάζουμε έναν άνθρωπο είναι σαν να σφετεριζόμαστε δικαιώματα του
Θεού. «Συ τίς ει ο κρίνων αλλότριον οικέτην;» λέγει ο απόστολος Παύλος. Του
Θεού είναι αρμοδιότητα να σώσει ή να καταδικάσει κάποιον για την ζωή του. Εμείς
οι άνθρωποι οφείλουμε να εφαρμόζουμε το: «οράν τα εμά πταίσματα και μη
κατακρίνειν τον αδελφόν μου».
Η κατάκριση γίνεται κώλυμα στην πνευματική μας ζωή. Πολλές φορές,
όταν την ημέρα κατακρίνουμε κάποιον και μάλιστα άδικα, το βράδυ
δυσκολευόμαστε στην προσευχή. Όλες εκείνες οι λοιδορίες, οι κατακρίσεις, οι
εικόνες, οι διαλογισμοί, η οργή κ.τ.λ. παρουσιάζονται κατά την ώρα της
προσευχής και μολύνουν την ψυχή μας. Ο διάβολος, επειδή ξέρει ότι από την
προσευχή ωφελούμαστε πολύ, εκείνη την ώρα βάζει τα πιο ισχυρά εμπόδια. Και η
κατάκριση είναι από τα πιο μεγάλα του όπλα. Μολύνει αφάνταστα την ψυχή μας.
Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος λέγει ότι εξ αιτίας της κατακρίσεως
επιτρέπει ο Θεός πολλούς πειρασμούς στη ζωή μας. Δηλαδή ενδέχεται, για
παράδειγμα, οι σαρκικοί πειρασμοί που προσβάλλουν κάποιον άνθρωπο να είναι
αποτέλεσμα κατακρίσεως. Επειδή υπερηφανευτήκαμε απέναντι στους αδελφούς μας,
επιτρέπει ο Θεός να πέσουμε σε σαρκικό πειρασμό, ώστε να ταπεινωθούμε, να δούμε
τη μηδαμηνότητά μας και έτσι να παύσουμε να ασχολούμαστε με τους άλλους.
Τί πρέπει να κάνουμε όμως όταν οι άλλοι μάς
κατακρίνουν;
Εδώ θα ήθελα να παραθέσω μια γνώμη του Χρυσοστόμου. Λέγει ο Άγιος
ότι, όταν ζούμε μέσα στην αμαρτία, έστω κι αν κανένας δεν μας κατακρίνει ή μας
κατηγορεί, είμαστε οι αθλιότεροι απ’ όλους τους ανθρώπους. Ενώ αντίθετα όταν
επιμελούμαστε την αρετή «καν η οικουμένη λέγη κακώς», έστω και αν ολόκληρη η
οικουμένη μας κατηγορεί, τότε είμαστε «ζηλωτότεροι πάντων», πιο ζηλευτοί απ’
όλους.
Δεν πρέπει συνεπώς να προσέχουμε τις κατηγορίες των καταλάλων,
αλλά την αρετή της δικής μας ζωής.
Μητροπ. Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Ιωήλ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)