Τρίτη 27 Αυγούστου 2019

Κυριακή 25 Αυγούστου 2019

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»
Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών




Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα.

Παρασκευή 23 Αυγούστου 2019

Β΄ μέρος ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΟΙΚΟΥΜ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ - π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος


ΑΠΛΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ  ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ 
Β΄*

Κείμενο Α΄

Πατριαρχικὸ Γράμμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου
πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας Ἀλέξιο
Ἀρ. πρωτ. 1203 τῆς 26ης Αὐγούστου 1992

«Εἰς ἀπάντησιν πρὸς σχετικὰ τηλεγράφημα καὶ γράμμα τῆς Ὑμετέρας λίαν ἀγαπητῆς καὶ περισπουδάστου Μακαριότητος, ἐπί τοῦ ἀνακύψαντος προβλήματος ἐν τῇ καθ’ Ὑμᾶς ἀδελφῇ Ἁγιωτάτῃ Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας, ὅπερ πρόβλημα ὁδήγησε τὴν Ἱερὰν Σύνοδον αὐτῆς ὅπως προβῇ, δι’ οὓς οἶδε αὕτη λόγους εἰς τὴν καθαίρεσιν τοῦ ἄχρι προτινὸς ἐκ τῶν τὰ πρῶτα φερόντων Συνοδικοῦ μέλους αὐτῆς Μητροπολίτου Κιέβου κυρίου Φιλαρέτου, ἐπιθυμοῦμεν ἳνα γνωρίσωμεν τῇ Ὑμετέρᾳ Ἀγάπῃ ἀδελφικῶς ὅτι ἡ καθ’ ἡμᾶς Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία ἀναγνωρίζουσα εἰς τὸ ἀκέραιον τὴν ἐπὶ τοῦ θέματος ἀποκλειστικὴν ἁρμοδιότητα τῆς ὑφ’ Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας ἀποδέχεται τὰ Συνοδικῶς ἀποφασισθέντα περὶ τοῦ ἐν λόγῳ, μὴ ἐπιθυμοῦσα τὸ παράπαν ἳνα παρέξῃ οἱανδήποτε δυσχέρειαν εἰς τὴν καθ’  Ὑμᾶς ἀδελφὴν Ἐκκλησίαν.
Ἐν τῷ πνεύματι ἀκριβῶς τούτῳ εἴχομεν ἀποστείλει πρότριτα καὶ τοὺς δύο ἀδελφοὺς Ἱερώτατον Μητροπολίτην Περγάμου κύριον Ἰωάννην καὶ τὸν Θεοφιλέστατον Ἐπίσκοπον Σκοπέλου κύριον Vsevolod κατόπιν τῆς γενομένης ἐπισκέψεως εἰς ἡμᾶς τοῦ ἐν λόγῳ καθαιρεθέντος, ἐπὶ τῷ σκοπῷ ὅπως ἐκ τοῦ σύνεγγυς πληροφορηθῶμεν τὰ διατρέξαντα ἐκ πρώτης χειρὸς καὶ πρὸς ἀποφυγὴν πάσης ἐν προκειμένῳ παρερμηνείας. Ὡς ἐκ τούτου ὀφείλομεν νὰ παρατηρήσωμεν, ὅτι ἐλυπήθημεν μεγάλως διὰ τὴν οὐχὶ φιλάδελφον ὑποδοχὴν τῶν ἐν λόγῳ ἀντιπροσώπων ἡμῶν, πρᾶγμα ὅπερ ἀσφαλῶς ὀφείλεται εἰς τὴν πλήρην παρεξήγησιν τοῦ σκοποῦ τῆς ἀποστολῆς αὐτῶν» [1].



Κείμενο Β΄

Πατριαρχικὸ Γράμμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου
πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας Ἀλέξιο
Ἀρ. πρωτ. 282 τῆς 7ης Ἀπριλίου 1997

«Κομισάμενοι προσοχῇ τῇ δεούσῃ ἀνέγνωμεν ἐν συνεδρίᾳ τῆς περὶ ἡμᾶς Ἁγίας καὶ Ἱερᾶς Συνόδου τό ἀπὸ στ΄ Μαρτίου ἐ.ἒ. ἀριθμ. Πρωτ. 749, γράμμα τῆς Ὑμετέρας λίαν ἡμῖν ἀγαπητῆς καὶ περισπουδάστου Μακαριότητος, ἀνακοινουμένης τῇ καθ’ ἡμᾶς Ἁγιωτάτῃ Ἐκκλησίᾳ τὴν κανονικὴν ἀπόφασιν  τῆς ὑφ’  Ὑμᾶς Ἱερᾶς Συνόδου περὶ τῆς ἐπιβολῆς τῆς ποινῆς τοῦ ἀναθέματος τοῖς Filaret (Mikhail Denisenko) καὶ  Gleb  Yakunin, καθὼς καὶ τῆς ἀπὸ ἱερωσύνης καθαιρέσεως καὶ τῆς ἐπαναγωγῆς εἰς τὴν τάξιν τῶν λαϊκῶν τοῖς Valentin Rusantsov, Adrian Starina καὶ Iosafat Shibaev.
Λαβόντες γνῶσιν τῆς ὡς ἄνω ἀποφάσεως, ἀνακοινωσάμεθα ταύτην τῇ Ἱεραρχίᾳ τοῦ καθ’ ἡμᾶς Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ προετρεψάμεθα αὐτὴν ὅπως οὐδεμίαν ἐκκλησιαστικὴν κοινωνίαν ἔχῃ τουντεῦθεν μετὰ τῶν εἰρημένων» [2].


α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Στὶς 11.6.1992 ὁ Φιλάρετος (Denisenko) καθαιρέθηκε ἀπὸ τὴ Σύνοδο τοῦ Πατιαρχείου Μόσχας, διότι στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ὑπάγεται ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας[3]. Ὁ καθαιρεθείς Φιλάρετος κάνοντας χρήση τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς προσέφυγε ἤ, κατὰ κυριολεξία, προσέτρεξε, ἐπισκέφθηκε προσωπικά τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀμέσως μετὰ τὴν καθαίρεσή του καὶ Αὐτὸ ἐξετάζοντας μὲ αὐξημένο αἴσθημα εὐθύνης καὶ μὲ τὴ δέουσα σοβαρότητα τὴν ἒκκλητο προσφυγὴ του ἀπέστειλε ἀντιπροσωπεία στὴ Μόσχα ἀποτελούμενη ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη (Ζηζιούλα) καὶ τὸν οὐκρανικῆς καταγωγῆς Ἐπίσκοπο Σκοπέλου Vsevolod (Maidansky, +12/2007) «ἐπὶ σκοπῷ ὅπως ἐκ τοῦ σύνεγγυς πληροφορηθῶσι τὰ διατρέξαντα ἐκ πρώτης χειρὸς καὶ πρὸς ἀποφυγὴν πάσης ἐν προκειμένῳ παρερμηνείας» (κείμενο Α΄). Ἡ ἀπόφαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐπὶ τῆς ἀνωτέρῳ ἐκκλήτου προσφυγῆς τοῦ καθαιρεθέντος Φιλαρέτου ἦταν ἀπορριπτικὴ μὲ τὴ σαφή δήλωση ὅτι «ἡ Ἁγία μας Μεγάλη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἀναγνωρίζουσα εἰς τὸ ἀκέραιον τὴν (…) ἀποκλειστικὴν ἁρμοδιότητα τῆς ὑφ’ Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας ἀποδέχεται τὰ συνοδικῶς ἀποφασισθέντα περὶ τοῦ ἐν λόγῳ, μὴ ἐπιθυμοῦσα τὸ παράπαν ἳνα παρέξῃ οἱανδήποτε δυσχέρειαν εἰς τὴν καθ’  Ὑμᾶς ἀδελφὴν Ἐκκλησίαν» (κείμενο Α΄).
Ὃπως προκύπτει ἀπὸ τὴν ἀνωτέρω ἀλληλογραφία Μόσχας- Κωνσταντινουπόλεως τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀντέδρασε στὴν ὑπόθεση τῆς καθαιρέσεως τοῦ Φιλαρέτου μὲ τὴ δέουσα σοβαρότητα γιὰ ἕνα τόσο κρίσιμο ζήτημα, μὲ ἀστραπιαία ταχύτητα ὥστε νὰ μὴν συντηρεῖται ἡ ἐπιζήμια γιὰ ὅλες τὶς πλευρὲς ἐκκρεμότητα καὶ κυρίως μὲ ἀπόλυτη συνέπεια στὴν μακραίωνη παράδοσή Του. Μέσα σέ 76 ἡμέρες (καθαίρεση 11.6.1992 – Πατριαρχική καί Συνοδική ἀπόρριψη τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς καὶ ἀποδοχὴ τῆς καθαιρέσεως 26.8.1999) τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο “ἔκλεισε” ἀπὸ κανονικῆς πλευρᾶς τὴν  ὑπόθεση.
Ὁ Φιλάρετος ὅμως δὲν ὑπολόγισε τίποτα: οὔτε τὴν καθαίρεση ἀπὸ τὴ Μόσχα, οὔτε τὴν ἀπόρριψη τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς του καὶ τὴν ἀποδοχὴ τῆς καθαιρέσεώς του ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, οὔτε τὴν ἀποδοχὴ τῆς καταδίκης του ἀπὸ ὅλες τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καὶ προχώρησε σὲ σοβαρότατα ἐκκλησιαστικὰ ἐγκλήματα (καίτοι καθηρημένος προέβη σὲ δεκάδες χειροτονίες, συνέστησε σχισματικὴ Σύνοδο, αὐτοχρίσθηκε Πατριάρχης, κοινωνοῦσε μὲ σχισματικοὺς ἄλλων Ἐκκλησιῶν, ἔπηξε θυσιαστήρια ἐν Οὐκρανίᾳ καὶ ἀλλαχοῦ κ.ο.κ.) προκαλῶντας σχίσμα καὶ σκανδαλισμὸ τοῦ Λαοῦ. Συνεπῶς, ἡ κατ’ αὐτοῦ καταδικαστικὴ ἀπόφαση τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας τοῦ 1992 κατέστη ἔτι πλέον ἀνέκκλητη σύμφωνα μὲ τοὺς κανόνες 4ο Ἀντιοχείας, 22ο Ἀποστολικό, 37ο Καρθαγένης (κατὰ τὸ Πηδάλιο) λόγῳ τῆς ἐπιγενομένης ἐπὶ δεκαετίες ἀντικανονικῆς καὶ προκλητικῆς συμπεριφορᾶς τοῦ Φιλαρέτου[4].
Ἔτσι, ἡ ἁρμόδια Ἐκκλησιαστικὴ Ἀρχή, δηλ. τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας, τὸ 1997 προχώρησε σὲ ἀφορισμὸ καὶ ἀναθεματισμό του καὶ ἐνημέρωσε τὶς λοιπὲς τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο μὲ Συνοδικὴ ἀπόφαση ἀποδέχθηκε καὶ πάλι τὸν ἀναθεματισμὸ τοῦ Φιλαρέτου καὶ μὲ τὸ ὑπ’ ἀριθμ. 282/7.4.1997 Πατριαρχικὸ Γράμμα ἐνημερώνει τὸν Πατριάρχη Μόσχας: «Λαβόντες γνῶσιν τῆς ὡς ἄνω ἀποφάσεως, ἀνακοινωσάμεθα ταύτην τῇ Ἱεραρχίᾳ τοῦ καθ’ ἡμᾶς Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ προετρεψάμεθα αὐτὴν ὅπως οὐδεμίαν ἐκκλησιαστικὴν κοινωνίαν ἔχῃ τουντεῦθεν μετὰ τῶν εἰρημένων» (βλ. κείμενο Β΄).

β. «Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα»
Σύμφωνα μὲ ἀρτιφανείς ἀπόψεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ποὺ διατυπώνονται στὸ κείμενό Του μὲ τίτλο «Ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα», Σεπτέμβριος 2018[5]: «Τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον οὐδέποτε παρεχώρησε τὴν Μητρόπολιν Κιέβου, διὰ νὰ ἀποτελῇ κανονικὸν ἔδαφος τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας» (σ. 12).  Μάλιστα, ἑρμηνεύοντας τὴν Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Πράξη  τοῦ 1686 τοῦ Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ σημειώνει ὅτι  “τὸ νόημα τῆς «ὑπαγωγῆς» τῆς Μητροπόλεως Κιέβου εἰς τὸν Πατριάρχην Μόσχας συνίστατο, κατ' οὐσίαν, μόνον εἰς τὴν ἄδειαν τῆς χειροτονίας τοῦ Μητροπολίτου Κιέβου” (σ. 7) καὶ “δὲν πρόκειται περὶ πλήρους ἐκχωρήσεως τῆς ἐπαρχίας Κιέβου εἰς τὸν Πατριάρχην Μόσχας” (σ. 8).
Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἰσχυρίζεται ὅτι μὲ τὴν Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ (1686) παραχωρήθηκε στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο τό δικαίωμα ἐκλογῆς καὶ χειροτονίας τοῦ Μητροπολίτου Κιέβου καὶ τίποτα περισσότερο. Ὅπως συμβαίνει συχνὰ καὶ σήμερα, ὅπου ὁ κυριάρχης ἀρχιερέας δίνει τὴν ἄδεια σὲ ἄλλον ἀρχιερέα νὰ χειροτονήσει κληρικό του. «Πρόκειται, δηλαδή, περί ἐπ' ἀδείᾳ τοῦ κυριάρχου ἀρχιερέως παραχωρήσεως τοῦ δικαιώματος τῆς χειροτονίας ἀρχιερέως ὑπαγομένου εἰς τήν δικαιοδοσίαν του πρός ἄλλον ἀρχιερέα» (σελ. 9-10).   Εἶναι προφανὲς ὅτι σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση τὸ δικαίωμα κρίσεως τοῦ κληρικοῦ τὸ ἔχει ὁ κυριάρχης ἐπίσκοπος καὶ ὄχι ὁ χειροτονήσας αὐτὸν.
Ἐπίσης, ἄξιο ἐπισημάνσεως εἶναι ὅτι δὲν ὑφίσταται Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ποὺ νὰ ἐκχωρεῖ στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὸ δικαίωμα νὰ κρίνει τοὺς ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας!

γ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Ἀς προσπαθήσουμε, λοιπόν, νὰ ἀπαντήσουμε στὰ ἁπλὰ ἐρωτήματα ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω ἐπίσημα Πατριαρχικὰ Γράμματα ἐν συνδιασμῷ πρὸς τὴν ἔκδοση «Ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα»:
1. Νομιμοποιεῖται κανονικῶς Σύνοδος μιᾶς τοπικῆς Ἐκκλησίας νὰ δικάσει τοὺς ἐπισκόπους πού ὑπάγονται σὲ ἄλλη Ἐκκλησία; Ἂν συμβεῖ αὐτό, εἶναι ἀποδεκτὴ τέτοια καταδικαστικὴ ἀπόφαση;
2. Βάσει ποίας κανονικῆς διατάξεως ἔχει τὸ δικαίωμα ἡ Σύνοδος τῆς Μόσχας νὰ δικάζει ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας; Μὲ ποιὰ Πατριαρχικὴ Πράξη χορηγήθηκε στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὸ δικαίωμα κρίσεως (jus jurandi) τῶν ἐπισκόπων τῆς Οὐκρανίας;
3. Σὲ ποιὰ κανονικὴ διάταξη στηρίζεται ὁ ἐγκρατὴς περὶ τὸ Κανονικὸ Δίκαιο Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης γιὰ νὰ γράψει σὲ ἐπίσημο Πατριαρχικὸ Γράμμα  «Ἡ Ἁγία μας Μεγάλη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἀναγνωρίζουσα εἰς τὸ ἀκέραιον τὴν () ἀποκλειστικὴν ἁρμοδιότητα τῆς ὑφ’ Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας [σ.σ. νά δικάζει τούς ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας]» (κείμενο Α΄);
 4. Ἐφ’ ὅσον δὲν ὑπάρχει κανονικὴ διάταξη βάσει τῆς ὁποίας δικαιοῦται ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας νὰ δικάζει τοὺς ἐπισκόπους ἄλλης Ἐκκλησίας, πῶς τόσο ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ ἡ περὶ Αὐτὸν Ἱερὰ Πατριαρχικὴ Σύνοδος ὅσο καὶ ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἐπὶ 26 χρόνια ἀναγνωρίζουν ὡς κανονικὴ τὴν καθαίρεση (1992) καὶ τὸν ἀναθεματισμὸ (1997) τοῦ Φιλαρέτου Denisenko πού ἐπιβλήθηκε ἀπὸ τὴ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας;
5. Σὲ ποιὰ κανονικὴ διάταξη βασίζεται ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ὅταν γράφει σὲ ἐπίσημα Πατριαρχικὰ Γράμματα «Ἡ Ἁγία μας Μεγάλη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, () ἀποδέχεται τὰ συνοδικῶς ἀποφασισθέντα περὶ τοῦ ἐν λόγῳ [σ.σ. δηλ. τὴν καθαίρεση  τοῦ Φιλαρέτου ἀπὸ τὴ Σύνοδο τῆς Μόσχας], μὴ ἐπιθυμοῦσα τὸ παράπαν ἳνα παρέξῃ οἱανδήποτε δυσχέρειαν εἰς τὴν καθ’ Ὑμᾶς ἀδελφὴν Ἐκκλησίαν» (κείμενο Α΄) καί «Λαβόντες γνῶσιν τῆς ὡς ἄνω ἀποφάσεως, ἀνακοινωσάμεθα ταύτην τῇ Ἱεραρχίᾳ τοῦ καθ’ ἡμᾶς Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ προετρεψάμεθα αὐτὴν ὅπως οὐδεμίαν ἐκκλησιαστικὴν κοινωνίαν ἔχῃ τουντεῦθεν μετὰ τῶν εἰρημένων» (κείμενο Β΄).
6. Ἀφοῦ ὁ Πατριάρχης Διονύσιος Δ΄ μὲ τὴν Πράξη τοῦ 1686 χορήγησε στὴ Μόσχα ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο το δικαίωμα ἐκλογῆς καὶ χειροτονίας τοῦ Μητροπολίτου Κιέβου καὶ τίποτα περισσότερο (κατά τό «Ὁμιλοῦν τὰ κείμενα», βλ. πιό πάνω), ποιὸς ἔδωσε, τελικά,  στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὸ δικαίωμα νὰ δικάζει τοὺς ἐπισκόπους τῆς Οὐκρανίας, δικαίωμα πού τοῦ ἀναγνωρίζουν ὅλες οἱ Ἐκκλησίες;
Ἀσφαλῶς καὶ δὲν ὑπάρχει Πατριαρχικὴ Πράξη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ποὺ νὰ ἐκχωρεῖ στὸν Μόσχα τὸ δικαίωμα νὰ κρίνει τοὺς ἐπισκόπους της Οὐκρανίας, διότι, ἁπλούστατα, δὲν χρειάζεται τέτοια Πράξη, ἢ ὀρθότερα, δὲν νομιμοποιεῖται κανεὶς νὰ ἐκδώσει τέτοια Πράξη!
Γιατί δὲν χρειάζεται;
Διότι ἡ πανορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση (καὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μέχρι τὸ 2018) θεωροῦσε καὶ θεωρεῖ ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὑπάγεται κανονικῶς στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας καὶ ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον οὐσιώδη στοιχεῖα ποὺ συνιστοῦν τὴν ἐκκλησιαστικὴ ὑπαγωγὴ εἶναι καὶ ἡ δυνατότητα κρίσεως τῶν ἐπισκόπων.
Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ ἴδιος ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος στὰ ἀνωτέρω  Πατριαρχικά Γράμματα ἐκφράζοντας τὴν πανορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση  ἀναγνωρίζει στὸ Πατριαρχεῖο Ρωσίας τὰ δύο θεμελιώδη δικαιώματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑπαγωγῆς: τὸ δίκαιο χειροτονιῶν (jus ordinandi) καὶ τὸ δίκαιο κρίσεως τῶν ἐπισκόπων (jus jurandi), τὰ ὁποῖα συνιστοῦν καί ταυτόχρονα ἀποδεικνύουν τὴν πληρότητα τῆς ὑπαγωγῆς τῆς Μητροπόλεως Κιέβου ὑπὸ τὸν Πατράρχη Μόσχας καὶ, συνεπῶς, τὴ μὴ ἐξάρτησή της ἀπὸ τὸν Θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Συνεπῶς, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος τόσο στὴν ἐπίσημη ὁμιλία Του ἐνώπιον τοῦ Οὐκρανικοῦ λαοῦ στὸ Κίεβο τὸ 2008, ἐπὶ τῇ συμπληρώσει 1020 χρόνων ἀπὸ τῆς Βαπτίσεως τῶν Ρώς (988 μΧ), ὅσο καὶ στὰ ἐπίσημα Πατριαρχικὰ Γράμματα πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας μὲ τὰ ὁποῖα ἀναγνωρίζει τὴν καθαίρεση καὶ τὸν ἀφορισμὸ τοῦ Φιλαρέτου ἀπὸ τὴν Ἱ. Σύνοδο τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας παραδέχεται ρητῶς καὶ χωρὶς τὴν παραμικρὴ ἐπιφύλαξη ὅτι ἡ Μητρόπολη Κιέβου καὶ, κατ’ ἐπέκταση, ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἀπὸ τὸν 17ο αἰ. καὶ ἑξῆς ὑπάγεται κανονικῶς στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας,  ἡ ὁποία ἀσκεῖ ἐπ’ αὐτῆς τὴν πληρότητα τῆς κανονικῆς δικαιοδοσίας.



* Τό «Ἁπλὲς ἐρωτήσεις κατανόησης κειμένου, μέρος Α΄» βλ. στό  https://www.romfea.gr/epikairotita-xronika/31037-aples-erotiseis-katanoisis-keimenou-a
[1] Ἐπιστολὴ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχας  Ἀλέξιο, ἀρ. πρωτ. 1203/26.8.1992, στὸ  http://orthochristian.com/116586.html.
[2] Ἐπιστολὴ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου πρὸς τὸν Πατριάρχη Μόσχα Ἀλέξιο, ἀρ. πρωτ. 282/7.4.1997.
[3] π. Αν. Γκοτσοπούλου, Συμβολὴ στὸν διάλογο γιὰ τὸ Οὐκρανικὸ Αὐτοκέφαλο, Θεσσαλονίκη 2019, σ.  11-40.

[4] «Ἐφόσον, λοιπόν, λάβει χώρα ἡ ἔμπρακτη ἀμφισβήτηση τῆς ἐπιβληθείσης ποινῆς, αὐτός ποὺ τὴν ἀμφισβήτησε ὑφίσταται τὶς προβλεπόμενες κανονικὲς συνέπειες, οἱ ὁποῖες συνίστανται στὴν τιμωρία του διὰ τῆς ἐπιβολῆς συγκεκριμένης ποινῆς, ἡ ὁποία δύναται νὰ εἶναι ἀφορισμὸς (βλ. 10ο, 12ο τῶν Ἀποστόλων, 9ο Καρθαγένης) ἢ καθαίρεση (βλ. 11ο τῶν Ἀποστόλων, 1ο τῆς Ἀντιοχείας)», ΑΝ. ΒΑΒΟΥΣΚΟΣ, «Κανονικὴ προσέγγιση τῶν ἀποφάσεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου σὲ σχέση μὲ τὸ ἔκκλητο»: στὸ https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/27051-kanoniki-proseggisi-ton-apofaseon-tou-oikoumenikou-patriarxeiou-se-sxesi-me-to-ekklito

[5] https://www.ec-patr.org/deltiotypou/ukraine/final%20oukraniko-1.pdf. Κριτικὴ στὸ ἀνωτέρω ἔγγραφο ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας βλ. https://mospat.ru/wp-content/uploads/2018/11/Answer-to-Ecumenical-Throne.pdf?x43367.

Πέμπτη 22 Αυγούστου 2019

Κάθε φορά που τους αφήνεις να σε φτάσουν στα όριά σου, σκέψου… τι κερδίζεις;


     Εύκολα κάποιος μπορεί να πιστέψει ότι έχει τη δύναμη να σε φτάσει στα όριά σου. Ένα αδίστακτο, απαιτητικό αφεντικό, ένας χειριστικός συνάδελφος, μια ιδιαίτερα κτητική φίλη, ή μια απλά απίθανη προσωπικότητα που έχει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά μαζί σε ένα. Βοήθειά μας και μακριά.
    Συνήθως αυτός ο τύπος ανθρώπου, είναι ο κλασικός νάρκισσος που τον ενδιαφέρουν τρία βασικά πράγματα. Η αυλή του, το να τα έχει όλα υπό έλεγχο και φυσικά το να ακυρώνει πάντα με το γάντι οποιονδήποτε αποτελεί δυνητικά «εμπόδιο» στο δρόμο του, είτε σε προσωπικό, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο. Θυμίστε μου όμως κάτι: Εμάς αυτό μας αφορά;
     Για τους χ, ψ όποιους λόγους μικροί δυνάστες σαδιστές με γραβάτες, γόβες στιλέτο, ή πάντα στιλάτα σνίκερ, επιθυμούν να μας φτάσουν στα όριά μας, είτε βρισκόμαστε σε ένα γραφείο 2Χ3, είτε οπουδήποτε αλλού.
    Είστε ευγενικοί, δοτικοί, ευχάριστοι, επικοινωνιακοί και πάντα ανοιχτοί για διάλογο και νομίζετε ότι φταίνε όλα αυτά για το γεγονός ότι σας «πατάνε» με το να σας αγχώνουν, να σας πιέζουν, να σας προσβάλλουν; Λάθος μέγα. Το πρόβλημα είναι δικό τους και μόνο. Δικό σας γίνεται μόνο όταν παίρνετε τις ενέργειες και τα λόγια τους προσωπικά.
    Φυσικά σας επηρεάζουν, φυσικά έχουν άμεσο αντίκτυπο στη ψυχολογία σας. Προσοχή όμως: όσο και για όσο εσείς το επιτρέπετε. Δεν είναι τόσο κρίμα η ζωή και οι στιγμές μας να γίνονται έρμαια ανθρώπων που στην τελική δεν υπολογίζουμε και πολύ;
Γνωρίζετε καλά πως οικογένεια, «αφεντικά» και συνεργάτες (τουλάχιστον τις περισσότερες φορές) δεν είναι στο χέρι μας να επιλέξουμε. Μπορούμε όμως να επιλέξουμε – και μάλιστα με ακρίβεια – τον τρόπο που θα αντιδράσουμε και αν θα αντιδράσουμε σε όποια τους «πρόκληση».
     Το «εισπνοή – εκπνοή» – και μιλάω πολύ σοβαρά -, η σωστή διαχείριση και σε πρώτο πλάνο ο εαυτός σας είναι η λύση. Είστε πολύ πιο σημαντικοί από τα καπρίτσια και τα γούστα των όποιων άλλων. Είστε πολύ πιο σημαντικοί από την έπαρση, το φούσκωμα του στήθους τους όταν «πετυχαίνουν» να σας μειώσουν. Είστε πολύ πιο σημαντικοί από οτιδήποτε και οποιονδήποτε προσπαθεί να σας δημιουργήσει πρόβλημα γιατί μαντέψτε… Αυτοί είναι το ίδιο το πρόβλημα, όμως αυτό και το τονίζω ξανά, δεν αφορά εσάς.
     Η σωστή αναπνοή και μια αυτόματη ερώτηση στον εαυτό σας κάθε φορά που κάτι «στραβώνει» είναι ικανά να σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε πάσης φύσεως ανθρώπους βαμπιράκια. «Τι κερδίζω με το να ασχοληθώ;». Ιδού η ερώτηση. Κλείσιμο ματιών, εισπνοή από τη μύτη, εκπνοή από το στόμα. «Τίποτα» σχεδόν πάντα η απάντηση.
     Αγαπημένοι μου, μη σκάτε. Ειλικρινά, δεν ωφελεί. Αφήστε απλά τους ανόητους να φέρονται ανόητα. Συνεχίστε τη μέρα σας με σκέψεις όμορφες. Φέρτε την εικόνα του ανθρώπου σας στο μυαλό, προγραμματίστε έστω νοητά ένα ταξίδι που θέλετε να κάνετε, οραματιστείτε τον εαυτό σας στην πιο ήρεμη εκδοχή του και αναπνεύστε. Οι άνθρωποι και οι καταστάσεις «βαμπίρ» δεν έχουν θέση ούτε στη ζωή, ούτε στην καρδιά, ούτε στο μυαλό σας.

Εμμανουήλ Ρουμελιώτης

Δευτέρα 19 Αυγούστου 2019

Κυριακή 18 Αυγούστου 2019

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»
Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών




Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα.

Σάββατο 17 Αυγούστου 2019

Κοινώνησε η "μισή" Ελλάδα τον Δεκαπενταύγουστο αλλά...



Κοινώνησε η «μισή» Ελλάδα τον Δεκαπενταύγουστο αλλά ο κόσμος θα παραμείνει ο ίδιος, διότι ο Χριστός θέλει να ενεργήσει αλλά εμείς δεν τον αφήνουμε.
Βλέπουμε κόσμο να κοινωνάει τον Χριστό στις μεγάλες εορτές αλλά 365 μέρες είναι απών από τη λατρεία και την πνευματική ζωή.
Για να μην αναλύσουμε το άλλο τραγικό που πολλοί γονείς κοινωνούν τα παιδιά τους (προφανώς για να μην πάθουν κανένα κακό, έτσι πιστεύουν) και οι ίδιοι δεν μεταλαμβάνουν ποτέ. Προσεγγίζουμε τα Άγια όπως πάμε στη γιορτή του μελιού και του κρασιού.
Πάμε στη Θεία Κοινωνία χωρίς πνευματική προετοιμασία, με αποτέλεσμα να βάζουμε τον Χριστό μέσα μας με αμετανόητη και ακάθαρτη καρδιά κάτι που δυστυχώς αποτελεί ύβρη. 

Κάθε Θεία μετάληψη χωρίς ευλογία πνευματικού σκοτίζει τον άνθρωπο όπως η βλασφημία.

 Έχει δυστυχώς παγιωθεί η πεποίθηση ότι η προετοιμασία για τη Θεία Κοινωνία είναι αποκλειστικά το τι θα φάμε το προηγούμενο βράδυ κάτι που δείχνει πόσο σκοτάδι και αδιαφορία έχουμε για τα Θεία Πράγματα.
Είναι τρομερό !
Θέλουμε να ευλογήσει την αμαρτία μας , και την αυτοδικαίωση στα λάθη της ζωής μας.
Εκεί ο Χριστός δεν ενεργεί.
Ο Κύριος ενεργεί μόνο όταν βρει στην καρδιά του ανθρώπου διαμάντια μετανοίας, τότε μόνο αρχίζουν οι αλλαγές και οι λεγόμενες καλές πνευματικές αλλοιώσεις.

Πώς ενεργεί η Θεία Κοινωνία στον άνθρωπο;
Πολύ απλά … Όταν ο άνθρωπος μεταλαμβάνει κατακλύζεται η ύπαρξή του από τον Χριστό. Μπαίνει ο Χριστός μέσα στον άνθρωπο για να φωτίζει , να ενδυναμώσει και να τροφοδοτήσει τις καλλιεργημένες αρετές αλλά και από την άλλη να κατευνάσει τη θηριωδία των παθών, όταν φυσικά ο άνθρωπος αγωνίζεται. Αυτό δημιουργεί στον άνθρωπο την καλή αλλοίωση και έτσι αρχίζει το λεγόμενο πρώτο στάδιο της καθάρσεως ώστε ο άνθρωπος με πολύ αγώνα να πάει στον φωτισμό και την κατά Χάριν Θέωση που είναι τα δύο επόμενα στάδια όπου ο άνθρωπος ολοκληρώνεται εν Χριστώ.
Για να ενεργήσει λοιπόν η Θεία Κοινωνία μέσα στον άνθρωπο , ο άνθρωπος οφείλει να έχει θέση και στάση υποδοχής της χάριτος.
 Να είναι βαπτισμένος Ορθόδοξος, να έχει Ορθόδοξη γνώση, Ορθόδοξη ομολογία, σωστές δογματικές θέσεις (να πιστεύει στο Σύμβολο της Πίστεως, στην Αγία Γραφή και την Ιερά Πατερική παράδοση) να κάνει αγώνα και άσκηση, να έχει πνευματικό ώστε ο αγώνας να έχει την καρποφορία της ευλογημένης υπακοής. Τότε ο άνθρωπος καλλιεργεί συνεχώς τη μετάνοια η οποία καλλιεργεί το «χωράφι» της καρδιάς του ανθρώπου και αρχίζουν σιγά σιγά να φυτρώνουν τα λουλούδια των αρετών και να ξεραίνονται τα αγκάθια των παθών. Η μάλλον για να ακριβολογούμε τα αγκάθια των παθών να μετατρέπονται σε τριαντάφυλλα αρετών διότι στην Ορθόδοξη θεραπευτική το πάθος (δηλαδή η εσωτερική ορμή και επιθυμία) δεν καταργείται αλλά μεταμορφώνεται και θεραπεύεται με τη σχέση μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Όπως λέμε απλά μεταξύ γιατρού και ασθενούς δηλαδή εξομολόγου και πνευματικού τέκνου .
Πάω να κοινωνήσω διότι το ένιωσα, διότι το θέλω, έτσι απλά συναισθηματικά δεν υπάρχει. Σαν να λέμε θα πάω στο Φαρμακείο διότι μου ήρθε να πάρω κορτζιζόνη. Η Θεία Κοινωνία είναι φάρμακο αθανασίας, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Σε αυτή την σχέση και θεραπευτική δεν χωρούν συναισθηματισμοί και ρομαντισμοί αλλά μια εσωτερική και έμπρακτη κίνηση μετανοίας...
Όταν μεταλαβάνουμε χωρίς την ευλογία του πνευματικού
και διάθεση μετανοίας όχι μόνο δεν ενεργεί ο Χριστός αλλά παίρνουμε κατάκριμμα. Αυτό συμβαίνει όχι γιατί ο Χριστός είναι κακός αλλά διότι εμείς προσεγγίζουμε τα Άγια όχι σαν προσκεκλημένοι Άγιοι αλλά σαν εμμένοντες δαίμονες και αντί να έχει για εμάς ευεργετικά αποτελέσματα έχει τα αντίθετα. Όπως όταν κλείσει το παράθυρο στον ήλιο δεν θα μπορέσει να φωτοσυνθέσει ένα λουλούδι, αλλά θα μαραθεί, όχι γιατί φταίει ο ήλιος ή το λουλούδι, αλλά διότι ο άνθρωπος έκανε την ανοησία να κλείσει το παράθυρο ή να μην το ανοίξει ποτέ.
Μας λέει ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας : Γι᾿ αυτό και ο ιερέας δεν τους προσκαλεί όλους. Αλλά, αφού πάρει στα χέρια του τον ζωοποιό άρτο και τον υψώσει, προσκαλεί μόνο τους αξίους να κοινωνήσουν. Και το φωνάζει:
-Τα Άγια τοις Άγίοις.
Είναι σαν να λέγει: Να, αυτός είναι ο άρτος της ζωής. Ελάτε να μεταλάβετε. Όχι όμως όλοι: Αλλά μόνο όποιος είναι άγιος. Γιατί τα άγια επιτρέπονται μόνον στους αγίους. Αγίους εδώ δεν εννοεί τους τέλειους σε αρετή, αλλά και εκείνους που αγωνίζονται να φθάσουν σε κάποια βαθμίδα πιο ψηλή· έστω και αν δεν έφθασαν ακόμη. Γιατί και αυτοί που αγωνίζονται, δεν εμποδίζονται να μετέχουν των αγίων μυστηρίων. Για να αγιάζωνται. Και από αυτή την άποψη θεωρούνται και αυτοί άγιοι. Και η Εκκλησία λέγεται όλη αγία· και ο μακάριος απόστολος γράφοντας προς ολόκληρη χριστιανική κοινότητα λέγει: «Αδελφοί άγιοι, κλήσεως επουρανίου μέτοχοι» (Εβρ. 3,1). Άγιοι ονομάζονται οι πιστοί, επειδή κοινωνούν το σώμα και το αίμα του Αγίου, δηλαδή του Χριστού. Και είναι πράγματι μέλη του ιδίου σώματος. Σάρκα από τη σάρκα Του. Οστά από τα οστά Του.
Ο πνευματικός αυτό που κάνει αρχικά είναι να διαγνώσει αν ο άνθρωπος έχει μετάνοια και διάθεση αλλαγής. Αυτά είναι τα κλειδιά για να μπορέσει να αρχίσει η θεραπεία.
Μια τρομερή πλάνη στις μέρες μας που παίρνει και μορφή αιρέσεως είναι ότι τα σαρκικά δεν έχουν σημασία για τη Θεία Μετάληψη. Η απάντηση είναι πολύ απλή: Άρα ο Χριστός δεν έλαβε σώμα, άρα το σώμα δεν σώζεται , άρα δεν έχει σημασία. Οπότε ο Χριστός είναι μια αόρατη δύναμη ,δεν ενσαρκώθηκε και εμείς θα γίνουμε φαντάσματα. Τρομερή πλάνη αδέρφια. Να διχοτομούμε τον άνθρωπο, να θεωρούμε ότι μόνο η ψυχή μετέχει των Θείων ενεργειών και ότι το σώμα είναι σκουπίδι ή κουφάρι.
Η ψυχή αμαρτάνει με το σώμα. Το σώμα μετέχει στον αγιασμό του ανθρώπου (Ιερά λείψανα) άρα το τι κάνω με το σώμα έχει άμεση και τρομερή σημασία για τον καθαρισμό, τον φωτισμό και την κατά χάριν Θέωση του ανθρώπου.
Αν αποκλείσω το σώμα και το τι κάνει το σώμα τότε ή δεν το έπλασε ο Θεός είναι τελικά δεν είναι και τόσο Θεός για να το σώσει .

Να καλλιεργούμε αγαπητοί μου την μετάνοια . . .
Να κάνουμε υπακοή στον πνευματικό και να μελετούμε καθημερινά την Αγία Γραφή και τους Πατέρες της Εκκλησίας. Να μην κάνουμε υπακοή στο ταγκαλάκι που μας υπαγορεύει τις δικές του ανοησίες και ας προχωρήσουμε με ανδρεία και σύνεση στον μεγάλο αγώνα και στις τρομερές μάχες πάντα με τη βοήθεια του Κυρίου μας.
 Καλή μετάνοια !

Ηλιοθεραπεία - ανέκδοτο


Πέμπτη 15 Αυγούστου 2019

Λίγες σκέψεις...


   Τα Πατερικά βιβλία για να βοηθήσουν, πρέπει να διαβάζονται με ταπείνωση και προσευχή. Στην εποχή μας πλήθυναν δυστυχώς τα λόγια και τα βιβλία και λιγόστεψαν τα βιώματα, διότι επηρεάστηκαν οι άνθρωποι πάλι από το κοσμικό πνεύμα που επιδιώκει όλο τις ευκολίες και αποφεύγει τον σωματικό κόπο. Αναπαύονται δηλαδή οι περισσότεροι στο διάβασμα και στην λίγη και καθόλου εφαρμογή. Θαυμάζουμε μόνο τους αγίους της εκκλησίας μας  χωρίς να καταλαβαίνουμε το πόσο κοπίασαν  διότι δεν κοπιάσαμε  για να μπορέσουμε να καταλάβουμε  τον κόπο τους για να τους αγαπήσουμε και να αγωνισθούμε από φιλότιμο.
  Μεγάλη υπόθεση η εμπιστοσύνη στον Θεό.
  Η υποκρισία μας διώχνει τους ανθρώπους  μακριά από τον Θεό.
  Η αδικία μαζεύει οργή Θεού.
  Η Εξομολόγηση κόβει τα δικαιώματα του διαβόλου.

  Η Παναγία μας είναι η «ελπίδα των απελπισμένων», το «χαροποιόν πένθος» της ορθοδοξίας μας, και «ο ποταμός του ο γλυκερός του ελέους».
Καλό ευλογημένο Δεκαπενταύγουστο
Μέγα το Όνομα της Αγίας Τριάδος
Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς.

Εμμανουήλ Ρουμελιώτης

Γιατί η Θεοτόκος δεν παρέδωσε στη Γραφή τις σκέψεις της;


Η αγάπη και η λατρεία - π. Τιμόθεος Παπασταύρου



ΚΥΡΙΑΚΗ ΕΒΔΟΜΗ (4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2019)

"ἵνα ὁμοθυμαδὸν ἐν ἑνὶ στόματι δοξάζητε τὸν Θεὸν" (Ρωμ. ΙΕ΄ 6)

Δόξα καὶ λατρεία, εἰς τὸν Θεόν.

Ἡ ἐποχὴ εἰς τὴν ὁποίαν εὑρισκόμεθα, χαρακτηρίζεται κυρίως ἀπὸ τὴν ἀποδόμησιν καὶ τὴν κατακρήμνισιν ὅλων τῶν ὑψίστων ἀξιῶν - μηδὲ ἐξαιρουμένου καὶ Αὐτοῦ τοῦ Ἀληθινοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ ἡμῶν - καὶ τὴν προσπάθειαν ἀναστηλώσεως ἢ καὶ ἤδη ... ἀναστήλωσιν, νέων εἰδώλων καὶ νέων "θεοτήτων" καὶ νέων "ἀξιῶν" καὶ ἠθῶν. Τοῦτο διαπιστοῖ ὁ κάθε καλοπροαίρετος παρατηρητής, παρατηρὼν τὸν τόπον  καὶ λαὸν τοῦτον, τὸν ἕως χρόνου τινος θεωρούμενον "Ἅγιον" καὶ "περιούσιον" τοῦ Κυρίου, ἐσχάτως δέ, ἀποστασιοποιούμενον καὶ ἐναντιούμενον πολλάκις, εἰς τὰ ἅγια καὶ ἱερὰ ἐκεῖνα θέσμια, ἐπὶ τῶν ὁποίων καὶ ἠνδρύνθη καὶ ἐδοξάσθη καὶ ἐμεγαλύνθη.
Κατὰ τὸ Ἁγιογραφικόν, οἱ ἄνθρωποι, "μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει, καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα, ὅς ἐστιν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας" (Ρωμ. Α΄ 25). Τὸ ἀκόμη χειρότερον δέ, τὸ ὁποῖον συμβαίνει καὶ βλέπομεν αὐξανόμενον, εἶναι πλέον, ὅτι ἤρχισεν νὰ ἐπικρατῇ ἀπὸ χρόνων, ἕνας ἄκρατος ὑλιστικὸς τρόπος ζωῆς καὶ οἱ ἄνθρωποι, - πολλάκις καὶ οἱ λεγόμενοι, "τῆς Ἐκκλησίας" - ζῶσιν ἐπὶ τῆς γῆς ὡς ... αἰώνιοι καὶ σωματικῶς ἀθάνατοι! Ὁ Θεός, δι’ αὐτοὺς δὲν ὑπάρχει καὶ ἂν ... ὑπάρχῃ, δὲν θέλουσι νὰ τοὺς ἐνοχλῇ, κατὰ τὸν αἰώνιον ἐκεῖνον λόγον τοῦ Δικαίου καὶ πολυάθλου Ἰώβ, ὅπου ὁ ἀσεβής, ἀπευθυνόμενος πρὸς τὸν Θεόν, λέγει, "ἀπόστα ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὁδούς σου εἰδέναι οὐ βούλομαι" (Ἰὼβ  ΚΑ΄ 14).
Ὅμως, ἡμεῖς οἵτινες θέλομεν νὰ εἴμεθα ἐξηρτημένοι ἀπὸ τὴν "ἄμπελον" ποὺ εἶναι ὁ Κύριος, θὰ πρέπῃ νὰ γνωρίζωμεν, πῶς θὰ πρέπῃ νὰ διατηρῷμεν ταύτην τὴν ἐπαφὴν καὶ ἐπικοινωνίαν μετ’ Αὐτοῦ. Ἐν προκειμένῳ, ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, μᾶς ὑποδεικνύει τήν, κατὰ τὴν προσευχητικὴν ἐπικοινωνίαν μετ’ Αὐτοῦ, δοξολογίαν πρὸς Αὐτόν. Τί σημαίνει ὅμως ... δοξάζω τὸν Θεόν; Πῶς ἡμεῖς οἱ ἄνθρωποι, ἀπονέμομεν δόξαν εἰς τὸν Κύριον; Εἰδικῶς, κατὰ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς - διότι, μποροῦμε νὰ δοξάζομεν τὸν Θεὸν μὲ κάθε λόγον, κάθε πρᾶξιν, κάθε λογισμόν, καὶ "ἐν τῷ σώματι ἡμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ἡμῶν" (Α΄ Κορ. ΣΤ΄ 20), - ἡ ἐπικοινωνία μας μετὰ τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ γίνεται μὲ τὴν συναίσθησιν ὅτι, ὁ Κύριος εἶναι ὁ ἀπρόσιτος, καὶ Ἅγιος, καὶ ἄπειρος, καὶ αἰώνιος, καὶ ἀπερινόητος, ... καὶ ἡμεῖς εἴμεθα, οἱ ἁμαρτωλοί, καὶ ἐλάχιστοι, καὶ ἀνάξιοι ... καὶ μόνον κατὰ τὴν ἄπειρον Αὐτοῦ, ἀνοχὴν καὶ μακροθυμίαν, Τοῦ ἀπευθύνομεν τὴν δέησίν μας. Ἡ συναίσθησις αὕτη καὶ μόνη εἶναι ἀρκετὴ διὰ νὰ δημιουργήσῃ ἐντὸς ἡμῶν τὴν ἀνάγκην ὅπως δοξάσωμεν Αὐτὸν καὶ ὑπερυψώσωμεν καὶ προσκυνήσωμεν. Τότε δέ, καὶ Ἐκεῖνος δέχεται τὴν δέησιν ἡμῶν καὶ προστρέχει εἰς τὴν βοήθειαν καὶ ἀρωγήν ἡμῶν.
Πῶς ὁμιλοῦμεν πρὸς κάποιον τὸν ὁποῖον ἔχομεν ἀνάγκην καὶ προσμένομεν τὴν βοήθειάν του; Ὁποίας γλυκείας φράσεις καὶ ὁποῖα δάκρυα καὶ ὁποίας κολακείας καὶ ἱκεσίας τοῦ ἀποδίδομεν, προκειμένου νὰ "κάμψωμεν" τὴν συμπάθειαν αὐτοῦ καὶ τὸν πείσωμεν ἵνα συνδράμῃ εἰς τὴν ἀδυναμίαν ἡμῶν; "Τίς ἐν δικαστηρίῳ τὸν δικαστὴν οὐ πτοεῖται; ἢ τίς ἱαθῆναι βουλόμενος τὸν ἱατρὸν παροργίζει;" (Κατανυκτικὸς ὕμνος). Ὅταν, ἐν τοιαύτῃ ψυχικῇ καταστάσει καὶ διὰ τοιούτων λογισμῶν καὶ αἰσθημάτων, Τὸν παρακαλοῦμεν, τότε ἡ δέησις ἡμῶν γίνεται ... δοξολογία. "Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις" (Ματθ. Δ΄10). Δόξα καὶ λατρεία, μόνον εἰς τὸν Κύριον, ὅπως, ἄλλωστε, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς διδάσκει μέσα ἀπὸ τὰς καθημερινὰς ἀκολουθίας.

Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ λατρεία.

Εἰδικῶς κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη, ἀκούομεν παρὰ τῶν κοσμικῶν ἀνθρώπων, καὶ ὄχι μόνον! μίαν φρασεολογίαν παράξενον καὶ ἐν πολλοῖς ἀπαράδεκτον κατὰ τὴν δογματολογίαν ἀλλὰ καὶ χριστιανικὴν συμπεριφοράν. Ἀκούεται, ἐπὶ παραδείγματι, ἡ φρᾶσις, "λατρεύω τὸ σπίτι", "λατρεύω τὴ θάλασσα", "λατρεύω τὰ ζωάκια" καὶ παρακάμπτω ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἀκούεται κατὰ κόρον, μεταξὺ "ἐρωτευμένων" ἢ μεταξὺ γονέων καὶ τέκνων, "σὲ λατρεύω" ἢ "εἶσαι ἡ λατρεία μου", κ. ἄ. Βεβαίως, θὰ πρέπῃ νὰ δικαιολογήσωμεν ἐκείνους καὶ ἐκείνας ποὺ λέγουν τοιαῦτα "πομπώδη" λόγια, διότι δὲν γνωρίζουσι, οὔτε περὶ τίνων διαβεβαιοῦνται, ἀλλ’ οὔτε καὶ πῶς θὰ πρέπῃ νὰ ὁμιλοῦν καὶ νὰ συμπεριφέρονται.
Ἡ "λατρεία" εἶναι ἡ ὑψίστη μορφὴ ἀγάπης καὶ ἀφοσιώσεως, καὶ ταύτην ὀφείλομεν, μόνον εἰς τὸν Κύριον καὶ Θεὸν ἡμῶν. Εἰς τὴν πρόκλησίν τινος Γραμματέως, "ποία ἐστὶ πρώτη πάντων ἐντολή; Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἀπεκρίθη αὐτῷ ὅτι πρώτη πάντων ἐντολή· ἄκουε, Ἰσραήλ, Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι· καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου. Αὕτη πρώτη ἐντολή" (Μάρκ. ΙΒ΄ 29-30). Καὶ ὅταν, ἄλλην στιγμήν, ὡμίλει καὶ διέκρινεν τὴν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους, ἀγάπην, δὲν ἐδίστασεν νὰ τονίσῃ ὅτι, "Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος· καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος" (Ματθ. Ι΄ 37).
Ἐὰν δὲ ἀνατρέξωμεν εἰς τὰ πρῶτα βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης κυρίως δέ, εἰς τὸ τῆς "Ἐξόδου", ὁ Κύριος ποὺ παραδίδει τὸν Νόμον εἰς τὸν Μωϋσῆν, φαίνεται νὰ εἶναι ἰδιαιτέρως, ἀπαιτητικὸς καὶ "ζηλότυπος" (ζηλιάρης), καὶ νὰ ἀπαιτῇ κατ’ ἐπανάληψιν, τὴν μόνην λατρείαν καὶ μόνην πίστιν εἰς Αὐτόν. Καὶ ὅταν ὁ σκληροτράχηλος ἐκεῖνος ἑβραϊκὸς λαός, ἐπανειλημμένως τὸν ἠρνεῖτο καὶ προσκυνοῦσε τὰ εἴδωλα, πάντοτε αἱ τιμωρία ἦσαν σκληραὶ καὶ ἀμείλικτοι.

"Σοὶ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις".

Ἡ Ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία, διδάσκει ἡμᾶς ἐκ τῶν ἱερῶν Αὐτῆς κειμένων καὶ ἐκ τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, ὄχι μόνον τὸ "προσεύχεσθαι", ἀλλὰ καὶ τὸ "πῶς δεῖ προσεύχεσθαι". Βεβαίως, ἐκ τῆς Πατερικῆς καὶ Ἀσκητικῆς Παραδόσεως, ἔχομεν περιπτώσεις κατὰ τὰς ὁποίας, Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποι, κινούμενοι μὲ "ἀφελότητα καρδίας" καὶ μὴ ἔχοντες γνώσεις δογματικάς, ὡμίλουν καὶ προσηύχοντο πρὸς τὸν Κύριον "ἐκ καρδίας" καὶ ἡ προσευχή των "ἠκούετο" καὶ πολλάκις ἐθαυματούργει. Οὗτοι ὅμως, ἐξαιροῦνται ... τοῦ κανόνος. Ἡμεῖς ποὺ εὐτυχήσαμεν καὶ ἐδιδάχθημεν καὶ ἐμάθομεν, ἂς δοξάζωμεν "ἐν παντὶ καιρῶ καὶ τόπῳ", τὸ ὑπὲρ πᾶν, Ὄνομα καὶ μόνον Τοῦτο, τοῦ Παναγάθου Πατρὸς καὶ τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ καὶ τοῦ Παναγίου καὶ Ζωοποιοῦ Πνεύματος. Ἀμήν.

                                                                                                Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
                                                                                   
                                                                                          Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

Τρίτη 13 Αυγούστου 2019

Κυριακή 11 Αυγούστου 2019

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»
Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών




Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα.

Παρασκευή 9 Αυγούστου 2019

Πόσος χρόνος χρειάζεται;


Μία "λεπτομέρεια" - π. Τιμοθέου Παπασταύρου



ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΓΔΟΗ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (22 ΙΟΥΛΙΟΥ)
“καὶ κλάσας ἔδωκε τοῖς μαθηταῖς τοὺς ἄρτους,
οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις” (Ματθ. ΙΔ΄ 19).
Μία “λεπτομέρεια”.
Εἰς τὸ μέγα Θαῦμα τῆς σημερινῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς, ἡ προσοχή μας ἐπικεντρώνεται, - καὶ τοῦτο εἶναι αὐτονόητο – εἰς τὸν θαυμαστὸν πολλαπλασιασμὸν τῶν πέντε ἄρτων, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸν ἐξ ἴσου θαυμαστὸν χορτασμὸν τῶν πεντακισχιλίων ἀνδρῶν, χωρὶς νὰ συναριθμοῦνται καὶ πολλαπλασιότερα πλήθη γυναικῶν καὶ παιδίων. Φυσικά, δὲν εἴμαστε οἱ ἀρμόδιοι διὰ νὰ ἐκτιμήσωμεν τὸ μέγεθος τοῦ Θαύματος, οὔτε βέβαια διὰ νὰ ἐπιδώσωμεν – ὁ Θεὸς φυλάξοι – τὰ εὔσημα εἰς τὸν Κύριόν μας. Ὅπως ἔκαμεν τοῦτο τὸ Θαῦμα, μὲ τὴν ἰδίαν ἁπλότητα θὰ ἠδύνατο νὰ τὸ κάνῃ θαυμαστότερον εἰς τὰ μάτια μας ἢ ἁπλούστερον. Καὶ ὅσην “ἀξίαν καὶ μέγεθος” θὰ ἠδύνατο ὁ ἄνθρωπος νὰ προσδώσῃ εἰς τὴν συγκεκριμμένην θαυμαστὴν ἐνέργειαν τοῦ Κυρίου, τὴν ἰδίαν ἀπροσμέτρητον ἀξίαν ἔχει καὶ ἡ παραμικροτέρα ἐνέργεια τοῦ Σωτῆρος μας, ἀκόμη καὶ αὐτὴ αὕτη ἡ, εἰς τὸν κόσμον τοῦτον, ἔνσαρκος παρουσία Του.
Θὰ τολμούσαμε, ὅμως, νὰ εἴπωμεν, ὅτι καὶ εἰς τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου μας, ἀλλὰ καὶ εἰς κάθε λέξιν τοῦ Ἱεροῦ κειμένου τῆς Ἁγίας Γραφῆς, σημασία ἔχει ἀκόμη καὶ ἐκεῖνο ποὺ ἀκούεται αὐτονόητο καὶ φυσιολογικό. Ἀκόμη καὶ ἕνας τόνος ἢ ἕνα σημεῖον στίξεως ἢ μία πορεία τοῦ Ἰησοῦ ἀπὸ τὴν μία περιοχὴ εἰς τὴν ἄλλην ἢ ἐν τέλει ἡ οἵαδήποτε, κατὰ τὴν ἰδικήν μας ἐκτίμηση, λεπτομέρεια. Ἡ Ἁγία Γραφὴ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Κύριος καὶ συνεπῶς εἶναι τέλεια καὶ οὐδείς δικαιοῦται, νὰ διορθώσῃ τὸ παραμικρόν. "Ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται." (Ματθ. Ε΄ 18).
Μίαν τοιαύτην "λεπτομέρειαν" θὰ ἐπισημάνωμεν εἰς τὸ παρόν, ἡ ὁποία, ὡς προείπωμεν, ἐφ' ὅσον καταγράφεται, ἔχει τὴν σοβαρότητα καὶ ἀξίαν ποὺ ... ὑπογράφει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ! Ἐπισημαίνεται, λοιπόν, ὅτι ὁ μὲν Κύριος, κόπτων τοὺς ἄρτους, τοὺς δίδει εἰς τοὺς μαθητάς Του καὶ οἱ μαθηταὶ στὴν συνέχεια τοὺς διανέμουν εἰς τοὺς ὄχλους. Ἴσως τοῦτο ἀκούεται ἀπολύτως φυσικὸν καὶ αὐτονόητον. Θὰ ἠδύνατο ὅμως κάποιος νὰ ἐρωτήσῃ: θὰ ἦτο δύσκολον εἰς τὸν Χριστὸν νὰ μοιράσῃ ὁ ἴδιος τοὺς ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας; Μὲ τὴν ἰδίαν θαυματουργικὴν δύναμιν ποὺ κάμνει τὸν πολλαπλασιασμὸν δὲν θὰ μποροῦσε νὰ κάνῃ καὶ ἕνα δεύτερον θαῦμα, δηλαδὴ τὴν διανομήν; Μήπως θέλει νὰ μᾶς δώσῃ κάτι νὰ ... καταλάβωμεν;
Παρόμοιες "κινήσεις" τοῦ Θεοῦ!
Βλέπομεν εἰς τὴν γνωστὴν ἱστορίαν τοῦ πολυάθλου Ἰώβ, ὅτι ὅταν ὁ Κύριος ἀπεφάσισεν νὰ παρέμβῃ καὶ νὰ δικαιώσῃ τὸν καταταλαιπωρημένον Ἰὼβ ἀλλὰ καὶ νὰ ἐπιπλήξῃ τοὺς σκληροὺς φίλους του οἱ ὁποῖοι τοῦ ἔκαναν τὸν πόνο του πολὺ χειρότερο μὲ τίς, περὶ δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ, θεωρίες τους, εἶπε πρὸς αὐτούς: "νῦν δὲ λάβετε ἑπτὰ μόσχους καὶ ἑπτὰ κριοὺς καὶ πορεύθητε πρὸς τὸν θεράποντά μου ᾿Ιώβ, καὶ ποιήσει κάρπωσιν ὑπὲρ ὑμῶν. ᾿Ιὼβ δὲ ὁ θεράπων μου εὔξεται περὶ ὑμῶν" (Ἰὼβ ΜΒ΄ 8). Θὰ ἦτο πολὺ εὔκολον εἰς τὸν Θεὸν νὰ συγχωρήσῃ ἀπ' εὐθείας τοὺς τρεῖς ἐκείνους φίλους, ἀλλὰ τοὺς παραπέμπει εἰς τὸν Δίκαιον Ἰώβ.
Εἰς τὴν γνωστὴν παραβολὴν τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου, βλέπομεν πάλιν, ὅτι ὁ εἰς τῦπον τοῦ Κυρίου μας, καλὸς Σαμαρείτης, ὅταν εὑρίσκει τὸν τραυματία Ἰουδαῖον, τοῦ προσφέρει ἐν πρώτοις κάθε δυνατὴ πρόχειρη βοήθεια. "ἦλθε κατ᾿ αὐτόν, καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἐσπλαγχνίσθη, καὶ προσελθὼν κατέδησε τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον," (Λουκ. Ι΄ 33-34). Ἀκολούθως ὅμως τὸν μεταφέρει εἰς τὸ πλησιέστερον πανδοχεῖον τὸ ὁποῖον ἐδῶ εἰκονίζει τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ ἀφοῦ διενυκτέρευσεν πλησίον τοῦ τραυματίου, εἰς τὴν συνέχειαν ἐμπιστεύεται τὴν ὑγείαν τοῦ ἀσθενοῦς εἰς τὸν πανδοχέα, δηλαδὴ τὸν ἱερέα καὶ προϊστάμενον τῆς Ἐκκλησίας. "ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ· καὶ ἐπὶ τὴν αὔριον ἐξελθών, ἐκβαλὼν δύο δηνάρια ἔδωκε τῷ πανδοχεῖ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἐπιμελήθητι αὐτοῦ, καὶ ὅτι ἂν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι" (Λουκ. Ι΄ 34-35). Τίθεται ὅμως καὶ ἐδῶ τὸ ἴδιον ἐρώτημα˙ δὲν θὰ ἠδύνατο ὁ Κύριος νὰ σώζῃ τούς ἐκ τῆς ἁμαρτίας τετραυματισμένους καὶ ἡμιθανεῖς, μόνος, χωρὶς νὰ ἐμπιστεύεται αὐτοὺς εἰς τὴν μέριμναν τῶν ἱερέων;
Θὰ προσθέσωμεν, ὅμως, ἀκόμη ἓν παράδειγμα ἐκ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, εἰς ἐπίρρωσιν τῶν ἐρευνομένων. Ὁ Πατριάρχης Ἀβραάμ ἔρχεται εἰς τὰ Γέρραρα μετὰ τῆς συζύγου του Σάρρας καὶ φοβούμενος μήπως κακοποιηθεῖ ἀπὸ τὸν Βασιλέα, λόγῳ τῆς πολὺ ὄμορφης συζύγου του, προσποιεῖται ὅτι εἶναι ἀδελφή του. Ἐκράτησεν ὅμως ὁ Βασιλεὺς τὴν Σάρραν, ὡς τότε ἐσυνηθίζετο καὶ παρεμβαίνει καὶ πάλιν ὁ Κύριος. Ἀφοῦ πρῶτον τὸν ἀπείλησεν, ἐν συνεχείᾳ τοῦ λέγει, " νῦν δὲ ἀπόδος τὴν γυναῖκα τῷ ἀνθρώπῳ, ὅτι προφήτης ἐστὶ καὶ προσεύξεται περὶ σοῦ καὶ ζήσῃ" (Γέν. Κ΄ 7). Τὸ ἐρώτημα παραμένει τὸ ἴδιον. Διατί ὁ Θεὸς δὲν συγχωρεῖ ἀπ' εὐθείας τὸν Βασιλέα Ἀβιμέλεχ, ἀλλὰ τὸν παραπέμπει εἰς τὴν ... προσευχὴν τοῦ Ἀβραάμ;

Ἡ ἱερωσύνη.

Ὁ Κύριος μᾶς συνιστᾷ διὰ τῶν ὡς ἄνω παραδειγμάτων ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς, μέσῳ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, διανομῆς τῶν ἄρτων καὶ τῶν ἰχθύων, εἰς τὸ σημερινὸν θαῦμα, τὴν ἐμπιστοσύνην μας εἰς τοὺς κληρικούς μας οἱ ὁποῖοι εἶναι οἱ διαχειρισταὶ τῆς Θείας χάριτος. "Ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς καὶ ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἴη μετὰ πάντων ὑμῶν" (Ἐκφώνησις Θείας Λειτουργίας). Ἡ φρᾶσις αὕτη, εἶναι χαρακτηριστικὴ καὶ ὑπογραμμίζει τὴν δύναμιν καὶ τὸ μέγεθος τῆς Ἱερωσύνης ἀλλὰ καὶ τὴν ἐμπιστοσύνην μὲ τὴν ὁποίαν θὰ πρέπῃ νὰ προσέρχεται ὁ πιστὸς εἰς τὸν Ἱερέα καὶ τὰ Ἱερὰ Μυστήρια ποὺ μόνον ἐκεῖνος δύναται νὰ ἐπιτελῇ.
Αὐτὴ τὴ μεγάλη ἀλήθεια θὰ πρέπῃ νὰ καταλάβωμεν˙ Ἐκεῖνα τὰ κρόσσια ποὺ κρέμμονται ἀπὸ τὸ ἱερὸν ἐπιτραχήλιον τοῦ ἱερέως, δὲν εἶναι διακοσμητικά! Εἶναι συμβολικὰ καὶ συμβολίζουν τὶς ψυχὲς τῶν πιστῶν ποὺ ἡ σωτηρία τους ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν χάριν τῆς ἱερωσύνης.

                                                                                                                                                Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

                                                                                                                                    Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν