Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεόν! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΔΕΚΑΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

(4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2024)

«Ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ

προφῆται κρέμανται» (Ματθ. ΚΒ΄ 40). 

Μεγάλη ἐντολή!

«Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ;» Τοῦτο τὸ ἁπλούστατον ἐρώτημα, θέτει εἰς τὸν Κύριον καὶ Διδάσκαλον, κάποιος νομικός, ὅστις, ὅμως, ἐρωτᾷ, μὲ … πειρακτικὴν διάθεσιν! Ἴσως γνωρίζει τὴν ἀπάντησιν, ἴσως νομίζει ὅτι θὰ φέρῃ εἰς δύσκολον θέσιν τὸν Κύριον, ἴσως κινεῖται … «ὠθούμενος» ὑπὸ τῶν Γραμματέων καὶ Φαρισαίων; Ὁ Κύριος, ὅμως, ἐνῶ γνωρίζει τὴν πειρακτικὴν διάθεσιν τοῦ ἐρωτῶντος νομικοῦ, διακρίνει ὅτι θὰ πρέπῃ ἵνα τοῦ ἀπαντήσῃ! «Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἔφη αὐτῷ· ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου. Αὕτη ἐστὶ πρώτη καὶ μεγάλη ἐντολή» (Ματθ. ΚΒ΄ 37-38)! Ὣς, μάλιστα, μᾶς πληροφορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος, … τὴν ἀπάντησίν Του ὁ Διδάσκαλος τὴν δίδει, ἀπευθυνόμενος εἰς ἅπαντα τὸν Ἰσραηλιτικὸν λαόν! «Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπεκρίθη αὐτῷ ὅτι πρώτη πάντων ἐντολή· ἄκουε, Ἰσραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι· καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου. Αὕτη πρώτη ἐντολή» (Μάρκ. ΙΒ΄ 29-30).

Πλησίον, ὅμως, ταύτης τῆς πρώτης καὶ μεγάλης ἐντολῆς, ὁ Ἰησοῦς προσθέτει καὶ … δευτέραν, «ὁμοία αὐτῇ»! Ἡ δευτέρα δὲ αὕτη, ἀφορᾷ τὴν ἀγάπην μας πρὸς τὸν πλησίον! Αὕτη, παρ’ ὅτι εἶναι δευτέρα καὶ ἕπεται τῆς πρώτης, ἐν τούτοις ὁ Ραββὶ τὴν θεωρεῖ ἰσόκυρον καὶ ὁμοίαν μὲ τὴν πρώτην! «Δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν»! Προσθέτει δὲ ἐπὶ πλέον, ὅτι αὖται αἱ δύο ἐντολαί, ἀποτελοῦσι τὸ θεμέλιον καὶ τὴν βᾶσιν, ἐπὶ τῶν ὁποίων … «ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται»!

 

Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεόν!

Πολλοὶ διατείνονται ὅτι τὴν ἔχουσι καὶ τὴν βιοῦσι …! Εἶναι εὔκολον νὰ τὸ λέγῃς τοῦτο …! Τὸ λέγεις, χωρὶς νὰ δύναται κάποιος νὰ σὲ διαψεύσῃ! Χωρὶς νὰ δύναται ἵνα ἐρευνήσῃ τὰ … κρυπτὰ τῆς καρδίας σου! Ἄλλωστε, ἡ τοιαύτη ἀγάπη εἶναι ἰδιωτικὴ καὶ διαπροσωπική! Μόνον ὁ «γινώσκων καρδίας καὶ νεφρούς», ὁ Κύριος Ἰησοῦς, ὁ Ἀληθινὸς Θεός, δύναται ἵνα διαπιστώσῃ τὴν ἀλήθειαν περὶ τούτου! Αὕτη ὑπάρχει μεταξὺ σοῦ καὶ τοῦ Θεοῦ, καὶ οὐδεὶς δύναται ἵνα εἰσέλθῃ εἰς ταύτην τὴν … σχέσιν, καὶ διευκρινίσῃ τὴν ὀρθότητά της! Ὅμως, ἂς μᾶς ἐπιτραπῇ ἵνα ἐρωτήσωμεν τοὺς … τοιούτους ἀγαπῶντας τὸν Θεόν! Ἐμελέτησαν, ἆραγε, πῶς ὁ Κύριος ζητεῖ τὴν τοιαύτην ἀγάπην; Γνωρίζουν, ἆραγε, ὅτι δὲν χωρεῖ εἰς τοιαύτην ἀγάπην συναισθηματισμὸς καὶ … ἄλλαι «κινήσεις» αἵτινες καὶ χαρακτηρίζουσι τὴν ἀγάπην μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων; Ὁ Ἴδιος, ὅταν ἐκάλεσε τοὺς μαθητάς Του καὶ τοὺς ἔδωσε τὰς πρώτας συμβουλάς Του, … εἶπεν: «Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος· καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος» (Ματθ. Ι΄ 37)! Εἶπεν, ἐπίσης, ὀλίγον πρὸ τοῦ Πάθους Του: «Ἐὰν ἀγαπᾶτέ με, τὰς ἐντολὰς τὰς ἐμὰς τηρήσατε»!

Νομίζω, ὅτι οὗτοι οἱ δύο καὶ μόνοι λόγοι, ἀρκοῦσιν ἵνα διαπιστώσωμεν ἕκαστος ἐξ ἡμῶν, ὅτι ἡ, πρὸς τὸν Θεόν, ἀγάπη, δὲν εἶναι … αἴσθημα καὶ συναίσθημα, ἀλλὰ ἀγὼν καὶ πόνος καὶ θυσία! Οὕτως ἠγάπησαν τὸν Κύριον ἅπαντες οἱ Ἅγιοι!

Ἀγάπη διὰ τῶν ἔργων, καὶ τῆς ὑπομονῆς, καὶ τοῦ κόπου, καὶ τοῦ πόνου, καὶ τοῦ ἱδρῶτος, καὶ τοῦ αἵματος! Ἀγάπη διὰ τῆς ὁμολογίας καὶ τῆς παρρησίας! Τοιαύτην ἀγάπην ἀπήτησεν ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος καὶ Θεὸς ἡμῶν! «Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς· ὅστις δ᾿ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτὸν κἀγὼ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς» (Ματθ. Ι΄ 32-33)! Διὰ νὰ μᾶς δώσῃ δὲ ἀκόμη ἐντονώτερον ἵνα καταλάβωμεν, ὅτι εἰς τὴν Κρίσιν τῆς δευτέρας παρουσίας Του, δὲν θὰ ὑπάρξουν προσωποληψίαι καὶ ἰδιαίτεροι γνωριμίαι, ἐτόνισεν: «Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε Κύριε, εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾿ ὁ ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς» (Ματθ. Ζ΄ 21)!

Διὰ νὰ «κόψῃ» δὲ τὴν «αἰσιόδοξον» διάθεσιν κάποιων οἵτινες προσδίδουσιν εἰς τὸν Θεόν, γνωριμίας καὶ «ἀγάπας» κοσμικὰς καὶ ἀνεπιτρέπτους, ὁ Διδάσκαλος ὑπεγράμμισεν: «Πολλοὶ ἐροῦσί μοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ· Κύριε Κύριε, οὐ τῷ σῷ ὀνόματι προεφητεύσαμεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δαιμόνια ἐξεβάλομεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν; Καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς· ἀποχωρεῖτε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν» (Ματθ. Ζ΄ 22-23)!

 

«Δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ».

Ὅμως, πέραν τῆς, πρὸς τὸν Κύριον, ἀγάπης, ὁ Ἰησοῦς ἐτόνισε καὶ τὴν πρὸς τὸν πλησίον τοιαύτην! Ἐξίσωσε δέ, μάλιστα, ταύτην πρὸς τήν, πρὸς τὸν Θεόν! «Δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν»! Τὴν δευτέραν ταύτην ἀγάπην, ἐλάχιστοι θὰ ἠδύναντο ἵνα παρρησιασθῶσι ὅτι τὴν ἔχουσι! Λέγομεν ὅτι ἀγαπῶμεν τὸν συνάνθρωπον, ἀλλὰ «ἀγαπῶμεν» τοῦτον, … ὅσον θέλομεν καὶ ὥς θέλομεν! Ἐκεῖνο τὸ … «ὡς σεαυτόν», παραμένει ἀπραγματοποίητον! Πόσοι θὰ ἠδύναντο ἵνα καυχηθῶσι διὰ τὴν … τοιαύτην ἀγάπην; Θὰ ἐτόλμων δὲ ἵνα ἰσχυρισθῶ, ὅτι τὴν τοιαύτην θυσιαστικὴν ἀγάπην, δὲν τὴν συναντῶμεν ἀκόμη καὶ ἐκεῖ, ποὺ κάποτε ἐθεωρεῖτο αὐτονόητος˙ δηλαδὴ εἰς τοὺς γονεῖς!

Ταύτην, ὅμως, θὰ ζητήσῃ ὁ Θεῖος Δικαστής, κατὰ τὴν Παγκόσμιον κρίσιν! «Ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με» (Ματθ. ΚΕ΄ 42-43)! Ἅπασαι αὕται αἱ καθημεριναὶ σκηναὶ καὶ «εἰκόνες» ἅτινας παρουσιάζει ὁ Κύριος εἰς τοῦτον τὸν λόγον Του, καθὼς καὶ τὸ γεγονὸς τοῦ ὅτι παρουσιάζεται ὁ Ἴδιος, ὡς περιθωριοποιημένος καὶ παρηγκωνισμένος, … καταδεικνύει, ἀφ’ ἑνὸς τὴν ἰσότητα τῆς πρώτης καὶ τῆς δευτέρας, καὶ ἀφ’ ἑτέρου τὸ … ὕψος τοῦ … «ὡς σεαυτόν»!

Ἀνελογίσθημεν, ἆραγε, ποτέ, πόσην ἀγάπην θυσιαστικὴν δεικνύομεν εἰς ἑαυτούς, καὶ πόσον ὀλιγωτέραν καὶ εὐτελεστέραν καὶ ἴσως ἐπιφανειακὴν καὶ ὑποκριτικήν δεικνύομεν πρὸς τὸν πλησίον; Ἴσως, τότε, θὰ κατανοούσαμεν, ὅτι … πόρρω ἀπέχομεν ἀπὸ τὴν Θείαν διδασκαλίαν καὶ … ἀπαίτησιν!

Εἴθε νὰ ἀγαπήσωμεν ὡς Ἐκεῖνος διδάσκει, διότι ἀντιθέτως, οὔτε τὴν μίαν, ἀλλ’ οὔτε καὶ τὴν ἄλλην θὰ δυνηθῶμεν ἵνα ἐφαρμόσωμεν, ὡς διδάσκῃ ὁ μαθητὴς τῆς Ἀγάπης: «Ἐάν τις εἴπῃ ὅτι ἀγαπῶ τὸν Θεόν, καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ μισῇ, ψεύστης ἐστίν· ὁ γὰρ μὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν ὃν ἐώρακε, τὸν Θεόν ὃν οὐχ ἑώρακε πῶς δύναται ἀγαπᾶν;» (Α΄ Ἰωάν. Δ΄ 20)!

 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

     Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν