Για όποιον έχει ακόμα την καλή θέληση, να ενημερωθεί για όσα συμβαίνουν στις ημέρες μας.

Δεν θα μπορούσε να περιγράψει κανείς καλύτερα από τον Γρηγόρη Πετράκο την κατάσταση την οποία  βιώνουμε σήμερα. Δες προσεκτικά το βίντεο για το οποίο έγινε χαμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Φανταστείτε...

 

Τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

 ΠΕΜΠΤΗ  ΚΥΡΙΑΚΗ  ΤΩΝ  ΝΗΣΤΕΙΩΝ  (18  ΑΠΡΙΛΙΟΥ  2021)

«Τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, … καθαριεῖ τὴν συνείδησιν 

ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων» (Ἑβρ. Θ΄ 14). 

Εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, ἀγαπητοί μου, βλέπομεν ὅτι διὰ τὰς ἁμαρτίας τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, ὁ Κύριος, προκειμένου νὰ παρακάμψῃ καὶ ἐξιλεώσῃ, νὰ ἀπαιτῇ … αἷμα! Διὰ τὰς μικρὰς καὶ καθημερινὰς ἁμαρτίας μέν, θὰ πρέπῃ νὰ χύνεται ἄφθονο τὸ αἷμα τῶν καθαρῶν ζώων (βοῶν, προβάτων, τράγων, αἱγῶν, περιστερῶν, τρυγόνων κ. ἄ.). Διὰ τὰς βαρυτέρας δὲ ἁμαρτίας καὶ ἐγκλήματα τῶν Ἑβραίων, θὰ ἔπρεπε καὶ πάλιν νὰ χύνεται … αἷμα, ἀλλὰ ἐν προκειμένῳ … αἷμα ἀνθρώπινον, τὸ αἷμα τῶν ἐνόχων! Τοῦτο, ὡς προείπωμεν, βλέπομεν κατ’ ἐπανάληψιν εἰς τὰς διηγήσεις τῆς ζωῆς τῶν Ἑβραίων καὶ μάλιστα εἰς τοιοῦτον βαθμὸν αὐστηρότητος, ὥστε ἡμεῖς οἱ ἀπολαμβάνοντες καὶ ζῶντες εἰς τὴν … ἄνεσιν τοῦ ἀπείρου Θείου ἐλέους τῆς Καινῆς Διαθήκης, νὰ μὴν δυνάμεθα νὰ κατανοήσωμεν τὴν τοιαύτην … «σκληρότητα», ἀλλὰ καὶ ἀκρίβειαν τῶν Θείων ἀπαιτήσεων τῆς, πρὸ Χριστοῦ, ἐποχῆς! 

Ὅταν ὁ Πανάγιος Θεός, ἀπεφάσισε νὰ ἔλθῃ καὶ ζήσῃ μετὰ τῶν ἀνθρώπων, εἶχε προδιαγεγραμμένον σχέδιον σωτηρίας διὰ τὸν πεπτωκότα ἄνθρωπον καὶ ἔκπτωτον τοῦ Παραδείσου. Τὸ σχέδιον δὲ τοῦτο, δὲν περιεῖχε μόνον τὰ θαύματα καὶ τὴν διδασκαλίαν τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Κυρίως καὶ πρωτίστως, περιεῖχε τὴν Σταύρωσιν καὶ τὸν βίαιον θάνατον Αὐτοῦ, προκειμένου, διὰ τοῦ ἰδίου αἵματός Του νὰ ἐκπλύνῃ τὰς ἁμαρτίας τῶν … πάντων ἀνθρώπων, ἕως τῆς συντελείας τῶν αἰώνων, καὶ ἐξαγοράσῃ ἡμᾶς ἐκ τῆς δουλείας τῆς ἁμαρτίας! Τοῦτο, ἄλλωστε, διακηρύττει κατ’ ἐπανάληψιν ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία, καὶ εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφήν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ὑμνολογίαν της … «Ἐξηγόρασας ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου τῷ Τιμίῳ Σου Αἵματι» (Ὑμνος Μ. Παρασκευῆς). 

Πέραν, ὅμως, τῆς «ἐξαγορᾶς» ἡμῶν ἐκ τῆς καταδυναστείας τοῦ θανάτου καὶ τῆς κολάσεως, ὁ Κύριός μας μᾶς προσφέρει τὴν δυνατότητα νὰ ἐπανέλθωμεν καὶ πάλιν εἰς τὸν τόπον ἀπὸ τὸν ὁποῖον μᾶς ἐξήγαγεν ἡ ἁμαρτία˙ εἰς τὸν Παράδεισον τῆς τρυφῆς! Μετὰ τὸ προπατορικὸν ἁμάρτημα, ὅλον τὸ ἀνθρώπινον γένος, ἔχασε τὴν οἵανδήποτε ἐπαφὴν μὲ τὸν Οὐράνιον τοῦτον Πνευματικὸν τόπον. Ἔχασε τὴν ἅμεσον ἐπαφὴν καὶ σχέσιν του μὲ τὸν Δημιουργόν του καὶ εἶχε μόνο τὴν διαρκῆ ἐπίβλεψιν καὶ καθωδήγησιν τοῦ Κυρίου, … ἐπειδὴ ὁ Κύριος τὸν ἠγάπα καὶ ἐμερίμνα δι’ αὐτόν. Μετὰ ὅμως τὴν Σταύρωσιν καὶ Ἀνάστασιν τοῦ Σωτῆρος, ὁ ἄνθρωπος - ἐὰν θέλῃ!!! – δύναται, διὰ τῆς Θείας Χάριτος, νὰ ἐπανέλθῃ καὶ ζήσῃ αἰωνίως … «ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος οὐ λύπη οὐ στεναγμός, ἀλλὰ ζωὴ ἀτελεύτητος». 

«Ὁ τρώγων μου τὴν σάρκα καὶ πίνων μου τὸ αἷμα ἔχει ζωὴν αἰώνιον» (Ἰωάν. ΣΤ΄ 54). 

Διὰ τούτων τῶν ἀνωτέρω λόγων, ὁ Κύριος ἔδειξεν εἰς ἡμᾶς τὸν καθοριστικὸν τρόπον διὰ τοῦ ὁποίου θὰ ἐπιτύχωμεν τὴν σωτηρίαν μας. Ὄχι πλέον … «δι' αἵματος τράγων καὶ μόσχων», ὡς συνέβαινεν εἰς τὴν Παλαιὰν Διαθήκην, οὔτε ἀσφαλῶς διὰ τοῦ ἰδικοῦ μας αἵματος (ἡμῶν τῶν ἐνόχων), ἀλλὰ διὰ τῆς ἰδίας Σαρκὸς Αὐτοῦ καὶ διὰ τοῦ ἰδίου Αὐτοῦ Αἵματος, δυνάμεθα νὰ εὕρωμεν τὴν ὁδὸν τῆς σωτηρίας. 

Καὶ τοῦτο τὸ Θεανθρώπινον Αἷμα, εἶναι ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον θὰ «νικήσῃ» καὶ θὰ ὑπερισχύσῃ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν καὶ ὅσοι θέλουσι δύνανται διὰ τῆς πόσεως καὶ μεταλήψεως τούτου νὰ εὕρωσι καὶ πάλιν τὸν ἀπωλεσθέντα Παράδεισον. Τοῦτο τὸ Θεανθρώπινον Αἷμα, ὑπῆρξεν εἰς τὴν μετὰ Χριστὸν ἐποχήν, τὸ σωτήριον φάρμακον διὰ τοῦ ὁποίου ἐσώθησαν καὶ ἡγιάσθησαν ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν. Ἀκόμη καὶ ἐκεῖνοι, οἵτινες ἠθέλησαν καὶ ἐπεθύμησαν τοῦτο, ἀλλὰ δὲν προέφθασαν ἵνα μεταλάβωσι, λόγῳ ποικίλων περιστάσεων καὶ ἐμποδίων τὰ ὁποῖα ἐπέτρεψεν ἡ ἀγάπη τοῦ Κυρίου μας, ἀκόμη καὶ ἐκεῖνοι … ἐθεωρήθησαν ὑπὸ τῆς Ἁγίας Μητρὸς ἡμῶν, ὡς … μεταλαβόντες τοῦ Ζωοποιοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ. Τονίζομεν δὲ τοῦτο ὑπερβαλλόντως, διότι ἡ συμμετοχὴ εἰς τὸ Ζωοποιὸν Μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἐθεωρήθη πολλάκις ὡς μία «τυπικὴ διεργασία» καὶ οὐχὶ ὡς οὐσιώδης ψυχικὴ ἕνωσις τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τοῦ Θεοῦ! 

Ὡς, ἐν προκειμένῳ, λέγει ὁ Θεῖος Ἀπόστολος, τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου … «καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων». Δὲν παρέχει … τόσον, σωματικὸν ὤφελος καὶ σωματικὴν εὐρωστίαν, ὅσον … ζωοποιεῖ τὴν ἀθάνατον ψυχὴν ἡμῶν καὶ τὴν καθαρίζει ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς ἁμαρτίας! Πῶς, ὅμως, γίνεται τοῦτο; Γίνεται, μόνον, μὲ τὴν δυναμικὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ; ΟΧΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΟΧΙ !!! Ὅσον καὶ ἂν ἀκούεται παράξενον τοῦτο, ἡ Θεία Μετάληψις, δύναται νὰ … ἁγιάσῃ, ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον, δύναται νὰ κολάσῃ! Καὶ τοῦτο διότι ἀπαιτεῖται καὶ ἡ ἀνθρωπίνη … συνέργεια! «Ὅς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου. … ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, … Διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοί» (Α΄ Κορ. ΙΑ΄ 27-30). 

                                                        

Ἐξομολόγησις – μετάνοια καὶ … Θεία Κοινωνία. 

Ἡ, ἐπὶ τῆς γῆς, βιολογικὴ ζωὴ ἡμῶν, ἔχει ἀξίαν, ὄχι διότι οἱ ἄνθρωποι δραστηριοποιοῦνται εἰς ποικίλας ἐργασίας, οὔτε ἀσφαλῶς διότι δημιουργοῦσι ποικίλα ἔργα, οὔτε διότι οἰκοδομοῦσιν οἰκογενείας καὶ πολλαπλασιάζονται! Οὔτε ἀκόμη, ἐπειδὴ ἀγαπῶσι καὶ ἀγαπῶνται, οὔτε … διότι ζῶσι καὶ κατακλύζουσι τὴν γῆν διὰ τῆς παρουσίας των! Ταῦτα τὰ λέγομεν, διότι … ἔχομεν - ἕως ἕνα βαθμόν, - παραφρονήσει! Νομίζομεν ὅτι ἡ πρώτη ἀξία τῆς ζωῆς ταύτης, εἶναι ἡ ἰδία ἡ … παρουσία μας ἐν αὐτῇ καὶ ἑπομένως, … ἡ ὑγεία καὶ ἡ ζωή μας. Ἔχομεν δώσει μεγάλην ἀξίαν εἰς τὸ ἑαυτόν μας καὶ νομίζομεν ὅτι … ὁ κόσμος ὅλος ἐξαρτᾶται ἐκ τοῦ … «τεραστίου» ἑαυτοῦ μας καί,  ὡς λέγουσί τινες … «τί θὰ ἀπογίνουν πίσω, ὅταν πεθάνω;»!!!! 

Δὲν θέλομεν νὰ ἐννοήσωμεν, ὅτι ἡ ἀξία ἡμῶν ἔγκειται, ὄχι εἰς τὴν φυσικὴν ἡμῶν παρουσίαν, ὅσον εἰς τὴν … κατὰ Θεὸν βιοτήν μας! Εἰς τοῦτον τὸν κόσμον ἤλθομεν, ὄχι διὰ νὰ τὸν ἀνακαινίσωμεν καὶ ἀναμορφώσωμεν, ἀλλὰ διὰ νὰ … ἀνακαινισθῶμεν καὶ καλλιεργηθῶμεν˙ διὰ νὰ «μεταφυτευθῶμεν» εἰς τὴν αἰωνίαν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν! «Οὐ γὰρ ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν» (Ἑβρ. ΙΓ΄ 14). 

Ἡ καλλιέργεια δὲ αὕτη ἔγκειται εἰς τὴν «ἀξιοποίησιν» τοῦ ἐκχυθέντος … Θείου Αἵματος, διὰ τῶν δύο σωτηρίων Μυστηρίων, τῆς Μετανοίας καὶ Θείας Εὐχαριστίας! Ἄνευ τούτων, … οὔτε ἡ ζωὴ αὕτη ἔχει ἀξίαν, οὔτε ἀσφαλῶς καὶ ἡ μέλλουσα, … προοιωνίζει τὰ … καλύτερα! Ἀντιθέτως, διὰ τούτων, ὁ ἄνθρωπος, ἐκπληροῖ τὸν σκοπὸν διὰ τὸν ὁποῖον ἐδημιουργήθῃ καὶ διὰ τούτων θὰ αὐξηθῇ καὶ «ὡριμάσῃ», … «εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. Δ΄ 13). 

      Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου 

Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν 

Εθελοντική Αιμοδοσία στον Ιερό Ναό Γενεσίου Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

 

«Καὶ ἀναστάντα τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ κατὰ τὰς κυβερνητικὰς ἐντολὰς»! - π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

 

Σεβαστοί και αγαπητοί μου,

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ !

Παρά το γεγονός ότι οι ημέρες δεν προσφέρονται για συζητήσεις και πραγματείες επιτρέψτε μου να σας κοινοποιήσω σύντομη μελέτη αναφορικά με τη μετάθεση του εορτασμού της Αναστάσεως του Κυρίου από την Κυριακή στο Μ. Σάββατο. Περιέχει κάποιους προβληματισμούς καθώς και στοιχεία,  ορισμένα εκ των οποίων μέχρι σήμερα δεν έχουν κατατεθεί στο διάλογο που διεξάγεται.

Επίσης, επιτρέψτε μου να σας κοινοποιήσω τον σύνδεσμο https://orthodoxia.gr/2021/04/27/o-i-foyntoylis-katarriptei-tin-apofasi-tis-dis-peri-tis-anastaseos/  που αναδημοσιεύει μελέτη του αειμνήστου Καθηγητού Λειτουργικής Ιω. Φουντούλη αναφορικά με το πότε ετελείτο η Θ. Λειτουργία της Αναστάσεως.

Δυστυχώς ζούμε σε εποχή που λόγω σκοπιμοτήτων  αναθεωρούνται τα αυτονόητα, σχετικοποιούνται τα πάντα, κακοποιείται η εκκλησιαστική παράδοση  και τίθεται στην ίδια μοίρα η μακραίωνη ζωή και εμπειρία της Εκκλησίας και τα όποια αποκυήματα της ανθρώπινης διάνοιας. Δεν ενδιαφέρει τι λένε και πώς πολιτεύονταν στις εκκλησιαστικές υποθέσεις οι Άγιοι   αρκεί εμείς να βολευόμαστε με τον κόσμο και τα του κόσμου.

Καλούμαστε οι κληρικοί να κοινωνήσουμε πιστούς το Μ. Σάββατο στις 10:30 μμ γνωρίζοντας μετά βεβαιότητας ότι οι άνθρωποι (και βέβαια και εμείς) έχουν φάει μέσα στην ημέρα!  Αλήθεια τι σκεπτόμαστε όταν διαβάζουμε στον ιερό Χρυσόστομο, ο οποίος απολογούμενος όταν τον συκοφάντησαν «ὅτι τινὰς ἐκοινώνησε μετὰ τὸ φαγεῖν αὐτούς» ἀναφέρει: «Πολλὰ κατ’ ἐμοῦ ἐσκευάσαντο, καὶ λέγουσιν, ὅτι τινὰς ἐκοινώνησα μετὰ τὸ φαγεῖν αὐτούς. Καὶ εἰ μὲν τοῦτο ἐποίησα, ἐξαλειφθείῃ τὸ ὄνομά μου ἐκ τῆς βίβλου τῶν ἐπισκόπων, καὶ μὴ γραφείῃ ἐν τῇ βίβλῳ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ὅτι ἰδοὺ ἐὰν τοιοῦτον ἐγὼ ἔπραξα, καὶ ἀποβαλεῖ με Χριστὸς ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ»! Τόσο σοβαρή ασέβεια θεωρούσε αυτό που φέτος  θα διαπραχθεί ελαφρά τη συνειδήσει σε όλη την Ελλάδα... Προφανώς ο Άγιος ήταν πολύ "ιδιότροπος" γι'  αυτό σύντομα κατέληξε από την Κωνσταντινούπολη στα Κόμανα του Πόντου... 

Εύχεσθε να μας φωτίζει ο Θεός...

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ !

π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

«Καὶ ἀναστάντα τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ  κατὰ τὰς κυβερνητικὰς ἐντολὰς»!

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες ὁ ἀντίδικος διάβολος ἐπινοεῖ τὶς πιὸ ἀπίθανες διαβολὲς γιὰ νὰ συκοφαντήσει Χριστοῦ τὴν Ἀνάσταση καὶ νὰ ταράξει τὶς συνειδήσεις τῶν πιστῶν ὥστε νὰ μὴν χαροῦν τὸ πνευματικό, κατανυκτικὸ καὶ συνάμα πανηγυρικὸ κλῖμα τῶν ἡμερῶν τοῦ Πάθους καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.  

Πέρσι δὲν χρειάστηκε νὰ ἐπινοήσει τὰ συνήθη ψεύδη του, διότι τὸ ἔργο του τὸ ἀνέλαβε ἡ Κυβέρνηση τῆς πατρίδας μας κλείνοντας τοὺς Ναοὺς γιὰ τοὺς πιστούς… Οὔτε φέτος μπῆκε στὸν κόπο νὰ σερβίρει κάποιο ἄλλο ψέμα διότι ἡ Συνοδικὴ Ἀπόφαση τῆς Διαρκοῦς Ἱερὰς Συνόδου τῆς 20.4.21 τάραξε τὶς συνειδήσεις ἀρχιερέων, ἱερέων, μοναχῶν καὶ πιστῶν.

Ἀσφαλῶς δὲν εἶναι ἡμέρες καὶ ὧρες γιὰ σύνταξη πραγματειῶν ἀλλὰ πάλι δὲν μποροῦμε νὰ μὴν καταθέσουμε ἁρμοδίως ἀλλὰ καὶ ἐνώπιον τῆς ἐκκλησιαστικῆς συνειδήσεως τὴ θλίψη, τὴν ἀπογοήτευση τὴ διαμαρτυρία μας ἀλλὰ καὶ κάποια στοιχεῖα ποὺ μπορέσαμε ἐν βίᾳ νὰ συγκεντρώσουμε πρὸς προβληματισμὸ καὶ συζήτηση.

Ἡ Συνοδικὴ Ἀπόφαση τῆς 20.4.21 καὶ ἡ σχετικὴ ὑπ’ ἀριθμ 3041/21.4.21 Συνοδικὴ Ἐγκύκλιος προβλέπει τὴ μετάθεση τῆς ἑορτῆς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τὸ Μ. Σάββατο στὶς 9:00 μμ καὶ τὴν ἐπιτέλεση μέχρι τῆς 10:30 μμ μιᾶς mini πασχαλινῆς Ἀκολουθίας μὲ Θ'. Λειτουργία!

Μὲ ἄλλα λόγια:

1. Ἐφέτος στήν τοπική Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τὸ μείζον καθυποτάχθηκε στὸ ἒλασσον, ἡ σωματικὴ ὑγεία ἀξιολογήθηκε ὑπέρτερη τῆς πνευματικῆς, ὁ φόβος ὑπερνίκησε τὴν ἐλπίδα, ὁ θάνατος θριάμβευσε κατὰ κράτος ἐπὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου! Διερωτωμαι πῶς θὰ διαβάσουμε στὸν Κατηχητικὸ Λόγο  «Μηδεὶς φοβείσθω θάνατον˙ ἠλευθέρωσε γὰρ ἡμᾶς ὁ τοῦ Σωτῆρος θάνατος. Ἔσβεσεν αὐτόν, ὑπ’ αὐτοῦ κατεχόμενος... Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον; Ποῦ σου, ἅδη, τό νῖκος; Ἀνέστη Χριστός καί σύ καταβέβλησαι. Ἀνέστη Χριστός, καί ζωή πολιτεύεται»; Ἀλήθεια, τί νόημα ἔχουν ὅλα αὐτὰ ὅταν ἀποδεχθοῦμε τὴ μετάθεση τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀκριβῶς λόγῳ τοῦ φόβου τοῦ θανάτου ἀπὸ τὸν ἰό; Ὁ ἰὸς τοῦ ἀνθρώπου «νίκησε» τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ!

2. Αὐτὸς ποὺ καθόρισε τὸ πότε καὶ ὑπὸ ποίους ὃρους θὰ ἑορτάσουμε τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας, τὴν πηγὴ ὅλων τῶν ἀγαθῶν, τὴ βάση τῆς πίστεώς μας, τὴν ἔναρξη τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς (ἐτήσιος λειτουργικὸς κύκλος) εἶναι ἡ πολιτικὴ ἐξουσία  καὶ οἱ ὑπάλληλοί της «εἰδικοὶ» οἱ περισσότεροι τῶν ὁποίων πάλιν καὶ πολλάκις ἔχουν καταφερθεῖ μὲ προκλητικὸ καὶ ἰταμὸ τρόπο κατὰ τῶν Ἱ. Μυστηρίων καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Δυστυχῶς δέν ἀκούστηκε ἀπό τούς ἀρμοδίους στεντορείᾳ τῇ φωνῇ τὸ τοῦ Ἰω. Δαμασκηνοῦ: «Οὐ βασιλέων ἐστὶ νομοθετεῖν τῇ Ἐκκλησίᾳ… Βασιλέων ἐστὶν ἡ πολιτικὴ εὐπραξία· ἡ δὲ ἐκκλησιαστικὴ κατάστασις ποιμένων καὶ διδασκάλων», ὅταν μάλιστα οἱ «βασιλεῖς» εἶναι βλάσφημοι καὶ ἀσεβέστατοι;…

Θὰ ἀρκοῦσαν καὶ μόνο οἱ δύο αὐτοὶ λόγοι γιὰ νὰ πείσουν καί τόν πλέον δύσπιστο ὅτι ἡ μετάθεση τῆς Ἀναστάσιμης Ἀκολουθίας καί Θ. Λειτουργίας εἶναι ἀδιανόητη καὶ ἀπαράδεκτη. Δυστυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι σοβαροί λόγοι:

3. Ἐφέτος θὰ ἑορτάσουμε τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ τὸ Σάββατο καί ὄχι τὴν Κυριακὴ!

Ἀλήθεια, πῶς μποροῦμε νὰ παραβλέψουμε ὅσα ἐντέλλονται οἱ Ἁγ. Ἀπόστολοι στὶς Ἀποστολικές Διαταγές ὅπου ἐπιτάσσουν: «δεῖ ὑμᾶς, ἀδελφοί, τὰς ἡμέρας τοῦ Πάσχα ἀκριβῶς ποιεῖσθαι μετὰ πάσης ἐπιμελείας… Μή… ἐν ἄλλῃ ἡμέρᾳ ἑορτάσωμεν τὴν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ ἀναστάσιμον ἡμέραν , ἀλλ’  ἐν Κυριακῇ μόνῃ»  !

Ἐγράφησαν ἀρκετὰ ποὺ προσπαθοῦν νὰ δικαιολογήσουν τὴ μετάθεση τῆς πανηγύρεως μὲ τὴν ἀξιοποίηση τοῦ ἰουδαϊκοῦ-βυζαντινοῦ τρόπου μετρήσεως τοῦ ἡμερονυκτίου . Μάλιστα ὑποστηρίχθηκε σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς ἁγιογραφικές, πατερικὲς καὶ ἱεροκανονικές διατάξεις ὅτι ἡ Κυριακὴ τοῦ Πάσχα ἀρχίζει ἀπὸ τὸ Μ. Σάββατο τὸ ἀπόγευμα σύμφωνα μὲ τὴ βυζαντινὴ μέτρηση τοῦ νυχθημέρου! Ὅμως ἐπιβάλλεται ὡς ποιμένες καὶ θεολόγοι νὰ τηροῦμε τουλάχιστον μία στοιχειώδη συνέπεια στὴ χρήση τῶν ἡμερολογίων καὶ στὴ μέτρηση τοῦ χρόνου. Δὲν εἶναι δυνατὸν ὅπου καὶ ὅταν μᾶς συμφέρει γιὰ νὰ δικαιολογήσουμε τὰ ἀδικαιολόγητα νὰ ἐπικαλούμαστε τὸν ἰουδαϊκὸ καὶ βυζαντινὸ τρόπο μετρήσεως τῆς ἡμέρας καὶ ὅταν μᾶς βολεύει τὸν πολιτικό…

Ἄν, ὅπως ὑποστηρίχθηκε, ἡ Κυριακὴ τοῦ Πάσχα ἀρχίζει ἀπὸ τὴν παραμονή, τὸ Μ. Σάββατο τὸ ἀπόγευμα, σύμφωνα μὲ τὴ βυζαντινὴ μέτρηση τοῦ νυχθημέρου, ἐρωτῶ:

α) Μήπως τότε ἡ νηστεία τῆς Τετάρτης ἢ τῆς Παρασκευῆς καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τοῦ ἔτους πρέπει νὰ ἀρχίζει ἀπὸ τὴν Τρίτη ἢ τήν Πέμπτη τὸ ἀπόγευμα;

β) Νὰ ὑποθέσω ὅτι οἱ κληρικοὶ ποὺ ὑποστηρίζουν ὅτι ἡ Κυριακὴ τοῦ Πάσχα ἀρχίζει στὶς 6:00μμ τοῦ Μ. Σαββάτου, ὅταν λειτουργοῦν τὶς ἄλλες ἡμέρες μένουν τελείως ἄσιτοι ἀπὸ τὸν ἑσπερινὸ τῆς παραμονῆς; 

γ) Μόνο γιὰ τὸ φετινό Πάσχα ἰσχύει ἡ ἰουδαϊκὴ καὶ βυζαντινὴ ἀρίθμηση τῆς ἡμέρας; 

δ) Γιατὶ νὰ μὴν καθιερωθεῖ κάθε χρόνο ἡ μετάθεση τῆς Ἀναστάσεως ἀφοῦ δὲν ὑπάρχει κανένα πρόβλημα;!

ε) Ἀφοῦ δὲν ὑπάρχει κανένα πρόβλημα στὴ μετάθεση τῆς Ἀναστάσεως ἀπὸ τὴν Κυριακὴ στὸ Σάββατο, γιατὶ οἱ ὑπερασπιστὲς τῆς ἀλλαγῆς αὐτῆς ἐπικαλοῦνται τὴν ἐκκλησιαστικὴ οἰκονομία, μάλιστα, τό «κατ’ ἂκραν ἐκκλησιαστικὴ οἰκονομία», ὅπως λένε; Γιατὶ χρειάζεται ἐπίκληση τῆς ἐκκλησιαστικῆς οἰκονομίας ὅταν ὅλα ἔχουν καλῶς; Ἢ μήπως δὲν ἒχουν… καλῶς;!

Ἐπιτέλους, χρειάζεται στοιχειώδης συνέπεια γιατὶ ἐκτίθενται καὶ χάνουν τὴν ἐμπιστοσύνη τοῦ λαοῦ…

Ἂν ὁ μὴ γένοιτο ἐφαρμοστεῖ τελικὰ ἡ συνοδικὴ ἀπόφαση οἱ ὑποστηρικτὲς της ἂς ἐρωτήσουν τοὺς ἁπλοὺς πιστοὺς: Πότε γιορτάστηκε φέτος ἡ Ἀνάσταση, Σάββατο 1η  Μαΐου ἢ Κυριακὴ 2α Μαΐου; Ἡ ἀπάντηση τοῦ ἁπλοῦ λαοῦ ἴσως τοὺς βοηθήσει νὰ συναισθανθοῦν ὅτι ὑπάγονται στοὺς «δεινοὺς συζητητὲς» καὶ στοὺς «τῶν μύθων ποιητές» τῶν Χαιρετισμῶν…  Ἂς τοὺς προβληματίσει τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἁπλὸς λαὸς θὰ ἀπαντήσει ὅτι φέτος ἡ Ἀνάσταση ἑορτάστηκε τὸ Σάββατο καὶ ὄχι Κυριακή! Αὐτὸ καὶ μόνο καταδεικνύει τὸ ἀπαράδεκτο καὶ ποιμαντικῶς καταστροφικὸ τῆς ἀποφάσεως καθώς καὶ τὴ σαθρότητα τῶν ὑπερασπιστικῶν ἐπιχειρημάτων.

Ἡ κανονικὴ παράδοση εἶναι σαφέστατη ὡς πρὸς τὸ πότε ἀρχίζει ἡ Κυριακή: μετά τήν 6η ή 7η (βυζαντινή) ὥρα δηλ. μετὰ τὰ μεσάνυκτα τοῦ Σαββάτου πρὸς Κυριακὴ  .

i. Ὁ βυζαντινός κανονολόγος καί Πατριάρχης Ἀντιοχείας Βαλσαμών σημειώνει: «Ὀφείλομεν εἰπεῖν, ὅτι μὲν μέχρι τῆς ἕκτης ὥρας (12:00 μεσονύκτιο) καὶ αὐτῆς τοῦ νυκτερινοῦ Σαββάτου, ὀφείλομεν νηστεύειν. Ἀπὸ δὲ τῆς ἑβδόμης ὥρας (1:00πμ τῆς Κυριακῆς) ἄρχεται ἡ Κυριώνυμος, καθ’ ἣν ἀνέστη ὁ Χριστὸς (εἰκὸς ἐστὶν ἢ κατὰ τὴν ἑβδόμην ἢ κατὰ τὴν ὀγδόην γενέσθαι τὴν Ἀνάστασιν)» .

ii. Ὁ βυζαντινός κανονολόγος Βλάσταρης σχολιάζει: «Οἱ εὐλαβέστεροι δι’ ὅλου τοῦ Σαββάτου καὶ μέχρις ὥρας νυκτός, ἐν ταῖς ἐκκλησίαις προσεδρεύουσι… κατὰ δὲ τὴν ἑβδόμην ὥραν (1:00πμ τῆς Κυριακῆς) ἀκούοντες τῆς ἑωθινῆς ὑμνωδίας, ὅτε καὶ τὸ Χριστὸς Ἀνέστη, ἐκφωνείται… ὅτι δὲ ἀπὸ τῆς ἑβδόμης ὥρας τῆς πρὸ τῆς Κυριακῆς ἄρχεται ἡ Κυριώνυμος, δῆλον μὲν καὶ ἀπὸ τοῦ γίνεσθαι τὴν ἀνάβασιν τοῦ ἡλίου, ἤγουν τὴν φαύσιν τῆς ἡμέρας, ἀπὸ τῆς ἑβδόμης ὥρας τῆς πρὸ τῆς νυκτός. Δῆλον δὲ καὶ ἀφ’ ὧν ὁ μέγας Πατὴρ ἡμῶν, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἡρμήνευσε» .

iii. Ὁ βυζαντινός κανονολόγος Ζωναράς ἐπεξηγεῖ: «Περὶ δὲ τὸ μέσον τῆς νυκτὸς τοῦ Σαββάτου, επιφωσκούσης τῆς Κυριακῆς προτρέπει απονηστίζεσθαι» .

iv. Τέλος ὁ  Ἃγ. Νικόδημος Ἁγιορείτης, συγκεφαλαιώνοντας τὴν κανονικὴ παράδοση γράφει: «ἡ ἡμέρα ἀρχινᾷ… ἀπὸ τῆς ζ΄ ὥρας τῆς νυκτὸς (ώρα 1:00 πμ)  καὶ τελειώνει ἕως τῆς στ΄ ὥρας τῆς ἀκολούθου νυκτὸς  καὶ ὅ,τι πρᾶγμα γένῃ ἀναμεταξὺ εἰς τὰς εἰκοσιτέσσαρας ὥρας  τοῦ ἡμερονυκτίου τούτου, φαίνεται καὶ λέγεται ὅτι ἐν ἡμέρᾳ (ἴσως μιᾷ) ἐγένετο» . 

4. Ἐφέτος θὰ ἑορτάσουμε τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου τὴν ἴδια μέρα ὅπου κανονικὰ ἑορτάζεται τὸ Νομικὸ Πάσχα! Στοὺς πίνακες τῶν Πασχαλίων τοῦ Μ. Ὡρολογίου τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας ἀναγράφεται γιὰ τὸ Πασχάλιο 2021: «Νομικὸν Φάσκα: Μέγα Σάββατο». Τὸ ἴδιο καὶ στὰ Δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ στὴν Ἐπετηρίδα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Ὁ ἰσχυρισμὸς ὅτι οἱ Ἑβραῖοι γιὰ δικοὺς τους λόγους-ὑπολογισμούς (λόγῳ ἡμερολογίου) ἔχουν ἤδη ἑορτάσει τὸ Πάσχα τους δὲν ὑποβιβάζει στὸ ἐλάχιστο τὸ πρόβλημα τῆς περιφρονήσεως τῶν ἀποφάσεων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς ἐκ μέρους μας ὅπως καὶ ἐὰν συνέβαινε τὸ ἀντίθετο δὲν θὰ ὑπῆρχε κανένα πρόβλημα: ἂν κάποια χρονιὰ οἱ Ὀρθόδοξοι ἑορτάσουμε κανονικὰ τὴν Ἀνάσταση καὶ γιὰ δικοὺς τους λόγους οἱ Ἑβραῖοι μετακινήσουν τὸ δικὸ τους Πάσχα μετὰ ἀπὸ τὸ δικὸ μας, ἀσφαλῶς καὶ δὲν θὰ ἔχουμε παράβαση καὶ περιφρόνηση τῆς κανονικῆς καὶ λειτουργικῆς μας πράξεως. Φέτος ὅμως δυστυχῶς στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου θὰ ἑορτασθεῖ ἀντὶ τῆς Κυριακῆς μετὰ τὸ (κανονικὸ) Πάσχα τῶν Ἰουδαίων τὴν ἴδια μέρα μὲ αὐτὸ κατὰ παράβαση τοῦ Ἀποστ-7…

5. Ἡ Συνοδικὴ Ἀπόφαση ἀποτελεῖ εὐθεία παράβαση καὶ περιφρόνηση τῶν δύο καίριων προϋποθέσεων ποὺ ἔθεσε ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος γιὰ τὸν καθορισμὸ τοῦ χρόνου ἑορτασμοῦ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου: ὁπωσδήποτε Κυριακὴ καὶ ὁπωσδήποτε μετὰ τὸ Νομικὸ Πάσχα. Γιὰ τὴν κανονικὴ μας παράδοση εἶναι τόσο σοβαρὸ τὸ ζήτημα ὥστε ἂν τύχει καὶ «συμπέσῃ τὸ νομικὸν φάσκα εἰς ἡμέραν Κυριακήν, ἡμεῖς δὲν ἑορτάζομεν κατ’ αὐτὴν τὸ Πάσχα, ἀλλὰ τὴν ἐρχομένην Κυριακὴν» κατὰ τὸν Ἃγ. Νικόδημο Ἁγιορείτη ! Εἶναι σαφὲς ὅτι ὁ μεγάλος κανονολόγος καὶ ἐκφραστὴς τῆς παραδόσεώς μας Ἃγ. Νικόδημος μετροῦσε τὴν Κυριακὴ μὲ βάση τὸ ἰσχῦον τότε πολιτικὸ ἡμερολόγιο καὶ ὄχι βάσει τοῦ ἰουδαϊκοῦ ἢ βυζαντινοῦ.

Ἀλήθεια, δὲν φοβόμαστε ὅσα ἐπιτάσσουν οἱ Πατέρες στὸν 1ο Κανόνα τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Συνόδου (Ἀντιοχ-1) γιὰ «τοὺς τολμῶντας παραλύειν τὸν ὅρον τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης συνόδου τῆς ἐν Νικαίᾳ συγκροτηθείσης (τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς)… περὶ τῆς ἁγίας ἑορτῆς τοῦ σωτηριώδους Πάσχα» ; Γράφουν τὰ ἑξῆς φοβερά: «ἀκοινωνήτους καὶ ἀποβλήτους εἶναι τῆς ἐκκλησίας… ἐπὶ διαστροφῇ τῶν λαῶν καὶ ταραχῇ τῶν ἐκκλησιῶν ἰδιάζειν, … ἀλλότριον ἔκρινε τῆς ἐκκλησίας, ὡς οὐ μόνον ἑαυτῷ ἁμαρτίας ἐπισωρεύοντα, ἀλλὰ πολλοῖς διαφθορᾶς καὶ διαστροφῆς γινόμενον αἴτιον»!

Δὲν ἔχουμε μέ τήν συνοδική ἀπόφαση «διαστροφή τῶν λαῶν καὶ ταραχή τῶν ἐκκλησιῶν»;

Καταντήσαμε, Τεσσαρακαιδεκατίτες ἐν 21ῷ αιώνι;! «Τὶς ἡμᾶς ἐβάσκανε»;

6. Ἡ πασχάλια διάσταση τῆς φετινῆς πασχαλιάτικης Κυριακῆς θὰ νοηματοδοθεῖ καὶ θὰ προσδιοριστεῖ ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο ἀπὸ τὸ πλούσιο τραπέζι καὶ τὸ ψημένο ἀρνὶ καὶ ὄχι ἀπὸ τὴν «μυστικὴ καὶ ἀθάνατη τράπεζα» τοῦ Ἀμνοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἂν συνεκτιμήσουμε ὅτι δὲν θὰ τελεσθεῖ οὔτε ὁ Ἑσπερινὸς τῆς Ἀγάπης ἡ φετινή Κυριακὴ τοῦ Πάσχα στερεῖται πλήρως ὁποιασδήποτε λατρευτικῆς σύναξης!

Θὰ ἑορτάσουμε «ὡς Ἰουδαῖοι» μετακυλώντας τὴν οὐσία τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα ἀπὸ τὴ λατρεία στὸ φαγητό!

7. Γιὰ νὰ ὑπάρξει στοιχειώδης συνέπεια λειτουργικῆς πράξεως καὶ λόγου πίστεως (lex oranti - lex credenti) ἡ τοπικὴ μας ἐν Ἑλλάδι Ἐκκλησία ὀφείλει νὰ τροποποιήσει τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως στὸ 5ο ἄρθρο ὡς ἑξῆς: «Καὶ ἀναστάντα τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ κατὰ τὰς κυβερνητικὰς ἐντολὰς»!  Συνεπῶς δὲν εἶναι ζήτημα κάποιων ὡρῶν, ὅπως τόσο ρηχά, ἐπιπόλαια, ἀνεύθυνα καὶ  παρελκυστικὰ κάποιοι θέλησαν νὰ τὸ ὑποβιβάσουν καὶ νὰ τὸ εὐτελίσουν, ἀλλὰ πρόκειται περὶ οὐσιώδους ζητήματος ποὺ ἐγγίζει θεμελιώδεις διατάξεις τῆς πίστεώς μας: Ὁ Χριστὸς μας παρέμεινε τριήμερος (μέρος τῆς Παρασκευῆς, ὁλόκληρο τὸ Σάββατο καὶ μέρος τῆς Κυριακῆς) καὶ ὄχι διήμερος (μέρος τῆς Παρασκευῆς καὶ μέρος τοῦ Σαββάτου) στὸν Τάφο! Ἐπειδὴ εἶναι ἄγνωστη ἡ ἀκριβής ὥρα τῆς Ἀναστάσεως δὲν μποροῦμε νὰ προσδιορίσουμε ἐπακριβῶς πόσες ὧρες παρέμεινε ὁ Θεάνθρωπος ὡς Ζῶν Νεκρὸς (1ος κανόνας Ἁγ. Διονυσίου). 

Ἀσφαλῶς δὲν ὑπάρχει στὴν ἀνὰ τὴν Οἰκουμένη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπόλυτη χρονικὴ σύμπτωση στὸ «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!». Στὴν Ἑλλάδα ψάλλεται τὰ μεσάνυκτα, στὸ Ἃγ. Ὄρος γύρω στὶς 2:30 πμ στὶς Σλαυικές χῶρες ἀργότερα. Ὅμως ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι ἀνὰ τὸν κόσμο τοὺς τελευταίους 20 αἰῶνες τελοῦν τὴν Ἀναστάσιμη Ἀκολουθία καί Θ. Λειτουργία ποτέ πρίν ἀλλά πάντοτε μετά τὴν ὥρα τοῦ μεσονυκτίου Σαββάτου πρὸς Κυριακὴ εἴτε αὐτὴ ἡ ὥρα χαρακτηριζόταν ὡς 12η (σήμερα), εἴτε 6η ἢ 7η (Βυζάντιο). Μάλιστα συχνὰ ἡ Ἀνάσταση μεταφερόταν ἀργότερα κατὰ τὴν ὥρα τῆς  «ἀλεκτροφωνίας», τὴν «ἀλεκτριῶνος κλαγγὴ» (= λάλημα πετεινοῦ), δηλαδὴ τὰ ξημερώματα τῆς Κυριακῆς καὶ ποτὲ μὰ ποτὲ πρὶν τὰ μεσάνυκτα τοῦ Σαββάτου! Δυστυχῶς ὅσοι ἐπικαλοῦνται τὴν διαφορετικὴ ὥρα τῆς Τελετῆς γιὰ νὰ δικαιολογήσουν τὰ ἀδικαιολόγητα ἀποκρύπτουν τὴν οὐσιωδέστατη αὐτὴ διάσταση καὶ ἐξαπατοῦν συνειδητὰ τὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ…

8. Οἱ ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς θά λειτουργήσουν δύο φορὲς ἐντὸς τοῦ ἰδίου 24ώρου, περιφρονώντας τὴν πάγια ἐκκλησιαστικὴ καὶ λειτουργικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ἀκολουθώντας τούς παπικούς. Γιὰ ὅσους ἐπικαλοῦνται τὸ βυζαντινὸ νυχθήμερο νὰ τοὺς ὑπενθυμίσουμε ὅτι ὁ Ἃγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ὅταν καταδικάζει ὅσους κληρικοὺς διπλολειτουργοῦν τὴν ἴδια μέρα ἀναφέρεται στὸ πολιτικὸ ἡμερονύκτιο καὶ ὄχι στὸ βυζαντινὸ νυχθήμερον. Εἶναι ἀπολύτως σαφής ὁ  Ἃγ. Νικόδημος συγκεφαλαιώνοντας τὴν κανονικὴ παράδοση: «ἡ ἡμέρα ἀρχινᾷ… ἀπὸ τῆς ζ΄ ὥρας τῆς νυκτὸς (ὣρα 1:00 πμ)  καὶ τελειώνει ἕως τῆς στ΄ ὥρας τῆς ἀκολούθου νυκτὸς  καὶ ὅ,τι πρᾶγμα γένῃ ἀναμεταξὺ εἰς τὰς εἰκοσιτέσσαρας ὥρας  τοῦ ἡμερονυκτίου τούτου, φαίνεται καὶ λέγεται ὅτι ἐν ἡμέρᾳ (ἴσως μιᾷ) ἐγένετο» . Συνεπῶς δὲν ἐπιτρέπεται τέλεση δύο Θ. Λειτουργιῶν τὸ Μ. Σάββατο. Ὅσοι διαφωνοῦν θεωροῦν ἂραγε ἑαυτοὺς πιὸ κατηρτισμένους καὶ συνετοὺς ἀπὸ τὸν Ἃγ. Νικόδημο;

9. Οἱ ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς θά λειτουργήσουν καὶ θὰ κοινωνήσουν ἐνῶ ἔχουν φάει, διότι εἶναι δυστυχῶς ἀδύνατο νὰ μείνουν ἀπολύτως νηστικοί καὶ χωρὶς νερὸ μέχρι τὶς 10:30 τὸ βράδυ τοῦ Μ. Σαββάτου. Νομιμοποιεῖται, ἀλήθεια, μία Ἐκκλησιαστικὴ Ἀρχή, ἀκόμα καὶ ἡ Ἀνωτάτη, νὰ ὑποχρεώσει τοὺς κληρικοὺς νὰ λειτουργήσουν καὶ νὰ κοινωνήσουν ὅταν ἔχουν ἤδη φάει περιφρονῶντας τόσους ἱεροὺς Κανόνες;

Οἱ ἱ. Κανόνες δὲν ἀφήνουν κανένα περιθώριο ἐφαρμογῆς οἰκονομίας ὥστε νὰ μπορεῖ ὁ ἱερεὺς νὰ λειτουργήσει ὅταν ἔχει φάει:

i.  Σύμφωνα μὲ τὸν  Καρθαγένης-47 (κατὰ τὸ Πηδάλιο -50) τὰ «ἅγια» προσφέρονται ἀπὸ «νηστικῶν» ἀνθρώπων (κληρικῶν). Ρητὰ καὶ κατηγορηματικὰ: ὁ ἱερεὺς ποὺ θὰ λειτουργήσει πρέπει νὰ εἶναι ἐξάπαντος νηστικός!  Μάλιστα ὁ κανόνας μνημονεύει σχετικὴ ἀπόφαση τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία ὅμως δὲν ἔχει διασωθεῖ .

ii. Ἐξαιρετικὰ ἐνδιαφέρουσα εἶναι ἡ τελευταία φράση τοῦ Καρθαγένης-41 (κατὰ τὸ Πηδάλιο -48), ἡ ὁποία διασώζει τὴν ἀρχαία πράξη τῆς Ἐκκλησίας σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἡ Ἐξόδιος Ἀκολουθία, ἐτελεῖτο στὰ πλαίσια τῆς Θ. Λειτουργίας. Τί θὰ συνέβαινε ὅμως ἂν ἔπρεπε νὰ τελεσθεῖ ἡ Ἐξόδιος τὸ ἀπόγευμα, ἐνῶ οἱ ἱερεῖς ποὺ θὰ ἱερουργοῦσαν εἶχαν ἤδη γευματίσει;  Ἡ Ἐκκλησία, ἀσφαλῶς, ἀσκεῖ τὴν οἰκονομία. Ὄχι ὃμως πρὸς τὴν κατεύθυνση τῆς ἄρσεως τῆς πρὸ τῆς Θ. Κοινωνίας νηστείας (ἀσιτίας), ἀλλὰ μὲ τὴν τέλεση μόνο τῆς Ἐξοδίου Ἀκολουθίας ἄνευ Θ. Λειτουργίας («μόναις εὐχαῖς ἐκτελεσθῇ»)! Τόσο αὐστηρὴ καὶ ἀνελαστικὴ ἦταν ἡ ἀρχαία Ἐκκλησία ὡς πρὸς τὸ ζήτημα ἀπόλυτης νηστείας (ἀσιτίας) τοῦ λειτουργοῦ πρὸ τῆς Θ. Κοινωνίας. Δὲν ἀσκοῦσε τὴν οἰκονομία γιὰ κατάλυση τῆς εὐχαριστιακῆς νηστείας οὔτε στὴν περίπτωση τῆς Ἐξοδίου Ἀκολουθίας!

Οὔτε, ἀσφαλῶς, εἶπε ἡ Ἐκκλησία νὰ γίνει ἡ Ἐξόδιος Ἀκολουθία μὲ Θ. Λειτουργία ἀμέσως μετὰ τὸν Ἑσπερινὸ καὶ ἔτσι δὲν ὑπάρχει πρόβλημα, ἀφοῦ «ἀλλάζει» ἡ ἡμέρα σύμφωνα μέ τούς ὑποστηρικτές τῆς Συνοδικῆς Ἀποφάσεως…

10. Οι αρχιερείς και ιερείς που θα λειτουργήσουν θὰ κοινωνήσουν τους πιστοὺς οἱ ὁποῖοι ἔχουν φάει (διότι εἶναι ἀδύνατον νὰ παραμείνουν μέχρι τὸ βράδυ ἐντελῶς ἄσιτοι) περιφρονώντας τὸν Καρθαγένης-41 (κατὰ τὸ Πηδάλιο -48) .

Ἡ  ἐξαίρεση ποὺ προβλέπει ὁ κανόνας σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία τὴν Μ. Πέμπτη «ἐν ᾗ τὸ Κυριακόν δεῖπνον ἐπιτελεῖται» μποροῦν νὰ προσέλθουν στὴ Θ. Κοινωνία καὶ μὴ νηστικοὶ δὲν ἰσχύει μετὰ τὴν ρητὴ τροποποίησή του ἀπὸ τὸν Στ-29.  Ἡ Στ΄ἐν Τρούλῳ Οἰκουμενικὴ θεώρησε τὴ διάταξη αὐτὴ ὡς προσωρινὴ οἰκονομία τῶν Πατέρων τῆς Καρθαγένης, καὶ τὴν ἀκύρωσε σημειώνοντας ἐπὶ λέξει: «Μηδενὸς οὖν ἡμᾶς ἐνάγοντος καταλιπεῖν τὴν ἀκρίβειαν, ὁρίζομεν, ἀποστολικαῖς καὶ πατρικαῖς ἑπόμενοι παραδόσεσι, μὴ δεῖν ἐν Τεσσαρακοστῇ τῇ ὑστέρα ἑβδομάδι τὴν Πέμπτην λύει, καὶ ὅλην τὴν Τεσσαρακοστὴν ἀτιμάζειν». Γιὰ τοὺς Πατέρες τῆς Στ΄ Οἰκουμενικῆς ἡ τήρηση τῆς εὐχαριστιακῆς νηστείας-ἀσιτίας θεμελιώνεται σὲ «ἀποστολικὲς καὶ πατερικὲς παραδόσεις», ἡ τυχὸν δὲ περιφρόνησή της, ἀκόμα καὶ τὴ Μ. Πέμπτη, ὁδηγεῖ σὲ «ἀτίμωση» ὅλης τῆς Τεσσαρακοστῆς!

Ἡ ἐκκλησιαστικὴ οἰκονομία ἐφαρμόζεται μόνο σὲ περίπτωση ἐπικειμένου θανάτου σύμφωνα μὲ ρητὴ κανονικὴ διάταξη τοῦ Ἁγ. Νικηφόρου Ὁμολογητοῦ (9ος αἰ.) «Δεῖ μεταδιδόναι τῆς θείας Κοινωνίας τῷ ἀσθενούντι ἀποθανεῖν κινδυνεύοντι, καὶ μετὰ τὸ γεύσασθαι βρώσεως» (κανὼν Θ΄) , μὲ τὴν ὁποία τροποποιεῖται ἡ σχετικὴ ἀπαγόρευση τοῦ Ἁγ. Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου (7ος αἰ.) .

Ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος ἀποδίδει τὴν αὐστηρότητα τῆς ευχαριστιακῆς νηστείας σὲ ἐντολὴ τοῦ Ἁγ. Πνεύματος , ἐνῶ ὁ ἱστορικὸς Σωκράτης (4ος αἰ.) χαρακτηρίζει «οὐχ ὡς ἒθος χριστιανῶν» τὴν τέλεση Θ. Εὐχαριστίας χωρὶς νὰ ἔχει προηγηθεῖ ὁλοήμερη νηστεία .

Ἔτσι, ὁ Ἃγ. Νικόδημος Ἁγιορείτης συγκεφαλαιώνοντας τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση σημειώνει: «Ὅθεν καὶ οἱ θέλοντες μεταλαβεῖν, ἕως πρὸ τοῦ μεσονυκτίου ἔχουν τὴν ἄδειαν νὰ πίνουν νερὸ καὶ μετὰ ταῦτα πρέπει νὰ μὴν βάλουν τίποτε εἰς τὸ στόμα, ἕως οὐ μεταλάβουν»  .  Συνεπῶς καί γιά τόν Ἃγ. Νικόδημο Ἁγιορείτη ἡ ἡμέρα ἀλλάζει στὸ μεσονύκτιο καὶ ὄχι τὸ ἀπόγευμα καί βέβαια οὒτε οἱ πιστοί πού ἒχουν φάει τό Μ. Σάββατο μποροῦν νά κοινωνήσουν στήν Ἀνάσταση στίς 10:30 μμ!

Γιατὶ λοιπὸν τέτοια περιφρόνηση στοὺς Ἁγίους μας;

11. Οἱ ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς πού θὰ κοινωνήσουν στὶς 10:30 μμ τοῦ Μ. Σαββάτου τούς πιστοὺς οἱ ὁποῖοι ἔχουν φάει τό Μ. Σάββατο θὰ προβοῦν, κατὰ τὸν Ἰω. Χρυσόστομο σέ σοβαρότατη ἀσέβεια. Ὁ Ἅγιος ἀρνούμενος τὴν συκοφαντικὴ κατηγορία «ὅτι τινὰς ἐκοινώνησε μετὰ τὸ φαγεῖν αὐτούς» ἀναφέρει: «Πολλὰ κατ’ ἐμοῦ ἐσκευάσαντο, καὶ λέγουσιν, ὅτι τινὰς ἐκοινώνησα μετὰ τὸ φαγεῖν αὐτούς. Καὶ εἰ μὲν τοῦτο ἐποίησα, ἐξαλειφθείῃ τὸ ὄνομά μου ἐκ τῆς βίβλου τῶν ἐπισκόπων, καὶ μὴ γραφείῃ ἐν τῇ βίβλῳ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ὅτι ἰδοὺ ἐὰν τοιοῦτον ἐγὼ ἔπραξα, καὶ ἀποβαλεῖ με Χριστὸς ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ»!  

Ὅταν ὁ Μέγας Χρυσόστομος ὁμιλεῖ κατ’ αὐτὸν τὸν αὐστηρό τρόπο («ἐξαλειφθείῃ τὸ ὄνομά μου ἐκ τῆς βίβλου τῶν ἐπισκόπων …  μὴ γραφείῃ ἐν τῇ βίβλῳ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, … ἀποβαλεῖ με Χριστὸς ἐκ τῆς βασιλείας αὐτοῦ»), πῶς να τολμήσουμε ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς Μεγαλοσαββατιάτικα νά κοινωνήσουμε πιστούς «μετὰ τὸ φαγεῖν αὐτούς» ἀρνούμενοι νά ἀκολουθήσουμε «ἀποστολικαῖς καὶ πατρικαῖς… παραδόσεσι» (Στ-29);   

12. Ἐφέτος ἔχουμε στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος κατάλυση τῆς αὐστηρῆς νηστείας τοῦ Μ. Σαββάτου καὶ κατ΄ ἐπέκταση τὴν πλήρη ἀλλοίωση τοῦ χαρακτῆρα του, διότι οὐσιαστικὰ προτρέπονται οἱ πιστοὶ φεύγοντας ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὶς 10:30μμ τοῦ Μ. Σαββάτου νὰ παρακαθήσουν στὸ πασχαλιάτικο τραπέζι, ἀφοῦ … ἤδη ὁ Χριστὸς ἀναστήθηκε! Ἂν ὅμως τοὺς ποῦμε νὰ περιμένουν νὰ φᾶνε τὸ πασχαλινὸ τραπέζι μετὰ τὶς 12:00 –ἀκούστηκε καὶ αὐτό!–  θὰ ἀποδειχθοῦμε τοὐλάχιστον ἀνακόλουθοι καὶ φαιδροί διότι τότε ἀκυρώνουμε καὶ τὴν τελετὴ τῆς Ἀναστάσεως καὶ τὴ Θ. Λειτουργία ποὺ πρὶν ἀπὸ λίγο ἐπιτελέσαμε…

Νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι ὁ ἑορτασμὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου συναρτᾶται ἄμεσα μὲ τὸ πότε ὁλοκληρώνεται ἡ νηστεία τοῦ Μ. Σαββάτου. Ἔτσι τὸ «ἀπονηστίζεσθαι», ποὺ θὰ δοῦμε στοὺς πιὸ κάτω ἱεροὺς κανόνες καὶ στὰ πατερικὰ κείμενα, σημαίνει ὅτι ὁλοκληρώθηκε ὁ ἑορτασμὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ ἒτσι τελειώνει καὶ ἡ νηστεία.

α) Γιὰ τὴ μοναδικότητα τῆς νηστείας ὁλόκληρης τῆς ἡμέρας τοῦ Μ. Σαββάτου μέχρι τὰ ξημερώματα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα (κατὰ τὴν ὥρα τῆς ἀλεκτροφωνίας = πού λαλοῦν οἱ πετεινοί, διότι τότε δὲν ὑπῆρχαν ρολόγια…), δηλ. μετὰ τὶς 2:30 πμ) ἐντέλλονται οἱ Ἀποστολικὲς Διαταγές, οἱ ὁποῖες ἀπηχοῦν τὴ λειτουργικὴ καὶ κανονικὴ πράξη τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας ποὺ παραμένει ἀναλλοίωτη μέχρι σήμερα: «Ἐν ταῖς ἡμέραις οὖν τοῦ Πάσχα νηστεύετε, ἀρχόμενοι ἀπὸ Δευτέρας μέχρι καὶ Παρασκευῆς καὶ Σαββάτου ἓξ ἡμέρας… ἡμέραι γάρ εἰσι πένθους, ἀλλ’ οὐχ ἑορτῆς. Τὴν μέν τοι Παρασκευὴν καὶ τὸ Σάββατον ὁλόκληρον νηστεύσατε, οἷς δύναμις πρόσεστι τοιαύτη, μηδενὸς γευόμενοι μέχρις ἀλεκτροφωνίας νυκτὸς (σ.σ. μετὰ τὶς 2:30 πμ!). Εἰ δέ τις ἀδυνατεῖ τὰς δύο συνάπτειν ὁμοῦ φυλασσέσθω κἂν τὸ Σάββατον. Λέγει γάρ που ὁ Κύριος περὶ ἑαυτοῦ φάσκων «ὅταν ἀπαρθῇ ἀπ’ αὐτῶν ὁ Νυμφίος, νηστεύουσιν ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις»  . Καὶ συνεχίζουν οἱ Ἀποστολικὲς Διαταγὲς: «Διὸ παραινοῦμεν καὶ ἡμῖν νηστεύειν ταύτας… τῷ δὲ Σαββάτῳ μέχρις ἀλεκτροφωνίας παρατείνοντες, ἀπονηστίζεσθε ἐπιφωσκούσης μιᾶς Σαββάτων, ἥτις ἐστὶ Κυριακή . Ἀπὸ ἑσπέρας ἕως ἀλεκτροφωνίας ἀγρυπνοῦντες καὶ ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ συναθροιζόμενοι γρηγορεῖτε, προσευχόμενοι καὶ δεόμενοι τοῦ Θεοῦ, ἐν τῇ διανυκτερεύσει ὑμῶν…μέχρις ἀλεκτρυόνων κραυγῆς … Καὶ αὐτοῦ σταυρωθέντος τῇ Παρασκευῇ καὶ ἀναστάντος ἐπιφωσκούσης Κυριακῆς ἐπληρώθη ἡ Γραφὴ … Διὰ τοῦτο οὖν καὶ ὑμεῖς ἀναστάντος τοῦ Κυρίου προσενέγκατε τὴν θυσίαν ὑμῶν … καὶ λοιπὸν ἀπονηστεύετε, εὐφραινόμενοι καὶ ἑορτάζοντες»  .

Δηλαδή ἡ ἀρχαία Ἐκκλησία νήστευε μέχρι τήν ὣρα τῆς ἀλεκτοφωνίας. Τελοῦσε τὴν ἀναστάσιμη ἀκολουθία-πανυχίδα «ἀπὸ ἑσπέρας ἕως ἀλεκτροφωνίας ἀγρυπνοῦντες καὶ ἐπὶ τὸ αὐτὸ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ συναθροιζόμενοι» δηλ. ἀπὸ τὸ ἀπόγευμα τοῦ Μ. Σαββάτου μέχρι τὰ ξημερώματα τῆς Κυριακῆς «μέχρις ἀλεκτρυόνων κραυγῆς» (ὅταν λαλοῦσαν τὰ κοκόρια) παρέμεναν στὸ Ναὸ καὶ ὅταν ἤδη εἶχε ἀναστηθεῖ ὁ Χριστὸς  («ἀναστάντος ἐπιφωσκούσης Κυριακῆς» δηλ. ὅταν ξημέρωνε Κυριακὴ) τότε τελοῦσαν τὴν «θυσίαν» (τὴν Θ. Λειτουργία) καὶ μετὰ πήγαιναν νὰ φᾶνε «ἀπονηστίζεσθε ἐπιφωσκούσης μιᾶς Σαββάτων, ἥτις ἐστὶ Κυριακὴ».

Αὐτὴ εἶναι ἡ τάξη, ἡ πράξη καὶ ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ποὺ δὲν ἔχει καμία σχέση μὲ σοφίσματα ποὺ τό μόνο πού ἐπιτυγχάνουν εἶναι νὰ ἐκθέτουν τοὺς σοφιστάς ἀκόμα καί ἂν εἶναι κατά τα ἂλλα «ρήτορες πολύφθογγοι»… Για τὴν ἐκκλησιαστικὴ μας πατερική καί κανονική παράδοση ἰσχύει ὁ χαιρετισμὸς τῆς Παναγίας μας: «χαῖρε φιλοσόφους ἀσόφους δεικνύουσα,… χαῖρε ὅτι ἐμωράνθησαν οἱ δεινοὶ συζητηταὶ χαῖρε ὅτι ἐμαράνθησαν οἱ τῶν μύθων ποιηταί, χαῖρε ὅτι τῶν Ἀθηναίων τὰς πλοκὰς διασπῶσα»…

β) Τὴν μαρτυρία τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν ἐπιβεβαιώνει καὶ τὸ περίφημο Ὁδοιπορικὸ τῆς Αἰθερίας (4ος  αἰ.), σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖο ἡ ὥρα ἐνάρξεως τῶν Ἀκολουθιῶν κατὰ τὴ Μ. Ἑβδομάδα (ὅπως καὶ ὅλες τὶς Κυριακὲς τοῦ χρόνου) στὸν Πανίερο Ναὸ τῆς Ἀναστάσεως ἦταν ἡ «πρώτη ἀλεκτροφωνία», ὅταν πρωτολαλοῦσε ὁ πετεινὸς (μετὰ τὶς 2:30 πμ)  .

Ὁ Ἃγ. Ἐπιφάνιος Κύπρου καὶ αὐτὸς προσμαρτυρεῖ ὅτι ἡ Πασχαλινὴ Ἀκολουθία ὁλοκληρωνόταν τὰ ξημερώματα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα: «περὶ τὴν τῶν ἀλεκτρυόνων κλαγγὴν ἐν τῇ ἀναστασίμῳ ἡμέρᾳ καὶ πανηγύρει  μεγάλῃ τοῦ Πάσχα» .

Ὁ Μ. Βασίλειος ἀναφέρεται σὲ μία ἁπλὴ παννυχίδα  καὶ προσμαρτυρεῖ ὅτι «ἐκ νυκτὸς ὀρθρίζει παρ’ ἡμῖν ὁ λαὸς ἐπὶ τὸν οἶκον τῆς προσευχῆς… ἐν τῇ ποικιλίᾳ τῆς ψαλμωδίας τὴν νύκτα διενεγκόντες, μεταξὺ προσευχόμενοι ἡμέρας ἤδη ὑπολαμπούσης»  . Ἂν γιὰ μία ἁπλὴ ἑορτὴ ὁ λαὸς παραμένει στὴν Ἀκολουθία μέχρι τὰ ξημερώματα, πόσο μᾶλλον γιὰ τὴ μέγιστη τῶν ἑορτῶν, τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, δὲν θὰ παρέμενε μέχρι τὰ ξημερώματα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα; Ἐπιβεβαιώνει μάλιστα ὅτι αὐτὴ ἡ συνήθεια ἐπικρατεῖ σὲ ὅλες τὶς Ἐκκλησίες: «τὰ νῦν κεκρατηκότα ἒθη πάσαις ταῖς τοῦ Θεοῦ Εκκλησίαις συνῳδὰ ἐστὶ καὶ σύμφωνα»!

γ) Καὶ ἂν οἱ ἀνωτέρω ἀναφορὲς ἀποτελοῦν μαρτυρίες τῆς ἐκκλησιαστικῆς πράξεως καὶ ἐμπειρίας καί θὰ μποροῦσε νὰ ὑποστηρίξει κάποιος -ἀσφαλῶς ἐσφαλμένα- ὅτι δὲν εἶναι ὑποχρεωτικὲς διότι δὲν ἔχουν κανονικὴ ἰσχὺ ὑπάρχει ὁ 1ος κανόνας τοῦ Ἁγ. Διονυσίου Ἀλεξανδρείας (Διονυσ-1) (265 μΧ), πού ἒχει ἐπικυρωθεῖ ἀπὸ τὶς Στ΄ καὶ Ζ΄ Οἰκουμενικὲς Συνόδους, ἔχει οἰκουμενικὸ κῦρος καὶ εἶναι ὑποχρεωτικὸς γιὰ ὅλους μας! Ὁ Ἃγ. Διονύσιος ἀπαντώντας σὲ ἐρώτημα τοῦ ἐπισκόπου Πενταπόλεως Βασιλείδη, ἀναφορικὰ μὲ τὸν ἀκριβῆ χρόνο τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ συνακόλουθα μὲ τὸ πότε ἀρχίζει ἡ πανήγυρις τῆς Ἀναστάσεως καὶ ὁλοκληρώνεται ἡ νηστεία («πυνθανόμενος καθ᾿ ἣν ὥραν ἀπονηστίζεσθαι δεῖ τὴν τοῦ Πάσχα ἡμέραν, τινὰς μὲν γὰρ τῶν ἀδελφῶν λέγειν φής, ὅτι χρή τοῦτο ποιεῖν πρὸς τὴν ἀλεκτοροφωνίαν, τινὰς δέ, ὅτι ἀφ᾿ ἑσπέρας χρή») σημειώνει ὅτι «ἀκριβῆ δὲ ὅρον τιθέναι … καὶ ὥραν πάνυ μεμετρημένην, ὅπερ καὶ δύσκολον καὶ σφαλερὸν ἐστὶ», διότι δὲν μᾶς διασώζουν τὰ Εὐαγγέλια τὸν ἀκριβὴ χρόνο τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ παρατηρεῖται καὶ διαφορὰ στὶς κατὰ τόπους Ἐκκλησίες. Ὁ Διονυσ-1 μᾶς διασώζει τὴν πληροφορία ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης ἑόρταζε τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου τὸ πρωὶ τῆς Κυριακῆς, ἐνῶ τῆς Ἀλεξανδρείας πρὶν νὰ ξημερώσει : «Οἱ μὲν γὰρ ἐν Ρώμῃ ἀδελφοί, ὡς φασί, περιμένουσι τὸν ἀλέκτορα, περὶ δὲ τῶν ἐνταῦθα ἔλεγες,  ὅτι τάχιον». 

Πάντως σὲ καμία Ἐκκλησία ποτὲ καὶ πουθενὰ Μ. Σάββατο ἀπόγευμα!

Μάλιστα ὁ Ἅγιος Διονύσιος στὸν Διονυσ-1 ἐπιτάσσει ρητῶς ὅτι «μετὰ τὸν τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν καιρὸν χρή τῆς ἑορτῆς καὶ τῆς εὐφροσύνης ἐνάρχεσθαι, μέχρις ἐκείνου τὰς ψυχὰς ταῖς νηστείαις ταπεινοῦντας» διότι αὐτὸ «ὑπὸ πάντων ὁμοίως ὁμολογηθήσεται». Καὶ καταλήγει ὁ Ἃγ. Διονύσιος Ἀλεξανδρείας μεμφόμενος «τοὺς μὲν λίαν ἐπιταχύνοντας καὶ πρὸ νυκτὸς ἐγγὺς ἤδη μεσούσης ἀνιέντας ὡς ὀλιγώρους καὶ ἀκρατεῖς μεμφώμεθα, ὡς παρ’ ὀλίγον προκαταλύοντας τὸν δρόμον, λέγοντος ἀνδρὸς σοφοῦ, οὐ μικρὸν ἐν βίῳ τὸ παραμικρόν» !

Παρόμοια ἀναφέρει ὁ κανόνας Στ-89 ὁ ὁποῖος ἐντέλλεται: «χρή τοὺς πιστοὺς περὶ μέσας τῆς μετὰ τὸ Μ. Σάββατο νυκτὸς ὥρας ἀπονηστίζεσθαι» δηλαδή, ἑορτασμὸς καί ὁλοκλήρωση τῆς νηστείας μετὰ τὰ μεσάνυκτα τοῦ Μ. Σαββάτου, διότι οἱ Εὐαγγελιστὲς ἀναφέρουν «Ὀψὲ Σαββάτων» ἢ «Ὄρθρου βαθέως» «τὴν βραδύτητα τῆς νυκτὸς ὑπογραφόντων»! Εἶναι προφανὲς ὅτι οἱ κανονικές διατάξεις εἶναι ἐντελῶς ἀντίθετες μὲ τὴν προταθεῖσα συνοδικὴ ἀπόφαση γιὰ τὶς 9:00 μμ τοῦ Μ. Σαββάτου καὶ ἀνατρέπουν κάθε προσπάθεια ὑποστηρίξεώς της!

Συνεπῶς γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ μας παράδοση (λειτουργικὴ καὶ κανονικὴ) δὲν χωροῦν σοφίσματα ποὺ ἐργαλειοποιοῦν κατὰ τὸ δοκοῦν τὴ μέτρηση τοῦ χρόνου (ἰουδαϊκό, βυζαντινό, πολιτικὸ ἡμερονύκτιο κοκ) γιὰ νὰ παραπλανοῦν τοὺς ἀδαεῖς. Ο Στ-89 ἐντέλλεται ὁ ἑορτασμὸς καί  ἡ ὁλοκλήρωση τῆς νηστείας να γίνει μετὰ τὰ μεσάνυκτα τοῦ Μ. Σαββάτου.  Οἱ Στ΄ καὶ Ζ΄ Οἰκουμενικὲς ἐπικυρώνοντας τὸν Διον-1 ὡς οἰκουμενικοῦ κύρους ἱερὸ κανόνα ἐπιτάσσουν: «μετὰ τὸν τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν καιρὸν χρή τῆς ἑορτῆς καὶ τῆς εὐφροσύνης ἐνάρχεσθαι, μέχρις ἐκείνου τὰς ψυχὰς ταῖς νηστείαις ταπεινοῦντας» διότι αὐτὸ «ὑπὸ πάντων ὁμοίως ὁμολογηθήσεται». Καὶ «τοὺς μὲν λίαν ἐπιταχύνοντας καὶ πρὸ νυκτὸς ἐγγὺς ἤδη μεσούσης ἀνιέντας ὡς ὀλιγώρους καὶ ἀκρατεῖς μεμφώμεθα, ὡς παρ’ ὀλίγον προκαταλύοντας τὸν δρόμον, λέγοντος ἀνδρὸς σοφοῦ, οὐ μικρὸν ἐν βίῳ τὸ παραμικρόν»!

Μήπως σὲ αὐτοὺς ποὺ «μέμφεται» ὁ ἱερὸς κανόνας ὡς «λίαν ἐπιταχύνοντας καὶ πρὸ νυκτὸς ἐγγὺς ἤδη μεσούσης ἀνιέντας» πρέπει νὰ ἐνταχθεῖ καὶ ὁ ἱερὸς κλῆρος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μετὰ τὴ Συνοδικὴ ἀπόφαση γιὰ μετάθεση τῆς πασχαλινῆς πανηγύρεως  «πρὸ νυκτὸς ἐγγὺς ἤδη μεσούσης»;  

13. Τί νά σχολιάσει κανείς για τὸ ἀδιανόητο «τυπικὸ» τέλεσης μιᾶς -οἱονεὶ- Πασχαλινῆς Ἀκολουθίας ποὺ προτείνει ἡ ὑπ’ ἀριθμ 3041/21.4.21 Συνοδικὴ Ἐγκύκλιος:  χωρίς τό Ἀναστάσιμο Εὐαγγέλιο (ἡ ἐγκύκλιος ἀναφέρει μόνο 10 φορὲς τὸ «Χριστὸς Ἀνέστη!» καὶ μετὰ Δοξαστικὸ Αἲνων…), χωρὶς τὰ Εἰρηνικά, χωρὶς τὸν περίφημο Ἀναστάσιμο Κανόνα τοῦ Ἁγ. Ἰω. Δαμασκηνοῦ, χωρὶς τὸ Συναξάριο τῆς ἡμέρας, χωρὶς τὸ «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι…», χωρὶς τὸ Ἐξαποστειλάριο, χωρὶς τοὺς Αἴνους, χωρὶς τὴν διὰ τοῦ Ἱ. Εὐαγγελίου Προσκύνηση τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ… Τελικά, τί ἀπομένει ἀπὸ τὴν Πασχάλιο Ἀκολουθία;

Ὁρισμένοι γιὰ νὰ δικαιολογήσουν τὴ Συνοδικὴ Ἀπόφαση ἐπικαλοῦνται τὴν κατ’ οἰκονομία ἐπανάληψη ἀπὸ ἕνα ἱερέα πρὸ τῆς 12ης  νυκτερινῆς τῆς Τελετῆς τῆς Ἀναστάσεως σὲ ἐνορίες χωριῶν ποὺ στεροῦνται ἐφημερίου. Ἀσφαλῶς αὐτὴ ἡ πρακτικὴ ἔχει προκύψει ἀπὸ τὴν ἀδήριτο ἀνάγκη ἀλλὰ δὲν μπορεῖ νὰ παράσχει ἄλλοθι στὴ Συνοδικὴ Ἀπόφαση, διότι εἶναι πολλαπλῶς προβληματικὴ. Οὔτε εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιεῖται πρὸς ὑπόδειγμα καὶ γενίκευση σὲ ὁλόκληρη τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος! Δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε τὸ κανονικὸ ἀξίωμα: «τὸ παρὰ τοὺς κανόνας οὐκ ἕλκεται εἰς ὑπόδειγμα» (Ἁγ. Γρηγόριος Θεολόγος, Λόγος εἰς τὰ Φῶτα,  πρβλ ΑΒ-17)! Ὅταν μάλιστα ἡ Ἱ. Σύνοδος εἶχε τὴ δυνατότητα καὶ τὰ ὑγειονομικὰ μέτρα νὰ τηρήσει καὶ νὰ ἑορτάσει τὴν Κυριακὴ τὸ πρωὶ «ὄρθρου βαθέως» τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τελικὰ θὰ γίνει στὴν Ἱ. Μητρόπολη Κυθήρων καὶ ἀλλοῦ!

Ἡ ρύθμιση αὐτὴ θὰ εἶχε καὶ τὴν εὐεργετικὴ διάσταση νὰ περιοριστεῖ στὸ ἐλάχιστο ἡ φολκορική διάσταση γιὰ τοὺς πολλοὺς τῆς Τελετῆς τῆς Ἀναστάσεως ποὺ ὁδηγοῦσε μὲ τὴν ἄμεση φυγὴ καὶ μὴ συμμετοχὴ στὴ Θ. Λειτουργία σὲ ἀσέβεια πρὸς τὸν Ἀναστάντα Χριστό. 

Ἀξίζει ὅμως νὰ ἀναφέρω μία πρακτικὴ ἄσκησης ὀρθῆς οἰκονομίας, ἐνδεικτικὴ λειτουργικοῦ καὶ κανονικοῦ ἤθους: Ὅταν τὸ 1967 νέος κληρικὸς ὁ ἀείμνηστος πατέρας μου π. Κωνσταντῖνος Γκοτσόπουλος, διορίστηκε Ἐφημέριος στὸ χωριὸ Σανταμέριο Ἀχαΐας ἐξυπηρετοῦσε ἄλλα δύο χωριὰ καὶ τὴν ἱστορικὴ Ἱ. Μ. Μαρίτσης. Τὸ πρῶτο Πάσχα τῆς ἱερωσύνης του ξεκίνησε ἀπὸ νωρὶς τὸ μεσημέρι (διότι οἱ μετακινήσεις γίνονταν μὲ τὰ ζῶα…) τὶς Τελετὲς τῆς Ἀναστάσεως καὶ κατέληξε στὸ χωριὸ  τὰ μεσάνυκτα γιὰ νὰ ψάλλει τὸ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! καὶ νὰ τελέσει τὴ Θ. Λειτουργία.  Ὅταν ἀργότερα τὸ εἶπε στὸν πνευματικὸ του ἀείμνηστο π. Θεοφάνη Τερζή  -ἐκ τῶν στενῶν μαθητῶν τοῦ πιστοῦ τηρητοῦ τῶν ἱερῶν κανόνων Ἁγίου Γέροντος π. Γερβασίου Παρασκευοπούλου- αὐτὸς τὸν ἐπέπληξε λέγοντας του ὅτι αὐτὸ δὲν ἐπιτρέπεται. Ἔτσι, τὶς ἑπόμενες χρονιὲς καθ’ ὑπόδειξη τοῦ π. Θεοφάνους τελοῦσε στὸ κεντρικὸ χωριὸ κανονικὰ τὰ μεσάνυκτα τὴν Τελετὴ τῆς Ἀναστάσεως καὶ τὴ Θ. Λειτουργία, ἔπαιρνε μαζὶ τοῦ Θ. Κοινωνία γιὰ τὰ ἄλλα χωριὰ ὅπου ἔψαλε μόνο τὸ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!, κοινωνοῦσε τοὺς πιστοὺς καὶ κατέληγε στὴν Ι. Μ. Μαρίτσης ὅπου κοινωνοῦσε τὶς μοναχές, κατέλυε τὸ Ἃγ. Ποτήριο καὶ παρεκάθητο σὲ μοναστικὴ πασχαλινὴ τράπεζα, μεσημεριανὴ πλέον! Στὴν οἰκογένεια ἔφτανε νωρὶς τὸ ἀπόγευμα… Τὸ ἐντυπωσιακὸ ἦταν ὅτι οἱ περισσότεροι χωρικοὶ περίμεναν ξημερώματα τὸν παπᾶ νὰ ψάλει τὸ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ! καὶ μετὰ ἒτρωγαν-ἀπονήστευαν γιὰ νὰ ἐπιβεβαιώσουν τὸν Ἃγ. Διονύσιο Ἀλεξανδρείας: «τοὺς δὲ ἐφυστερίζοντας καὶ διαρκοῦντας ἐπὶ πλεῖστον καί… ἐγκαρτερούντας… ὡς γενναίους καὶ φιλοπόνους ἀποδεχόμεθα» (Διονυσ-1)!

Ἡ Συνοδικὴ Ἀπόφαση τῆς 20.4.21 ἔρχεται ὡς ἐπιστέγασμα (εἴθε νὰ εἶναι τὸ τελευταῖο!) μιᾶς σειρᾶς σοβαρῶν -ἀτυχῶν κατ’ ἐμὲ- Συνοδικῶν ἐπιλογῶν (Σύνοδος Κρήτης-2016, ἀναγνώριση ἀχειροτονήτων καὶ σχισματικῶν Οὐκρανῶν-2019, διαχείριση τῆς πανδημίας-2020, Σαββατιάτικη Ἀνάσταση-2021) ποὺ σκανδαλίζουν ἕνα μεγάλο μέρος τοῦ πιστοῦ λαοῦ, ἀπομειώνουν τὴν ἐμπιστοσύνη στοὺς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὑποβιβάζουν στὴ συνείδηση τῶν πιστῶν τὸ Συνοδικὸ θεσμὸ μὲ ἀπρόβλεπτες καὶ καταστροφικὲς συνέπειες γιὰ τὴν ἐν ἀληθείᾳ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας.

Εἶναι βέβαιο ὅτι ἀκόμα καὶ ὅσοι προσπαθοῦν ἀπεγνωσμένα νὰ ὑποστηρίξουν τὴν ἀπόφαση γιὰ Σαββατιάτικο ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα καὶ ὅσοι θὰ τὴν ἐφαρμόσουν ὁμολογοῦν ἐμμέσως πλὴν σαφῶς  ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ ληφθεί, διότι ἔχει ὁδηγήσει χωρὶς λόγο σὲ ἀδιέξοδο σὲ ἀδιέξοδο τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος.

‒ Ποιὰ ἡ λύση;

‒ «Ἡ ταπείνωση βγάζει ἀπὸ τὰ ἀδιέξοδα!» ἔλεγε ὁ ἀείμνηστος καθηγητὴς Κων. Παπαπέτρου.

Παρακαλοῦμε υἱικῶς τὴν Σεπτὴ Ἱ. Σύνοδο νὰ μὴν ἐπιμείνει στὴν ὑλοποίηση τῆς ἀποφάσεώς Της ἀλλὰ νὰ ἐπιμείνει στόν ἑορτασμό τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου σύμφωνα μέ τά καθιερωμένα. Εἶναι ντροπὴ καὶ εὐτελισμὸς ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία νὰ κακοποιήσει τὴν Κυριακὴ τοῦ Πάσχα καὶ τὴν ἑπομένη, Δευτέρα τοῦ Πάσχα, νὰ ἀπελευθερώσει τὴν ἑστίαση! Δὲν πρέπει μὲ κανένα τρόπο νά τό ἀνεχθεῖ αὐτὸ ἡ ἐκκλησιαστική μας συνείδηση…

Στὴν ἐσχάτη τῶν περιπτώσεων ἂν ἡ παραδεδομένη τάξη δὲν ἐπιτευχθεῖ, παρακαλεῖται ἡ Ἱ. Σύνοδος νὰ ἀναθεωρήσει τὴν ἀπόφασή Της ὁρίζοντας τὸν ἑορτασμὸ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τὰ ξημερώματα τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα «ὀψὲ Σαββάτων», «λίαν πρωὶ τῆς μιᾶς Σαββάτων», «τῇ ἐπιφωσκούσῃ μιὰ τῶν Σαββάτων», «ἡμέρας ἤδη ὑπολαμπούσης» σύμφωνα μὲ τὰ Εὐαγγέλια καὶ τὶς πατερικὲς καί κανονικές ἀναφορές.

Μὲ τὴν τροποποίηση τῆς ἀποφάσεως ταπεινουμένη ἡ Σύνοδος θὰ ἐξυψωθεῖ στὴ συνείδηση κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, ἐνῶ μὲ τὴν τὴν ἀναγκαστικὴ ἐπιβολή καί ὑλοποίησή της ἢ τή διαφαινόμενη σέ πολλά μέρη de facto κατάργησή της θὰ καταρρακωθεῖ  τὸ κῦρος τῆς ἰδίας τῆς Ἱ. Συνόδου.

«Ἡ ταπείνωση βγάζει ἀπὸ τὰ ἀδιέξοδα»! Πάντοτε καί ὃλους μας!

Καλὴ Ἀνάσταση!

π. Ἀναστάσιος Γκοτσόπουλος

Κυριακή 2 Μαΐου 2021 ΠΑΣΧΑ

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα

«Ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ» - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ  (11 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2021)

«ἐν οἷς ἀδύνατον ψεύσασθαι Θεόν» (Ἑβρ. ΣΤ΄ 18). 

Ὁ «ὅρκος» τοῦ … Θεοῦ! 

«Ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεός … ὤμοσε καθ' ἑαυτοῦ, λέγων· ἦ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε» (Ἑβρ. ΣΤ΄ 14)! Κατ’ ἐπανάληψιν, φίλοι μου ἀναγνῶσται, μελετῶντες τὰ ἱερὰ κείμενα τῆς Ἁγίας Γραφῆς – κυρίως δε τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, - βλέπομεν τὸν Ἅγιον Θεόν, ὅταν συνομιλεῖ μετὰ τῶν ἀνθρώπων, νὰ … βεβαιώνῃ τοὺς Θείους Λόγους Του, ἀφ’ ἑνός μεν μὲ ὑποσχέσεις δεσμευτικὲς δι’ Ἑαυτόν, ἀλλὰ καὶ μὲ ὅρκους … προκειμένου νὰ πείσῃ αὐτοὺς (τοὺς ἀνθρώπους), ὅτι θὰ μείνῃ Πιστὸς εἰς τὰς ὑποσχέσεις Του! 

Ὅλοι ἀντιλαμβανώμεθα, ὅτι ὁ Κύριος δύναται νὰ ἐνεργῇ, «ὡς οἶδεν, ὡς θέλει καὶ ὡς εὐδοκεῖ» (κάθισμα ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων), καὶ δὲν συναλλάσσεται μετὰ τῶν ἀνθρώπων, ὅταν ἀποφασίζῃ τὴν οἵανδήποτε κίνησιν καὶ ἐνέργειαν Αὐτοῦ. Αὐτὸς εἶναι ὁ Θεὸς ὁ Ἄπειρος καὶ Τέλειος καὶ Παντοδύναμος, καὶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὁ … μικρὸς καὶ ἀτελὴς καὶ πλήρης λαθῶν καὶ ἁμαρτιῶν, ἀλλὰ καὶ … ἀδύναμος, καὶ … ἄνευ τῆς Θείας Βουλήσεως, … ἀνύπαρκτος καὶ … νεκρός! 

Ὅμως, ὡς προείπωμεν, πολλάκις, «ταπεινῶν ἑαυτὸν» ὁ Κύριος, ὑπόσχεται εἰς αὐτόν, συνομιλεῖ μετ’ αὐτοῦ, τὸν κατευθύνει καὶ τὸν συμβουλεύει, τὸν ἀπειλεῖ καὶ τὸν τιμωρεῖ μὲ βαρυτάτας ποινὰς καὶ τιμωρίας, … λὲς καὶ τὸν ἔχει ἀνάγκη! Τοῦτο βλέπομεν, εἰς πολλοὺς ἐναρέτους καὶ Ἁγίους ἀνθρώπους, ὡς εἰς τὸν Ἁβραάμ, τὸν Ἰσαάκ, τὸν Ἰακώβ, τὸν Μωϋσῆ, τὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, τὸν Ἠλία, τὸν Ἰερεμία, τὸν Ἰεζεκιήλ, καὶ πάρα πολλοὺς ἀκόμη, προφήτας καὶ δικαίους! Μέσῳ δὲ αὐτῶν, … ἀπευθύνεται καὶ πρὸς τοὺς ἀσεβεῖς καὶ ἁμαρτωλούς, εἴτε διὰ νὰ τοὺς συνετίσῃ, εἴτε, ἀκόμη διὰ νὰ τοὺς προαναγγείλῃ τὴν … καταστροφή τους! Συνομιλεῖ μετ’ αὐτῶν καὶ εἴς τινας περιπτώσεις … ὑπόσχεται εἰς αὐτοὺς καὶ ἐνίοτε … ὁρκίζεται διὰ νὰ πείσῃ τούτους διὰ τὸ «ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ», δηλαδή, ὅτι θὰ πράξῃ ὅπωσδήποτε τὰ ὅσα ἔχει ὑποσχεθεῖ! 

Ὁ ὅρκος … ἐπιβεβαίωσις τῆς ἀληθείας. 

Ὁ Κύριος, διαβεβαιώνει τὸν ἄνθρωπο μὲ ὅρκους, καὶ … στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, ἐπιτρέπει τὸν ὅρκο μὲ τὴν αὐστηρὰ προϋπόθεσιν, ὁ ἄνθρωπος νὰ εἶναι συνεπὴς ἀλλὰ καὶ ἀκριβὴς εἰς τὴν ἐφαρμογὴν τῶν ὑπεσχημένων …! Εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην ὅμως, … ἀπαγορεύει ρητῶς καὶ κατηγορηματικῶς τοῦτον (τὸν ὅρκον), διὰ τῶν γνωστῶν λόγων Του, «Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν μὴ ὀμόσαι ὅλως· … Ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν» (Ματθ. Ε΄ 33-37)! 

Ἴσως γεννᾶται τὸ ἁπλοῦν ἐρώτημα εἰς ἡμᾶς …, διατί ὁ Κύριος ἀπαγορεύει … ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον, ὁ Ἴδιος, … δὲν ἐφαρμόζει; Ἡ ἀπάντησις εἰς τοῦτο τὸ ἐρώτημα, δύναται νὰ εἶναι πολὺ ἁπλῆ, ἴσως ὅμως καὶ … δύσκολος, ἀλλὰ καὶ ἐφάμαρτος! Καὶ ὡς ἁπλῆ ἀπάντησις δύναται νὰ τεθῇ ἐκεῖνο τὸ τοῦ Παύλου, «τίς γὰρ ἔγνω νοῦν Κυρίου; ἢ τίς σύμβουλος αὐτοῦ ἐγένετο; ἢ τίς προέδωκεν αὐτῷ, καὶ ἀνταποδοθήσεται αὐτῷ;» (Ρωμ. ΙΑ΄ 34-35). Ὑπάρχει, ὅμως, καὶ ἡ ἀπάντησις, ὅτι … ὁ Κύριος, πρὸ τοῦ ὁποίου, τὰ πάντα ὑφίστανται ὡς … παρόντα, δύναται … καὶ εἶναι, «πιστὸς ἐν τοῖς λόγοις Αὐτοῦ». Ὁ ἄνθρωπος, ὅμως, ὁ μικρὸς καὶ «πεπερασμένος», ὁ ἀτελὴς καὶ ἀναξιόπιστος, ὁ ἁμαρτωλὸς καὶ ἀσεβής, δύναται νὰ ὑπόσχεται ἀλλὰ καὶ νὰ εἶναι ἀκριβὴς εἰς τὴν τήρησιν τῶν ὑποσχέσεών του; Ἅπαντες ἔχομεν σαφῆ δείγματα καὶ ἔχομεν ἴσως ἀπογοητευθῇ ἕνεκα τῆς … ἀναξιοπιστίας καὶ κακοβουλίας τοῦ ἀνθρώπου. Πόσους ὅρκους ἀκόμη καὶ … ἐπισήμους, ἔχομεν καὶ ἀκούομεν καὶ … πόσας παραβιάσεις καὶ ἐσκεμμένας πολλάκις διαπιστοῦμεν; Ὅρκοι διὰ τὴν ἐπιβεβαίωσιν τῶν λεγομένων, τὰ ὁποῖα … εἶναι ψευδῆ!!! Ὅρκοι εἰς τὰ δικαστήρια τῶν ἀνθρωπίνων ὑποθέσεων, οἱ ὁποῖοι τόσας πολλὰς φορὰς ἔχουσι παραβιασθῇ … ὥστε ἡ ἀλήθεια νὰ κινδυνεύῃ περισσότερον ἀπὸ τοὺς ὅρκους παρὰ ἀπὸ τὴν … ἁπλῆν ὁμολογίαν! 

Ἀναξιόπιστος ὁ ἄνθρωπος, ἀλλὰ καὶ «πεπερασμένος»! Ὑπόσχεται καὶ ὁρκίζεται, ἀλλὰ αἱ περιορισμέναι δυνατότητες αὐτοῦ τὸν ὑποχρεώνουσι, καὶ νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἐκπληρώσῃ τὰς ὑποσχέσεις του, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐκτίθεται πολλάκις, λόγῳ τοῦ ἀγνώστου … μέλλοντος! Δὲν γνωρίζει τί … «τέξεται ἡ ἐπιοῦσα» καὶ διὰ τοῦτο δὲν δύναται νὰ ἐγγυηθῇ διὰ τὸ παραμικρόν …! 

«Ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ». 

Ὁ Κύριος ὀμνύει εἰς τὸν Ἑαυτόν Του, διὰ νὰ πείθῃ τὸν ἄνθρωπον, ἐφ’ ὅσον οὗτος ἀδυνατεῖ νὰ κατανοήσῃ τὰς Θείας βουλὰς καὶ ἀποφάσεις! Ὁ Κύριος ὀμνύει διότι εἶναι ὁ ἐξουσιαστὴς τῶν πάντων καὶ Παντοκράτωρ, … ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος – κατὰ τὸν Θεῖον Λόγον, – ὡς μικρὸς καὶ ἀδύναμος δὲν δικαιοῦται νὰ … θέτει ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν του , - διότι τοῦτο σημαίνει … ὁ ὅρκος - ἐκεῖνα ποὺ δὲν τοῦ … ἀνήκουν! «Μήτε ἐν τῷ οὐρανῷ», λέγει ὁ Χριστός μας, «ὅτι θρόνος ἐστὶ τοῦ Θεοῦ· μήτε ἐν τῇ γῇ, ὅτι ὑποπόδιόν ἐστι τῶν ποδῶν αὐτοῦ· μήτε εἰς Ἱεροσόλυμα, ὅτι πόλις ἐστὶ τοῦ μεγάλου βασιλέως· μήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀμόσῃς, ὅτι οὐ δύνασαι μίαν τρίχα λευκὴν ἢ μέλαιναν ποιῆσαι» (Ματθ. Ε΄ 34-36). Καὶ ἐφ’ ὅσον δὲν ἐξουσιάζομεν τὸ ἐλάχιστον, μὲ ποῖον δικαίωμα τὸ … διαπραγματευόμεθα; 

Μία ἁπλῆ διαβεβαίωσις, μὲ ἕνα … «ναὶ» ἢ ἕνα «ὄχι», εἶναι ἐκεῖνο ποὺ μᾶς συνιστᾷ ὁ Κύριός μας! Ἄν δε τὸ συνειδητοποιήσωμεν θὰ ἐννοήσωμεν ὅτι εἶναι ὅ, τι ἰδανικώτερον εἰς τὰς μεταξύ τῶν ἀνθρώπων διαπραγματεύσεις! Μά …! Ἔστω, … διὰ τὰς βεβαιώσεις ἡμῶν, ἀρκεῖ τὸ … «ναὶ» καὶ τὸ «οὔ», - θὰ εἴπωσι τινές! Διὰ κάποιους ἄλλους, ὅμως, οἵτινες, ψεύδονται κατὰ συνήθειαν ἢ καὶ ἀκόμη συχνότερον; Πῶς θὰ βεβαιούμεθα περὶ τῆς ἀληθείας τῶν λεγομένων των …; Αἰσθάνομαι ὅτι, ἐκεῖνοι οἵτινες ψεύδονται καὶ ἀγνοοῦσι τὸ … «τί ἐστί ἀλήθεια», δὲν πρόκειται νὰ σεβασθῶσι τὸν οἷονδήποτε … ὅρκον των, ἀκόμη καὶ ἂν οὗτος ἅπτεται τῶν πλέον … ἱερῶν πραγμάτων, προσώπων καὶ καταστάσεων! Οἱ δικασταὶ καὶ οἱ ἔνορκοι καὶ οἱ συνήγοροι, … δύνανται, εἰς τὰς ὧρας τῆς εἰλικρινείας των, ἵνα διαβεβαιώσωσι περὶ τούτου …! 

Κλείοντες τὸ παρόν, οὐδὲν ἄλλο προτιθέμεθα ἵνα προσθέσωμεν, παρὰ τὴν ὀφειλομένην πειθαρχίαν ἡμῶν εἰς τὴν Θείαν ἐντολήν, … «μὴ ὀμόσαι ὅλως»!

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου 

       Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

Κυριακή 25 Απριλίου 2021

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα

Πρόγραμμα Μεγάλης Εβδομάδας Ιερού Ναού Γενεσίου Τιμίου Προδρόμου 2021

 

Γιατί οι Έλληνες επινόησαν τα γράμματα Ξ και Ψ; Τί είναι η Ινδοευρωπαϊκή οικογένεια γλωσσών; (βίντεο)

Μία ενδιαφέρουσα συζήτηση για την οικογένεια των γλωσσών, για την Γλώσσα μας, την Ελληνική μαζί με τους κ. Μπαμπινιώτη και κ. Φλέσσα.

 

Μασκοφορία, τήρηση αποστάσεων και υποβολή των μαθητών σε τεστ στα σχολεία: Η νομική αποδόμηση των μέτρων από το Πρωτοδικείο της Βαϊμάρης

19 Απρίλιος 2021 σε ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ, ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΜΕ ΑΞΙΑ, ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ, ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ (COVID-19), ΝΕΑΝΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Κ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ, ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ, ΝΕΟΤΗΤΑ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, ΡΩΜΝΙΟΣ

Επιμέλεια-μετάφραση: Κωνσταντίνος Βαθιώτης

Ι. Εισαγωγή

Στις 8 Απριλίου 2021 το Πρωτοδικείο της Βαϊμάρης και ειδικότερα το αρμόδιο τμήμα για την εκδίκαση οικογενειακών διαφορών, απεφάνθη στο πλαίσιο της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων ότι πρέπει να απαγορευθεί άμεσα σε δύο τοπικά σχολεία η επιβολή σε μαθητές τής καθ’ οιονδήποτε τρόπο κάλυψης της μύτης και του στόματός τους (ιδίως με μάσκες τύπου FFP2), της τήρησης αποστάσεων και/ή της υποβολής τους σε rapid-test. Ταυτοχρόνως, το δικαστήριο έκρινε ότι πρέπει να συνεχισθούν τα μαθήματα με την φυσική παρουσία των μαθητών.

Πρόκειται για μια απόφαση-σταθμό, η οποία βαίνει ενάντια στην νομική παράνοια που επικρατεί σχεδόν επί έναν χρόνο παγκοσμίως λόγω της εξάπλωσης της επιδημίας του κορωνοϊού. Με γνώμονα την κοινή λογική αλλά και με την ανάδειξη της μέχρι σήμερα παντελώς παραμελημένης, αν όχι ποδοπατημένης αρχής της αναλογικότητας, το δικαστήριο της Βαϊμάρης προκαλεί ένα σημαντικό ρήγμα στην τάση άκριτης αποδοχής των κοινωνιοκτόνων μέτρων που αποφασίστηκαν από πολύ υψηλά κέντρα και εφαρμόσθηκαν με εντυπωσιακή (και καθόλου αθώα) ομοιομορφία από τους κυβερνητικούς και παρακυβερνητικούς διαχειριστές της κάθε χώρας.

Πέρα από το γεγονός ότι στο σκεπτικό της αποφάσεως αναδεικνύεται όχι απλώς η ακαταλληλότητα της μάσκας για την αναχαίτιση της πανδημίας, αλλά πολύ περισσότερο ο κίνδυνος να μετατραπεί σε εστία μολύνσεως, όταν εκείνος που την φορά την χειρίζεται πλημμελώς, π.χ. την πιάνει με τα χέρια του (εξαιτίας δε των παλινωδιών των πολιτικών που έλαβαν αντιφατικές αποφάσεις περί της μασκοφορίας, στην απόφαση αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο αυτοί να απέβλεψαν στην συμβολική αξία της μάσκας!), επισημαίνονται όλες οι σημαντικές παράμετροι που εξηγούν την ανεπάρκεια τόσο των PCR-test όσο και των rapid-test για την διαπίστωση της τυχόν μόλυνσης (πόσω μάλλον της λοίμωξης) με κορωνοϊό.

Άραγε, πόσοι από εκείνους που τρομοκρατούνται καθημερινά λόγω της ανακοίνωσης του νέου “ρεκόρ κρουσμάτων” γνωρίζουν ότι, ενώ αρχικώς ο Π.Ο.Υ. ζητούσε να ελέγχονται μέσω του PCR-test τρία διαδοχικά γονίδια-στόχοι, στην συνέχεια έκρινε ότι πρέπει να υποβάλλεται σε έλεγχο μόνο ένα γονίδιο;

Όπως σημειώνεται στο σκεπτικό της αποφάσεως, η μεταβολή αυτή έχει την εξής σπουδαία συνέπεια: Στα 100.000 τεστ που διενεργούνται σε μικτό πληθυσμό, στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε ένα άτομο με πραγματική μόλυνση, αναλογούν 2.690 ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Αν, όμως, είχαν χρησιμοποιηθεί 3 γονίδια-στόχοι, τότε τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα θα ήσαν μόλις 10! Μήπως, λοιπόν, ήγγικεν η ώρα να απομυθοποιηθεί η δύναμη των αριθμών και να εκλογικευτεί η διαχείριση της υγειονομικής κρίσης;

Η προδήλως καταφατική απάντηση ενισχύεται ακόμη περισσότερο, αν συνδυασθεί με ένα άλλο στοιχείο, το οποίο προβάλλεται στην απόφαση και αφορά την αξία του αριθμού των κύκλων ενίσχυσης του ληφθέντος δείγματος που απαιτείται να γίνουν, προκειμένου το τεστ να αξιολογηθεί ως θετικό:

Σύμφωνα, λοιπόν, με την ομόφωνη άποψη της επιστήμης, όλα τα “θετικά” αποτελέσματα που εξάγονται μετά την συμπλήρωση 35 κύκλων στερούνται οιασδήποτε επιστημονικής βάσεως. Αν έχουν συμπληρωθεί 26-35 κύκλοι, το αποτέλεσμα του τεστ αξιολογείται ως θετικό μόνο όταν συνεκτιμάται η ιική καλλιέργεια. Ωστόσο, το PCR-test που διαφημίσθηκε παγκοσμίως από τον Π.Ο.Υ. για τον εντοπισμό του κορωνοϊού ήταν ρυθμισμένα να λειτουργούν με βάση τους 45 κύκλους!

Σε ό,τι αφορά τα rapid-test αντιγόνου που χρησιμοποιούνται για μαζικούς ελέγχους και έχουν πλέον την τιμητική τους στον “πόλεμο κατά του αόρατου εχθρού” (sic), στο σκεπτικό της αποφάσεως τονίζεται ότι αυτά είναι ακόμη πιο ακατάλληλα να προσφέρουν κάποιο τεκμήριο για την μεταδοτικότητα, διότι ανιχνεύουν απλώς πρωτεϊνικά στοιχεία χωρίς να αποδεικνύεται η συσχέτιση αυτών με έναν ακέραιο, αναπαραγωγικά ικανό ιό.

Είναι, λοιπόν, άξιον μεγίστης απορίας με ποια λογική δόθηκε αίφνης τόσο μεγάλη βαρύτητα σε αυτά τα ανεπαρκή τεστ, τα οποία, αφού μετονομάσθηκαν αυτοδιαγνωστικά (self-test), εισέβαλαν στην ζωή μας, προκειμένου να καθιερωθούν ως sine qua non όρος άσκησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων μας, κατά πλήρη παράκαμψη της αρχής της ελεύθερης συναίνεσης των πολιτών που εκόντες-άκοντες υποχρεώνονται πλέον (με τρόπο προδήλως παράνομο και αντισυνταγματικό) να τελέσουν μόνοι τους μια ιατρική πράξη χωρίς να εποπτεύονται από κάποιον ειδικό και χωρίς καν να συντρέχει υπόνοια ασθενείας τους!

Ενώπιον του δικαστηρίου προσκομίσθηκαν αποδεικτικά στοιχεία που αφορούν το ζήτημα κατά πόσον τα εφαρμοζόμενα μέτρα κατά του κορωνοϊού είναι χρήσιμα και πολύ περισσότερο αναγκαία από επιστημονική άποψη. Ειδικότερα, κατατέθηκαν οι γνωμοδοτήσεις της καθηγήτριας Ιατρικής Ines Kappstein, του καθηγητή Ψυχολογίας Christof Kuhbandner και της καθηγήτριας βιολογίας Ulrike Kämmerer.

Η διεξαχθείσα δίκη αφορούσε την προστασία της υγείας των παιδιών κατ’ άρθρο 1666 παρ. 1 και 4 γερμανικού Αστικού Κώδικα («Όταν τίθεται σε κίνδυνο η σωματική, η πνευματική ή η ψυχική υγεία του ή η περιουσία του παιδιού και οι γονείς δεν θέλουν ή δεν μπορούν να αποτρέψουν τον κίνδυνο, τότε το δικαστήριο οφείλει να λάβει τα μέτρα εκείνα που είναι απαραίτητα για την αποτροπή του κινδύνου») και πραγματοποιήθηκε μετά την προσφυγή μιας μητέρας δύο αγοριών ηλικίας 14 και 8 ετών. Σύμφωνα με τις αιτιάσεις της, τα τέκνα της υπέστησαν ψυχοσωματικές βλάβες και βίωσαν τις αρνητικές παιδαγωγικές συνέπειες των μέτρων, χωρίς να παραχθεί κάποιο όφελος για τα παιδιά ή για τρίτα πρόσωπα. Συνακολούθως, παραβιάσθηκε πλήθος δικαιωμάτων των εν λόγω τέκνων και των γονέων τους τα οποία πηγάζουν από τον νόμο, το Σύνταγμα και τις διεθνείς συνθήκες.

Το Πρωτοδικείο της Βαϊμάρης απεφάνθη ότι τα κριθέντα ως απαγορευτέα υγειονομικά μέτρα δεν καθιδρύουν απλώς έναν υψηλό κίνδυνο για την πνευματική, την σωματική και την ψυχική υγεία των παιδιών, αλλά πολύ περισσότερο έχουν ήδη προκαλέσει τέτοια βλάβη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, κατά το χρονικό διάστημα από 8.3.2021 μέχρι 12.3.2021, τα παιδιά της προσφεύγουσας ήταν υποχρεωμένα να φορούν μάσκα ακόμη και στο μάθημα της γυμναστικής! Επιπλέον, από τότε που καθιερώθηκε η υποχρεωτική μασκοφορία κατά την διάρκεια του μαθήματος, τα παιδιά δεν πήγαιναν με ευχάριστη διάθεση στο σχολείο. Όταν φορούσαν μάσκα, είχαν ισχυρούς πονοκεφάλους, κοιλιακό άλγος και ναυτία περίπου μία με δύο φορές την εβδομάδα, ενώ συχνά παρουσίαζαν συμπτώματα συναχιού.

Περαιτέρω, εκρίθη ότι οι διευθυντές των σχολείων και οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να επικαλεσθούν τις οικείες διατάξεις που έχουν θεσπισθεί από το κρατίδιο της Βαϊμάρης, διότι αυτές είναι αντισυνταγματικές και κατά τούτο άκυρες, καθ’ ο μέτρο προσκρούουν στην αρχή της αναλογικότητας, η οποία απορρέει από την αρχή του κράτους Δικαίου.

ΙΙ. Το σκεπτικό της αποφάσεως

Παρατίθενται ευθύς αμέσως τα κυριότερα σημεία του σκεπτικού της αποφάσεως.

Α. Γενικά

Διακινδύνευση της υγείας του παιδιού υφίσταται, όταν υπάρχει παρών κίνδυνος τέτοιου βαθμού για την πνευματική, την σωματική και την ψυχική υγεία του, ώστε να αναμένεται σχεδόν με βεβαιότητα ότι θα προκληθεί βλάβη της, αν δεν ανακοπεί η εξέλιξη των πραγμάτων (Palandt–Götz, § 1666, Rn. 8).

Τέτοια διακινδύνευση συντρέχει στην εξεταζόμενη περίπτωση. Διότι τα παιδιά, όντας υποχρεωμένα κατά την διάρκεια της σχολικής εκπαίδευσης να φορούν μάσκες και να τηρούν αποστάσεις μεταξύ τους καθώς και προς τρίτα πρόσωπα, δεν κινδυνεύουν απλώς να υποστούν βλάβη στην υγεία τους, αλλά την έχουν ήδη υποστεί. Εξαιτίας της υποχρεωτικής χρήσης της μάσκας αλλά και της τήρησης των αποστάσεων παραβιάζεται πλήθος δικαιωμάτων των παιδιών και των γονέων τους, όπως αυτά κατοχυρώνονται στον νόμο, το Σύνταγμα και τις διεθνείς συμβάσεις. Ιδίως παραβιάζονται τα δικαιώματα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και της σωματικής ακεραιότητας, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 6 του Συντάγματος (για την εφαρμογή του δεύτερου άρθρου λαμβάνονται υπ’ όψιν τα μέτρα που αφορούν την υγειονομική πρόληψη και τα “αντικείμενα” που πρέπει να φέρουν τα παιδιά).

Τα παιδιά βλάπτονται από σωματική, ψυχική και παιδαγωγική άποψη και, αντιστοίχως, παραβιάζονται τα δικαιώματά τους, χωρίς από την άλλη πλευρά να υπάρχει κάποιο όφελος για τα ίδια ή για τους τρίτους. Διευθυντές, εκπαιδευτικό προσωπικό καθώς και άλλα πρόσωπα δεν μπορούν να επικαλεσθούν τις διατάξεις που έχουν θεσπισθεί από το συγκεκριμένο κρατίδιο, διότι αυτές είναι αντισυνταγματικές και κατά τούτο άκυρες. Πρόκειται δε για αντισυνταγματικές διατάξεις, διότι προσκρούουν στην, απορρέουσα από την αρχή του κράτους Δικαίου, αρχή της αναλογικότητας (άρθρα 20 και 28 Συντ).

Σύμφωνα με την αρχή αυτή, η οποία είναι γνωστή και ως αρχή απαγόρευσης του υπερμέτρου [Übermaßverbot], τα εκάστοτε λαμβανόμενα μέτρα που προβλέπονται για την επίτευξη ενός νόμιμου σκοπού, πρέπει να είναι πρόσφορα, αναγκαία και αναλογικά με την στενή έννοια του όρου (η τελευταία προϋπόθεση αφορά την στάθμιση των ευεργετικών και των δυσμενών συνεπειών που προκύπτουν από την λήψη των επίμαχων μέτρων).

Τα υπό κρίσιν μέτρα, τα οποία δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του άρ. 1 παρ. 2 του νόμου για την προστασία του πολίτη από λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα [Infektionsschutzgesetz], είναι απρόσφορα για την επίτευξη ενός κατ’ αρχήν νόμιμου σκοπού, δηλ. για την αποφυγή της επιβάρυνσης του συστήματος υγείας ή την μείωση των μολύνσεων με τον ιό SARS-CoV-2. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι μη αναλογικά με την στενή έννοια του όρου, διότι στις σοβαρές δυσμενείς συνέπειες, άλλως στις παράπλευρες απώλειες που συνεφέλκεται η εφαρμογή των υπό εξέτασιν μέτρων, δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί μια προφανής ωφέλεια για τα ίδια τα παιδιά ή για τρίτα πρόσωπα.

Η μη προσφορότητα και η μη αναλογικότητα των προβλεπόμενων μέτρων θα τεκμηριωθεί στην συνέχεια. Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι δεν είναι οι προσφεύγοντες εκείνοι που όφειλαν να θεμελιώσουν την αντισυνταγματικότητα των κρατικών επεμβάσεων στα δικαιώματά τους, αλλ’ αντιστρόφως είναι το ανεξάρτητο κρατίδιο της Θουριγγίας εκείνο που όφειλε να αποδείξει με τον δέοντα επιστημονικό τρόπο ότι τα θεσπισθέντα μέτρα, διά των οποίων υπήρξε επέμβαση στα ατομικά δικαιώματα των πολιτών, ήσαν πρόσφορα για την επίτευξη των επιδιωκόμενων σκοπών και ταυτοχρόνως αναλογικά· στην υποχρέωσή του αυτή, όμως, το κρατίδιο δεν ανταποκρίθηκε ούτε καν αδρομερώς.

Β. Ως προς τις μάσκες

Η γνωμοδοτούσα καθηγήτρια Ines Kappstein στην εμβριθή γνωμοδότησή της αξιολόγησε όλα τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα που αφορούν την χρήση της μάσκας. Συνοψίζοντας την θέση της, επισημαίνει ότι η αποτελεσματικότητα της μάσκας που χρησιμοποιείται από υγιή πρόσωπα σε δημόσιους χώρους δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη. Ομοίως, ούτε η προστασία των τρίτων ούτε η μετάδοση που συντελείται χωρίς να καθίσταται αντιληπτή, επί τη βάσει των οποίων το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ προέβη σε επανεκτίμηση των θέσεών του, στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα. Η ευλογοφάνεια, οι μαθηματικές εκτιμήσεις και οι υποκειμενικές προβλέψεις που εμπεριέχονται σε άρθρα γνώμης δεν δύναται να αντικαταστήσουν κλινικές-επιδημιολογικές έρευνες επί του πληθυσμού. 

Οι πειραματικές έρευνες σχετικά με το φιλτράρισμα που παρέχουν οι μάσκες, καθώς και οι μαθηματικές εκτιμήσεις, δεν είναι κατάλληλες να αποδείξουν την αποτελεσματικότητά τους στην καθημερινή ζωή. Οι διεθνείς υγειονομικές αρχές τάσσονται μεν υπέρ της μασκοφορίας στους δημόσιους χώρους, πλην όμως παραδέχονται ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις σχετικά με το ζήτημα αυτό. Αντιθέτως, όλα τα επί του παρόντος διαθέσιμα επιστημονικά πορίσματα συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι οι μάσκες δεν έχουν επίδραση στον περιορισμό των λοιμώξεων. Καμία από τις δημοσιεύσεις που αναφέρονται ως τεκμήρια για την αποτελεσματικότητα των μασκών σε δημόσιους χώρους δεν επιτρέπει την εξαγωγή αυτού του συμπεράσματος. Αυτό ισχύει ακόμη και για την μελέτη της Ιένας [Jena-Studie], όπως διεξοδικώς εκτίθεται στην σχετική γνωμοδότηση.

Τούτο, διότι η εν λόγω μελέτη –που, όπως και η μεγάλη πλειονότητα άλλων μελετών, αξιοποιεί θεωρητικής φύσεως μαθηματικές εκτιμήσεις και μοντελοποιήσεις χωρίς πραγματική παρακολούθηση των επαφών, έχει δε εκπονηθεί από συγγραφείς που ανήκουν στον χώρο της μακροοικονομίας και στερούνται γνώσεων επιδημιολογίας– δεν λαμβάνει υπ’ όψιν το γεγονός ότι ο αριθμός των μολύνσεων είχε μειωθεί αισθητά ήδη πριν από την θέσπιση της υποχρεωτικής μασκοφορίας στην Ιένα στις 6 Απριλίου 2020 (και μετά από περίπου τρεις εβδομάδες σε ολόκληρο το ομοσπονδιακό κράτος της Γερμανίας) και ότι ήδη στα τέλη Μαρτίου 2020 δεν υπήρχε πλέον κανένα  σύμβαμα μολύνσεως στην ίδια πόλη.

Όπως τονίζεται στην οικεία γνωμοδότηση, κάθε μάσκα, για να μπορεί κατ’ αρχήν να έχει ευεργετικά αποτελέσματα, πρέπει να φοριέται σωστά. Οι μάσκες μπορεί να μετατραπούν σε εστία μολύνσεως, όταν εκείνος που την φορά την πιάνει με τα χέρια του. Αυτό ακριβώς το λάθος κάνει ο πολύς κόσμος, ο οποίος όχι μόνο αγγίζει συχνά την μάσκα, αλλά επιπλέον δεν την φορά σωστά. Το ίδιο παρατηρείται και με τους πολιτικούς, οι οποίοι μιλούν στην τηλεόραση. Ουδείς έμαθε στον κόσμο πώς να χρησιμοποιεί σωστά την μάσκα ούτε του εξήγησε με ποιον τρόπο θα πρέπει να πλένει τα χέρια του για να απολυμαίνονται αποτελεσματικά. Επίσης, κανείς δεν του εξήγησε πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η υγιεινή των χεριών ούτε του διευκρίνισε ότι πρέπει να προσέχει να μην αγγίζει τα μάτια, την μύτη και το στόμα του. Έτσι, σε ό,τι αφορά την χρήση της μάσκας, ο κόσμος αφέθηκε στην τύχη του. Ο κίνδυνος μολύνσεως από την μασκοφορία όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλ’ αντιθέτως αυξάνεται εξαιτίας της πλημμελούς χρήσης της μάσκας. Τούτο καταδεικνύεται διεξοδικά από τα στοιχεία που παραθέτει η γνωμοδοτούσα καθηγήτρια, η οποία επιπροσθέτως εξηγεί για ποιους λόγους είναι εξωπραγματική η προσδοκία ότι μπορεί ο πληθυσμός να μάθει να χρησιμοποιεί την μάσκα πάντοτε με ορθό τρόπο.

Εξάλλου, η άποψη ότι η μετάδοση της νόσου SARS-CoV-2 γίνεται μέσω αερολυμάτων [ενν.: αιωρημάτων υπερμικροσκοπικών σωματιδίων], δηλ. μέσω του αέρος, από ιατρική άποψη στερείται ευλογοφάνειας και επιστημονικά είναι αναπόδεικτη. Αποτελεί απλώς μια εικασία που ανάγεται κυρίως σε φυσικούς με ειδίκευση στα αερολύματα, οι οποίοι όμως δεν είναι σε θέση να αξιολογήσουν ιατρικά δεδομένα που σχετίζονται με την ειδικότητα της γνωμοδοτούσας καθηγήτριας. Για την συμβίωση των ανθρώπων η θεωρία των αερολυμάτων [Aerosol-Theorie] είναι εξαιρετικά επιβλαβής και έχει ως συνέπεια να μη μπορούν οι άνθρωποι να νιώσουν ασφαλείς σε κανέναν εσωτερικό χώρο· ορισμένοι, μάλιστα, φοβούνται ότι μπορεί να μολυνθούν από αερομεταφερόμενα σωματίδια, ακόμη κι όταν βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους. Σε συνδυασμό με την μετάδοση από ασυμπτωματικούς η θεωρία των αερολυμάτων οδηγεί στην παραδοχή ότι κίνδυνος μολύνσεως υφίσταται για κάθε συνάνθρωπό μας.

Οι παλινωδίες των πολιτικών στο ζήτημα της χρήσης μάσκας, δηλ. στις αρχές του 2020 να θεωρούν αποδεκτές ακόμη και τις υφασμάτινες μάσκες, αλλά από τις αρχές του 2021 να απαιτούν χειρουργικές μάσκες ή μάσκες με φίλτρο τύπου FFP2, προκαλούν μεγάλη σύγχυση. Παρότι τόσο οι χειρουργικές όσο και οι τύπου FFP είναι μάσκες ιατρικές, έχουν διαφορετικό προορισμό και γι’ αυτό δεν πρέπει να εναλλάσσονται αδιακρίτως. Επομένως, δύο τινά συμβαίνουν: Ή οι πολιτικοί που έλαβαν τις σχετικές αποφάσεις δεν κατανόησαν ποιος είναι ο προορισμός του κάθε είδους μάσκας ή το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η συμβολική αξία της. Εν κατακλείδι, η γνωμοδοτούσα δηλώνει ότι αδυνατεί να εξηγήσει από την επιστημονική της σκοπιά τις αποφάσεις που ελήφθησαν σχετικά με την χρήση της μάσκας και, θέλοντας να εκφρασθεί με μετριοπάθεια, τις χαρακτήρισε ως μη εύλογες.

Η γνωμοδοτούσα συνοψίζει τις θέσεις της στο πλαίσιο της απάντησής της επί των ερωτημάτων που της τέθηκαν ως εξής:

Δεν υπάρχουν αποδείξεις που να στηρίζουν την θέση ότι οι μάσκες προσώπου οιουδήποτε τύπου μπορούν να μειώσουν εν γένει ή σε σημαντικό βαθμό τον κίνδυνο μολύνσεως με τον ιό SARS-CoV-2. Τούτο ισχύει για όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως ηλικίας, συνεπώς και για παιδιά και νέους καθώς και για ασυμπτωματικούς, προσυμπτωματικούς και συμπτωματικούς.

Αντιθέτως, όποιος φορά μάσκα αγγίζει συχνά με τα χέρια του το πρόσωπό του και έτσι είναι αυξημένος ο κίνδυνος να έρθει σε επαφή με το παθογόνο ή να φέρει τους συνανθρώπους του σε επαφή με αυτό. Για τους απλούς πολίτες, είτε βρίσκονται σε δημόσιους είτε σε ιδιωτικούς χώρους, η χρήση μάσκας προσώπου δεν μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μολύνσεως. Ούτε υπάρχει κάποιο στοιχείο που να συνηγορεί υπέρ της μείωσης αυτού του κινδύνου όταν τηρούνται οι κανόνες απόστασης. Τούτο ισχύει μάλιστα ανεξαρτήτως ηλικιακής ομάδας, δηλ. τόσο για τα παιδιά όσο και για τους νέους.   

Τα συμπεράσματα αυτά επιβεβαιώνονται και από τις αναλυτικές διαπιστώσεις του έτερου γνωμοδοτούντος καθηγητή, του κ. Kuhbandner. Όπως επισημαίνεται και από αυτόν, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κανένα υψηλής αξίας επιστημονικό τεκμήριο περί του ότι η κάλυψη του προσώπου με μάσκα μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μολύνσεως. Οι συστάσεις για χρήση μάσκας που προέρχονται από το Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ και από την κατευθυντήρια γραμμή S3 των επαγγελματικών εταιρειών στηρίζονται σε μελέτες παρατήρησης, σε εργαστηριακές μελέτες για το αποτέλεσμα φιλτραρίσματος καθώς και σε μελέτες μοντελοποίησης, οι οποίες όμως έχουν πολύ μικρή αξία, διότι, λόγω της μεθόδου που ακολουθούν, δεν μπορούν να εξαχθούν έγκυρα συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα της μάσκας στην καθημερινότητα αλλά και στα σχολεία. Επιπλέον, τα πορίσματα στα οποία καταλήγουν οι επιμέρους μελέτες είναι ετερόκλιτα, ενώ βρίσκονται σε αντίθεση με άλλα πορίσματα στα οποία έχουν καταλήξει νεότερες μελέτες παρατήρησης. Εξετάζοντας τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα της μασκοφορίας, ο γνωμοδοτών απεφάνθη ότι σε αυτές δεν περιέχονται στοιχεία που να την θεμελιώνουν.   

Αντιθέτως, μάλιστα, στην μόνη διεξοδική μελέτη τέτοιου είδους που εξετάζει την χρήση της υφασμάτινης μάσκας επισημαίνεται ότι οι υφασμάτινες μάσκες δύναται να αυξάνουν τον κίνδυνο μολύνσεως· εν προκειμένω, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο κακός χειρισμός της μάσκας που μπορεί να επηρεάσει αυτόν τον κίνδυνο. Ειδικά στους μαθητές, ιδίως της μικρότερης ηλικίας, τα προβλήματα που συνδέονται με τον χειρισμό της μάσκας είναι αναπόφευκτα. Ήδη η γνωμοδοτούσα καθηγήτρια Kappstein τόνισε ότι το πρόβλημα του χειρισμού της μάσκας έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο να μην παράγεται καμία ωφέλεια από την χρήση της μάσκας σε ό,τι αφορά την αποφυγή της μόλυνσης, αλλά πολύ περισσότερο να είναι η μάσκα επιβλαβής.

Επιπροσθέτως, η μείωση του κινδύνου μολύνσεως μέσω της μασκοφορίας στα σχολεία μπορεί να επιτευχθεί σε πολύ περιορισμένη έκταση, διότι στους χώρους αυτούς οι μολύνσεις είναι πολύ σπάνιες. Συνεπώς, η απόλυτη μείωση του κινδύνου είναι τόσο μικρή, ώστε μια πανδημία να μη μπορεί να καταπολεμηθεί σε σημαντικό βαθμό με αυτόν τον τρόπο. Οι αριθμοί των μολύνσεων στα παιδιά, που υποτίθεται ότι στην παρούσα φάση έχουν αυξηθεί, στην πραγματικότητα είναι πολύ πιθανό να οφείλονται στο γεγονός ότι τις προηγούμενες εβδομάδες αυξήθηκε ο αριθμός των τεστ στα οποία υπεβλήθησαν τα παιδιά. Επειδή ο κίνδυνος μολύνσεως στα σχολεία είναι από μόνος του πολύ μικρός, ακόμη κι αν αυξηθούν τα ποσοστά των μολύνσεων εξαιτίας της νέας μετάλλαξης του ιού Β.1.1.7 –της τάξεως μεγέθους που εικάζεται ότι έχει σύμφωνα με τις σχετικές μελέτες–, εκτιμάται ότι η εξάπλωση του ιού στα σχολεία δεν θα αυξηθεί κατά τρόπον αξιοσημείωτο.

Στο προπεριγραφέν μικρό όφελος από την χρήση της μάσκας αντιπαρατίθεται πλήθος παρενεργειών που ενδέχεται να πλήξουν την υγεία των παιδιών στην σωματική, την ψυχική και την κοινωνική της έκφανση. Πολλά από τα παιδιά θα πρέπει να υποφέρουν από αυτές τις παρενέργειες, προκειμένου να αποφευχθεί μία και μόνη μόλυνση. Οι εν λόγω παρενέργειες καταγράφονται διεξοδικώς από τον γνωμοδοτούντα καθηγητή, ο οποίος, μεταξύ άλλων, επικαλείται το μητρώο παρενεργειών που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Monatsschrift Kinderheilkunde”.

Γ. Ως προς την τήρηση αποστάσεων

Εν συνεχεία, η γνωμοδοτούσα επισημαίνει ότι επιστημονικές μελέτες αναφορικά με την τήρηση αποστάσεων προέρχονται μόνο από το πεδίο της ιατρικής περίθαλψης των ασθενών. Κατά την άποψή της, κρίσιμοι προς αξιολόγησιν του ελεγχόμενου μέτρου είναι μόνοι οι ακόλουθοι κανόνες: 

Το να τηρείται απόσταση 1,5 μ. (1-2 μ.) στις επαφές που γίνονται κατά πρόσωπο, όταν ο ένας από τους δύο εμφανίζει συμπτώματα κρυολογήματος, είναι ένα μέτρο που μπορεί να χαρακτηρισθεί χρήσιμο. Ωστόσο, για την χρησιμότητά του δεν υπάρχει κάποια επιστημονική διασφάλιση παρά μόνο ενδείξεις. Είναι δε εύλογο να θεωρηθεί ότι πρόκειται για αποτελεσματικό μέτρο που προστατεύει από την επαφή με το παθογόνο, το οποίο μπορεί να μεταδοθεί μέσω σταγονιδίων εκκρινόμενων από το αναπνευστικό σύστημα, όταν το πρόσωπο με το οποίο γίνεται η επαφή εμφανίζει συμπτώματα κρυολογήματος.

Όταν κανένας από αυτούς που είναι παρόντες δεν έχει συμπτώματα κρυολογήματος, η ανάγκη τήρηση απόστασης 1,5 μ. (1-2 μ.), ανεξάρτητα από το αν ο ένας βλέπει το πρόσωπο του άλλου ή απλώς γειτνιάζει σωματικά με αυτόν, δεν επιβεβαιώνεται από κανένα επιστημονικό στοιχείο. Από ένα τέτοιο μέτρο, όμως, παρεμποδίζεται πολύ σοβαρά η συμβίωση των ανθρώπων και ιδιαιτέρως η ανέμελη επαφή μεταξύ των παιδιών, χωρίς να μπορεί να εντοπισθεί κάποιο όφελος σύμφωνα με το πνεύμα του νόμου για την προστασία του πολίτη από λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα.

Στενές επαφές, δηλ. σε απόσταση μικρότερη του 1,5 μ. (1-2 μ.), μεταξύ μαθητών ή δασκάλων και μαθητών ή μεταξύ συναδέλφων στον εργασιακό χώρο κ.λπ. δεν αποτελούν κίνδυνο, ακόμη κι όταν ο ένας από τους δύο έχει συμπτώματα κρυολογήματος, διότι η διάρκεια τέτοιων επαφών στο σχολείο ή μεταξύ ενηλίκων σε οποιοδήποτε δημόσιο χώρο είναι πολύ σύντομη για να καταστεί δυνατή η μετάδοση μέσω σταγονιδίων. Αυτό προκύπτει και από μελέτες οι οποίες αφορούσαν όσους κατοικούν στο ίδιο σπίτι, όπου, παρά την στενή συμβίωση με πληθώρα επαφών μέσω του δέρματος ή του βλεννογόνου, νόσησαν λίγα μόνο μέλη από την αναπνευστική λοίμωξη ενός εξ αυτών.

Η γνωμοδοτούσα καθηγήτρια Kappstein παρουσιάζει με πειστικό τρόπο το πρόβλημα των μαθηματικών μοντελοποιήσεων. Οι μοντελοποιήσεις αυτές (καλούνται και μαθηματικές εκτιμήσεις) είναι γνωστές από την αξιοποίησή τους για την πρόβλεψη του καιρού και την μελέτη του κλίματος· ωστόσο, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται και για την πρόβλεψη της πορείας των επιδημιών καθώς και για την επίδραση διαφόρων προληπτικών μέτρων. Η αξιοποίησή τους γίνεται, οσάκις είναι πενιχρά τα στοιχεία που προκύπτουν από πρωτογενείς έρευνες. Σε έναν μεγάλο αριθμό μελετών που έχουν εκπονηθεί για τον SARS-CoV-2 (π.χ. ως προς την αποτελεσματικότητα της μάσκας) έχουν χρησιμοποιηθεί μαθηματικές μοντελοποιήσεις, οι οποίες διαθέτουν πολύ περιορισμένη αποδεικτική ισχύ, δεδομένου ότι τα αποτελέσματά τους δεν αντικατοπτρίζουν την “πραγματική” ζωή, αλλά εδράζονται σε υποθέσεις. Τούτες επιτελούν κεντρικό ρόλο στην παραγωγή των αποτελεσμάτων στα οποία κατ’ ακολουθίαν αποτυπώνεται μια απλουστευμένη εικόνα της πραγματικότητας. Επομένως, τέτοιες μελέτες μπορούν να οδηγήσουν στην εξαγωγή συμπερασμάτων μόνο επί τη βάσει υποθετικών προτάσεων του τύπου “όταν συμβαίνει Χ, τότε ισχύει Ψ”. Στο πεδίο των μοντελοποιήσεων εντάσσονται αφ’ ενός εκείνες που έχουν αμιγώς θεωρητικό χαρακτήρα και αφ’ ετέρου εκείνες στις οποίες συνεκτιμώνται τα υπάρχοντα κλινικά-επιδημιολογικά δεδομένα. Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, το αποτέλεσμά τους έχει πολύ περιορισμένη αποδεικτική δύναμη, ενώ η ποιότητά τους είναι στην καλύτερη περίπτωση μετρίου επιπέδου. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον ιό SARS-CoV-2, τα αποτελέσματα αυτών των μοντελοποιήσεων συχνά υπερεκτιμώνται και, όταν είναι θετικά, προβάλλονται ως απόδειξη για την αποτελεσματικότητα των λαμβανόμενων μέτρων. Όπως επισημαίνεται στην ως άνω γνωμοδότηση, με τον τρόπο αυτόν λειτούργησαν στο πλαίσιο εξέλιξης της πανδημίας διάφοροι ιατροί που είναι επιστημονικά μάχιμοι αλλά και βιοεπιστήμονες.

Το δικαστήριο υιοθέτησε την εκτίμηση της καθηγήτριας Kappstein σε ό,τι αφορά και τα ποσοστά μεταδοτικότητας των συμπτωματικών, των προσυμπτωματικών και των ασυμπτωματικών. Ειδικότερα δέχθηκε ότι η μετάδοση του ιού από προσυμπτωματικούς είναι κάτι που απλώς ενδέχεται να συμβεί χωρίς όμως να είναι απαραίτητο ότι θα συμβεί. Αξιολογώντας τα σενάρια των πραγματικών επαφών, η γνωμοδοτούσα έκρινε περαιτέρω ότι το ενδεχόμενο της μετάδοσης από τα πρόσωπα αυτά είναι σαφώς μικρότερο απ’ ό,τι παρουσιάζεται με βάση τις μαθηματικές μοντελοποιήσεις. 

Μέσα από μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση των μεταδόσεων του κορωνοϊού σε πρόσωπα που κατοικούν στο ίδιο σπίτι, η οποία δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο 2020, η γνωμοδοτούσα αντιπαρατάσσει στο υψηλό μεν, αλλά ακόμη όχι υπερδιογκωμένο ποσοστό μεταδοτικότητας του 18% εκ των συμπτωματικών, το εξαιρετικά χαμηλότερο ποσοστό μεταδοτικότητας του 0,7% εκ των ασυμπτωματικών. Επομένως, το ενδεχόμενο να μεταδίδουν οι ασυμπτωματικοί –δηλ. αυτοί που μέχρι πρότινος χαρακτηρίζονταν υγιείς– τον ιό, είναι άνευ σημασίας. 

Δ. Ως προς τα τεστ

Σχετικά με την αξιοπιστία του PCR-test, η γνωμοδοτούσα καθηγήτρια Kappstein επισημαίνει ότι μέσω αυτού αποδεικνύεται μόνο η ύπαρξη γενετικού υλικού,  όχι όμως και η προέλευση του RNA από ιούς ικανούς να προκαλέσουν λοίμωξη ή ικανούς να αναπαράγονται.

Αλλά και από την έκθεση της καθηγήτριας Βιολογίας κ. Kämmerer επιβεβαιώνεται ότι ένα PCR-test, ακόμη κι αν διενεργηθεί με ορθό τρόπο, δεν μπορεί να αποτελέσει τεκμήριο περί του αν ένα πρόσωπο έχει μολυνθεί ή όχι με ένα ενεργό παθογόνο. Τούτο, διότι ένα τεστ δεν μπορεί να διαφοροδιαγνώσει μεταξύ ενός “νεκρού” υλικού, π.χ. ενός απολύτως ακίνδυνου θραύσματος γονιδιώματος, το οποίο αποτελεί υπόλειμμα από την μάχη που διεξήγαγε το ανοσοποιητικό σύστημα ενάντια σε ένα κοινό κρυολόγημα ή μια γριπώδη συνδρομή (τέτοια θραύσματα μπορούν να εντοπισθούν ακόμη και μετά από πολλούς μήνες αφότου το ανοσοποιητικό σύστημα εξουδετέρωσε το πρόβλημα), και ενός “ζωντανού” υλικού, δηλ. ενός ενεργού και ως εκ τούτου αναπαράξιμου ιού.

Έτσι, η PCR χρησιμοποιείται επί παραδείγματι και στις εγκληματολογικές έρευνες για να πολλαπλασιάζει υπαρκτά υπολείμματα DNA από ίχνη τριχών ή από άλλο υλικό, ούτως ώστε να εντοπίζεται η γενετική προέλευση του δράστη (“γενετικό δακτυλικό αποτύπωμα”).

Επομένως, ακόμη κι αν για την εκτέλεση της PCR, συμπεριλαμβανομένων όλων των προπαρασκευαστικών σταδίων (δηλ. του σχεδιασμού της PCR και της καθιέρωσής της, της λήψης δείγματος, της προετοιμασίας και εκτέλεσης του ελέγχου), γίνουν όλα σωστά και το αποτέλεσμα του τεστ είναι θετικό, δηλ. αναγνωρίσει μιαν αλληλουχία γονιδιώματος που υπάρχει ενδεχομένως σε έναν ή ακόμα και στον συγκεκριμένο κορωνοϊό (SARS-CoV-2), αυτό δεν σημαίνει επ’ ουδενί ότι το πρόσωπο που διαπιστώθηκε θετικό έχει λοίμωξη με αναπαράξιμο ιό SARS-CoV-2 και, ως εκ τούτου, ότι μπορεί να τον μεταδώσει στους άλλους και άρα ότι είναι πρόσωπο επικίνδυνο γι’ αυτούς.

Πολύ περισσότερο, για την διαπίστωση μιας ενεργής μόλυνσης με τον ιό SARS-CoV-2 πρέπει να αξιοποιηθούν κι άλλες μέθοδοι, συγκεκριμένης διαγνωστικής στόχευσης, όπως είναι η απομόνωση αναπαράξιμων ιών.

Πέρα, όμως, από το κατ’ αρχήν ανέφικτο να διαπιστωθεί μέσω του PCR-test η μόλυνση με τον ιό SARS-CoV-2, τα αποτελέσματα αυτού του τεστ εξαρτώνται από μια σειρά παραμέτρων που παράγουν σοβαρή αβεβαιότητα και ενδέχεται να εργαλειοποιηθούν κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να εξασφαλισθούν πολλά ή λίγα (φαινομενικώς) θετικά αποτελέσματα. Από αυτές τις πηγές σφάλματος η προσοχή μας πρέπει να επικεντρωθεί στις εξής δύο αντιπροσωπευτικές:

Η πρώτη πηγή σφάλματος σχετίζεται με τον αριθμό των γονιδίων-στόχων [Zielgene] που υποβάλλονται σε έλεγχο. Σύμφωνα με τις οδηγίες του Π.Ο.Υ., ενώ αρχικώς ελέγχονταν τρία διαδοχικά γονίδια-στόχοι, στην συνέχεια εκρίθη ότι πρέπει να υποβάλλεται σε έλεγχο μόνο ένα γονίδιο. Όπως επισημαίνεται στην σχετική γνωμοδότηση, με βάση το μέσο ποσοστό σφάλματος που διαπιστώθηκε κατά τον ποιοτικό έλεγχο των τεστ, ο οποίος πραγματοποιήθηκε από τον φορέα διασφάλισης ποιότητας των εργαστηριακών εξετάσεων, προκύπτει ο εξής υπολογισμός: Αφ’ ης στιγμής χρησιμοποιείται για έλεγχο ένα και μόνο γονίδιο-στόχος, στα 100.000 τεστ που διενεργούνται σε μικτό πληθυσμό, στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε ένα άτομο με πραγματική μόλυνση, αναλογούν 2.690 ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Αν, όμως, είχαν χρησιμοποιηθεί 3 γονίδια-στόχοι, τότε τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα θα ήταν μόλις 10!

Επί διενεργείας λοιπόν 100.000 τεστ σε 100.000 πολίτες μιας πόλης ή ενός κρατιδίου σε διάστημα 7 ημερών, η μείωση του αριθμού των χρησιμοποιούμενων γονιδίων-στόχων από τρία σε ένα έχει ως αποτέλεσμα να εκτοξεύεται αντιστοίχως η διαφορά των ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων από 10 σε 2.690, γεγονός που επιδρά στην βαρύτητα των μέτρων τα οποία περιορίζουν την ελευθερία των πολιτών με βάση την ημερήσια επίπτωση, δηλ. το ημερήσιο ποσοστό νέων κρουσμάτων [Tagesinzidenz].

Επομένως, αν για την εξέταση της PCR χρησιμοποιείτο ο σωστός αριθμός γονιδίων-στόχων, δηλ. τρία ή ακόμη καλύτερα (όπως π.χ. στην Ταϋλάνδη) 6 γονίδια, τότε το ποσοστό των θετικών αποτελεσμάτων και συνακολούθως το επταήμερο ποσοστό κρουσμάτων [7-Tagesinzidenz] θα είχε σχεδόν μηδενιστεί.

Η δεύτερη πηγή σφάλματος αφορά την αξία του δείκτη CT [Cycle Threshold], δηλαδή του αριθμού των κύκλων ενίσχυσης του δείγματος που απαιτούνται, προκειμένου το τεστ να αξιολογηθεί ως θετικό.

Η γνωμοδοτούσα επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την ομόφωνη άποψη της επιστήμης, όλα τα “θετικά” αποτελέσματα που εξάγονται μετά την συμπλήρωση 35 κύκλων, στερούνται οιασδήποτε επιστημονικής βάσεως. Αν έχουν συμπληρωθεί 26-35 κύκλοι, το αποτέλεσμα του τεστ αξιολογείται ως θετικό, μόνο όταν συνεκτιμάται η καλλιέργεια του ιού [Virusanzucht]. Αντιθέτως, το RT-q-PCR-test που διαφημίσθηκε παγκοσμίως από τον Π.Ο.Υ. για τον εντοπισμό του SARS-CoV-2 (καθώς και όλα τα άλλα τεστ που αντέγραψαν τον μηχανισμό του) ήταν ρυθμισμένο να λειτουργεί με βάση τους 45 κύκλους, χωρίς να ορίζεται η αξία του CT για την αξιολόγηση του θετικού αποτελέσματος.

Επιπροσθέτως, κατά την εφαρμογή του RT-q-PCR-test οι χειριστές του πρέπει να συμμορφώνονται προς μια ενημερωτική ανακοίνωση που έχει εκδώσει ο Π.Ο.Υ. (WHO Information Notice for IVD Users 2020/05). Σύμφωνα με αυτήν, όταν το αποτέλεσμα του τεστ δεν συμφωνεί με την κλινική εικόνα του εξετασθέντος, τότε θα πρέπει να λαμβάνεται νέο δείγμα και να γίνεται επανέλεγχος και διαφοροδιάγνωση· μόνο τότε μπορεί να υπολογισθεί το αποτέλεσμα του τεστ ως θετικό.

Σε ό,τι αφορά τα rapid-test αντιγόνου που χρησιμοποιούνται για μαζικούς ελέγχους, κρίνεται ότι ούτε αυτά μπορούν να προσφέρουν κάποιο τεκμήριο για την μεταδοτικότητα, διότι ανιχνεύουν πρωτεϊνικά στοιχεία χωρίς να αποδεικνύεται η συσχέτιση αυτών με έναν ακέραιο, αναπαραγωγικά ικανό ιό.

Περαιτέρω, για να διαπιστωθεί η τυχόν λοίμωξη των ελεγχόμενων προσώπων, θα έπρεπε στο εκάστοτε θετικό τεστ (όπως ισχύει και για το RT-q-PCR) να συνεκτιμάται η αντίστοιχη ιική καλλιέργεια που προκύπτει από το ελεγχόμενο δείγμα, πράγμα όμως που, λόγω των εξαιρετικά μεταβλητών και μη ελέγξιμων συνθηκών υπό τις οποίες διενεργείται το τεστ, είναι ανέφικτο.

Τέλος, η γνωμοδοτούσα διευκρινίζει ότι η χαμηλή ειδικότητα των τεστ οδηγεί σε υψηλό ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, τα οποία, μέχρι να αποδειχθεί ότι προκάλεσαν εσφαλμένο συναγερμό, έχουν ήδη παραγάγει μη αναγκαίες δυσμενείς συνέπειες τόσο σε ατομικό επίπεδο (βλ. καραντίνα) όσο και σε κοινωνικό (βλ. αναστολή λειτουργίας των σχολείων). Η επίδραση του λάθους, δηλ. ο υψηλός αριθμός ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, είναι ιδιαιτέρως σοβαρή στις περιπτώσεις όπου σε έλεγχο υποβάλλονται οι ασυμπτωματικοί.

Εκείνο που πρέπει να τονισθεί μετ’ επιτάσεως είναι ότι το χρησιμοποιούμενο PCR-test, όπως και τα rapid-test αντιγόνου, δεν είναι κατ’ αρχήν πρόσφορα για να διαπιστωθεί τυχόν λοίμωξη με τον ιό SARS-CoV-2. Αν συνεκτιμηθούν και οι υπόλοιπες πηγές πολύ σοβαρών σφαλμάτων που αναφέρονται στην οικεία γνωμοδότηση, τότε δεν είναι ούτε κατά προσέγγισιν εφικτό να γίνεται διακρίβωση της έκτασης των λοιμώξεων με τον ιό SARS-CoV-2 στο κρατίδιο της Θουριγγίας (αλλά και σε ομοσπονδιακό επίπεδο).

Ούτως ή άλλως, ο όρος “επίπτωση” [Inzidenz· δηλ. το ποσοστό κρουσμάτων στο εξεταζόμενο Χ χρονικό διάστημα] χρησιμοποιείται ατυχώς στην οικεία νομοθεσία του κρατιδίου. Διότι υπό τον όρο αυτόν νοείται κανονικά η εμφάνιση νέων ασθενειών σε μια καθορισμένη ομάδα ατόμων (που υποβάλλεται σε συνεχή έλεγχο και, ενδεχομένως, σε κλινική εξέταση) σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Εκείνο, όμως, που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι σε ακαθόριστα χρονικά διαστήματα υποβάλλονται σε έλεγχο μη καθορισμένες ομάδες ατόμων, με αποτέλεσμα αμφότερα τα δεδομένα αυτά, βάσει των οποίων θα έπρεπε να διαμορφώνεται η “επίπτωση”, να μεταπίπτουν σε δεδομένα απλής αναφοράς.

Εν πάση περιπτώσει, σύμφωνα με μια μετα-μελέτη (δημοσιευθείσα σε δελτίο του Π.Ο.Υ. τον Οκτώβριο 2020) του ιατρικού επιστήμονος και στατιστικολόγου Γιάννη Ιωαννίδη –ενός εκ των επιστημόνων με τις περισσότερες αναφορές παγκοσμίως–, ο δείκτης θνητότητας από την μόλυνση ανέρχεται σε ποσοστό 0,23%, το οποίο δεν υπερβαίνει το αντίστοιχο ποσοστό θνητότητας σε περιπτώσεις επιδημιών γρίπης μετρίας σοβαρότητος. Επίσης, ο Ιωαννίδης, σε μελέτη του δημοσιευθείσα τον Ιανουάριο 2021, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα lockdown δεν αποφέρουν κάποιο σημαντικό όφελος.

Ε. Ως προς την παραβίαση του δικαιώματος της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης εξαιτίας της χρήσης rapid–test στα σχολεία

Το δικαίωμα της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης, ως έκφανση του γενικού δικαιώματος της προσωπικότητας κατ’ άρ. 2 παρ. 1 του γερμανικού Συντάγματος, αποτελεί το δικαίωμα κάθε πολίτη να καθορίζει κατά βάσιν ο ίδιος την δημόσια έκθεση και χρήση των προσωπικών δεδομένων του. Στα δεδομένα αυτά συγκαταλέγεται και το αποτέλεσμα ενός ιατρικού τεστ. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα συνιστά ειδικότερα ένα προσωπικό δεδομένο υγείας που εμπίπτει στον οικείο κανονισμό για την προστασία των δεδομένων, το οποίο κατ’ αρχήν δεν αφορά κανέναν.

Και αυτή η επέμβαση στο εν λόγω ατομικό δικαίωμα αντίκειται στο Σύνταγμα. Διότι, σύμφωνα με την συγκεκριμένη διαδικασία που ακολουθείται στα σχολεία σε σχέση με την διενέργεια των τεστ, το να πληροφορηθούν πολλοί άλλοι (συμμαθητές, δάσκαλοι, γονείς άλλων μαθητών) το π.χ. “θετικό” αποτέλεσμα του τεστ δείχνει αναπόφευκτο.

Αυτό ισχύει αντιστοίχως όταν η υποβολή στο τεστ θεσπίζεται ως προϋπόθεση για την πρόσβαση σε καταστήματα ή σε πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Πέραν τούτου, η υποχρεωτική υποβολή μαθητών σε τεστ που μπορεί να θεσπίζεται από την νομοθεσία του κρατιδίου δεν καλύπτεται από τον νόμο για την προστασία από λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα, ο οποίος ούτως ή άλλως είναι εκτεθειμένος σε σοβαρές συνταγματικές ενστάσεις. Κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 28 του εν λόγω νόμου, οι αρμόδιες αρχές μπορούν να λαμβάνουν τα οριζόμενα σε αυτό αναγκαία προστατευτικά μέτρα, όταν εντοπίζονται «άρρωστοι, άτομα για τα οποία υπάρχει υπόνοια ότι είναι άρρωστα ή μολυσμένα ή άτομα που, παρότι δεν είναι άρρωστα, μπορούν να μεταδώσουν τον ιό μέσω εκκρίσεων». Σύμφωνα με το άρθρο 29 του ως άνω νόμου, τα πρόσωπα αυτά δύναται να τεθούν υπό παρακολούθηση και ακολούθως οφείλουν να ανεχθούν τις απαραίτητες εξετάσεις.

Το Διοικητικό Εφετείο της Βαυαρίας, με την από 2.3.2021 απόφασή του, έκρινε ότι οι εργαζόμενοι σε οίκους ευγηρίας δεν επιτρέπεται να θεωρούνται εκ προοιμίου άρρωστοι ή άτομα για τα οποία υπάρχει υπόνοια ότι είναι άρρωστα ή ότι, καίτοι δεν είναι άρρωστοι, μπορούν να μεταδώσουν τον ιό μέσω εκκρίσεων, ενώ το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για τους μαθητές. Αλλ’ ούτε για άτομα ως προς τα οποία υπάρχει υπόνοια ότι είναι μολυσμένα μπορεί να γίνεται εδώ λόγος. Διότι, σύμφωνα με τη νομολογία του Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου, για να θεμελιωθεί κατά την έννοια του νόμου υπόνοια ότι κάποιος έχει μολυνθεί, θα πρέπει να υφίσταται μια επαρκώς προσδιορισμένη και όχι απλώς απομακρυσμένη πιθανότητα ότι ήλθε σε επαφή με μολυσμένο πρόσωπο. Είναι απαραίτητο να θεωρείται πιο πιθανή η εκδοχή να έχει έρθει ο ελεγχόμενος σε επαφή με παθογόνους μικροοργανισμούς παρά το αντίθετο. Καθοριστικής σημασίας για την θεμελίωση υπόνοιας μολύνσεως είναι αποκλειστικώς η πιθανότητα να έχει ξεκινήσει ήδη μια διαδικασία μόλυνσης στο παρελθόν.

ΣΤ. Ως προς το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση και την σχολική φοίτηση

Σε ό,τι αφορά το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση, έγιναν δεκτά τα ακόλουθα: Οι μαθητές δεν υπόκεινται μόνο στην υποχρεωτική σχολική εκπαίδευση σύμφωνα με το νόμο του ομόσπονδου κρατιδίου, αλλά έχουν δικαίωμα να αξιώνουν από το κράτος να τους παρέχει εκπαίδευση και σχολική φοίτηση. Τούτο προκύπτει και από τα άρθρα 28 και 29 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία αποτελεί ισχύον δίκαιο στην Γερμανία.

Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, όλα τα συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν όχι μόνο να καταστήσουν υποχρεωτική και δωρεάν την φοίτηση στο δημοτικό σχολείο για όλους, αλλά και να προωθήσουν την ανάπτυξη διαφόρων μορφών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης, να τις καταστήσουν διαθέσιμες και προσιτές (!) σε όλα τα παιδιά και, τέλος, να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, όπως είναι η καθιέρωση δωρεάν εκπαίδευσης και η παροχή οικονομικής στήριξης, όπου παρίσταται ανάγκη. Συνεπώς, εν προκειμένω πρέπει να τύχουν σεβασμού οι εκπαιδευτικοί στόχοι που απορρέουν από το άρθρου 29 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού.

Ζ. Τα συμπεράσματα της απόφασης

Ο εξαναγκασμός των μαθητών να φορούν μάσκες και να τηρούν αποστάσεις μεταξύ τους ή σε σχέση με τρίτους είναι επιβλαβής για τα παιδιά τόσο από σωματική, ψυχική και παιδαγωγική άποψη όσο και υπό το πρίσμα της ψυχοκοινωνικής τους εξέλιξης, χωρίς να μπορεί να αντιπαραταχθεί κάποιο έστω δευτερευούσης σημασίας όφελος γι’ αυτά τα ίδια ή για τους τρίτους. Τα σχολεία δεν διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην διαχείριση του φαινομένου της “πανδημίας”.

Κατ’ αρχήν ούτε τα PCR-Test ούτε τα rapid-test είναι από μόνα τους πρόσφορα για την έστω κατά προσέγγιση διαπίστωση ότι υπάρχει “μόλυνση” με τον ιό SARS-CoV-2.

Η μείωση του κινδύνου μολύνσεως που μπορεί να επιτευχθεί στα σχολεία χάρη στην χρήση της μάσκας είναι πολύ περιορισμένης εκτάσεως, διότι, ακόμη κι όταν οι μαθητές δεν φορούν μάσκα, μολύνονται εξαιρετικά σπάνια. Συνεπώς, η απόλυτη μείωση του κινδύνου είναι τόσο μικρή, ώστε μια πανδημία να μη μπορεί να καταπολεμηθεί σε σημαντικό βαθμό με αυτόν τον τρόπο.

Όταν δεν υπάρχει συγκεκριμένη αφορμή, δεν επιτρέπεται να εξαναγκάζονται οι ασυμπτωματικοί, δηλ. υγιή άτομα για τα οποία δεν υφίσταται ιατρική ένδειξη, σε μαζικά τεστ (διενεργούμενα ανά τακτά χρονικά διαστήματα), διότι οι έλεγχοι αυτοί δεν βρίσκονται σε αναλογία προς το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ταυτοχρόνως, ο εξαναγκασμός των παιδιών να υποβάλλονται σε τακτικά τεστ τους προκαλεί ψυχική πίεση, καθ’ όσον με αυτόν τον τρόπο δοκιμάζεται συνεχώς η ικανότητά τους να παρακολουθούν τα μαθήματα.

Από έρευνες που έγιναν στην Αυστρία, όπου οι μαθητές του Δημοτικού δεν φορούν μάσκα, αλλά διενεργούνται rapid-test τρεις φορές την εβδομάδα, εξάγεται το εξής συμπέρασμα, στο οποίο καταλήγει και ο γνωμοδοτών καθηγητής Kuhbandner: 100.000 μαθητές του Δημοτικού θα πρέπει επί μία εβδομάδα να ανέχονται τις παρενέργειες της μασκοφορίας, προκειμένου να αποτραπεί μία και μόνο μόλυνση!

Ο χαρακτηρισμός αυτού του αποτελέσματος ως απλώς δυσανάλογου δεν θα ήταν καθόλου επαρκής. Πολύ περισσότερο, θα μπορούσε να οδηγήσει στην σκέψη ότι τον νομοθέτη του συγκεκριμένου κρατιδίου που θέσπισε τις οικείες διατάξεις χωρίζει από την πραγματικότητα μια τόσο μεγάλη απόσταση, η οποία προσλαμβάνει ιστορικές διαστάσεις.

Με την επιβολή τέτοιων μέτρων τίθεται σε κίνδυνο η υγεία των παιδιών, σύμφωνα με το άρ. 1666 γερμ. ΑΚ. Συνεπώς, το εκπαιδευτικό προσωπικό δεν επιτρέπεται να διατάσσει την εφαρμογή τους ούτε να επικαλεσθεί τις οικείες διατάξεις που έχουν θεσπισθεί από το κρατίδιο της Βαϊμάρης, διότι αυτές είναι αντισυνταγματικές και κατά τούτο άκυρες, δεδομένου ότι είναι απρόσφορες για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού και εν πάση περιπτώσει δυσανάλογες προς αυτόν. Ως εκ τούτου, προσκρούουν στην αρχή της αναλογικότητας.

Τα παιδιά έχουν νομική αξίωση στην διασφάλιση της πρόσβασης στα μαθήματα.

 

ΙΙΙ. Προοπτική

 Δεν χωρεί καμία αμφιβολία ότι η εδώ παρουσιασθείσα απόφαση είναι μείζονος σημασίας και για την ελληνική πραγματικότητα, αφού, όπως στην Γερμανία, έτσι και στην Ελλάδα ισχύουν ως επί το πλείστον τα ίδια υγειονομικά μέτρα που θεσπίσθηκαν και εφαρμόσθηκαν με την μέθοδο του “καρμπόν”. Από το σκεπτικό της αποφάσεως μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να αντλήσει όλα εκείνα τα στέρεα επιχειρήματα που εκθέτουν με πάσα ενάργεια και απόλυτη πειστικότητα τον αντισυνταγματικό χαρακτήρα των δρακόντειων υγειονομικών μέτρων, τα οποία πλήττουν πρωτίστως –και ίσως εν τινι μέτρω ανεπανόρθωτα– τον πιο ευαίσθητο ιστό μιας κοινωνίας: τα παιδιά μας.

Το μέγα ερώτημα είναι αν θα βρεθούν Έλληνες δικαστές οι οποίοι θα τολμήσουν –βαίνοντας ενάντια στον παραλογισμό που χαρακτηρίζει την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης επί έναν περίπου χρόνο– να προτάξουν την κοινή λογική, εφαρμόζοντας την νομική της αντανάκλαση, δηλ. την θεμελιώδη αρχή που μέχρι πρότινος υπερηφανευόμασταν ότι μνημονεύει ρητώς το ελληνικό Σύνταγμα στο άρθρο 25 παρ. 1 εδάφ. δ΄: την αρχή της αναλογικότητας («Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους. Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν. Oι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας»).

Είναι παρήγορο όχι μόνο ότι εξεδόθη η απόφαση του Πρωτοδικείου της Βαϊμάρης, αλλά και ότι λίγες ημέρες αργότερα το σκεπτικό της ακολουθήθηκε και από το Πρωτοδικείο της βαυαρικής πόλης Weilheim (ομοίως στο πλαίσιο της διαδικασίας των ασφαλιστικών μέτρων), το οποίο έκρινε ότι η διάταξη περί υποχρεωτικής μασκοφορίας κατ’ εφαρμογήν του άρ. 18 παρ. 2 του νομοθετικού διατάγματος για την προστασία των πολιτών από λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα [Bayerische Infektionsschutzverordnung] είναι αντισυνταγματική και κατά τούτο άκυρη. Όπως διαλαμβάνεται στο σκεπτικό της αποφάσεως αυτής, «πρέπει να καταστεί προς όλους σαφές ότι όποιος εξαναγκάζει ένα παιδί να φορά μάσκα επί μακρό χρονικό διάστημα θέτει σε κίνδυνο την υγεία του και, ως εκ τούτου, παραβιάζει τα δικαιώματά του χωρίς δικαιολογητική αιτία».

Αν συνεκτιμήσει κανείς και μια άλλη πρόσφατη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου της γερμανικής πόλης Arnsberg (ανήκει στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας), με την οποία εκρίθη παράνομη η νυχτερινή απαγόρευση εξόδου, διότι δεν εξηγείται κατά ποίον τρόπο αυτή συμβάλλει σημαντικά στον περιορισμό των μολύνσεων, τότε μετριάζεται η εντύπωση ότι στην παρούσα εποχή της υγειονομικής τυραννίας όλες οι θύρες που οδηγούν στην επαφή με την στοιχειώδη λογική, την αξία του ανθρώπου και τα θεμελιώδη του δικαιώματα είναι ερμητικά κλειστές. Κάποιες χαραμάδες υπάρχουν! Δυστυχώς, όμως, δεν είναι αρκετές για να γκρεμίσουν το νομικό και κοινωνικό τερατούργημα της σύγχρονης μορφής κρατικού ολοκληρωτισμού που υποσκάπτει τα θεμέλια του πολιτισμού μας και διαβρώνει το DNA της κοινωνίας μας