Ὁ, ἐκ τῆς ἁμαρτίας, θάνατος! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

 

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ (3 ΜΑΡΤΙΟΥ 2024) 

«οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε,

καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη» (Λουκ. ΙΕ΄ 24).

 

Ὁ … «ἀδάμας»!

Ὁ Κύριος, φίλοι μου ἀναγνῶσται, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν τριῶν ἐτῶν ποὺ ἠργάσθη καὶ ἐθαυματούργησε καὶ ὡμίλησε καὶ ἐκινήθη ἀναμέσον τῶν ἀνθρώπων, «ἐποίησεν» τόσα πολλά, ὥστε, κατὰ τὴν Ἁγιογραφικὴν ἄποψιν ἥντινα διατυπώνει ὁ ἱερὸς Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, … «ἐὰν γράφηται καθ' ἕν, οὐδὲ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία» (Ἰωάν. ΚΑ΄ 25)! Ἂς μὴ θεωρηθεῖ δέ, ὅτι ὁ λόγος οὗτος περιέχει τινὰ ὑπερβολήν, διότι ὁ Θεῖος Λόγος εἶναι πάντοτε ἀκριβὴς καὶ ἀληθής, καὶ ὅσα γράφονται εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφήν, εἶναι ἡ … ἀπόλυτος Ἀλήθεια! Ὄντως˙ ἦσαν τόσα τὰ θαύματα, τόσαι αἱ διδαχαὶ καὶ ὁμιλίαι, τοιαύτη ἡ συμπεριφορὰ καὶ τὸ παράδειγμα, ὥστε θὰ ἐλέγωμεν, ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, «ἐκάλυψε» πάσας τὰς ἀνάγκας καὶ τὰς ἀπορίας καὶ τὰς ἀναζητήσεις τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἔδωκεν … διέξοδον εἰς τὰ «ἀδιέξοδα» ποὺ εἶχεν δημιουργήσει ἡ ἁμαρτία εἰς αὐτούς!

Οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, θεωροῦσιν ὅτι, διὰ τῆς παρουσίας Του ἐδῶ εἰς τὴν γῆν, ὁ Κύριος, ἐνήργησεν … πρωτίστως μέν, εἰς τὴν ἀπελευθέρωσιν ἐκ τῆς ἁμαρτίας, τοῦ «ὑποδούλου» ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου, κατὰ δεύτερον δέ, εἰς τὴν νίκην κατὰ τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ καὶ τρίτον εἰς τὴν δυνατότητα τούτου τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα ἐπανέλθῃ εἰς τὸ … «ἀρχαῖον κάλλος» τοῦ Παραδείσου καὶ τῆς Οὐρανίου Βασιλείας!

Οἱ θεῖοι λόγοι Του, ὑπῆρξαν καταλυτικοί, κυρίως πρὸς τοὺς ἁμαρτωλούς, καὶ ἐπαρρηγόρουν τούτους, καὶ ἔδιδον εἰς αὐτοὺς τὴν αἰσιόδοξον προοπτικὴν τῆς σωτηρίας! Ἐκ τούτων ὅλων τῶν Θείων λόγων οἵτινες ἠκούσθησαν ἐκ τῶν Θείων χειλέων, - θεωροῦσιν οἱ θεῖοι Πατέρες καὶ ἑρμηνεῖς τῆς Ἁγίας Γραφῆς, - ὅτι πρωτίστην θέσιν ἔχει ἡ σημερινὴ Παραβολὴ τοῦ «Ἀσώτου υἱοῦ», ὡς ἀποκαλεῖται, ἥτις καὶ μεταφορικῶς ὀνομάζεται … «ἀδάμας», μέσα εἰς τὸ ἀπέραντον «πνευματικὸν χρυσωρυχεῖον» τοῦ Θείου Λόγου! Μάλιστα, ὡς οὗτοι οἱ θεῖοι Πατέρες ὑπογραμμίζουσι, … θὰ ἠδύνατο ἡ παραβολὴ αὕτη, ἵνα καλύψῃ πᾶσαν σωτήριον ἀνάγκην, καὶ θὰ ἤρκῃ ἵνα αὕτη … ἀντικαταστήσῃ τὴν ὅλην Ἁγίαν Γραφήν!

 

Ὁ Πατὴρ καὶ οἱ … υἱοί!

Ὁ πατὴρ τῆς παραβολῆς, εἶπεν ὁ Κύριος, εἶχε δύο υἱούς! Ὁ εἷς καὶ μεγαλύτερος, εἶναι ὁ ὑπάκουος καὶ «πειθαρχημένος» εἰς τὸν πατέρα του! Ἐργάζεται κατὰ τὸ θέλημά του καὶ … χαίρει ὁ πατὴρ διὰ τὸν τοιοῦτον υἱόν …! Ὁ ἕτερος, ὅμως, καὶ δεύτερος κατὰ τὴν τάξιν, εἶναι ἐκεῖνος ὅστις ἀσεβεῖ πρὸς τὸν πατέρα του καὶ παρακούει, καὶ παρασύρρεται  ἀπὸ «φίλους», … καὶ κάποια δεδομένη στιγμή, ἀποφασίζει ἵνα φύγῃ ἀπὸ τὴν πατρικὴν στέγην καὶ ζήσῃ κατὰ τὰς ἁμαρτωλὰς ἐπιθυμίας του! Μακρὰν τοῦ πατρός του καὶ τῶν … συμβουλῶν του, θεωρεῖ ὅτι θὰ … ἀπολαύσῃ τὴ ζωή του καὶ θὰ εὐτυχίσῃ, ἔχων καὶ διαχειριζόμενος τὴν περιουσίαν ποὺ «ἐδικαιοῦτο»!

Ὁ πατήρ, παρ’ ὅτι θλίβεται καὶ πικραίνεται, ἀκούων τὴν ὁριστικὴν ταύτην ἀπόφασιν τοῦ ἀσεβοῦς υἱοῦ του, «ὑποτάσσεται» εἰς τὴν ἀπαίτησίν του ἵνα δώσῃ εἰς τοῦτον ὅσα ἐκεῖνος ἀπήτει καὶ βλέπει, ἐν συνεχείᾳ, τὸν υἱόν του νὰ ἀποδρᾷ ἐκ τῆς πατρικῆς στέγης, πρὸς ἄγνωστον προορισμόν …! Ἐκεῖ, «διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως», - συμφώνως πρὸς τὸ ἱερὸν κείμενον, - καὶ χωρὶς νὰ ἀναφέρωνται λεπτομερεῖς ἀναφοραὶ εἰς τὸν ἄσωτον τρόπον κατὰ τὸν ὁποῖον ἔζῃ! Ἐκεῖνο, ὅμως, τὸ ὁποῖον τονίζει ἰδιαιτέρως ὁ Διδάσκαλος, εἶναι τὸ γεγονός, ὅτι ἡ κακὴ διαχείρισις τῶν χρημάτων ἀφ’ ἑνός, ἀλλὰ καὶ ἡ συγκυρία τοῦ λιμοῦ, ἔφερον τὸν … ἄσωτον εἰς τραγικὸν ἀδιέξοδον!

Τώρα πλέον, ὁ νεαρός … ἀποστάτης, καλεῖται ἵνα ἐπιλέξῃ ἐκ τῶν δύο … Ἢ νὰ παραμείνῃ εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον τῆς ταλαιπωρίας καὶ τῆς ὀδύνης, τρεφόμενος καὶ συντηρούμενος «ἐκ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι», ἢ νὰ ἐπανέλθῃ τεταπεινωμένος καὶ μετανοῶν εἰς τὰς ἀγκάλας τοῦ γλυκυτάτου πατρός του καὶ τῆς πατρικῆς στέγης! Βεβαίως, ἐπέλεξε τὸ … αὐτονόητον! Ἐπῆρε τὴν σωτήριον ἀπόφασιν, ἵνα ἀφήσῃ ὄπισθέν του τὸν τόπον τῆς ἁμαρτίας, καὶ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν πατρικήν του οἰκίαν ἔστω καὶ ὡς … δοῦλος! Ἐπιστρέφει, διότι θέλει νὰ … ζήσῃ καὶ ὄχι νὰ ἀποθάνῃ!

Ὁ ἀδελφός του, - δικαίως ἢ ὄχι! – διαμαρτύρεται εἰς τὸν πατέρα του καὶ δὲν αἰσθάνεται τὴν χαρὰ τοῦ γέροντος πατρός του! Θεωρεῖ, ὅτι … δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ γίνῃ δεκτὸς ... αὐτός, ὁ «καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν», καὶ οὔτε – πολὺ περισσότερον! - … «ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν»! Αἰσθάνεται ὅτι ἀδικεῖται, καὶ δὲν προτίθεται ἵνα κατανοήσῃ τὴν ὑπερβολικὴν ταύτην πατρικήν ἀγάπην …! «Ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ»! Δὲν θέλει ἵνα «δεχθῇ» τὴν μετάνοιαν τοῦ ἀδελφοῦ του καὶ συγχαρῇ καὶ οὗτος μετ’ αὐτοῦ, καὶ ἀντιθέτως θὰ προετίμα τὴν τιμωρίαν καὶ ἐκδίωξίν του …!

 

Ὄχι, ὅμως …

Ὁ εὐλογημένος ἐκεῖνος πατήρ, δὲν πρόκειται ἵνα συγκατανεύσῃ εἰς τὴν τοιαύτην … «παιδαγωγίαν»! Τοῦ ἀρκοῦσι τὰ δάκρυα καὶ ἡ μετάνοια τοῦ ἀσώτου! Δὲν ἀντέχει ἡ πατρικὴ καρδία του εἰς τὴν … ἐκδικητικὴν συμπεριφοράν, ἥντινα προτείνει ὁ … μεγάλος! Τοιαῦται «παιδαγωγικαὶ» μέθοδοι, εἶναι ἄγνωστοι εἰς ἐκεῖνον, ὅσον καὶ ἂν ὑπέφερεν ἐκ τῆς ἀπρεποῦς συμπεριφορᾶς τοῦ ἀπερισκέπτου … μικροῦ! Οὗτος, θέλει καὶ τοὺς δύο! Ἐκτὸς καὶ ἂν …, τώρα πλέον, προτίθεται ὁ πρῶτος ἵνα ἐπαναλάβῃ τὰς ἀσεβείας καὶ «πτώσεις» τοῦ δευτέρου!

 

Ὁ, ἐκ τῆς ἁμαρτίας, θάνατος!

Ἰδιαιτέραν σημασίαν, φίλοι μου ἀναγνῶσται, ἔχει ὁ συγκινητικὸς λόγος τοῦ εὐλογημένου πατρὸς τῆς παραβολῆς, πρὸς τὸν πρωτότοκο υἱόν του! Λόγος ὅστις καταδεικνύει, ἀφ’ ἑνὸς μὲν τὴν χαρὰν τοῦ Παναγάθου Κυρίου … ὅταν κάποιος ἁμαρτωλὸς μετανοεῖ καὶ ἐπιστρέφει εἰς τὴν Θείαν «ἀγκάλην», καὶ ἀφ’ ἑτέρου, … ὁποία εἶναι ἡ πραγματικὴ κατάστασις τὴν ὁποίαν ἐπιφέρει ἡ οἵαδήποτε ἁμαρτία! «Ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη». Δὲν εἶναι δὲ τυχαῖον, ὅτι τὸν λόγον τοῦτον, τὸν ἐπαναλαμβάνει καὶ πάλιν ὀλίγον πρίν, ὅτε παραγγέλει εἰς τοὺς δούλους του, ἵνα περιποιηθῶσι τὸν ἐπιστρέψαντα … ἄσωτον, καὶ σφάξωσι τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, καὶ εὐφρανθῶσιν, … «ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη»!

Ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος, ὡς ὁ φιλόστοργος πατὴρ τῆς παραβολῆς, καὶ - κατὰ τὴν ἑρμηνείαν, - … ἀληθινὸς Θεός, δεικνύει τὴν ἁμαρτίαν, ὡς ἀποστασίαν ἀπὸ τὸν Θεόν, ἀλλὰ καὶ ὡς … θάνατον πνευματικόν! Τὴν ὅλην εἰκόνα τοῦ ἀποστάτου, ὡς τὴν ἐξεικονίζει … ἐκεῖ εἰς τὴν χώραν τῆς ἁμαρτίας ποὺ ἀπέδρασεν οὗτος, ταύτην διδάσκει εἰς ἡμᾶς, ἵνα κατανοήσωμεν ὅτι … ναὶ μὲν εἴμεθα ἐλεύθεροι ἵνα φύγωμεν ἐκ τῆς Θείας προστασίας καὶ ἀγάπης, ὅμως, τὸ ἀποτέλεσμα τῆς τοιαύτης φυγῆς, εἶναι … θάνατος καὶ κόλασις αἰώνιος!

 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

       Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν