Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2020

Ποιος είναι ο Πλησίον; - π. Τιμοθέου Παπασταύρου



ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΓΔΟΗ ΛΟΥΚΑ (15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2020)
«ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον» (Λουκ. Ι΄ 34) 

Ὁ καλὸς Σαμαρείτης. 

Μίαν, ἐξόχως, διδακτικὴν παραβολὴν μᾶς διδάσκει διὰ τῆς σημερινῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς ὁ Διδάσκαλος. Μίαν παραβολὴν ἡ ὁποία ἑρμηνευομένη, ἐπισημαίνει πολλὰ καὶ σημαντικὰ στοιχεῖα, ἀφορῶντα εἰς τὴν σωτηρίαν ἡμῶν. Ἄλλωστε, οὗτος εἶναι καὶ ὁ ἀπώτερος σκοπὸς τῆς ὅλης Θείας Διδασκαλίας˙ δηλαδή, ὁ ἁγιασμὸς καὶ ἡ σωτηρία ἡμῶν. 
Ἂς ἴδωμεν ὅμως ἐν συντομίᾳ τὸ ἱστορικὸν τῆς ἐν λόγῳ παραβολῆς … «Ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ  Ἱερουσαλὴμ εἰς Ἱεριχώ, καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν»! Θῦμα ληστῶν, συνεπῶς, ἐκεῖνος ὁ ὁδοιπόρος ποὺ κατέβαινεν ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα πρὸς τὴν Ἱεριχώ! Τὸν κακοποίησαν ἕως θανάτου καὶ τὸν ἐλήστευσαν, καὶ τὸν ἐγκατέλειψαν «ἡμιθανῆ» ἐκεῖ εἰς τὴν ἄκρην τοῦ δρόμου. Συγκυριακῶς, συνέβη νὰ περάσουν ἀπὸ τὸ σημεῖον ἐκεῖνο, ἕνας ἱερεὺς καὶ ἕνας λευΐτης, ἀλλὰ μὴ δυνάμενοι νὰ βοηθήσουν, … «ἀντιπαρῆλθον». Κάποιος Σαμαρείτης, ὅμως, διερχόμενος καὶ οὗτος ἐκ τοῦ δρόμου ἐκείνου καὶ βλέπων τὸν ἑτοιμοθάνατον, … «ἐξέχασε» τὴν παραδοσιακὴν ἀντιπαλότητα καὶ ἔχθραν, μεταξὺ Ἰουδαίων καὶ Σαμαρειτῶν, «καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἐσπλαγχνίσθη»! Περιεποιήθη – προχείρως καὶ ὅσον τοῦ ἦτο δυνατόν, - τὸν τραυματία, καὶ … «ἐπιβιβάσας … αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ»! Ἔμεινε πλησίον του κατὰ τὴν νύκτα ἐκείνην, ἀνησυχῶν διὰ τὴν ὑγείαν του, καὶ τὸ πρωΐ, ἐξώφλησε τὴν νοσηλείαν τοῦ ἀσθενοῦς δίδοντας δύο δηνάρια εἰς τὸν Πανδοχέα! Τοῦ ἐπισημαίνει δε, ὅτι θὰ ἐπανέλθῃ διὰ νὰ ἀποπληρώσῃ, ὅσα ἐπὶ πλέον, ἐνδεχομένως, ἐδαπάνησεν ὁ πανδοχεύς διὰ τὴν θεραπείαν τοῦ νοσοῦντος! 

«τίς ἐστί μου πλησίον;» 

Ὁ Κύριος διδάσκει τὴν ὡς ἄνω παραβολήν, διότι, κάποιος νομικὸς τὸν ἐπλησίασεν καὶ «ἐκπειράζων αὐτόν», τοῦ θέτει ἐν πρώτοις τὴν ἀνησυχίαν του διὰ τὴν κληρονομίαν τῆς Αἰωνίου ζωῆς! Ἐν συνεχείᾳ δε, καὶ ἐνῶ ὁ Κύριος τοῦ ὑπέδειξεν ὡς μέσον, πρῶτόν μεν τὴν ὁλοκληρωτικὴν ἀφοσίωσιν καὶ ἀγάπην πρὸς τὸν Θεόν, καὶ δεύτερον, τήν, πρὸς τὸν πλησίον, τοιαύτην, ἐκεῖνος θέτει καὶ δεύτερον ἐρώτημα πρὸς τὸν Ἰησοῦν˙ «τίς ἐστί μου πλησίον;»! 
Πολλοὶ λόγοι ἔχουν ἐκφωνηθεῖ καὶ πολλὰ ἔχουν γραφεῖ διὰ τὰ ἐξαγόμενα διδάγματα ἐκ τούτου τοῦ Θείου Λόγου. Τὸ δὲ κεντρικὸν θέμα τῆς ἐν λόγῳ παραβολῆς, εἶναι ὁ, … ὄντως «πλησίον», δηλαδὴ ὁ καλὸς Σαμαρείτης. Εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος, ὄχι μόνον ἐπέβλεψεν ἐπὶ τὸν τραυματίαν, … ὄχι μόνον τὸν περιεποιήθη προχείρως καὶ ὅσον τοῦ ἦτο δυνατόν, … ὄχι μόνον - ἐπὶ πλέον,  – τὸν μετέφερεν εἰς τὸ πανδοχεῖον, «ἐπιβιβάσας … αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος», ἀλλὰ καὶ διενυκτέρευσε πλησίον αὐτοῦ, καὶ κατέβαλεν τὸ ἀντίτιμον τῆς νοσηλείας του, καὶ φεύγει, ἔχων τὸν νοῦν του καὶ τὴν καρδίαν του εἰς αὐτόν, ἀφοῦ ὑπόσχεται ὅτι θὰ ἐπανέλθῃ … 
Οὗτος ὁ «πλησίον», ὡς ἀντιλαμβάνεται καὶ ὁ ἔσχατος ἀναγνώστης, εἶναι ὁ … εἰκονίζων τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὅστις ἐπέβλεψε καὶ ἐπιβλέπει ἐπὶ τὴν ἀσθένειαν ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν, καὶ κατέβαλε καὶ καταβάλει, οὐχὶ μόνον δύο δηνάρια, ἀλλὰ «λῦτρον» διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν, τὰ δύο σωτήρια μυστήρια, τὴν ἱερὰν ἐξομολόγησιν καὶ τὴν Θείαν Εὐχαριστίαν. 

Τὸ «πανδοχεῖον». 

Θὰ ἐμμείνωμεν, ὅμως, εἰς τὸ «πανδοχεῖον» τὸ ὁποῖον ἀναφέρεται εἰς τὴν παραβολήν, διότι τοῦτο εἰς τὴν ἑρμηνείαν του, ἀποτελεῖ τὴν «πεμπτουσίαν» τῆς σωτηρίας ἡμῶν. Ὁ Σαμαρείτης, λοιπόν, φέρει τὸν τραυματία Ἰουδαῖον εἰς τὸ Πανδοχεῖον διὰ τὴν ἀποτελεσματικὴν καὶ τελείαν θεραπείαν του! Ὁ Κύριος ὁ ὁποῖος διδάσκει τὴν παραβολὴν καὶ ὁ ὁποῖος - ὡς ἤδη εἴπομεν - εἰκονίζεται ὡς ὁ «Καλὸς Σαμαρείτης», δὲν ὁλοκληρώνει τὴν θεραπείαν τοῦ ἀσθενοῦς, ὄχι διότι δὲν … δύναται, ἀλλὰ διὰ νὰ μᾶς δείξῃ, ὅτι, κατὰ ἰδικήν Του βούλησιν καὶ παραχώρησιν, ἔχει ἀφήσει τὴν σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου εἰς τὴν Ἁγίαν Του Ἐκκλησίαν! Ἔχει δὲ ἀκόμη μεγαλυτέραν σημασίαν τὸ γεγονός, ὅτι δεσμεύει καὶ ὑποχρεώνει – θὰ ἐλέγωμεν – τὸν «πανδοχέα», δηλαδὴ τὸν ἱερέα, νὰ μεριμνήσῃ διὰ τὴν σωτηρίαν τοῦ τραυματίου, ἀφ’ ἑνός μεν, δαπανῶν τὰ δύο δηνάρια τὰ ὁποῖα προσέφερεν ὁ Σαμαρείτης, ἀλλὰ καὶ ἀφ’ ἑτέρου … δαπανώμενος, ἀφοῦ … «ἐπιμελήθητι αὐτοῦ, καὶ ὅ,τι ἂν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι»! 
Τὴν σωτηρίαν ἡμῶν, συνεπῶς, μόνον μέσον τῆς Ἐκκλησίας δυνάμεθα νὰ εὕρωμεν. Ὅσον «καλὸς» καὶ «ἐνάρετος» καὶ «ἀθῶος» καὶ ἂν φαίνεται ὁ ἄνθρωπος, - βάσει τῆς Θείας Διδασκαλίας – δὲν δύναται νὰ κληρονομήσῃ τὴν Οὐράνιον Βασιλείαν, ἐὰν δὲν ἔχει τὴν … ἀπόλυτον ἐξάρτησίν του ἀπὸ τὴν Ἁγίαν Ἐκκλησίαν! Τοῦτο δε, διότι ἡ σωτηρία ἡμῶν δὲν ἐπιτυγχάνεται διὰ τῆς … ἀναμαρτησίας καὶ τῆς βιώσεως τῶν καλῶν ἔργων, ἀλλὰ διὰ τῶν σωστικῶν μέσων τὰ ὁποῖα μᾶς παρέχει ἡ … Ἁγία Μήτηρ ἡμῶν! Τὰ δύο ἐκεῖνα «δηνάρια», εἰκονίζουν, - κατ’ ἄλλους ἑρμηνευτάς, - τὸ Πανάγιον Σῶμα καὶ τὸ Πανακήρατον Αἷμα τοῦ Κυρίου μας, κατὰ τὴν γνώμην ἄλλων, … τὰ δύο, κατ’ ἐξοχήν, σωστικὰ μυστήρια, τὴν Θείαν Μετάνοιαν καὶ Ἐξομολόγησιν καὶ τὴν Θείαν Κοινωνίαν, κατὰ μίαν δε, τρίτην πατερικὴν ἐκδοχήν, ὅλας τὰς σωτηριώδεις ἐκείνας ἐνεργείας διὰ τῶν ὁποίων ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, ἐπεξεργάζεται καὶ ἐνεργεῖ τὴν σωτηρίαν ἡμῶν! Ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας – λέγει ὁ Ἱερὸς Ἅγιος Αὐγουστῖνος, - δὲν ὑπάρχει σωτηρία και, … δὲν δύναται νὰ καλῇ κάποιος τὸν Θεὸν … Πατέρα, ἐὰν δὲν ἔχει καὶ τὴν Ἐκκλησίαν … Μητέρα! Ἐμμένωμεν δε, εἰς τὴν δογματικὴν ταύτην θέσιν, διότι, ἐντόνως κυριαρχεῖ ἡ ἄποψις, ὅτι ἀρκεῖ εἰς τὸν ἄνθρωπον μία, σχετικῶς, καλὴ διαγωγή, - ἂν εἶναι δυνατόν!!! – καὶ δὲν ἀπαιτεῖται καμμία ἄλλη ἐπαφὴ μετὰ τῆς Ἐκκλησίας! Ἔχει δε, δυστυχῶς, συνδυασθεῖ εἰς τὴν κοινὴν ἀντίληψιν καὶ εἰς τοὺς … κακῶς πληροφορημένους, ὅτι Ἐκκλησία εἶναι … οἱ λειτουργοί της! Λάθος! Καὶ ὁ «πανδοχεύς», εἶναι καὶ αὐτός, μέλος τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἔχει καὶ αὐτός, τὴν ἰδίαν ἀνάγκην … Αὐτῆς, ὡς καὶ κάθε ἄλλος! Οὗτος - ἁπλῶς, εἶναι ὁ … ὑπεύθυνος, ὁ ὁποῖος καὶ θὰ … λογοδοτήσῃ δι’ ὅλους τοὺς καταφεύγοντας εἰς τὸ «πανδοχεῖον»! 

Ἂς μένωμεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν! 

Πολλάκις, θέλοντες νὰ δικαιολογήσωμεν τὴν ἀπομάκρυνσίν μας ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν, «καταφεύγωμεν» εἰς ἀληθεῖς ἢ καὶ ψευδεῖς … κατηγορίας κατὰ τῶν κληρικῶν! Δῆθεν ὅτι ἐκεῖνοι πταίουν διὰ τὴν ἰδικήν μας ἀποστασίαν …! Ὅταν ἔρχεται ὁ διανομεὺς τῆς ἀλληλογραφίας, δὲν μᾶς ἀπασχολεῖ διόλου – καὶ πολὺ σωστά! - ἡ προσωπική του ζωή! Μᾶς ἐνδιαφέρει μόνον ἡ ἐπιστολὴ ποὺ μᾶς ἀφορᾷ! Ἂς σκεφθῶμεν τοιουτοτρόπως, ἐν προκειμένῳ, καὶ ἂς παραβλέψωμεν τὰ ἐνδεχόμενα λάθη καὶ … πάθη τοῦ ἑκάστου κληρικοῦ, καὶ ἂς ἀναζητήσωμεν τὴν «ἐπιστολὴν» τοῦ Θεοῦ ποὺ ἀπευθύνεται εἰς ἡμᾶς  καὶ μᾶς ἀφορᾷ! Ἡ εὐθύνη εἶναι ἀποκλειστικῶς … προσωπική μας ὑπόθεσις! 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου 

     Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

Δεν υπάρχουν σχόλια: