Τὸ καλὸν καὶ τὸ κακόν! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΚΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ (ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ) 16 ΙΟΥΛΙΟΥ 2023 

«καλῶν ἔργων προΐστασθαι» (Τίτ. Γ΄ 14).

 

Τὸ καλὸν καὶ τὸ κακόν!

Ἀφ’ ἧς στιγμῆς ποὺ ὁ Κύριος καὶ Θεός, ἐδημιούργησε τὸ κατ’ ἐξοχὴν κτῖσμά Του, τὸν ἄνθρωπον, … ἔδωκεν εἰς τοῦτον, τὴν τελείαν καὶ ἰδανικὴν κατάστασιν! Μίαν κατάστασιν, κατὰ τὴν ὁποίαν, θὰ ἠδύνατο οὗτος νὰ ζῇ πλησίον τοῦ Θεοῦ - Δημιουργοῦ του καὶ ὁ Κύριος νὰ ἔρχεται πρὸς τὸν ἄνθρωπον καὶ νὰ ἐπιβλέπῃ τοῦτον! Μίαν κατάστασιν ἀναμαρτησίας καὶ τελειότητος …! Μίαν κατάστασιν, «οἰκειότητος» καὶ «συνοικήσεως», Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου! Τοῦτο βεβαίως, κατὰ κυριολεξίαν, εἶναι ἀσφαλῶς μία λεκτικὴ ὑπερβολή, - διὰ τοῦτο ἄλλωστε, καὶ ἐθέσαμεν τοὺς συγκεκριμμένους ὅρους, ἐντὸς εἰσαγωγικῶν, - ὅμως, προσπαθῶμεν ἵνα ἐκφράσωμεν τὴν τελείαν κατάστασιν τῶν πρώτων ἐκείνων ἀνθρώπων, πρὸ τῆς πτώσεώς των!

Ἀπ’ ἐκείνην τὴν πρώτην στιγμὴν τῆς δημιουργίας του, ὁ Πανάγαθος Θεός, δίδει εἰς τοῦτο τὸ ἔξοχον πλᾶσμα Του, τὴν γνῶσιν τοῦ … καλοῦ καὶ τοῦ κακοῦ, ὄχι βεβαίως … ἐμπειρικῶς, ἀλλὰ ἐνημερωτικῶς! «Καὶ ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς τῷ ᾿Αδὰμ λέγων· ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ, ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε» (Γέν. Β΄ 16-17)! Διὰ ταύτης τῆς ἐντολῆς, ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει ὅτι, πέραν τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ ἁγίου, ὑπάρχει καὶ τὸ κακὸν καὶ τὸ ἔκνομον, - εἶναι δὲ τοῦτο προσιτὸν εἰς τοῦτον, καὶ δύναται, ἐὰν θέλῃ … ἵνα τὸ ἐπιλέξῃ καὶ τὸ πράξῃ, μὲ τὰς ἀναλόγους ἀσφαλῶς συνεπείας! – καὶ ὁ Δημιουργὸς καὶ Πατήρ του τὸν καθιστᾷ ἐνήμερον καὶ ἐπιφυλακτικόν!

Δυστυχῶς, ἡ ἐπιλογὴ τοῦ ἀνθρώπου ἵνα πράξῃ τὴν ἁμαρτίαν καὶ παραβῇ τὴν Θείαν ἐντολήν, εἶχε τὰς γνωστὰς θλιβερὰς συνεπείας, οὐχὶ μόνον διὰ τοὺς δύο ἐκείνους πρωτοπλάστους, ἀλλὰ καὶ δι’ ἅπαν τὸ ἀνθρώπινον γένος! Ἔκτοτε, τὸ κακὸν καὶ ἡ ἁμαρτία εἰσῆλθον εἰς τὸν ἄνθρωπον καὶ ἔγιναν … οἱ δύο «δυνᾶσται» αὐτοῦ! Ἀπεμάκρυναν ὁλοτελῶς τοῦτον (τὸν ἄνθρωπον) ἐκ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ καὶ ἔκαμαν τοῦτον … δοῦλον καὶ ἐργάτην τῆς ἀνομίας! Τὸ καλὸν καὶ ἡ ἀρετή, ὑπῆρχον εἰς τὴν ζωήν του ὡς … δυνατότητες, ἀλλ’ ἐκυριάρχει τὸ κακόν! Ἐνῶ, πρὸ τῆς πτώσεώς του, ἡ ἀρετὴ καὶ τὸ καλὸν ἐκυριάρχουν … «ἐν τοῖς μέλεσιν αὐτῶν», μετὰ τὴν ἁμαρτίαν, κυριαρχεῖ καὶ ἐπιβάλλεται τὸ κακόν!

 

Ὁ Κύριος, … ἀποκαθιστᾷ τὴν τάξιν, διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεώς Του!

Διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸ κακὸν νικᾶται καὶ περιορίζεται, καὶ ὁ διάβολος ἀρχίζει νὰ … «χάνῃ ἔδαφος» καὶ νὰ αἰσθάνεται ὅτι … ἐπέρχεται ἡ συντριβή του! Τοῦτο τὸ ὁμολογεῖ κατ’ ἐπανάληψιν, ὅταν ἀναγκάζεται ὑπὸ τῆς Θείας δυνάμεως νὰ φυγαδεύεται καὶ νὰ ἐλευθερώνῃ τοὺς «ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων ὀχλουμένους»! «Τί ἐμοὶ καὶ σοί, Ἰησοῦ, υἱὲ τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου; δέομαί σου, μή με βασανίσῃς» (Λουκ. Η΄ 28), ἢ «τί ἡμῖν καὶ σοί, Ἰησοῦ υἱὲ τοῦ Θεοῦ; ἦλθες ὧδε πρὸ καιροῦ βασανίσαι ἡμᾶς;» (Ματθ. Η΄ 29)! Χαρακτηριστικὰ λόγια τὰ ὁποῖα καταδεικνύουσι τὴν καταρρέουσαν δαιμονικὴν δύναμιν καὶ ἐπήρρειαν!

Ὁ ἄνθρωπος, δύναται πλέον νὰ ἐλπίζῃ εἰς τὴν σωτηρίαν καὶ τὴν ἐπάνοδόν του εἰς τὸν Παράδεισον, ἀλλὰ … διὰ τῆς ἰδίας θελήσεως καὶ τῶν ἀγαθῶν ἔργων του! Βεβαίως, ὁ Κύριος καὶ Θεός, χαρίζει τὴν σωτηρίαν καὶ τὴν Οὐράνιον Βασιλείαν εἰς τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ καὶ ὁ ἄνθρωπος … «προσθέτει» εἰς τοῦτο τὸ ἔργον τῆς σωτηρίας του, διὰ τῆς θελήσεώς του καὶ τοῦ ἀγῶνός του! Ὁ Παράδεισος, … δὲν εἶναι πλέον «κεκλεισμένος» καὶ ἀπρόσιτος, ἀλλ’ ὁ ἀγὼν καὶ ἡ ἀγωνία τοῦ ἀγωνιζομένου ἀνθρώπου, θὰ πρέπῃ νὰ εἶναι συνεχὴς καὶ ἀδιάλειπτος!

Ὅταν, κάποια στιγμή, ἠρώτησε κάποιος τὸν Διδάσκαλον, … «Κύριε, εἰ ὀλίγοι οἱ σῳζόμενοι;», Οὗτος ὁ Κύριος ἀπήντησε διὰ τοιούτου τρόπου, ὥστε νὰ καταδείξῃ ἀκριβῶς … τὴν πάλην τὴν ὁποίαν πρέπει νὰ παλαίῃ οὗτος ὁ ἀγωνιστής, διὰ νὰ ἐπιτύχῃ τὴν σωτηρίαν του! «Ἀγωνίζεσθε εἰσελθεῖν διὰ τῆς στενῆς πύλης· ὅτι πολλοί, λέγω ὑμῖν, ζητήσουσιν εἰσελθεῖν καὶ οὐκ ἰσχύσουσιν» (Λουκ. ΙΓ΄ 23-24)! Συνεπῶς, τὰ καλὰ ἔργα, εἶναι ἀπολύτως ἀπαραίτητα διὰ τὴν σωτηρίαν ἡμῶν, καὶ ἐφ’ ὅσον εἶναι … δεδομένη ἡ θέλησις τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, – «ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄ Τιμ. Β΄ 4), - … θὰ ἔλεγον ὅτι ἡ σωτηρία μας εἶναι βεβαία!

 

Ποῖα εἶναι τὰ … καλὰ ἔργα;

Ἐὰν θὰ ἐπεδιώκαμεν ἵνα ἀπαριθμήσωμεν ταῦτα τὰ … καλὰ ἔργα, εἶναι βέβαιον ὅτι ἡ ἀπαρίθμησις αὕτη θὰ ἦτο … ἀδύνατος! Εἶναι ἀναρίθμητα, … ὡς ἐπίσης ἀναρίθμητα εἶναι καὶ τὰ κακά! Ἐὰν προσέξωμεν εἰς τὴν διδασκαλίαν τοῦ Κυρίου μας, καθὼς καὶ εἰς τὴν βιωματικὴν ἐμπειρίαν τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, θὰ διαπιστώσωμεν ὅτι … τὸ καλὸν ἀπορρέει ἐκ τοῦ Ἀπείρου Θεοῦ! Συνεπῶς εἶναι καὶ τοῦτο, ἄπειρον! Ἄπειρον καὶ εἰς τὸ … μέγεθος, ἀλλ’ ἄπειρον καὶ εἰς τὰς κινήσεις καὶ τὰς ἐκφάνσεις!

Ὅμως, ἅπαντα ταῦτα τὰ καλὰ ἔργα, θὰ ἠδυνάμεθα ἵνα τὰ συνοψίσωμεν εἰς ἓν ἢ δύο, τὰ ὁποῖα καὶ θὰ ἐχαρακτηρίζαμεν ὡς … θεμέλια ἁπάντων τούτων! Διὰ νὰ γίνωμεν δὲ σαφέστεροι, θὰ εἴπωμεν ὅτι … τὸ καλὸν δὲν εἶναι … πρᾶξις, ἀλλὰ κίνησις καρδίας! «Τὸ καλὸν πρέπει νὰ ἐνεργῇται καὶ καλῶς διὰ νὰ εἶναι καλόν»! Ὁ φαρισαῖος προσεύχεται, ἀλλὰ δὲν γίνεται δεκτὴ ἡ προσευχή του! «Νηστεύει, οὗτος, δὶς τοῦ σαββάτου καὶ ἀποδεκατεῖ πάντα ὅσα κτᾶται» (Λουκ. ΙΗ΄ 9-14), ἀλλὰ ἅπας ὁ κόπος αὐτοῦ, δὲν καταμετρᾶται ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, διότι πάντα ταῦτα τὰ πράττει κατὰ λανθασμένο καὶ ἁμαρτωλὸ τρόπο! Ὁ ληστὴς ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ, … οὐδὲν καλὸν ἐποίησεν˙ ὡμολόγησεν ὅμως, καὶ ἐπίστευσε καὶ ἐσώθῃ! Ταῦτα, ἀδελφοί μου ἀναγνῶσται, μᾶς διδάσκουν, ὅτι τὰ καλὰ ἔργα περὶ τῶν ὁποίων ὁμιλεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, εἶναι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα … συντίθενται ἐκ … «πίστεως καὶ ἔργων»!

«Πολλοὶ ἐροῦσί μοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ· Κύριε Κύριε, οὐ τῷ σῷ ὀνόματι προεφητεύσαμεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δαιμόνια ἐξεβάλομεν, καὶ τῷ σῷ ὀνόματι δυνάμεις πολλὰς ἐποιήσαμεν; Καὶ τότε ὁμολογήσω αὐτοῖς ὅτι οὐδέποτε ἔγνων ὑμᾶς· ἀποχωρεῖτε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ ἐργαζόμενοι τὴν ἀνομίαν» (Ματθ. Ζ΄ 22-23)! Ὁ Θεῖος οὗτος Λόγος, καταδεικνύει σαφέστατα,  καὶ ἐπιβεβαιώνει τὰ ὅσα προανεφέραμεν! Ναί, νὰ ἐργαζώμεθα τὸ καλόν, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐμπιστευώμεθα καὶ λατρεύωμεν τὸν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτὴν ἡμῶν, διὰ νὰ τύχωμεν «τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν τῆς ἀπολαύσεως»! Ἀμήν!

 

      Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν