Το έργο και ο σκοπός του Μεγάλου Κανόνα είναι να ξεσκεπάσει την αμαρτία και έτσι να μας οδηγήσει στη μετάνοια. Η αποκάλυψη αυτή, δεν γίνεται με ορισμούς και απαριθμήσεις, αλλά με μια βαθειά ενατένηση στη μεγάλη βιβλική ιστορία που είναι η ίδια η ιστορία της αμαρτίας, της μετάνοιας και της συγγνώμης.
Πρέπει να αποθηκεύσω τρόφιμα;
Πρέπει να αγαπώ τους εχθρούς; Ποιους εχθρούς;
Πρέπει να νηστέψω εάν πεινώ σε περίοδο πολέμου;
Σε αυτές κι άλλες πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις απαντά ο άγιος ιερέας Αθανάσιος Μυτιληναίος.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2022)
«οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, … ἢ καὶ ὡς
οὗτος ὁ τελώνης» (Λουκ. ΙΗ΄ 11).
Ἡ κατηραμένη σύγκρισις καὶ κατάκρισις!
Μεταξὺ τῶν τραγικῶν λαθῶν τοῦ Φαρισαίου, - εἰς τὴν παραβολὴν τὴν ὁποίαν ἠκούσαμεν ἀπὸ τὸ σημερινὸν ἱερὸν Εὐαγγέλιον, - εἶναι καὶ ἡ σύγκρισις αὐτοῦ μετὰ τοῦ τελώνου, καθὼς καὶ ἡ κατάκρισις διὰ τῆς ὁποίας καταδικάζει τοῦτον (τὸν τελώνην) καὶ «ἀνυψώνει» τὸν … ἑαυτόν του!
Τὰ «λάθη» του εἰς τὴν δῆθεν προσευχήν του, ἦσαν τοιαῦτα ὥστε – θὰ ἐλέγωμεν – προτιμώτερον θὰ ἦτο, νὰ … μὴν «προσηύχετο»! «Σταθεὶς πρὸς ἑαυτόν», τὸ πρῶτον καὶ καθοριστικόν! Δηλαδή, προσεύχεται … ὄχι πρὸς τὸν Θεόν, ἀλλὰ ἔχων τὴν προσοχήν του εἰς τὸν ἑαυτόν του καὶ εἰς τὴν εἰκόνα τὴν ὁποίαν ἐπιδιώκει νὰ … δώσῃ εἰς ἐκείνους ποὺ τὸν βλέπουν ἐκείνην τὴν ὥραν! «Ὁ Θεός, εὐχαριστῶ Σοι». Προσποιεῖται ὅτι ἀπευθύνεται πρὸς τὸν Θεόν, ἐνῶ ὁ νοῦς του εἶναι, εἰς τὸ ψεύτικο εἴδωλον τοῦ ἑαυτοῦ του! «Οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων». Θεωρεῖ ὅτι εἶναι … ὁ καλύτερος τῶν ἀνθρώπων! Δηλαδή, … ὁ ἐγωϊσμὸς εἰς τὴν ἀποκορύφωσίν του! «Νηστεύω … , ἀποδεκατῶ …». Δείχνει ὅτι ἐφαρμόζει τὸν Θεῖον Νόμον˙ ὅμως ἡ ἐφαρμογὴ αὕτη δὲν ἔχει τὴν παραμικρὰν … οὐσίαν καὶ ἀξίαν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, ἐφ’ ὅσον εἶναι μόνον … πράξεις, χωρὶς ἀγάπη πρὸς τὸν Θεόν!
Ὅμως, ὡς ἐπιστέγασμα ὅλων τούτων τῶν λαθῶν, ἔρχεται … ἡ κατάκρισις! Ἅπαντες, κατὰ τὴν διεστραμμένην κρίσιν του, εἶναι, … κακοί, ἁμαρτωλοί, ἀσεβεῖς, μὴ ἔχοντες τὰς ἰδικάς του ἀρετὰς καὶ … οὐδεὶς προηγεῖται τούτου!
Ἡ αὐτοσυνειδησία τοῦ Τελώνου.
Πολλάκις, ὁ Κύριος, ἐπήνεσε καὶ ἐδικαίωσε τοὺς τελώνας! Ἦσαν, ὄντως, βαρύτατα ἁμαρτωλοί! Κλέπται, ἄδικοι, καταχρασταὶ τῶν περιουσιῶν τῶν ταλαιπώρων ἀνθρώπων! Συχνάκις, … ἀποστασιοποιημένοι ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὰς τυπικὰς ὑποχρεώσεις των ἀπέναντι εἰς τὸν Θεόν! Ὅμως, ὁ Φιλάνθρωπος Ἰησοῦς, τοὺς ἀγαποῦσε καὶ τοὺς προσήγγιζε καὶ συνέτρωγε μετ’ αὐτῶν, καὶ … ἐκεῖνοι, εὐκολώτερον ἀνταπεκρίνοντο εἰς τὴν διδασκαλίαν καὶ τὴν ἀγάπην Του! Πολλοί, ἐκ τούτων, κατενύσσοντο ἀπὸ τοὺς Θείους Λόγους καὶ ἤλλαζον τρόπον ζωῆς! Τοῦτο, ὅμως, ἐξέπληττε τοὺς … εὐσεβιστάς, Γραμματεῖς καὶ Φαρισαίους, οἵτινες καὶ ἠρώτων τοὺς μαθητάς, … «διατί μετὰ τῶν τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν ἐσθίει ὁ διδάσκαλος ὑμῶν;» (Ματθ. Θ΄ 9). Δὲν ἠδύναντο νὰ καταλάβωσι ὅτι … ὁ Κύριος ἦλθεν, ἵνα σώσῃ ἐκείνους οἵτινες αἰσθάνονται τὴν ἀθλιότητά των καὶ ζητοῦσι τὴν σωτηρίαν, καὶ ὄχι ἐκείνους οἵτινες θεωροῦσιν ἑαυτούς, … ἁγίους καὶ ἀξίους ἐπαίνων!
Ὁ Τελώνης … «μακρόθεν ἑστὼς» …! Εἶναι ἡ πρώτη κίνησις, ἡ ὁποία καὶ τονίζεται ὑπὸ τοῦ Ραββί! Καὶ ἐν συνεχείᾳ … «οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι»! Αἰσθάνεται ὅτι καὶ αὕτη ἡ ἁπλουστάτη κίνησις, δύναται ἵνα μολύνει τὴν καθαρότητα τοῦ, ἐν οὐρανοῖς θρόνου τοῦ Θεοῦ καὶ προκαλέσει τὴν δικαίαν ὀργήν Του! Καὶ … «ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ»! Μία χαρακτηριστικὴ κίνησις, ἥτις καὶ καταδεικνύει τὴν πλήρη ἀποδοχὴν τῆς ἐσχάτης ἐνοχῆς! Δὲν πταίει οὐδεὶς … πλὴν ἐμοῦ! Δὲν κατηγορεῖ οὐδένα πλὴν τοῦ ἑαυτοῦ του καὶ δὲν ζητεῖ … συνηγόρους διὰ τὴν ὑπεράσπισίν του! Εἶναι ἔνοχος καὶ ζητεῖ μόνον τὸ Θεῖον ἔλεος καὶ τὴν ἐξ ὕψους … συγχώρησιν!
Ἡ προσευχή του, ἔχει τὰ στοιχεῖα τῆς … ἰδανικῆς προσευχῆς˙ τῆς εὐαρέστου εἰς τὸν Θεόν˙ τῆς καρδιακῆς καὶ συνειδητῆς! Ἡ προσευχή του, ἔμεινεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ὡς ὑπόδειγμα καὶ ὡς ἀδιάλειπτος τοιαύτη! «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ», ἤ, «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλόν»! Ἡ προσευχὴ ποὺ περιέχει ὅλα ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα, … τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας, τῆς κατανύξεως καὶ τῶν δακρύων καὶ τῆς αὐτομεμψίας! Ἡ προσευχὴ ἥτις καὶ προφέρεται ἀπ’ ἐκείνους οἵτινες, ὄντως … ἐκζητοῦσι τὸ Θεῖον ἔλεος!
Πῶς, ἆραγε, προσευχόμεθα;
Ἐκεῖ, εἰς τήν, «ἐπὶ τοῦ ὄρους», ὁμιλίαν Του, ὁ Κύριος μᾶς ἐδίδαξεν τὸν τρόπον διὰ τοῦ ὁποίου θὰ πρέπῃ νὰ «ἐπικοινωνῶμεν» μετ’Αὐτοῦ! Καὶ ὄχι μόνον τὸν τρόπον, … ἀλλὰ καὶ τὸν τόπον, καὶ τοὺς λόγους, καὶ τὴν στᾶσιν, καί, … ὅ, τι ἄλλο χρειάζεται μία εὐάρεστος, εἰς τὸν Θεόν, προσευχή! Πολλάκις, αἱ «προσευχαί» μας, δὲν διαφέρουσι καὶ πολύ, ἐκείνης τῆς, τοῦ … Φαρισαίου! Ὁμιλοῦμε εἰς τὸν Θεόν, εἴτε … μετὰ παρρησίας, εἴτε ἀπαιτοῦντες, εἴτε καὶ … κατηγοροῦντες, καὶ τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ καὶ … Αὐτὸν διότι δὲν … ἐξυπηρετεῖ τὰς ἀπαιτήσεις μας! Νομίζομεν ὅτι δικαιούμεθα τὰ … πάντα καὶ δὲν παρακαλοῦμεν οὔτε κἂν διὰ τὴν στοιχειώδη … συγχώρησίν μας! Ἡ προσευχὴ τοῦ Τελώνου, μᾶς διδάσκει, ὅτι ὁ … Κύριος δὲν ἀποστρέφεται τοὺς ἁμαρτωλούς, ἀλλ’ ἐκείνους οἵτινες νομίζουσιν ὅτι εἶναι … «ἅγιοι» καὶ ἐξιδανικεύουσι τοὺς ἑαυτούς των!
Ἂς μὴν ξεχνῶμεν ὅτι ἡ προσευχή, εἶναι ἡ μεγάλη μας εὐκαιρία νὰ ζητήσωμεν ἀπὸ τὸν Θεόν τὰ … πάντα, ἔχοντες τὴν βεβαιότητα καὶ τὴν ὑπόσχεσίν Του ὅτι θὰ λάβωμεν τὰ … αἰτούμενα! «Πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες, λήψεσθε» (Ματθ. ΚΑ΄ 22)! Ὅμως, … ὄχι ὅπως ἡμεῖς θέλομεν καὶ … ἀπαιτοῦμεν! Πρῶτον μέν, μὲ τὴν προτεραιότητα ποὺ Ἐκεῖνος καθόρισεν … - «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. ΣΤ΄ 33), - καὶ δεύτερον, μὲ τὴν πίστιν … ὅτι Ἐκεῖνος γνωρίζει καὶ δύναται νὰ καλύπτῃ τὰς ποικίλας βιοτικὰς ἀνάγκας ἡμῶν!
Ἐὰν προσέξωμεν, κάποτε, εἰς τὴν «προσευχήν» μας, θὰ διαπιστώσωμεν, - ἐκτὸς ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων, - ὅτι αὕτη γέμει … ὑλικῶν καὶ γηΐνων αἰτήσεων καὶ ἀπαιτήσεων, καὶ ἐλλείπουσι παντελῶς ἡ … Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ δικαιοσύνη Αὐτοῦ! Πῶς, λοιπόν, νὰ εὐαρεστηθῇ καὶ νὰ ἀκούσῃ τὰς προσευχάς μας ὁ Θεός; Μία ἁπλῆ προσοχὴ εἰς τὰς διατεταγμένας, ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, προσευχάς, θὰ μᾶς … ἐπισημάνῃ, ὅτι … ἅπασαι αἱ τοιαῦται προσευχαί, περιέχουσιν αἰτήματα τὰ ὁποῖα ἀφοροῦσι, κατὰ μέγιστον ποσοστόν, εἰς τὴν σωτηρίαν τῆς ἀθανάτου ψυχῆς ἡμῶν καὶ κατ’ ἐλάχιστον, ἀντιστοίχως, εἰς τάς, τοῦ σώματος, ἀνάγκας!
«Κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος … ἢ … ἐκεῖνος»!
Μὲ τὴν συγκεκριμμένην διαπίστωσιν, κλείνει ὁ Διδάσκαλος τὴν σημερινὴν παραβολήν! Καὶ τοῦτο διότι ὁ σκοπὸς τῆς προσευχῆς, δὲν εἶναι αὕτη καὶ μόνη ἡ … πραγμάτωσίς της, ἀλλὰ ἡ ἀποδοχὴ αὐτῆς ἐκ μέρους τοῦ Κυρίου! Τὸ ἂν προσηυχήθην καὶ τὸ ἂν οἱ ἄλλοι ἐνόμισαν … τοιοῦτον τι, δὲν σημαίνει οὔτε ὅτι ἀνεπαύθῃ ἡ ψυχὴ ἡμῶν, οὔτε ὅτι ἐδικαιώθημεν ἀπὸ τὸν Θεόν! Ἂς παύσωμεν νὰ νομίζωμεν ὅτι ἡ προσευχὴ εἶναι ἓν τυπικὸν καθῆκον ἢ ὑποχρέωσις, καὶ ἂς διδαχθῶμεν ἐκ τῶν Θείων Λόγων, ὅτι … ἡ προσευχή, εἶναι ἡ ἐγκάρδιος ἐπικοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τοῦ Ἁγίου Θεοῦ!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Δ Ι Ψ Ω
ΚΥΡΙΑΚΗ ΔΕΚΑΤΗ ΕΒΔΟΜΗ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2022)
«Ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον» (Ματθ. ΙΕ΄ 23)
Τὸ περιστατικόν.
Ὁ Κύριος περιέρχεται τὰς πόλεις καὶ τὰς κώμας τῶν Ἱεροσολύμων καὶ ὅλης τῆς, πέριξ αὐτῶν, εὑρυτέρας περιοχῆς, διδάσκων καὶ … «εὐεργετῶν καὶ ἰώμενος»! Εὑρισκόμενος εἰς τὰ μέρη … «Τύρου καὶ Σιδῶνος», ἔρχεται πρὸς Αὐτόν, μία γυνὴ Χαναναία, κραυγάζουσα καὶ ζητοῦσα τὴν θεραπεία τῆς θυγατρός της, ἡ ὁποία ἐβασανίζετο ὑπὸ φοβεροῦ καὶ σκληροῦ δαιμονίου! Ὁ Κύριος τὴν ἀντιμετωπίζει μὲ μίαν στᾶσιν, φαινομενικῶς, ἀδιάφορον καὶ ψυχράν, καὶ γενικῶς ἀσυνήθη καὶ ἀσύμμετρον πρὸς τὴν συνήθη φιλάνθρωπον καὶ φιλεύσπλαγχνον συμπεριφοράν Του! Ὅσον ἐκείνη κραυγάζει καὶ κλαίει καὶ προσπαθεῖ νὰ «τραβήξει» τὴν προσοχήν Του, τόσον ὁ Κύριος «δείχνει» ἀδιάφορος καὶ ψυχρὸς εἰς τὰς παρακλήσεις της!
Τοιαύτη ἦτο ἡ … «ἐνόχλησις» τὴν ὁποία ἐδημιούργει ἡ θορυβώδης συμπεριφορὰ τῆς Χαναναίας, ἀλλὰ καὶ τόσον «ἀδιάφορος» ἡ ἀντίδρασις τοῦ Κυρίου, … ὥστε, οἱ μαθηταί Του νὰ παρέμβωσι καὶ νὰ τοῦ ὑποδείξωσι τὸ … αὐτονόητον! «Ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν»! «Ἢ δῶσε της αὐτὸ ποὺ ζητᾷ, ἢ διῶξέ τη διότι μᾶς ἐνοχλεῖ μὲ τὰς κραυγάς της»! Ὁ Διδάσκαλος, ὅμως, ἀντιθέτως, «σκληρύνει» - θὰ ἐλέγωμεν, - τὴν στᾶσιν του ἔναντι τῆς ταλαιπώρου ἐκείνης γυναικός! Ἀπαντᾷ εἰς τὴν ὑπόδειξιν τῶν μαθητῶν Του διὰ μιᾶς φράσεως ἥτις … ἀποδυναμώνει ἀκόμη καὶ τὴν ἐλαχίστην ἐλπίδα ποὺ ἔτρεφε μέσα της ἡ βασανιζομένη ἐκείνη … μήτηρ! «Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ»! Ἐκείνη, ὅμως, ἐπιμένει …! Δὲν θέλει νὰ … συμβιβασθῇ μὲ τὴν ἰδέαν, ὅτι δὲν πρόκειται νὰ λάβῃ ἀπὸ τὸν Εὐεργέτην, τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπην Του!
Διὰ τοῦτο, … καὶ συνεχίζει νὰ παρακαλῇ καὶ νὰ ἱκετεύῃ! Διὰ τρίτην, ὅμως, φοράν, ὁ Κύριος, δοκιμάζει τὴν πίστιν της! Προσποιούμενος ὅτι ἀρνεῖται νὰ βοηθήσῃ καὶ νὰ συνεχίσῃ νὰ ἀκούῃ τὰς ἐκκλήσεις καὶ παρακλήσεις της, λέγει πρὸς αὐτήν: «Οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις»! Καὶ ἐνῶ οἱ … πάντες θὰ ἐπερίμενον ὅτι ἡ γυναῖκα θὰ ἀπεχώρῃ ἀπογοητευμένη, … αὕτη ἐπιμένει, καὶ ταπεινοῦσα ἑαυτήν, ζητεῖ παρὰ τοῦ … Ἐλεήμονος, μόνον ὀλίγα ψιχία τοῦ Θείου ἐλέους, τὰ … πίπτοντα ἀπὸ τῆς τραπέζης καὶ προοριζόμενα διὰ τὰ … κυνάρια! Ἀλλὰ τότε … ἀκούεται ἡ φωνὴ τοῦ Ἐλεήμονος καὶ φιλευσπλάχνου Κυρίου, ἥτις ἐπαινεῖ διὰ λόγων μοναδικῶν καὶ ὑπερόχων, τὴν πιστὴν ἐκείνην Χαναναίαν! «Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! γενηθήτω σοι ὡς θέλεις»!
Καὶ πῶς ἦτο δυνατὸν νὰ μὴν «ὑποχωρήσῃ» ὁ Κύριος πρὸ τῆς τοιαύτης πίστεως; Πῶς ἦτο δυνατὸν νὰ μὴν σπεύσῃ ὁ … Ἐλεήμων, καὶ νὰ ἐκπληρώσῃ τὸ αἴτημα τῆς ἐκλιπαρούσης Χαναναίας; Ἐκεῖνος εἶπεν, «αἰτεῖτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν, ζητεῖτε, καὶ εὑρήσετε, κρούετε, καὶ ἀνοιγήσεται ὑμῖν· πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαμβάνει καὶ ὁ ζητῶν εὑρίσκει καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται» (Ματθ. Ζ΄ 7). Πῶς ἦτο δυνατὸν νὰ ἀθετήσῃ τὴν ὑπόσχεσίν Του; Ὅμως ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον θὰ πρέπῃ νὰ ὑπογραμμίσωμεν εἶναι τὸ … «γενηθήτω σοι ὡς θέλεις»! Μὲ τὴν τοιαύτην πίστιν καὶ ὑπομονὴν καὶ ἐπιμονήν, θὰ γίνῃ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον … ζητοῦμε! «Πάντα ὅσα ἐὰν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες, λήψεσθε» (Ματθ. ΚΑ΄ 22)!
Ἡ ἀνταπόκρισις τοῦ Θεοῦ εἰς τὰς προσευχάς μας!
Εἶναι ἀλήθεια, φίλοι μου ἀναγνῶσται, ὅτι ὁ Κύριος, μᾶς … «ἔχει δώσει πολὺ ἀέρα»! Διότι, δὲν εἶναι … «μικρὸ πρᾶγμα», νὰ ὁμιλῇ ὁ ἄνθρωπος πρὸς τὸν Θεόν …! Δὲν εἶναι … αὐτονόητον νὰ ἀπαιτοῦμε ἀπὸ τὸν Ὕψιστον καὶ τέλειον Κύριον, ἡμεῖς οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ ἀνάξιοι καὶ εὐτελεῖς, … καὶ ὁ Κύριος νὰ σπεύδῃ νὰ ἐκπληρώσῃ τὰ αἰτήματά μας! Πολλοὶ ἐξετράπησαν καὶ … ἐπλανήθησαν, διότι παρερμήνευσαν τὴν ταπείνωσιν ταύτην καὶ Θείαν συγκατάβασιν! Ἄλλοι, ὅμως, ἐξετίμησαν τὴν Θείαν Ἀγάπην καὶ τὴν ἀγαθότητα τοῦ Κυρίου καὶ «ἐγεύθησαν» καὶ «ἐγλυκάνθησαν» ἐκ τῶν Θείων ἐπεμβάσεων καὶ ἐνεργειῶν! Ἐκεῖνοι ποὺ ἐπλανήθησαν, ἐθεώρησαν ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι … «τοῦ χεριοῦ τους», καὶ ὡμίλησαν πρὸς Αὐτόν, καὶ ἐζήτησαν, … κατὰ τρόπον ἀπαράδεκτον καὶ βλάσφημον! Εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ … ζητοῦσι καὶ ἀπαιτοῦσι, χωρὶς τὴν οἷανδήποτε εὐλάβειαν καὶ σεμνότητα καὶ αὐτογνωσίαν! Εἶναι ἐκεῖνοι οἵτινες θεωροῦσι ὅτι … προηγοῦνται τοῦ Κυρίου καὶ ὁμιλοῦσι κατ’ ἐξουσιαστικὸν τρόπον πρὸς Αὐτόν!
Εἰς τὴν περίπτωσιν τῆς Χαναναίας, ὁ Κύριος μᾶς ἀποκαλύπτει τὸν τρόπον διὰ τοῦ ὁποίου ἀκούει τὰς προσευχὰς καὶ δεήσεις ἡμῶν! Ἀκούει μέν, ἀλλὰ προσποιεῖται ὅτι … δὲν ἀκούει! Συγκινεῖται ἀπὸ τὴν ἐπιμονὴν τοῦ προσευχομένου, ἀλλὰ δείχνει ἀδιάφορος, πολλάκις, καὶ παγερός! Θέλει καὶ γλυκαίνεται εἰς τὰ δάκρυα καὶ τὰς ἐκκλήσεις, ἀλλὰ μᾶς δοκιμάζει μὲ τὴν … φαινομένην ἀπόρριψίν μας! Τοῦτο δε, ὀφείλομεν νὰ τὸ γνωρίζωμεν ἐφ’ ὅσον πολλάκις καὶ ἡμεῖς κινούμεθα κατὰ τὸν ἴδιον τρόπον! Ὅταν θέλομεν νὰ διαπιστώσωμεν τὴν εἰλικρινῆ διάθεσιν τῶν ἄλλων ἀπέναντί μας, τότε καὶ καθυστεροῦμε, καὶ δοκιμάζομεν, καὶ ἀμφισβητοῦμεν …! Ἀκόμη καὶ ἡ μητέρα, χαίρεται, συχνάκις, νὰ ἀφήνῃ τὸ βρέφος της νὰ κλαίῃ εἰς τὴν «κούνια» του καὶ νὰ τὴν ἀναζητῇ - ὡς λέγῃ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, - καὶ καθυστερεῖ σκοπίμως νὰ παρουσιασθῇ ἐνώπιόν του, διὰ νὰ «ἀπολαμβάνῃ» τὴν ἀγωνίαν καὶ ἀναζήτησιν τοῦ τέκνου της!
Καὶ ἐὰν ἡμεῖς, κινούμεθα καὶ ἐνεργοῦμεν διὰ τοιούτων τρόπων, πόσῳ μᾶλλον ὁ Κύριος ὅστις, - καὶ εἶναι βέβαιον τοῦτο, - θὰ δώσῃ εἰς τοὺς προστρέχοντας πρὸς Αὐτόν, τὰς Θείας εὐεργεσίας Του! Εἶναι γνωστὴ εἰς ὅλους ἡ παραβολὴ ἐκείνη τὴν ὁποίαν εἶπε, προκειμένου νὰ ὑπογραμμίσῃ καὶ τὴν … καθυστέρησιν διὰ τῆς ὁποίας ἐνεργεῖ, ἀλλὰ καὶ τὴν ὑπομονὴν τὴν ὁποίαν θὰ πρέπῃ νὰ διαθέτωμεν! Εἶναι ἡ παραβολὴ τοῦ «ἀδίκου κριτοῦ» ὅστις, «οὐκ ἠθέλησεν ἐπὶ χρόνον» (Λουκ. ΙΗ΄ 4) νὰ ἀποδώσῃ τὸ δίκαιον εἰς τὴν προστρέχουσαν, πρὸς αὐτόν, χήραν, καὶ τὴν ὁποίαν ἐν τέλει ἐδικαίωσε, χάριν τῆς ὑπομονῆς καὶ ἐπιμονῆς αὐτῆς!
«Ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν» (Λουκ. ΚΑ΄ 19).
Εἰς τὴν περίπτωσιν τῆς Χαναναίας, θαυμάζομεν, ὄχι τόσον τήν, ἐκ τοῦ μακρόθεν, θεραπείαν τῆς δαιμονιζομένης θυγατρὸς αὐτῆς, οὔτε ἀσφαλῶς τὴν Θείαν Δύναμιν, πρὸ τῆς ὁποίας τὰ πάντα … ἀδυνατοῦσι! Θαυμάζομεν τὴν πίστιν, τὴν ἐπιμονήν, ἀλλὰ καὶ ὑπομονὴν τῆς γυναικὸς ταύτης, αἵτινες – κατὰ τὸν Λόγον τοῦ Κυρίου, - ὑπῆρξαν μοναδικαὶ καὶ ὑποδειγματικαί! Οὐδόλως ὑπεχώρησεν εἰς τὰς Θείας … «ἀρνήσεις», οὐδόλως ἐκάμφθη καὶ ἀπηλπίσθη, οὐδόλως ἐθεώρησεν ἑαυτὴν ἠδικημένην, ὅταν ὁ Κύριος, ὡς ἐθνικήν, τὴν παρωμοίασεν ὡς … «κυνάριον»! Τὰ τοιαῦτα θαυμαστὰ χαρακτηριστικά, ἂς ἐπιδιώκωμεν νὰ χαρακτηρίζωσι καὶ τὰς ἰδικάς μας παρακλήσεις πρὸς τὸν Κύριον, καὶ ἂς εἴμεθα βέβαιοι, ὅτι ἡ Ἀγάπη τοῦ Κυρίου δὲν πρόκειται νὰ μᾶς … ἀγνοήσῃ!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν
Γράφει ο Ανδρέας Λουδάρος δημοσιογράφος εκκλησιαστικός συντάκτης
Για μια ακόμη φορά στον τόπο που γέννησε το «μέτρον άριστον» αλλά μετατράπηκε στη χώρα «που ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα», πιάσαμε ξανά την συζήτηση για το τι είναι προοδευτικό και τι σκοταδιστικό, για το αν η πίστη αποβλακώνει, για το αν χωρά στην κουλτούρα μιας σύγχρονης δυτικής κοινωνίας η θρησκεία… και άλλα παρόμοια.
Μετά τον διάσημο εκδότη της δεκαετίας του 90 που επαίρεται για το κατόρθωμα του να «ξεβλαχέψει» την ελληνική κοινωνία έχουμε διάφορους «αφυπνιστές» όπως ο κ. Πέτρος Τατσόπουλος που παλεύει να μας σώσει από την αποβλάκωση.
Έχοντας προφανώς διαπιστώσει πως το πρόγραμμα που προβάλλεται στην ελληνική τηλεόραση είναι επιπέδου που αναβιβάζει τα ήθη, εξυψώνει το πνεύμα και προάγει την κριτική σκέψη, ο γνωστός συγγραφέας και άλλοτε βουλευτής εντόπισε την μοναδική παραφωνία στην σειρά που μεταφέρει στην μικρή οθόνη την ζωή ενός αγίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
«Αποβλάκωση» ήταν «διάγνωση» του κ. Τατσόπουλου.
Κι αίφνης οι καρύδες του «Survivor», τα νυφικά του «The Bachelor» κι οι κάμερες του «Big Brother» ξεφύσησαν από ανακούφιση γιατί επιτέλους κάποιος, έστω κι αυτός ο ένας, εκπρόσωπος της πνευματικής μας κοινότητας βγήκε να πει αυτό που κανείς άλλος δεν τολμούσε… η πίστη αποβλακώνει.
Αυτό που επικαλούνται συνήθως οι ακόλουθοι αυτής της ιδεολογίας που πρεσβεύει ο κ. Τατσόπουλος, γιατί προφανώς και δεν είναι ο μόνος, είναι πως στις σύγχρονες κοινωνίες, το κράτος πορεύεται μακράν της Εκκλησίας και από κάθε μορφή θρησκευτικότητας, η δημόσια σφαίρα είναι απελευθερωμένη από θρησκευτικές δοξασίες και η πίστη είναι μια καθαρά ιδιωτική υπόθεση την οποία οι πολίτες μπορούν ελεύθερα να εκφράζουν στα σπίτια τους, ή «μαντρωμένοι» στους τόπους προσευχής, χωρίς να ενοχλούν την υπόλοιπη προοδευτική κοινωνία.
Αναζητώντας λοιπόν να βρω μια τέτοια κοινωνία, ο νους μου ταξίδεψε μέχρι την μακρινή Αυστραλία. Μια χώρα χωρίς επικρατούσα θρησκεία, χωρίς επίσημη Εκκλησία, χωρίς το δικό μας «μεσαιωνικό» Σύνταγμα. Μια χώρα χαρά… ανθρώπου.
Θα έγραφα χαρά Θεού αλλά δεν θα ήθελα να με πουν αποβλακωμένο… καταλαβαίνετε.
Σε αυτήν λοιπόν, την πραγματικά προοδευτική χώρα, πριν από μια εβδομάδα το σύνολο των πολιτειακών και πολιτικών αρχών, δηλαδή, το Κοινοβούλιο, ο Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση, εκπρόσωποι της Γερουσίας και εκπρόσωποι των σημαντικότερων φορέων, ξέρετε τι έκαναν; Πήγαν σε μια Εκκλησία. Στον ελληνικό ορθόδοξο ναό του Άη Νικόλα στη Καμπέρα. Στάθηκαν κάτω από τον τρούλο της Εκκλησίας και ο Έλληνας Ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έψαλλε ειδική τελετή και κήρυξε την έναρξη των εργασιών της Ομοσπονδιακής Βουλής.
Δεν πήγε ο Αρχιεπίσκοπος στη Βουλή, όπως γίνεται στην Ελλάδα αλλά η Βουλή πήγε στην Εκκλησία. Και ξέρετε τι είναι το πιο ωραίο; Αυτό δεν συμβαίνει χρόνια ώστε να πούμε πως είναι ένα έθιμο ή μια παράδοση, όπως εδώ καλή ώρα, και δεν μπορούν να την σταματήσουν. Αυτό που συνέβη την προηγούμενη εβδομάδα στην Αυστραλία, αυτό το εξόχως τιμητικό όχι μόνο για την Ορθόδοξη Εκκλησία αλλά και για το σύνολο του Ελληνισμού στην πατρίδα αλλά και σε κάθε πατρίδα του εξωτερικού, συνέβη εφέτος για πρώτη φορά. Το έτος 2022!
Δοκιμάστε να το κάνετε εικόνα και φανταστείτε τι θα έλεγαν οι «προοδευτικές» δυνάμεις του τόπου μας, αν στην Ελλάδα δεν πήγαινε ο Αρχιεπίσκοπος στη Βουλή αλλά πήγαινε η Βουλή στη Μητρόπολη Αθηνών για να ευλογήσει η Εκκλησία την έναρξη των εργασιών της.
Φανταστείτε το προεδρείο της Βουλής, τον Πρωθυπουργό, την Κυβέρνηση και τους Βουλευτές να ίστανται απέναντι από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο όπως οι Αυστραλοί ομόλογοι τους στάθηκαν απέναντι από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο για να συμμετάσχουν στην τελετή και να ακούσουν τον πανηγυρικό λόγο.
Η Μεταπολίτευση μπροστά στον πανικό της «προόδου» θα θύμιζε περίπατο στον εθνικό κήπο την άνοιξη.
Αλλά γιατί το έκαναν αυτό στην Αυστραλία; Εκεί δεν έχουν κάποιον να τους μάθει τι σημαίνει πρόοδος; Κάποιον να τους ξεβλαχέψει; Να τους μάθει τι είναι φως και τι σκοτάδι; Να τους σώσει από την αποβλάκωση τέλος πάντων!
Πολύ απλά, οι άνθρωποι εκεί, στην άλλη άκρη του ταλαίπωρου πλανήτη μας δεν έχουν τέτοια ανάγκη. Ξέρουν ότι η πρόοδος δεν είναι η απαξίωση και το «σνομπάρισμα» του άλλου. Δεν είναι η αποκαθήλωση των συμβόλων και των παραδόσεων που επί αιώνες και γενεές επί γενεών σφυρηλατεί και διαμορφώνει την ταυτότητα του κάθε λαού.
Ανάμεσα στους Αυστραλούς αξιωματούχους που στάθηκαν με σεβασμό απέναντι από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, υπήρχαν σίγουρα πολλοί χριστιανοί άλλων δογμάτων, γιατί στην Αυστραλία δεν είμαστε η πλειονότητα όπως εδώ. Υπήρχαν και ακόλουθοι άλλων θρησκειών αλλά και μη θρησκευόμενοι. Η διαφορά τους με τους εδώ κατ’ επάγγελμα προοδευτικούς είναι πως ξέρουν τι σημαίνει πραγματική πρόοδος και το βιώνουν.
Γιατί η άλλη ονομασία της προόδου ειναι ο σεβασμός.
Αν θέλουμε λοιπόν να μιλήσουμε για πρόοδο και στη χώρα μας ας ευχηθούμε μετά τους χριστιανούς που έμαθαν να ζουν αρμονικά με ανθρώπους όπως ο κ. Τατσόπουλος να μάθει και ο κ. Τατσόπουλος να ζει αρμονικά με τους χριστιανούς. Να αποδεχτεί κι εν τέλει να ανεχτεί την ύπαρξη τους. Πόσο δύσκολο μπορεί να είναι πια;
Κι αν θέλει να τον βοηθήσουμε κι εμείς σε αυτήν την αναζήτηση του να του αγοράσουμε ένα εισιτήριο να πάει στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να του εξηγήσει τι εστι τελικά πραγματική πρόοδος.
