Αἱ τέσσαρες … καρδίαι! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΟΥΚΑ (13 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2024)

 

«οὗτοί εἰσιν οἵτινες … ἀκούσαντες τὸν λόγον

κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ»! (Λουκ. Η΄ 15).

 

Αἱ τέσσαρες … καρδίαι!

 

Λόγον παραβολικόν, ἐκήρυξε σήμερον ὁ Κύριος, ἐκ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος, φίλοι μου ἀναγνῶσται! Συγκεκριμμένως, ἐχρησιμοποίησεν μίαν εἰκόνα ἐκ τῆς ἀγροτικῆς ζωῆς, καθ’ ἣν ὁ γεωργός, κατὰ ταύτην τὴν περίοδον τοῦ Φθινοπώρου, … «ἐξῆλθεν … τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ»! Ὣς δὲ συμβαίνει συνήθως κατὰ τὴν σποράν, ἄλλοι σπόροι ἔπεσον εἰς τὸν δρόμον εἰς τὸν ὁποῖον ὁδεύουσιν οἱ ἄνθρωποι, καὶ συνεπῶς κατεπατήθησαν οὗτοι (οἱ σπόροι) καὶ κατέβησαν τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ κατέφαγον τούτους! Ἕτεροι σπόροι, ἔπεσον εἰς τὸ πετρῶδες καὶ ἄνικμον, καὶ ἐνῶ ἐφυτεύθησαν … δὲν ἐκαρποφόρησαν, διὰ τὴν στεγνότητα καὶ σκληρότητα τοῦ ἐδάφους! Ἕτεροι, ἐπίσης, σπόροι, ἔπεσον ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν καὶ ἦτο ἑπόμενον καὶ φυσικὸν ἵνα συμπνιγῶσιν ὑπὸ τούτων … Τέλος, ὑπῆρξαν καὶ ἐκεῖνοι οἱ σπόροι, οἵτινες ἐσπάρησαν εἰς τὴν ἀγαθὴν καὶ καρποφόρον γῆν καὶ οἱ ὁποῖοι … «φυέντες ἐποίησαν καρπὸν ἑκατονταπλασίονα»!

Ἡ λεπτομερὴς αὕτη περιγραφὴ τῆς σπορᾶς καὶ ἀναπτύξεως τῶν σπόρων τοῦ σίτου ὑπὸ τοῦ γεωργοῦ, διδάσκεται ὑπὸ τοῦ Διδασκάλου, οὐχί, βεβαίως, ἵνα διδαχθῶμεν τὸν καθ’ αὐτὸν τρόπον τῆς σπορᾶς καὶ τῆς συγκομιδῆς, ἀλλά, ὡς ἤδη εἴπομεν, ἵνα παραβάλωμεν ταύτην τὴν σπορὰν τοῦ σίτου, πρὸς τήν, εἰς τὰς καρδίας μας, σπορὰν τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ! Οὕτω, - ὡς ἑρμηνεύει ἐν συνεχείᾳ ὁ Κύριος, - «ἡ πρώτη καρδία», δηλαδὴ ὁ δρόμος, εἰκονίζει ἐκείνους τοὺς ἀκροατάς, οἵτινες ἐνῶ ἤκουσαν τὸν Λόγον, «εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν»! Εἶναι, θὰ ἐλέγωμεν, οἱ ἐπιπόλαιοι ἀκροαταί, οἵτινες δὲν σέβονται, ἀλλ’ οὔτε καὶ ἐπιμελοῦνται τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ! Ἡ «δευτέρα καρδία», … «οἱ ἐπὶ τῆς πέτρας», εἶναι οἱ πρόθυμοι ἀκροαταί, οἵτινες, ἐνῶ κατ’ ἀρχὴν χαίρονται τὸν Θεῖον Λόγον, ἐν συνεχείᾳ … «ρίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται»! Ὅσον ὁ Λόγος εἶναι γλυκὺς καὶ μέτριος καὶ κατὰ τὰς … δυνάμεις των, εἶναι δεκτός˙ ὅταν ὅμως, ἀρχίζει οὗτος ἵνα σκληρύνηται καὶ γίνῃται αὐστηρὸς καὶ ἀπαιτητικός, σκληρύνουσιν ἀντιστοίχως καὶ οὗτοι τὰς καρδίας των, καὶ ὡς αἱ πέτραι, «καταδικάζουσι» τοῦτον εἰς θάνατον! Ἡ «τρίτη καρδία», ἡ κεχερσωμένη καὶ πλήρης ἀκανθῶν, εἶναι ἡ «δεκτικὴ» μέν, ἀλλ’ «ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσι». Δηλαδή, δέχονται τὸν Λόγον, ἀλλὰ ἀφήνουσι τοῦτον … κατάβρωμα εἰς τὰς ἀκάνθας τῶν παθῶν καὶ τῶν ἀδυναμιῶν των!

Ἡ «τετάρτη», ὅμως καὶ ἁγία καρδία, εἶναι ἐκείνη ἥτις … ζεῖ διὰ τὸν σπόρον! Εἶναι ἐκείνη ἥτις ἐπιζητεῖ τὸν «σπόρον» καὶ … «οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ»! Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικαὶ αἱ λέξεις διὰ τῶν ὁποίων περιγράφει ὁ Διδάσκαλος τὴν καλλιέργειαν τοῦ Θείου Λόγου εἰς τὰς τοιαύτας καρδίας! «Κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν» τὸν σπόρον τοῦ Θείου Λόγου! Εἶναι ὁ θεῖος θησαυρός των καὶ τὸν κατεργάζονται καὶ τὸν αὐξάνουν! Ὥς, ἀκριβῶς, ὁ γεωργός, ὅστις περιποιεῖται τὸν ἐσπαρμένον σπόρον καὶ ἀναμένει ἀγωνιῶν, τὴν ὥραν τοῦ θερισμοῦ, ὁπότε καὶ θὰ ἴδῃ ἐν χαρᾷ καὶ ἀγαλλιάσει, τὴν ἐπιβράβευσιν τοῦ κόπου καὶ μόχθου του!

 

«Ἐν ὑπομονῇ»!

 

Τὸ ἔχομεν εἴπει κατ’ ἐπανάληψιν, καὶ θὰ τὸ ἐπαναλάβωμεν ἐν προκειμένῳ, ὅτι κάθε φρᾶσις καὶ ἑκάστη λέξις, ἀλλὰ καὶ καθ’ ἓν γράμμα, … ἐν ταὐτῷ δὲ καὶ ταῦτα τὰ σημεῖα τοῦ τονισμοῦ καὶ τῆς στίξεως, εἰς τὰ ἱερὰ Ἁγιογραφικὰ κείμενα, εἶναι γεγραμμένα μὲ τοιαύτην ἀκρίβειαν ὥστε, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος νὰ ἐφιστᾷ τὴν προσοχήν μας, λέγων: «Ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται», καὶ ἀμέσως ἐν συνεχείᾳ, «Ὅς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτω τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ᾿ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. Ε΄ 18-19)!

Ἀνεφέραμεν ταῦτα, διότι … ἡ καλλιέργεια καὶ αὔξησις τοῦ Θείου Λόγου εἰς τὰς ἀγωνιζομένας καρδίας, ἔγκειται εἰς τὸν σεβασμὸν καὶ τὴν ἀκρίβειαν τοῦ Λόγου! Ὁ Διδάσκαλος, ὀλίγον πρὸ τῆς ἀναχωρήσεώς Του ἐκ τοῦ κόσμου τούτου καὶ τὴν Θείαν Του Ἀνάληψιν, ἐτόνισεν ἰδιαιτέρως εἰς τοὺς μαθητάς Του καὶ μελλοντικοὺς Ἀποστόλους, ὅτι ὁ Εὐαγγελισμὸς τοῦ εἰδωλολατρικοῦ κόσμου θὰ πρέπῃ νὰ διακρίνεται ἀπὸ τὴν πιστότητα καὶ ἀκρίβειαν εἰς τὰ διδαχθέντα ὑπὸ τοῦ Κυρίου. Πᾶσα ἀνθρώπινος προσθήκη, θὰ ἀποτελῇ … νοθείαν καὶ παραποίησιν τῶν θείων προσταγμάτων! «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν» (Ματθ. ΚΗ΄ 19-20)! Τότε θὰ εἶναι Θεῖος ὁ Λόγος, καὶ τότε θὰ ἔχῃ τὴν ἐπιτυχῆ καρποφορίαν ἀλλὰ καὶ τὴν ἀντίστοιχον δραστικότητα εἰς τὰς καρδίας τῶν ἀκροατῶν, … ὅταν θὰ εἶναι ὄντως Λόγος Θεοῦ! Οὗτος ὁ Λόγος εἶναι ὁ θαυματουργὸς καὶ ἀποτελεσματικός, καὶ ὄχι, ἀσφαλῶς, ἐκεῖνος ὁ ἀνθρώπινος, ὁ ἐπιτηδευμένος μὲ ὄμορφες εἰκόνες καὶ πολλὰ καλολογικὰ στοιχεῖα καὶ ἀντίστοιχον «ὄμορφον καὶ εὐπρεπῆ τρόπον» ἐκφορᾶς καὶ παρουσιάσεως! Ἡ Δύναμις τούτου τοῦ Θείου Λόγου, εἶναι καταλυτική, καὶ ἠγεῖται …! Προηγεῖται τοῦ … ἱεροκήρυκος καὶ αὕτη ἐνισχύει τοῦτον εἰς τὴν διεκπεραίωσιν τοῦ βαρυτάτου ἔργου τοῦ κηρύγματος!

Ἐγράψαμεν ὅλα ταῦτα τὰ ἀνωτέρω, ἵνα ὑπογραμμίσωμεν τὴν ἐπισήμανσιν τοῦ Διδασκάλου διὰ τῶν λέξεων «ἐν ὑπομονῇ»! Ὑπομονή, σημαίνει, ὅτι ὁ Θεῖος Λόγος … ἐνεργεῖ! Ἀντιστοίχως, ὁ ἀνθρώπινος … εἶναι ξηρός καὶ «ἔπεον πτερόεντον»! Ὑπομονή, σημαίνει, ὅτι ἡ καρποφορία του εἶναι βεβαία καὶ ἀγαθή! Σημαίνει, ἐπίσης, ὅτι - ὡς εἰς τὸν σπόρον τοῦ σίτου, - ὁ ἐργάτης οὐδὲν ἄλλο πράττει καὶ συνεργεῖ, παρὰ ἀναμένει καὶ εὔχεται καὶ παρακαλεῖ! Ὁ σπόρος «ἐργάζεται» συμφώνως πρὸς τὴν ρύθμισιν τοῦ Δημιουργοῦ! Οὕτω καὶ ἐν προκειμένῳ …! Τὴν ὅλην ἐργασίαν τοῦ Θείου Λόγου, τὴν ἐλέγχει καὶ τὴν κατευθύνει (ἀναλόγως πρὸς τὰς διαθέσεις καὶ ὀρέξεις τοῦ δεχομένου), ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος! Τοῦτο ἂς καταλάβωμεν …! Ὅτι τὸ ἔργον ἡμῶν τῶν «ἐργατῶν καὶ σπορέων» δὲν εἶναι … «ἔργον σωτηρίας», ἀλλὰ «ἔργον διακονίας»! Ἐργᾶται εἴμεθα καὶ οὐχὶ «σωτῆρες»!

 

«Ὁ … ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται» (Ματθ. ΚΔ΄ 13)!

 

Ἡ σωτηρία ἡμῶν, φίλοι μου ἀναγνῶσται, συντελεῖται ἐκ δύο βασικῶν παραγόντων! Πρώτιστος παράγων, εἶναι ἡ Θεία Χάρις, ἥτις, «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α΄ Τιμόθ. Β΄ 4)! Ἐὰν ὁ Κύριος δὲν ἤθελεν, οὐδεὶς θὰ ἠδύνατο ἵνα σωθῇ εἰς τὴν αἰώνιον ζωήν! Μετά, ὅμως, τὸν πρῶτον τοῦτον παράγοντα, πρέπει ὁπωσδήποτε ἵνα συνεργῇ καὶ ὁ δεύτερος! Εἶναι δὲ οὗτος, ἡ ἰδική μας θέλησις καὶ ὁ πρὸς ταύτην ἀγών! Ἐν προκειμένῳ ὅμως, καὶ ὡς ἀνωτέρω παραγγέλει ὁ Κύριος, ἀσφαλὴς προϋπόθεσις διὰ τὴν σωτηρίαν μας, εἶναι ἡ ὑπομονή! «Καλὴν ὑπομονήν», λοιπόν, ὡς εὔχονται οἱ μονασταὶ καὶ αἱ μονάζουσαι εἰς τὰς ἱεράς μας Μονάς!

 

Ἀρχιμ. Τιμοθέος Γ. Παπασταύρου

 

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν