Συμβουλαὶ πρὸς ἐπίσκοπον! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023)

«Σὺ δὲ νῆφε ἐν πᾶσι» (Β΄ Τιμόθ. Δ΄ 5).

 

Συμβουλαὶ πρὸς ἐπίσκοπον!

Τὸ νὰ συμβουλεύῃ τις κάποιον κατώτερον καὶ μικρότερον εἰς τὴν ἡλικίαν καὶ εἰς τὸ ἀξίωμα, εἶναι αὐτονόητον καὶ πρέπον, διότι οὗτος ὁ … «μικρὸς» καὶ ἀμαθής, ἐν πολλοῖς, ἔχει ἀνάγκην διδαχῆς καὶ παιδείας ἢ ἀκόμη καὶ ἐπιπλήξεως! Ἄπρεπον, ὅμως, καὶ προσβλητικόν, εἶναι ὅταν συμβαίνῃ τὸ ἀντίθετον! Ὅταν, δηλαδή, ὁ μαθητὴς … παριστᾷ τὸν διδάσκαλον καὶ ἐπιπλήττῃ … καὶ «κινῇ τὸν δάκτυλον» πρὸς τοῦτον! Ἀνοίκειον καὶ ἀνάρμοστον εἶναι, ὁ υἱὸς ἢ ἡ θυγάτηρ, ἵνα διδάσκωσι καὶ συμβουλεύωσι τοὺς γονεῖς των, ὁ οἷοσδήποτε ὑφιστάμενος, ἐλέγχων καὶ παρατηρῶν τὸν ἑαυτοῦ προϊστάμενον, ὁ διάκονος ἢ ὁ πρεσβύτερος, διδάσκων καὶ νουθετῶν τὸν ἐπίσκοπον κ.ο.κ.!

Ἐν προκειμένῳ, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, νουθετεῖ καὶ συμβουλεύει τὸν μαθητήν του, Ἀπόστολον Τιμόθεον Ἐπίσκοπον Ἐφέσου! Ἔχει κάθε δικαίωμα, ἀλλὰ καὶ ὑποχρέωσιν, διότι οὗτος ὁ Παῦλος «ἄνδρωσε» πνευματικῶς, τοῦτον τὸν μαθητήν του καὶ τὸν εἶχε … πιστὸν ἀκόλουθον εἰς πολλὰς ἐκ τῶν περιοδειῶν του! Εἶναι νεαρώτατος ὁ Τιμόθεος, καὶ διὰ τοῦτο εἶναι καὶ … ἄπειρος ὡς πρὸς τὴν ὑψίστην διακονίαν τῆς Ἀρχιερωσύνης ἥτις τοῦ ἀνατίθεται! Ὄχι δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλὰ καὶ θὰ πρέπῃ νὰ συνειδητοποιήσῃ ὅτι, ἡ ὑψίστη θέσις καὶ τὸ ἀξίωμα ὅπερ τοῦ ἀνετέθη, συνεπάγεται ἰδιαιτέραν σοβαρότητα καὶ κρισίμους ἀποφάσεις, καὶ ὡς πρὸς τὴν ἐπάνδρωσιν τῆς ἐπισκοπῆς του δι’ ἰδιαιτέρως πνευματικῶν προσώπων – προτύπων, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν δόξαν τῆς Ἐκκλησίας, ἥτις εὑρίσκεται ἀκόμη … «ἐν σπαργάνοις»! Πρέπει νὰ εἶναι ὁ ἴδιος ὑπόδειγμα διὰ τοὺς πιστούς, καὶ ἡ … διακονία του νὰ … διδάσκῃ! «Μηδείς σου τῆς νεότητος καταφρονείτω, ἀλλὰ τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πνεύματι, ἐν πίστει, ἐν ἁγνείᾳ. … Μὴ ἀμέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσματος, ὃ ἐδόθη σοι διὰ προφητείας μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου» (Α΄ Τιμ. Δ΄ 12-16)!

 

«Νῆφε ἐν πᾶσι»!

Ἐκ τῆς λέξεως … «νῆψις», προέρχεται ἡ προτροπὴ καὶ ὑπόδειξις τοῦ Ἀποστόλου! «Ἡ λέξις “νῆψις” προέρχεται ἐκ τοῦ “νήφω” , ποὺ σημαίνει ἀγρυπνῶ, φρουρῶ, ἐπισκοπῶ, παρατηρῶ, ἐπιβλέπω, παρακολουθῶ. Αὐτά ὅλα οἱ Πατέρες τὰ συνοψίζουν σὲ μία ἀδιάλειπτη προσοχὴ τοῦ νοός», κατὰ τὴν Ἐκκλησιαστικὴν καὶ πνευματικὴν ἑρμηνείαν τοῦ ὅρου! Ἄγρυπνος φύλαξ καὶ φρουρὸς καλεῖται ἵνα ἀναδειχθῇ, συνεπῶς, ὁ ἐπίσκοπος Ἐφέσου, Ἀπόστολος Τιμόθεος! Τοῦτο δὲ σημαίνει, ὅτι ἡ ἐπισκοπή του καί, κατὰ κυριολεξίαν, τὸ ποίμνιόν του, εἶναι πλέον … ἡ οἰκογένειά του! Εἶναι ὁ πνευματικὸς πατὴρ καὶ ὀφείλει, οὐχὶ μόνον ὡς ὁ κατὰ σάρκα πατήρ, ἀλλὰ ἀπείρως περισσότερον, ἵνα ἀνησυχῇ καὶ ἵνα ἀναλώνεται κατὰ κυριολεξίαν διὰ τὰ πνευματικά του τέκνα! Πρέπει νὰ τὰ προστατεύῃ ἀπὸ τοὺς νοητοὺς λύκους, - τοὺς δαίμονας καὶ τοὺς αἱρετικούς, οἵτινες ἀπειλοῦσι τὰς ψυχάς των, καί, ὡς οἱ κατὰ σάρκα γονεῖς, ἵνα θυσιάζῃ ἑαυτὸν ὑπὲρ τῶν λογικῶν του προβάτων! Ὀφείλει νὰ εἶναι ὁ, «ἐπὶ τὴν λυχνίαν, λύχνος», ἵνα φωτίζῃ καὶ καθοδηγῇ τοὺς εἰς αὐτὸν ἐμπεπιστευμένους ὑπὸ τοῦ Κυρίου! Ἐάν, ἕκαστος ἐκ τῶν χριστιανῶν ὀφείλῃ νὰ εἶναι ἡ … «πόλις, ἡ ἐπάνω ὄρους κειμένη, ἥτις οὐ δύναται κρυβῆναι», πολλῷ μᾶλλον … ὁ ἐπίσκοπος, ὅστις εὑρίσκεται ἀνὰ πᾶσαν στιγμήν, εἰς τὸ «μικροσκόπιον» τῶν ποιμενομένων!

Κυρίως, ὅμως, καὶ πρωτίστως, ὁ «ποιμὴν» ὀφείλει ἵνα προστατεύῃ τὰ πνευματικὰ αὐτοῦ τέκνα, διὰ τῶν ἀόκνων προσευχῶν του καὶ τῶν νυχθημέρων ἀναφορῶν του ἐπὶ τῆς Ἁγίας ἀναφορᾶς …! Αἱ προσευχαί, μάλιστα δὲ ἐκεῖναι αἵτινες γίνονται συνειδητῶς καὶ ἀπὸ καρδίας, εἶναι αἱ … ἀποτελεσματικαί! Ἐκεῖναι αἱ προσευχαὶ αἵτινες γίνονται μὲ πόνον καὶ ἀνησυχίαν, μὲ ἀγάπην καὶ ὀδύνην, εἶναι αἱ … «γλυκαίνουσαι» τὰς ψυχὰς τῶν εὐχομένων, καὶ προσφέρουσαι εἰς τοὺς … «ὑπὲρ ὧν» ἀναφέρονται, ἀνάπαυσιν καὶ παρρηγορίαν!

 

Ἡ ποιμαντικὴ … ἀνησυχία!

Ἂς μὴν θεωρηθῇ, φίλοι μου ἀναγνῶσται, ὅτι ἀπὸ τῆς θέσεως ταύτης καὶ μέσῳ τοῦ παρόντος, ὑπερβαίνω … «τὰ ἐσκαμμένα»! Ἂς μὴν παρερμηνεύσῃ τις τὴν πρόθεσίν μου, ἥτις … μόνον ἀνησυχίαν καὶ ἀγωνίαν περιβάλλεται! Οὐδεμία πρόθεσις ἐκ μέρους μου, ἵνα παραστήσω τὸν διδάσκαλον πρὸς τοὺς … ὄντως διδασκάλους καὶ ποιμένας, οἵτινες κατηξιώθησαν ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὴν καιρίαν ταύτην θέσιν! Τοὺς ἀναγνωρίζομεν καὶ τοὺς ἀποδεχόμεθα, πλὴν ὅμως, θεωροῦμεν ὅτι δὲν δικαιούμεθα ἵνα … ἐφησυχάζωμεν! Ἄλλωστε, πέραν τῶν ἐπισκόπων – ποιμένων, ποιμένες ὑπάρχουσι πολλοί, εἴτε ἐφημέριοι ποιμαίνοντες τὰς ἑαυτῶν ἐνορίας, ἀλλὰ καὶ καθηγούμενοι καὶ ἀρχιμανδρῖται, … πολὺ δὲ περισσότερον, πνευματικοὶ πατέρες, οἵτινες καὶ φέρουσι τὴν μεγαλυτέραν εὐθύνην διὰ τὰς ψυχὰς τῶν πνευματικῶν των τέκνων!

«Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· ἰδοὺ ἐγὼ ἐπὶ τοὺς ποιμένας καὶ ἐκζητήσω τὰ πρόβατά μου ἐκ τῶν χειρῶν αὐτῶν καὶ ἀποστρέψω αὐτοὺς τοῦ μὴ ποιμαίνειν τὰ πρόβατά μου, καὶ οὐ βοσκήσουσιν ἔτι οἱ ποιμένες αὐτά· καὶ ἐξελοῦμαι τὰ πρόβατά μου ἐκ τοῦ στόματος αὐτῶν. καὶ οὐκ ἔσονται αὐτοῖς ἔτι εἰς κατάβρωμα. διότι τάδε λέγει Κύριος Κύριος· ἰδοὺ ἐγὼ ἐκζητήσω τὰ πρόβατά μου καὶ ἐπισκέψομαι αὐτά» (Ἰεζεκ. ΛΔ΄ 10-11)! Οἱ Ἁγιογραφικοὶ οὗτοι λόγοι, οὕστινας προεφήτευσεν ὁ Κύριος διὰ τοῦ προφήτου του Ἰεζεκιήλ, εἶναι, θὰ ἐλέγωμεν, κατ’ ἐξοχὴν ἀφυπνιστικοί, καὶ «μαρτυροῦσι», τὸ ὕψος τῆς εὐθύνης ποὺ φέρει ὁ ποιμήν, ἔναντι τοῦ λογικοῦ του ποιμνίου! Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ λόγοι, ἀφ’ ἑνὸς παρρηγορητικοί, ἀλλὰ καὶ ἀφ’ ἑτέρου ἀπειλητικοί, οἵτινες θὰ πρέπῃ νὰ κρατοῦσιν ἡμᾶς τοὺς … ποιμένας, εἰς διαρκῆ ἐγρήγορσιν! Τὰ «πρόβατα» τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ, μᾶς ἐδόθησαν ὑπ’ Αὐτοῦ τούτου τοῦ Ἀρχιποίμενος, οὐχὶ δι’ οἵανδήποτε ἐκμετάλευσιν, ἀλλὰ διὰ νὰ τὰ ὁδηγήσωμεν εἰς … ὁδοὺς σωτηρίας!

Ὅμως, ἀπαιτεῖται ἐν προκειμένῳ, ἵνα τονίσωμεν καὶ ὑπογραμμίσωμεν … καὶ τὰς ὑποχρεώσεις τῶν «λογικῶν προβάτων»! Ναί! Δὲν θὰ κριθῇ μόνον ὁ ποιμὴν διὰ τὸ ἐνδιαφέρον του, ἢ τὴν ἀδιαφορίαν του, ἀντιστοίχως, διὰ τὸ ποίμνιόν του, ἀλλὰ καὶ … τὰ πρόβατα! Ἔχουσι καὶ ταῦτα … εὐθύνην διὰ τὴν διαποίμανσίν των! Ἐφ’ ὅσον ὁ πνευματικός των πατήρ, «κινεῖται» εὐαρέστως καὶ συνεπῶς, ἔναντι τῆς ὑψίστης διακονίας του, … ἡ σωτηρία τοῦ ποιμνίου, εἶναι ἀποκλειστικὴ ὑπόθεσις τῶν ἰδίων τῶν ποιμενομένων! Ὀφείλουσι καὶ ταῦτα τὰ πνευματικὰ τέκνα, πρωτίστως ἵνα ὑπακούουσι εἰς τοὺς «πατέρας» των καὶ σέβωνται τούτους καὶ ἀναθέτωσι τὴν πνευματικήν των μέριμναν καὶ καθοδήγησιν εἰς τὰς τιμίας αὐτῶν χεῖρας! Μόνον οὕτω θὰ ὑπάρξῃ ἡ … εὔρυθμος καὶ ἰδανικὴ συνεργασία, καὶ ἀσφαλῶς … τὸ σωτηριῶδες ἀποτέλεσμα τῆς σωτηρίας καὶ τούτων, ἀλλὰ καὶ τῶν ποιμένων!

 

                                                                                                Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν