Δ Ι Ψ Ω
Δευτέρα 30 Μαΐου 2022
Εφημερίδα "ΔΙΨΩ" ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2022
Κυριακή 29 Μαΐου 2022
Κυριακή 29 Μαΐου 2022
«Για τους Γονείς της Ενορίας»
Ἕνας πρωτοφανὴς διάλογος! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ (22 ΜΑΪΟΥ 2022)
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
«Οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ
ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» (Ἰωάν. Δ΄ 23).
Ἕνας πρωτοφανὴς διάλογος!
Ὅταν οἱ ἄνθρωποι συζητοῦσι μεταξύ των, τοῦτο δὲν ἀκούεται οὐδόλως περίεργον καί, ἀντιθέτως, δεικνύει ὅτι αἱ συζητήσεις, δημιουργοῦσι … προσέγγισιν καὶ ἀγάπην μεταξύ των! Πάντοτε, αἱ συζητήσεις, διαθερμαίνουσι τὰς ἀνθρωπίνους σχέσεις, καὶ μέσω τούτων, ἐπιλύονται προβλήματα καὶ ἀντιπαραθέσεις καὶ ὀξύτητες …! Ὁ διάλογος εἶναι ἐν τέλει, ἡ ἀρχὴ τῆς κατανοήσεως καὶ τῆς ἀγάπης μεταξὺ … ἀκόμη καὶ τῶν ἐχθρῶν!
Ὅμως, ἕνας, ἐντελῶς διαφορετικὸς διάλογος, - ἠκούσαμεν σήμερον, - νὰ περιγράφεται διὰ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Διάλογος … ἀσυνήθης διὰ πολλοὺς λόγους! Διάλογος, μεταξὺ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ ἡμῶν καὶ μιᾶς ἁμαρτωλοῦ Σαμαρείτιδος! Διάλογος, τὸν ὁποῖον ἐπιδιώκει καὶ … ἀρχίζει, ὁ ἴδιος ὁ Χριστός! Ὁ ὀλιγόλογος καὶ «αὐστηρὸς» Ἰησοῦς, ὅστις, σπανίως συνεζήτησεν καὶ μάλιστα ἐκτενῶς, ἀκόμη καὶ μὲ τοὺς ἰδίους μαθητὰς Αὐτοῦ, καὶ μόνον συμβουλεύει καὶ διδάσκει τούτους, … κάθηται εἰς τὸ χεῖλος τοῦ «φρέατος τοῦ Ἰακώβ», καὶ συζητεῖ μὲ μίαν γυναίκα! Εἰς τὸ ἱερὸν κείμενον, ὑπογραμμίζεται ἰδιαιτέρως τοῦτο τὸ γεγονός, καὶ τονίζεται διὰ τῆς ἐπισημάνσεως ὅτι, «καὶ ἐπὶ τούτῳ ἦλθον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύμασαν ὅτι μετὰ γυναικὸς ἐλάλει» (Ἰωάν. Δ΄ 27). Πρέπει, ἐπίσης, νὰ ἐπισημάνωμεν τὸ γεγονός, ὅτι ἡ συνομιλία αὕτη ἐθεωρήθῃ τόσον ἀξιόλογος καὶ «ἱστορική», ὥστε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον τὴν κατέγραψεν εἰς τὰς σελίδας τῆς Καινῆς Διαθήκης, οὕτως ὥστε νὰ … ζῇ εἰς τοὺς αἰώνας!
Τὸ … ὕδωρ τοῦ Κυρίου.
Ὅταν ὁ Διδάσκαλος … ξεκουράζεται καθήμενος ἐπὶ τοῦ χείλους τοῦ φρέατος, ἔρχεται ἡ Σαμαρεῖτις αὕτη προκειμένου ἵνα ἀντλήσῃ ὕδωρ ... Ὁ Κύριος, ἐπιδιώκων τὴν μετ’ αὐτῆς συζήτησιν, τῆς ζητεῖ νὰ τοῦ προσφέρῃ ὀλίγον ὕδωρ προκειμένου - ὡς ἄνθρωπος, - νὰ «ξεδιψάσῃ» …! Ὡς Θεός, βεβαίως, γνωρίζει τὰ ὅσα θὰ ἐπακολουθήσωσι καὶ διὰ τοῦτο δὲν ἐκπλήσσεται ἐκ τῆς διαμαρτυρίας τῆς γυναικός, … «πῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ' ἐμοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαμαρείτιδος; οὐ γὰρ συγχρῶνται Ἰουδαῖοι Σαμαρείταις»! Ἀντιθέτως, θὰ ἐλέγωμεν, ὅτι … «δράττεται τῆς εὐκαιρίας» προκειμένου ἵνα … ἀρχίσῃ, τήν, μετ’ αὐτῆς συζήτησιν …! «Εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν»!
Ἡμεῖς οἱ χριστιανοί, μετὰ περίπου δύο χιλιετίας ὁπότε καὶ συνέβη ἡ τοιαύτη συζήτησις, ἀσφαλῶς καὶ δυνάμεθα νὰ κατανοήσωμεν τό, … πόσον εὐτυχὴς ἦτο ἡ γυνὴ ἐκείνη, ἐφ’ ὅσον ἀξιοῦται νὰ κάθηται ἀπέναντι τοῦ Θεανθρώπου καὶ νὰ συζητῇ μετ’ Αὐτοῦ … Ὅμως ἐκείνη, δὲν δύναται νὰ ἐννοήσῃ τί τῆς λέγει ὁ Χριστός! Ποῖος εἶναι αὐτὸς ὁ … φαινόμενος Ἰουδαῖος, καὶ ποῖον εἶναι τὸ … θαυματουργὸν τοῦτο ὕδωρ τὸ ὁποῖον δύναται νὰ θεραπεύσῃ τὴν φυσικὴν σωματικὴν ἀνάγκην τῆς … δίψης καὶ κατ’ ἐπέκτασιν, ἀπαλλάξῃ ταύτην ἐκ τοῦ καθημερινοῦ σωματικοῦ κόπου … τῆς μεταφορᾶς τοῦ ὕδατος ἐκ τοῦ φρέατος; Ἀπορεῖ, ἀλλὰ καὶ ἀναζητεῖ …! Θέλει τοῦτο τὸ θαυματουργὸν ὕδωρ καὶ ξεχνῶντας πλέον τὰς φυλετικὰς διαφοράς, … ζητεῖ ἀπὸ τὸν Ἰησοῦν τὸ ὕδωρ τοῦτο˙ καὶ ὁ Κύριος ἀρχίζει νὰ τὴν ποτίζῃ …!
«Ὕπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε»! Γνωρίζει, ἀσφαλῶς, ὁ Διδάσκαλος, καὶ τὸ ὅτι δὲν ἔχει ἄνδρα, καὶ τὸ ὅτι, «πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ», ὅμως, διὰ τούτων τῶν ἀποκαλύψεων, … ἀρχίζει νὰ προσφέρῃ εἰς αὐτήν, τὸ … θαυματουργὸν ὕδωρ τὸ ὁποῖον αὕτη ἐζήτησεν! Τοῦτο τὸ ὕδωρ τοῦ Χριστοῦ, δὲν ἔχει τὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ ποσίμου ὕδατος, οὔτε καὶ … ἀναπαύει καὶ ξεδιψᾷ τὸ ὑλικὸν σῶμα! Εἶναι … ὁ φωτισμὸς τῆς ψυχῆς, ποὺ ὅταν ἔλθῃ καὶ ἐπισκεφθῇ τὸν ἄνθρωπον, τότε οὗτος παύει νὰ ἐνδιαφέρεται διὰ τὰς σωματικὰς ἀνάγκας καὶ ἀρκεῖται εἰς τὴν ψυχικὴν ἀπόλαυσιν τῆς Θείας Χάριτος. Τοῦτο σημαίνει ὁ λόγος τοῦ Διδασκάλου, «πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν· ὃς δι' ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον»!
Αἱ πνευματικαὶ ἀναζητήσεις …!
Ἐντύπωσιν προκαλεῖ τὸ γεγονός, ὅτι ἀφ’ ἧς στιγμῆς ἡ γυνὴ ἐκείνη ἐπίστευσεν ὅτι ὁ συνομιλητής της ἦτο … κάποιος προφήτης, αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκην νὰ ζητήσῃ ἀπαντήσεις εἰς θέματα πνευματικά …! Ἡ ἁμαρτωλὸς ζωή της δὲν τὴν ἐμποδίζει ἵνα ἐρωτήσῃ τὸν Διδάσκαλον διὰ τὸ ὕψιστον ζήτημα τῆς προσευχῆς καθὼς καὶ διὰ τὸν τόπον καὶ τὸν τρόπον διὰ τοῦ ὁποίου πρέπει αὕτη νὰ ἐνεργεῖται! Ὁ Κύριος διακρίνει εἰς τὴν ψυχήν της, τὴν ἀγωνίαν διὰ τὴν σωτηρίαν της καὶ δὲν διστάζει νὰ τῆς ὁμιλήσῃ … ξεκάθαρα περὶ ἀληθινῶν καὶ «ψεύτικων» προσκυνητῶν, περὶ τῆς ἀπανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς, εἰς οἷονδήποτε τόπον, ἐνεργουμένης προσευχῆς! «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν», τῆς λέγει˙ καὶ ὅταν ἐκείνη τοῦ ἀπαντᾷ ὅτι … «οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος Χριστός· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα», ὁ Κύριος διὰ μοναδικὴν φορὰν κατὰ τὴν ἐπὶ τῆς γῆς παρουσίαν Του, συνιστᾷ ἐνώπιόν της τὸν ἑαυτόν Του ὡς τὸν ἀναμενόμενον Μεσσίαν … «ἐγώ εἰμι ὁ λαλῶν σοι»!
Πρὶν κλείσομεν τὸ παρόν, ἀδελφοί μου, θὰ ἐμμείνωμεν ἐπ’ ὀλίγον εἰς τοὺς … «ἀληθινοὺς προσκυνητάς», περὶ τῶν ὁποίων ἀνέφερεν ὁ Χριστός, εἰς τὴν σημερινὴν Εὐαγγελικὴν περικοπήν! Καὶ ἐν πρώτοις, … οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ μαρτυροῦσι καὶ περὶ τῶν … «ψευδῶν» τοιούτων, ὡς ἤδη εἴπωμεν! Καὶ ἐὰν ἀναζητήσωμεν τοὺς «ἀληθινούς», εἶναι βέβαιον ὅτι θὰ εὕρωμεν τούτους ἐν παντί τόπῳ, - ἐν σπηλαίοις καὶ ὄρεσι καὶ ταῖς ὁπαῖς τῆς γῆς, ἐν ταῖς ἐρήμοις καὶ ταῖς μοναῖς, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰς … «κατ’ οἶκον ἐκκλησίας», γονυπετοῦντας καὶ ὑψοῦντας ἱκέτιδας χεῖρας πρὸς τὸν Θεόν, καὶ παρακαλοῦντας ἐν δάκρυσι, ὑπὲρ τῆς σωτηρίας των καὶ τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου. Ὅμως ἐὰν ἀναζητήσωμεν καὶ τούς, ψευδῶς «προσκυνοῦντας καὶ προσευχομένους», τότε πλησίον τοῦ … Φαρισαίου ἐκείνου τῆς γνωστῆς παραβολῆς, θὰ εὕρωμεν καὶ ἐκείνους, οἵτινες παρουσιάζωσιν ἑαυτοὺς ὡς τοὺς … ἐκλεκτοὺς τοῦ Θεοῦ. Οἱ ψευδεῖς προσκυνηταί, εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι, … κινοῦσι τὰ χείλη καὶ τὴν γλῶσσαν ἐπαναλαμβάνοντες καθιερωμένας εὐχάς, … «ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾿ ἐμοῦ» (Ματθ. ΙΕ΄ 8), ὡς εἶπεν ὁ Διδάσκαλος.
Ὅμως ὁ Πατήρ, «τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν»˙ ἀληθινοὺς προσκυνητὰς καὶ προσευχομένους, τῶν ὁποίων αἱ προσευχαὶ καὶ δεήσεις θὰ γίνωνται εὐπρόσδεκτοι καὶ εὐήκοοι εἰς τὰ Θεῖα ὧτα! Προσευχή, συνεπῶς ἀδελφοί μου, προσευχὴν ἀπὸ καρδίας καὶ συνειδητήν, προσευχὴν … «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ», καὶ τότε … θὰ προσεγγίσωμεν τὸν Θεὸν καὶ «ὁ Θεὸς ἐγγιεῖ ἡμῖν».
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Δευτέρα 23 Μαΐου 2022
Είσαι πραγματικά ελεύθερος;
Δεν υπάρχει ελεύθερος άνθρωπος κανένας παρά μόνο αυτός που ζει κοντά στο Χριστό. Αυτός είναι υπεράνω κάθε συμφοράς. Αν ο ίδιος δε θέλει να αδικήσει τον εαυτό του, οι άλλοι ποτέ δεν έχουν τη δύναμη να τον βλάψουν, μένει απρόσβλητος. Δεν τον βασανίζουν τα οικονομικά προβλήματα. Γιατί ξέρει πως «τίποτα δε φέραμε στον κόσμο αυτό.
Κι είναι φανερό ότι ούτε και να πάρουμε κάτι μαζί μας φεύγοντας θα μπορέσουμε». Δεν τον τρώει η επιθυμία για δόξες και τιμές. Γιατί έμαθε πως «το δικό μας πολίτευμα είναι στον ουρανό». Δεν τον στενοχωρεί να τον βρίσουν ούτε τον εξοργίζει αν τον χτυπήσουν.
Για τον χριστιανό υπάρχει μία και μόνη συμφορά: να μην κάνει το Θέλημα του Θεού. Άλλο τίποτα δε θεωρεί συμφορά, ούτε την απώλεια των χρημάτων, ούτε τους μεγαλύτερους κινδύνους. Κι αυτό που όλοι το τρέμουν, το να φύγει απ’ αυτό τον κόσμο και να πάει στον άλλο, εκείνος το θεωρεί πιο ευχάριστο απ’ τη ζωή.
*Ο (συνειδητός) χριστιανός είναι σαν τον άνθρωπο που ανέβηκε σε ψηλό βράχο της θάλασσας και παρατηρεί όσους είναι μες στο νερό και προσπαθούν να σωθούν σ’ ένα ναυάγιο. Βλέπει άλλους να σκεπάζονται από τα κύματα, άλλους να πέφτουν σε υφάλους, άλλους να τους παγιδεύει το ρεύμα και να τους πηγαίνει όπου αυτό θέλει.
Βλέπει άλλους να χάνονται μες στο βυθό, κι άλλους, στην επιφάνεια, πάνω σε μια σανίδα ή ένα κομμάτι του πλοίου, να κάνουν τα χέρια τους βάρκα και πηδάλιο. Και βλέπει άλλους να επιπλέουν νεκροί. Σαν κι αυτόν που βρίσκεται στον ψηλό βράχο, έτσι κι ο άνθρωπος που στρατεύτηκε με το Χριστό βγαίνει μέσα από την ταραχή του βίου και των κυμάτων και κάθεται σε τόπο ασφαλή και υψηλό. Γιατί τι είναι πιο ασφαλές και πιο υψηλό από το να έχει κανείς μια μόνη φροντίδα: πώς να αρέσει στο Θεό;
*με το παράδειγμα αυτό, ο άγιος θέλει να δώσει έμφαση στην πνευματική ασφάλεια που έχει ο συνειδητός χριστιανός σε σχέση με τον «χλιαρό» χριστιανό που με τις επιλογές του θέτει σε κίνδυνο τη σωτηρία του. Δεν υπονοεί σε καμία περίπτωση ότι ο χριστιανός μόνο με την ιδιότητά του εξασφαλίζει τη σωτηρία του και επομένως δε χρειάζεται να αγωνιστεί.
Ιωάννης Χρυσόστομος
«Ο βαθμός της ελευθερίας μας είναι ανάλογος του βαθμού της ενώσεώς μας με το Θεό».
Μητρ. Γερμανός Παρασκευόπουλος – Απ’ το βιβλίο «Μικρή φιλοκαλία της καρδιάς»
Ὁ «ἄλλος», εἶναι ὁ … Χριστός! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ (15 ΜΑΪΟΥ 2022)
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
«Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω» (Ἰωάν. Ε΄ 7).
Τὸ ἱστορικὸν τοῦ θαύματος.
Ὁ Κύριος μεταβαίνει μετὰ τῶν μαθητῶν Του, εἰς τὸν χῶρον ὅπου συντελεῖται κατὰ καιρούς, ἕνα καταπληκτικὸν θαῦμα! Εἶναι ὁ χῶρος τῆς «Βηθεσδᾶ», ὅπερ σημαίνει, τόπος θεραπείας! Εἰς τοῦτον τὸν τόπον, καὶ ἕνεκα τοῦ θαύματος τὸ ὁποῖον θὰ ἀναφέρωμεν ἐν συνεχείᾳ, ὑπῆρχον πέντε στοαὶ διὰ νὰ στεγάζωσι τοὺς ἀσθενεῖς … «Ἐν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθενούντων, τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν» (Ἰωάν. Ε΄3), μᾶς περιγράφει ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστής. Ἅπαντες οὗτοι οἱ ἀσθενεῖς, - πάσχοντες ἐκ ποικίλων νόσων, κυρίως βαρυτάτων καὶ ἀνιάτων, - συνωστίζοντο εἰς τὰς προειρημμένας στοάς, καὶ ἀνέμενον … τὸ θαῦμα! «Ἄγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ, καὶ ἐταράσσε τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο ᾧ δήποτε κατείχετο νοσήματι» (Ἰωάν. Ε΄ 4).
Ὁ Κύριος, ἔρχεται εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον καὶ πλησιάζει κάποιον παράλυτον˙ «ἦν δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ αὐτοῦ». Βεβαίως, … ἀπορίας ἄξιον, εἶναι τὸ γεγονός, διατί ὁ Θεάνθρωπος ἐπλησίασε μόνο τοῦτον τὸν ἀσθενῆ, ἐνῶ … ὑπῆρχον ἐκεῖ, δεκᾶδες ἢ ἴσως καὶ ἑκατοντᾶδες ἀσθενεῖς! Τὴν συνέχειαν ἂς τὴν ἴδωμεν περιγραφομένην εἰς τὸ ἱερὸν κείμενον: «Τοῦτον ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς κατακείμενον, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ· θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;» Ἐρωτᾷ ὁ Παντογνώστης Κύριος, μίαν ἐρώτησιν, τῆς ὁποίας ἡ ἀπάντησις θεωρεῖται … αὐτονόητος! Ὅμως, εἰς ἀπάντησιν, ὁ ταλαίπωρος ἐκεῖνος παράλυτος, ἐκθέτει εἰς τὸν Χριστόν, τὸ μεγάλο … «παράπονό» του: «Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταραχθῇ τὸ ὕδωρ, βάλῃ με εἰς τὴν κολυμβήθραν»! Ἅπαντες οἱ κατακείμενοι, εἰς τοῦτον τὸν τόπον τῆς ὀδύνης, ἀσθενεῖς, ἔχουσι τοὺς … ἀνθρώπούς των, ἢ ἔστω δύνανται στοιχειωδῶς ἵνα αὐτο-ἐξυπηρετηθῶσι …! Οὗτος ὅμως, παρὰ τὴν πλήρη ἀδυναμίαν του, δὲν ἔχει οὐδένα … πλησίον του!
Ὁ «ἱατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων», κατὰ τὸν ὕμνον, δεικνύων πρὸς τοῦτον τὴν ἀγάπην καὶ τὴν «συμπόνοιάν» Του, «λέγει πρὸς αὐτόν˙ ἆρόν σου τὸν κράββατον καὶ περιπάτει»! Ἡ συνέχεια εἶναι γνωστή … Αἱ ἀντιδράσεις τῶν Ἰουδαίων, διὰ τὴν … προσβολὴν τῆς ἀργίας τοῦ Σαββάτου – μὲ ἀφορμὴν τὴν … ἆρσιν τοῦ κραββάτου – κατὰ τοῦ πρώην παραλύτου, ἀλλὰ καὶ ἡ ὑπόδειξις καὶ σύστασις τοῦ Κυρίου πρὸς τοῦτον: «Ἴδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται»! Ὁ «ἱατρός», δεικνύει εἰς τὸν τεθεραπευμένον, … τὴν αἰτίαν τῆς ἀσθενείας του, ἐφιστῶντας ταὐτοχρόνως, τὴν προσοχὴν τούτου εἰς τὴν μετέπειτα πορείαν τῆς ζωῆς του …
Ἄνθρωπος καὶ … συνάνθρωπος!
Τὸ παράπονον τοῦ παραλύτου, θὰ ἀποτελέσῃ τὴν ἀφορμήν, ἵνα, Θείᾳ Δυνάμει, ἐκθέσωμεν ἀπόψεις τινὰς καὶ ἵνα ἴδωμεν τὸ τεράστιον τοῦτο θέμα, ἐντὸς τῶν ἐλαχίστων γραμμῶν αἱ ὁποῖαι μᾶς ὑπολείπονται …! Δὲν ἀποτελεῖ … «εἴδησιν», εἶναι ὅμως μία θλιβερὰ πραγματικότης, ἡ ἀπόστασις καὶ τὸ «χᾶσμα» τὸ ὁποῖον ὑφίσταται, ὄχι μόνον μεταξὺ τῶν … «γενεῶν» - ὡς συνήθως ἀκούεται, - ἀλλά, κυρίως, ἡ ἀπόστασις καὶ ψυχρότης καὶ ἀδιαφορία, ἥτις καὶ ἀπεμάκρυνεν τὸν ἄνθρωπον ἐκ τοῦ … πλησίον! Ἐκείνη ἡ εὐλογημένη ἀγάπη καὶ συμπάθεια καὶ συμπαράστασις, τὴν ὁποίαν ἐζούσαμεν ἡμεῖς οἱ παλαιότεροι … δυστυχῶς τείνει ἵνα ἐκλείψῃ, ἵνα μὴ εἴπω ὅτι δυστυχῶς … ἐξέλειψεν! Ἡ ἀγάπη τὴν ὁποίαν μᾶς ὑπέδειξε καὶ μᾶς συνέστησεν ὁ Κύριος, ἀλλὰ καὶ τὴν βλέπομεν εἰς τὰ συναξάρια τῶν Ἁγίων καὶ τὴν ἔζωμεν πρὸ ὀλίγων ἐτῶν, σήμερον … ἁπλῶς καὶ μόνον τὴν ἀκούομεν … ἀφηγουμένην! Ἡ Θεία ὑπόδειξις τοῦ Κυρίου μας, «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» (Μάρκ. ΙΒ΄ 31), ὄχι μόνον δὲν εὑρίσκεται … ἐν τῇ πράξει, ἀλλά, δὲν δύναται κἂν νὰ κατανοηθῇ …!
«Διὰ τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνομίαν ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν» (Ματθ. ΚΔ΄ 12), μᾶς προειδοποίησεν ὁ Ἰησοῦς, καὶ τοῦτο τὸ βλέπομεν ἐντόνως εἰς τὴν ἐποχήν μας! Ἡ πολλὴ ἀνομία καὶ ἡ ἀποστασιοποίησίς μας ἐκ τοῦ Θεοῦ ἔφερε τὸν ἄνθρωπον ἵνα ζῇ καὶ κινῇται, πλέον, … μόνον διὰ τὸν ἑαυτόν του καὶ - κατ’ ἀνάγκην (!) - διὰ τὸ ἄμεσον οἰκογενειακὸν περιβάλλον του! καὶ … ὁ συνάνθρωπος, - ἐκτὸς σπανίων ἐξαιρέσεων, - εἶναι εἴτε ἐχθρὸς καὶ ἀντίπαλος, εἴτε ξένος, ἄγνωστος καὶ ἀδιάφορος! «Ὁ Θεὸς κι’ ὁ γείτονας» ποὺ ἔλεγον οἱ εὐλογημένοι πάπποι καὶ πρόπαπποι ἡμῶν, πλέον διεστράφη καὶ … ὁ σκληρὸς καὶ ἀδυσώπητος … ἀτομισμός, ἔκανε τόν, κάποτε, κοινωνικὸ ἄνθρωπο, νὰ ἀδιαφορῇ ἀκόμη καὶ διὰ καταστάσεις αἱ ὁποῖαι «συγκινοῦν καὶ τὶς … πέτρες»! Ἐψυχράνθη, δυστυχῶς, ἡ ἀγάπη!
Ἅπαντες χαιρώμεθα καὶ ἐκζητῶμεν τὴν παρουσίαν τοῦ … ἄλλου, πλησίον ἡμῶν! Παρακαλοῦμεν καὶ εὐχώμεθα νὰ εὑρίσκωνται ἄνθρωποι πλησίον ἡμῶν! Ἀντιθέτως, ἀσφυκτιοῦμεν καὶ καταθλιβόμεθα ὅταν οἱ ἄλλοι μᾶς … θέτουν εἰς τὸ περιθώριον! Ὅταν αἰσθανώμεθα … μόνοι! Ἰδιαιτέρως δε, εἰς τὰς ἀσθενείας καὶ τοὺς θανάτους καὶ τὰς ποικίλας θλίψεις τῆς ζωῆς ταύτης, ἡ παρουσία τῶν «ἄλλων» πλησίον ἡμῶν, θεωρεῖται ἀλλὰ καὶ εἶναι … περισσότερον καὶ ἀπὸ ἀπαραίτητος! Ὁ Κύριος, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ ἐκ τῶν Ἁγίων, εὑρέθησαν πλησίον τῶν ἀνθρώπων, ὡς ἀναγινώσκομεν εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην ἀλλὰ καὶ τὰ συναξάρια, πρόθυμοι ἵνα ἀναψύξωσι τοὺς θλιβομένους καὶ καταπονουμένους, καὶ θυσιάζοντες ἑαυτούς, διὰ τὴν ἀνακούφισιν καὶ παρρηγορίαν τούτων.
Ὁ «ἄλλος», εἶναι ὁ … Χριστός!
Ὁ Κύριος, διὰ νὰ διδάξῃ ἡμᾶς, τὴν σχέσιν ἥτις πρέπει νὰ ὑφίσταται ἀναμέσον ἡμῶν καὶ … τῶν ἄλλων, καὶ ἀναφερόμενος καὶ περιγράφων τὴν μέλλουσαν ἐκείνην δίκην ἥτις θὰ ἐπακολουθήσῃ τῆς δευτέρας καὶ ἐνδόξου παρουσίας Αὐτοῦ, ἔδειξεν αὐτὸν τὸν … «ἄλλον», ὡς τὸ ἴδιον τὸν Ἑαυτόν Του! «Ἐπείνασα γάρ, … ἐδίψησα, … ξένος ἤμην, … γυμνός, … ἠσθένησα, …., ἐν φυλακῇ ἤμην …»! Ἀποροῦσι δε, οἵ τε δίκαιοι ἀλλὰ καὶ οἱ ἄδικοι, «Κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα, … ἢ διψῶντα, … πότε δέ σε εἴδομεν ξένον, … ἢ γυμνὸν …, πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ … Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε»! Καὶ εἰς τὴν περίπτωσιν, ὅμως, τοῦ παραλύτου τῆς Βηθεσδᾶ, γνωρίζων ὡς Θεός, τὴν ἐγκατάλειψιν τὴν ὁποίαν βιώνει οὗτος, ἔρχεται πρὸς αὐτόν, μόνον, προκειμένου ἵνα διδάξῃ, ὅτι δι’ ἅπαντας τοὺς ἐπικαλουμένους Αὐτόν, εἶναι … ὁ ταχὺς εἰς βοήθειαν, καὶ οὐδένα βλέπει ἢ ἀντιμετωπίζει ὡς … ἄλλον καὶ ξένον καὶ ἄγνωστον!
Ἐὰν καὶ ἡμεῖς ἴδωμεν τοιουτοτρόπως, τὸν ἄλλον … ὡς τὸ Χριστόν, ἢ ἔστω ὡς τὸν ἑαυτόν μας, τότε … καὶ ὁ κόσμος θὰ ἄλλάξῃ, καὶ ἡμεῖς θὰ ἀλλάξωμεν, καὶ τότε θὰ ἔλθῃ ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ … «ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς»!
ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Κυριακή 22 Μαΐου 2022
«Για τους Γονείς της Ενορίας»
Σάββατο 21 Μαΐου 2022
Εφημερίδα "ΔΙΨΩ" ΜΑΡΤΙΟΣ 2022
Δ Ι Ψ Ω
Πέμπτη 19 Μαΐου 2022
Ο παράξενος λεπρός
Σε κάποιο λεπροκομείο υπήρχε κάποιος λεπρός που όλη την ημέρα σκοτωνόταν να εξυπηρετεί όλους τους άλλους, παρόλο που και αυτός ήταν άρρωστος… Τον ρώτησαν: καλά με αυτά που κάνεις κουράζεσαι πολύ και είσαι και της εκκλησίας. Για την αγάπη του Θεού τα κάνω όλα και όσο ζω θα πρέπει να κάνω και εγώ κάτι για τους ανθρώπους που υποφέρουν σαν και μένα.
Μα καλά όταν σταθείς μπροστά στο Θεό δεν θα του πεις:
Εγώ έκανα τόσα πολλά για σένα, γιατί δεν μου έδινες παραπάνω υγεία για να βοηθάω τους άλλους περισσότερο; Δεν πρόκειται να ρωτήσω ποτέ τέτοια πράγματα και η δική μου θέση είναι να Τον ακούω και να κάνω εκείνο που μου λέει. Και αν με ρωτάει να του απαντώ με πίστη, αγάπη και υπομονή.
Τελικά είναι χίλιες φορές προτιμότερο ο άνθρωπος να είναι καλά στην ψυχή και στο μυαλό παρά σε μερικά μέλη του σώματός του.
(Μητρ.Νικοπόλεως Μελετίου: "σπέρνοντας στον αγρό" σ.131-133)
Τετάρτη 18 Μαΐου 2022
Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος …! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (1 ΜΑΪΟΥ 2022)
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
«ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε,
κεκράτηνται» (Ἰωάν. Κ΄ 23).
Τὰ … δῶρα τῆς Ἀναστάσεως.
Δῶρα πολλὰ καὶ ἀνεκτίμητα, φίλοι μου ἀναγνῶσται, προσφέρει εἰς ἡμᾶς ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, διὰ τῆς Θείας Αὐτοῦ ἐκ νεκρῶν Ἀναστάσεως! Δῶρα, ἅτινα, ἐν πρώτοις, μᾶς ... βεβαιοῖ ὁ Ἀναστάς, διὰ τῶν Θείων Λόγων Του, εὐθὺς μετὰ τὴν Ἔγερσιν Αὐτοῦ, ὅταν παρουσιάζεται πρὸς τοὺς μαθητάς Του! Δῶρα, ἐν συνεχείᾳ, ἅτινα ἀκούομεν νὰ περιγράφωνται, διὰ τῆς ὑπερόχου ἀναστασίμου ὑμνολογίας, ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν Πατερικῶν ὁμιλιῶν, τὰ ὁποῖα … καὶ ἀνεκτίμητα εἶναι, ἀλλὰ καὶ σωτήρια καὶ πνευματικὰ καὶ ἀθάνατα, διὰ τῶν ὁποίων ὁ ἄνθρωπος ἀνακαινίζεται καὶ τελειοῦται καὶ … γίνεται αἰώνιος καὶ ἀθάνατος! Δῶρα, τὰ ὁποῖα, μετὰ τὴν πτώση τῶν πρωτοπλάστων, εἴχομεν … χάσει, καὶ τώρα μὲ τὴν ζωηφόρον Ἀνάστασιν, ὁ γλυκὺς Κύριος Ἰησοῦς, μᾶς τὰ ἐπιστρέφει …!
Ὁ «κεκλεισμένος» Παράδεισος, «ἀνοίγει» καὶ πάλιν «τὰς πύλας του» καὶ … δυνάμεθα πλέον ἵνα ἐπιστρέψωμεν εἰς αὐτὸν καὶ ἐπανακτήσωμεν τὸ … «ἀρχαῖον κάλλος» τῶν πρώτων ἐκείνων … Θεοπλάστων προγόνων μας! Ἡ ἁμαρτία ἡ ὁποία κατεδυνάστευε τὸν … «πεπτωκότα», καὶ ἔσυρρε τοῦτον διὰ τῆς βίας εἰς τὸ Ἅδην, - κἂν οὗτος ἦτο ἅγιος, κἂν ἦτο ἁμαρτωλός, - ἀπώλεσε τὴν ἰσχύν της καὶ τὴν παντοδυναμίαν της, καὶ ὁ ἄνθρωπος πλέον διὰ τῶν σωστικῶν μυστηρίων, κυρίως δε, διὰ τῆς μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως ἀλλὰ καὶ τῆς Θείας Κοινωνίας, δύναται ἵνα κυριαρχῇ ἐπ’ αὐτῆς καὶ καταβάλῃ καὶ … ἁγιάζεται καὶ κληρονομῇ τὴν Οὐράνιον Βασιλείαν! Ὁ ἅδης καὶ διάβολος ἀπώλεσε τὴν ἰσχύν του, καὶ μετὰ τήν, ἐν τοῖς καταχθονίοις, πανωλεθρίαν αὐτοῦ, γίνεται … εὐκόλως καταβλητὸς καὶ θῦμα, τοῦ ἀγωνιστοῦ Χριστιανοῦ!
Ἐκ τούτων τῶν προεκτεθέντων Οὐρανίων δωρεῶν τῆς τοῦ Κυρίου Ἀναστάσεως, μᾶς καλεῖ ἡ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ περικοπή, ἵνα ἐπεκταθῶμεν … εἰς τὸ ὕψος καὶ τὸ κάλλος καὶ τὴν ἀδιαμφισβήτητον ἀξίαν τοῦ σωτηρίου μυστηρίου τῆς Μετανοίας καὶ Ἐξομολογήσεως, κυρίως δε εἰς τήν, ἐκ τοῦ Θεοῦ, συγχώρησιν ἡμῶν.
Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος …!
Τοῦτο ἀποτελεῖ μίαν ἀδιαμφισβήτητον πραγματικότητα! Οὐδείς, ὄντως, ἐκ τῶν ἀνθρώπων, ἠδυνήθη ποτέ, ἵνα «καυχηθῇ» ὅτι ὑπῆρξεν ἀναμάρτητος καὶ ἀλώβητος ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν, πλὴν τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ! Οὐδεὶς ἠδυνήθη ἵνα κατατροπώσῃ καὶ νικήσῃ τοῦτο τὸ «θηρίον» τῆς ἁμαρτίας, κἂν ἅγιος καὶ ἐνάρετος, κἂν ἁμαρτωλός! Πολλοὶ ἄνθρωποι ἐνάρετοι καὶ εὐσεβεῖς ὑπῆρξαν … πρὸ τοῦ Χριστοῦ! Ἀβραάμ, Ἰσαάκ, Ἰακώβ, Ἐνώχ, Νῶε, Ἰωσήφ, Μωϋσῆς, Σαμουήλ, Δαυΐδ, Ἡσαΐας, Ἠλίας, Δανιήλ, … καὶ πλειάς ἀκόμη τοιούτων δικαίων καὶ Ἁγίων! Οὐδείς, ὅμως, ἐξ αὐτῶν, ὑπερέβη τὴν φθαρεῖσαν ἀνθρωπίνην φύσιν καὶ παρέμεινεν ἄτρωτος ἐκ τοῦ κακοῦ, μηδὲ καὶ αὐτοῦ τοῦ Τιμίου Προδρόμου ἐξαιρουμένου! Ἅπαντας τούτους κατέβαλεν ἡ ἁμαρτία καὶ διὰ τοῦτο, μετὰ τὸν φυσικὸν θάνατόν των, κατέληγον εἰς τὸν Ἅδην! Μόνον ὁ «μόνος Ἀναμάρτητος», εἰσῆλθεν εἰς τοῦτον τὸν … κατάρατον τόπον τῆς βασάνου, ὡς θριαμβευτὴς καὶ τροπαιοῦχος, καὶ διέλυσεν τὸ βασίλειον τοῦτο τοῦ … μαρτυρίου καὶ τῆς ὀδύνης!
«Ἐὰν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν καὶ ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν» (Α΄ Ἰωάν. Α΄ 8), θὰ μᾶς εἴπῃ ὁ Θεολόγος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής! Ἅπαντες, πέραν τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος τὸ ὁποῖον φέρομεν … κληρονομικῶς, ἔχομεν καὶ τὴν ροπὴν πρὸς τὴν ἁμαρτίαν! Καὶ ἡ μὲν Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου, δίδει εἰς ἡμᾶς τὸ δικαίωμα τῆς μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως ἀλλὰ καὶ τῆς συγχωρήσεως …! Ὅμως … ἄνευ τούτων, τὰ ἁμαρτήματά μας παραμένουσι καὶ καταβαρύνουσιν ἡμᾶς! Καὶ τὸ βάρος τῆς οἷασδήποτε ἁμαρτίας, εἶναι καταστροφικὸν καὶ ὀλέθριον! «Ἡ ἁμαρτία», λέγουσιν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, «ἐστὶν ἄπειρον κακόν»! Τόσον, μάλιστα, ἄπειρον, … ὅσον ἄπειρον κακόν, ἦτο, εἶναι καὶ θὰ εἶναι, ὁ Σταυρικὸς θάνατος τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ˙ τὸ κορυφαῖον τοῦτο ἀνοσιούργημα ὅλων τῶν αἰώνων! Ἄπειρον κακόν, καὶ μὲ ἀπείρους διαστάσεις! Ταύτας δὲ τὰς διαστάσεις, ὁ ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος, δυσκόλως δύναται νὰ ἐννοήσῃ! Οἱ Θεῖοι Πατέρες, ὅμως, οἵτινες ἀνέλυσαν ἐν Πνεύματι Ἁγίω ταύτας τὰς προεκτάσεις, καταλήγουσιν εἰς τὸ συμπέρασμα ὅτι … ἡ οἵαδήποτε ἁμαρτία εἶναι ἡ … ἀποξένωσις τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἀπὸ τὸν Θεόν! Μία … πρᾶξις ἔκνομος, ἢ ἕνας λόγος ἀπρεπής, ἢ οἱ ἀκατονόμαστοι καὶ δεινοὶ λογισμοί, δὲν εἶναι ἁπλῶς … κάτι κακόν, ἀλλὰ … ἡ ἰδία ἡ κόλασις!
Τὸ μυστήριον τῆς Μετανοίας καὶ Ἐξομολογήσεως.
«Ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται»! Εἶναι παρρήγορον, ἀδελφοί μου, ὅτι ἡ συγχώρησις ἡμῶν, εὑρίσκεται πλέον εἰς τὰς χεῖρας τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, καὶ δι’ αὐτῶν, εἰς τὰς χεῖρας τῶν κανονικῶν ἱερέων – πνευματικῶν! Εἶναι, συνεπῶς, … ὑπόθεσις ἀνθρωπίνη! Βεβαίως, διὰ νὰ μὴν παρανοήσωμεν, … συγχωρεῖ ὁ Κύριος, ἐπικυρώνων, ὅμως, τὴν ἐκτίμησιν καὶ πρότασιν τοῦ ἱερέως – πνευματικοῦ, καὶ δίδων ἐν ταὐτῷ, ἀξίαν ὑπερουράνιον εἰς τὴν ἁγίαν Ἱερωσύνην! Λέγομεν δέ, ὅτι … εἶναι παρρήγορον, διότι τὰς τόσας ἁμαρτίας ἡμῶν, καὶ τὰς ἀπείρους παραλείψεις καὶ ἐκτροπάς μας, ἀλλὰ καὶ τὰ τόσα βαρύτατα ἁμαρτήματά μας, - ἅτινα διστάζομεν ἀκόμη καὶ νὰ ὀνοματίσωμεν, - μόνον οἱ ἄνθρωποι θὰ ἠδύναντο ἵνα συμμερισθῶσι καὶ συγκαταβῶσι καὶ συγχωρήσωσιν ἡμᾶς!
Ἐάν, ἐπὶ παραδείγματι, ἀνέθετεν ὁ Κύριος, – κατὰ τοὺς ἁγίους πατέρας καὶ δὴ τὸν ἱερὸν Χρυσόστομον, - εἰς Ἀγγέλους καὶ Ἀρχαγγέλους τὴν ἐξομολόγησιν καὶ συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, οὗτοι, … οὔτε θὰ ἠδύναντο ἵνα κατανοήσωσι τὴν ἀνθρωπίνην ἀδυναμίαν, ἀλλὰ καὶ οὔτε καὶ θὰ συνεβιβάζοντο καὶ θὰ ἀνείχοντο ἀκόμη καὶ τὸ … ἄκουσμα τῆς οἷασδήποτε μορφῆς ἁμαρτίας! Διὰ τοῦτον, ἀκριβῶς, τὸν λόγον, ἐπαναλαμβάνομεν, ὅτι εἶναι παρρήγορον, … τὴν συγχώρησίν μας νὰ τὴν ἐκζητῶμεν ἀπὸ τοὺς … «ὁμοιοπαθεῖς» πρὸς ἡμᾶς καὶ συναμαρτωλούς … πνευματικοὺς πατέρας, οἵτινες καὶ ἔχωσι … καὶ πεῖραν καὶ γνῶσιν τῆς ἁμαρτίας!
Ὁ τρόπος δὲ οὗτος κατὰ τὸν ὁποῖον τελεῖται τὸ Θεόσδοτον καὶ Θεοσύστατον τοῦτο Μυστήριον, εἶναι τοιοῦτος, … ὥστε ὁ κάθε ἁμαρτωλός, προσερχόμενος ἵνα εὕρῃ ἔλεος καὶ χάριν, … ἔρχεται, μετανοῶν, ἀσφαλῶς, καὶ μετὰ … «συντετριμμένης καὶ τεταπεινωμένης καρδίας», ἀλλὰ καὶ … «θαρρῶν καὶ χαίρων ἅμα», - κατὰ τὴν εὐχὴν τῆς θείας Μεταλήψεως, – διὰ τὴν συγχώρησιν τὴν ὁποίαν καὶ θὰ λάβῃ!
Ἀνέστη, λοιπόν, ὁ Κύριος, ἵνα λαμβάνοντες τὴν συγχώρησιν καὶ … τὸ Μέγα ἔλεος, διὰ τῆς μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως, … ζῶμεν … «προσδοκῶντες Ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Ἀμήν».
ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Κυριακή 15 Μαΐου 2022
«Για τους Γονείς της Ενορίας»