Ὁ Κύριος … ἤκουσε καὶ εἶδεν! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (12 ΜΑΪΟΥ 2024) 

«Μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός» (Ἰωάν. Κ΄ 27)

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

 

Ὁ … «ἄπιστος» Θωμᾶς!

Πολὺ κακὸν καὶ προσβλητικὸν … ἐπώνυμον, ἀπέκτησεν ὁ ἕνας ἐκ τῶν δώδεκα Ἀποστόλων, ὁ Θωμᾶς! Τοῦτό δε, διότι δὲν ἐπίστευσεν εἰς τοὺς λόγους τῶν λοιπῶν Ἀποστόλων, ὅτε οὗτοι τὸν διεβεβαίωνον, ὅτι εἶδον τὸν Χριστόν, καὶ ὅτι οὗτος ὁ Κύριος καὶ Διδάσκαλός των, ἀνέστη ἐκ τῶν νεκρῶν! Ἔκτοτε καὶ μέχρι τῆς … σήμερον, ἐπεκράτησεν εἰς τοὺς περισσοτέρους – χριστιανοὺς καὶ μή, - ὁ ὡς ἄνω χαρακτηρισμὸς διὰ τοῦτον τὸν Ἅγιον Ἀπόστολον! Ὁ «ἄπιστος» Θωμᾶς! Τοιουτοτρόπως δὲ χαρακτηρίζουσιν οἱ τοιοῦτοι, καὶ ἐκείνους τοὺς διστακτικοὺς καὶ δυσπίστους, οἵτινες διστάζουσιν ἵνα πιστεύσωσιν … «ἐξ ὅλης τῆς καρδίας» καὶ εἶναι γενικῶς ἐπιφυλλακτικοί! Ἂς ἴδωμεν, ὅμως, ἐὰν εἷς τοσοῦτον βαρὺς χαρακτηρισμός, εἶναι δίκαιον ἵνα χαρακτηρίζῃ ἐσαεί, ἕναν Ἅγιο, πλέον, Ἀπόστολον, ὅστις … «ὑπέγραψεν» ἤδη διὰ τοῦ ἰδίου του αἵματος, αὐτὴν ταύτην τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου, καὶ δοξάζεται μετὰ τῶν Ἁγίων ἐν τῷ Παραδείσῳ!

Οἱ δέκα μαθηταὶ τοῦ Κυρίου, - ἀπουσιάζουν, ὁ Ἰούδας ὅστις ἔχει ἤδη αὐτοκτονήσει ἀπαγχονισθείς, καθὼς καὶ ὁ Θωμᾶς, - εἶναι συγκεντρωμένοι εἰς τὸ Ὑπερῶον – «διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων»! Ἤδη αἱ Μυροφόροι, ἔχουσι πληροφορήσει τούτους περὶ τοῦ … κενοῦ μνήματος καὶ περὶ τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Ἀγγέλου ἐκεῖ εἰς τὸν τάφον! Καὶ ἐνῶ ἤδη εὑρίσκονται εἰς φόβον καὶ ταραχήν … «ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν. Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ»! Ἡ ἐμφάνισις αὕτη τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου, «διέλυσε» τοὺς φόβους των καὶ τὴν ταραχήν των καὶ ἔδωκεν εἰς τούτους μεγάλην χαράν, ὡς τονίζει εὐθὺς ἀμέσως τὸ ἱερὸν κείμενον. «Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον»! Εἰς τὴν πρώτην ταύτην συνάντησιν, ὁ Κύριος, δίδει εἰς τούτους τὴν χάριν τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὥστε … «ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται»!

Ὅταν ὁ Κύριος «ἐξηφανίσθη» καὶ ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὸ Ὑπερῶον, … ἦλθεν ὁ Θωμᾶς καὶ βλέπει τοὺς συμμαθητάς του χαίροντας καὶ εὐφραινομένους! Τὸν πληροφοροῦν δε, ὅτι πρὸ ὀλίγου τοὺς εἶχεν ἐπισκεφθεῖ ὁ Χριστός, καὶ ὅτι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου εἶναι … γεγονός! Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς θλίβεται καὶ πικραίνεται, - ἀπολύτως δικαιολογημένως, - διότι θὰ ἤθελε καὶ οὗτος νὰ εἶναι παρὼν εἰς τὴν συνάντησιν ταύτην! Ἡ θλῖψις του δὲ εἶναι τοιαύτη καὶ τοσαύτη, ὥστε συμπεριφέρεται μὲ … «παιδικὸν πεῖσμα», θὰ ἐλέγωμεν, καὶ «ἀπαιτεῖ» ὅπως καὶ οὗτος λάβει ταύτην τὴν χαρὰν καὶ ἴδει καὶ αὐτὸς τὸν Ἀναστάντα Χριστόν! Μάλιστα, ἡ τοσαύτη πικρία του τὸν «ἐκτρέπει», ὥστε … αἱ ἐκφράσεις του νὰ δεικνύουν ὅτι ἀμφισβητεῖ τὴν μαρτυρίαν τῶν ὑπολοίπων μαθητῶν! «Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω» (Ἰωάν. Κ΄ 25)!

 

Ὁ Κύριος … ἤκουσε καὶ εἶδεν!

Ἐνόμιζεν, ὅτι ὁ Κύριος … ἀπουσίαζεν! Εἶχε τὴν αἴσθησιν ὅτι τὰ «πικρὰ» λόγια του, τὰ εἶπεν, ἀλλὰ καὶ τὰ ἤκουσαν οἱ συμμαθηταί του, καὶ … «τὰ ἐπῆρεν ὁ ἄνεμος», ὡς συνήθως συμβαίνει καὶ εἰς ἡμᾶς … Λέγομεν καὶ πικραινόμεθα καὶ πικραίνομεν, χωρὶς νὰ συνειδητοποιοῦμεν, ὅτι ταῦτα πάντα … «ἐκτυλίσσονται» ἐνώπιον τοῦ, «πανταχοῦ παρόντος», Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ! Ὅμως, ὁ Ἀναστὰς Κύριος εἶναι … ἐκεῖ! «Πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν»! Εἶναι παρὼν εἰς τὴν … ἀπιστίαν τοῦ μαθητοῦ Του˙ καὶ διὰ τοῦτο, μετὰ μίαν ἑβδομάδα, ἔρχεται καὶ πάλιν, ὡς καὶ τὴν πρώτην φοράν, … «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν» καὶ ἐμφανίζεται εἰς τοὺς μαθητάς Του, ἐνῶ, παρὼν εἶναι καὶ ὁ Θωμᾶς!

Χαιρετίζει καὶ πάλιν τοὺς μαθητάς, - ὡς καὶ εἰς τὴν πρώτην ἐμφάνισιν, - καὶ εἰς τὴν συνέχειαν, ἐκπλήσσει τὸν «ἀπιστοῦντα» μαθητήν, μὲ μίαν φρᾶσιν ἥτις καὶ καταδεικνύει ὅτι ὁ Διδάσκαλος ἔχει ἀπόλυτον γνῶσιν … τοῦ προηγηθέντος ἐπεισοδίου! «Εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ· φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός»! Ὅ,τι ἀκριβῶς ἀπήτησεν, … καὶ διὰ τῶν ἰδίων του, ἀκριβῶς, λέξεων, καλεῖ τὸν Θωμᾶν ἵνα ἀποτολμήσῃ καὶ ψηλαφήσῃ, τὰς «τετραυματισμένας» χείρας Του, ἀλλὰ καὶ τήν, διὰ τῆς λόγχης τοῦ Ρωμαίου στρατιώτου, … «κατωρυγμένην» Θείαν πλευράν Του!

Ὡς ἦτο ἑπόμενον, … ὁ Θωμᾶς συγκλονίζεται! Συναισθάνεται τὴν … παραφοράν του καὶ ἀρκεῖται μόνον εἰς τὸ νὰ ἀναφωνήσῃ, ὅτι … Σὺ εἶσαι, «ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου»! Δὲν θέλει ἵνα ἀποτολμήσῃ καὶ ἀπλώσῃ … ἐρευνητικὴν τὴν χεῖρά του, εἰς τὸ πανάχραντον Σῶμα τοῦ Σωτῆρος! – Βεβαίως, εἰς τὴν ἱερὰν ὑμνολογίαν τῆς Κυριακῆς ταύτης, καταθέτει ὁ ὑμνογράφος, ὅτι ὁ μαθητὴς ἀπετόλμησε τὴν … ψηλάφησιν τῶν ἀχράντων χειρῶν καὶ τῆς πανακηράτου πλευρᾶς, πλὴν ὅμως, οἱ Θεῖοι ἑρμηνευταὶ θεωροῦσιν ὅτι ἡ τοιαύτη «ὑμνολογικὴ» θεώρησις, εἶναι μία … δικαιολογημένη … ὑπερβολή!

 

«Ὦ τῆς καλῆς ἀπιστίας τοῦ Θωμᾶ»!

Ἡ ἀπερίγραπτος ἀγάπη τοῦ Κυρίου μας, δὲν ὑποφέρει νὰ βλέπῃ τὸν μαθητήν Του βυθισμένον εἰς τὴν θλίψιν του. Καὶ νὰ τὸν ἱκανοποιήσῃ θέλει, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν ἐπαναφέρῃ εἰς τὴν τάξιν! Διὰ τοῦτο, ἀκριβῶς, καὶ λέγει εἰς τοῦτον … «μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός»!

Ὁ Κύριός μας ὅμως, θέλει ἀκόμη περισσότερον, νὰ μᾶς δώσῃ ἕνα ἐπὶ πλέον ἀκλόνητον στοιχεῖον, μίαν περαιτέρω ἀπόδειξιν, διὰ τὴν Ἀνάστασίν Του. Διὰ τῆς ἀπιστίας τοῦ μαθητοῦ Του, - τὴν ὁποίαν, μάλιστα, ὁ ἱερὸς ὑμνωδός, χαρακτηρίζει ὡς … «καλὴν ἀπιστίαν»! - ἀνατρέπει ὅλην ἐκείνην τὴν σκευωρίαν καὶ ἀθλιότητα καὶ συκοφαντίαν, διὰ τῆς ὁποίας ἐπεχείρησαν οἱ Ἐβραῖοι ἵνα πλήξωσιν τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ! Διότι, διατὶ νὰ ἀντιδράσῃ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ὁ Θωμᾶς, ἐὰν εἶχεν συμβεῖ τὸ θρυλούμενον ὑπὸ τῶν Φαρισαίων, ὅτι δηλαδή, τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἐκλάπη ὑπὸ τῶν μαθητῶν, τῶν φυλάκων ὑπνούντων; Ἐάν, ὄντως, εἶχεν συμβεῖ ἡ κλοπὴ τοῦ Ἀχράντου Σώματος, φυσικὸν δὲν θὰ ἦτο, οὔτε οἱ Μαθηταὶ νὰ ἴδουν ἀναστάντα τὸν Κύριον, ἀλλ’ οὔτε καὶ ὁ Θωμᾶς νὰ «πικρανθῇ», ἀφοῦ ἐγνώριζεν ὅτι μόνον ὡς ἀστεῖον θὰ τοῦ ἔλεγον οἱ μαθηταὶ κάτι τέτοιο; Διὰ τοῦτο, ἀκριβῶς, ἐπέτρεψεν ὁ Κύριος νὰ συμβῇ ἡ  τοιαύτη  … ἀπιστία, διὰ νὰ ἔχωμεν ἡμεῖς, ἓν ἐπὶ πλέον πειστήριον, διὰ τὸ ἀναμφισβήτητον τῆς Ἀναστάσεως!

Κακῶς μὲν ἠπίστησεν ὁ μαθητής, ἀλλὰ … καλῶς συνέβη ἡ τοιαύτη ἀπιστία, ἥτις, ἐνδεχομένως, καὶ ἐνισχύει καὶ τὴν ἰδικήν μας … ὀλιγοπιστίαν!

 

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ

 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

 

Κυριακή 12 Μαΐου 2024

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα

Πάσχα Κυρίου Πάσχα! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

 

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (5 ΜΑΪΟΥ 2024) 

«Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν» (Ἰωάν. Α΄ 14). 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

 

Πάσχα Κυρίου Πάσχα!

Σήμερον, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί μου, ἑορτάζομεν καὶ βιώνομεν τὴν ἑορτὴν τῶν ἑορτῶν καὶ τὴν πανήγυριν τῶν πανηγύρεων! Μετὰ τὴν ὀδυνηρὰν καὶ «σκιερὰν» Μεγάλην Ἑβδομάδα, καθ’ ἣν … συνετρίβημεν πλησίον τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου, λαμπρυνόμεθα καὶ πανηγυρίζομεν, τὸν «θάνατον τοῦ θανάτου», τὴν συντριβὴν τοῦ … δυσώδους βασιλείου τοῦ Ἅδου καὶ τὴν λαμπρὰν Ἀνάστασιν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ! Μετὰ τὰ φρικτὰ πάθη, τὸν σταυρικὸν θάνατον καὶ ἅπαντα τὰ … συνακολουθοῦντα μαρτύρια, ἅτινα ὑπέστη ἐκουσίως δι’ ἡμᾶς ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, … ἀπολαμβάνομεν σήμερον τὴν ἀπροσμέτρητον καὶ ἀνεκλάλητον χαράν, τῆς ἀπελευθερώσεως ἡμῶν «ἐκ τῆς τυρανίδος τοῦ Ἅδου»! Χαιρώμεθα … «σκιρτῶντες εὐφραινόμενοι», τὴν δυνατότητα τοῦ … ἀδυνάτου ἀνθρώπου, ἵνα ἐπανέλθῃ εἰς τὸν πάλαι ποτέ, κεκλεισμένον Παράδεισον καὶ ἵνα καθορᾷ, οὐχὶ πλέον τὸ ψηλαφητὸν σκότος τοῦ Ἅδου καὶ τῆς κολάσεως, ἀλλὰ τὸ ἀείζωον καὶ ὑπέρλαμπρον φῶς τοῦ Νικητοῦ τοῦ θανάτου καὶ τῆς φθορᾶς, τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ!

«Πάσχα», λοιπόν, ὅπερ σημαίνει «διάβασις»! «Διάβασις» ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν! Πάσχα, ἀσυγκρίτως ἀνώτερον καὶ ὑψηλότερον, ἀπ’ ἐκεῖνο τὸ ἀντίστοιχον Ἰουδαϊκόν, κατὰ τὸ ὁποῖον … ἐνεθυμοῦντο οἱ Ἰουδαῖοι καὶ ἑώρταζον τήν, διὰ τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, διάβασιν, ὅτε ἀπεδίδρασκον οὗτοι ἐκ τῆς Αἰγυπτιακῆς τυρανίδος! Πάσχα καὶ Ἀνάστασις, … διὰ τοῦ, ἐκ τοῦ Παναγίου καὶ Ζωοδόχου Τάφου, ἀνατέλλοντος Παναγίου Φωτός, καὶ φωτίζοντος καὶ φωταγωγοῦντος τὰ πάντα … ! Φωτὸς τοιούτου, ὅπερ κατευφραίνει καὶ χαροποιεῖ πάντας τοὺς … ἔχοντας ζωηροὺς καὶ «ὑγιεῖς» τοὺς πνευματικοὺς ὀφθαλμοὺς τῶν καρδιῶν των, καὶ ἀντιθέτως, φωτὸς τοιούτου, ὅπερ τρομάζει καὶ «ἀπειλεῖ» καὶ «κατακαίει» ἐκείνους, οἵτινες ἀπιστοῦσι καὶ … ἀρέσκονται εἰς τὸ σκότος καὶ τὸ ἔρεβος τοῦ Ἅδου καὶ τοῦ θανάτου!

 

«Ὁ Λόγος … σάρξ ἐγένετο»!

Ναί! Οὗτος ὁ σαρκωθείς, καὶ μετὰ τῶν ἀνθρώπων συνομιλήσας καὶ συνδιαιτηθείς, καὶ ὑπ’ αὐτῶν μισηθεὶς καὶ ὑβρισθεὶς καὶ … «σταυρωθεὶς ὑπὲρ τῶν ἀχαρίστων καὶ ἀγνωμόνων ἡμῶν», οὗτός ἐστιν, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρός, ὁ Ἀληθινὸς Θεός, ὅστις … «διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην αὐτοῦ ἣν ἠγάπησεν ἡμᾶς, καὶ ὄντας ἡμᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώμασι συνεζωοποίησε … καὶ συνήγειρε καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Ἐφεσ. Β΄ 4-6)! Ναί˙ διὰ τῆς τριημέρου Αὑτοῦ ἀναστάσεως, ἥνπερ ἑορτάζομεν καὶ πανηγυρίζομεν, - ὡς ἀνωτέρω τονίζει ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, - … καὶ ἐνῶ εἴμεθα πνευματικῶς νεκροί, μᾶς ἀνέστησε μαζί Του, καὶ μᾶς ἔδωκε τὸ δικαίωμα, ἵνα δυνηθῶμεν νὰ εἴμεθα αἰωνίως μετ’ Αὐτοῦ, εἰς τὴν οὐράνιον Βασιλείαν Του!

Δὲν μᾶς ἔσωσεν, - καὶ δὲν θὰ ἠδύνατο νὰ μᾶς σώσῃ, - κάποιος ἄνθρωπος! Πολλοὶ Ἅγιοι ἄνθρωποι, πρὸ τοῦ Χριστοῦ, ἐπέρασαν ἐκ τῆς ζωῆς ταύτης, ἀλλὰ πάντες … ἥμαρτον! Πάντας τοὺς ἐνίκησεν ἡ ἁμαρτία! Πάντες … ἐδουλώθησαν ὑπ’ αὐτῆς, καὶ μετὰ θάνατον, εὑρέθησαν εἰς τὴν … καταδυναστείαν τοῦ Ἅδου! Μόνον Οὗτος ὁ Σαρκωθεὶς ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐνανθρωπήσας, διέβη, «ἀλώβητος» ἐκ τῆς ἁμαρτίας, τὴν ζωὴν ταύτην, καὶ κατέβη εἰς τὸ βρωμερὸν Βασίλειον τοῦ Θανάτου, οὐχὶ ὡς κρατούμενος, ἀλλ’ ὡς … κρατῶν καὶ Παντοδύναμος Θεός!

Οὗτος ἦτο ὁ λόγος, διὰ τὸν ὁποῖον … ὁ Θεὸς ἐσαρκώθῃ, καὶ ἦλθεν ἀναμέσον ἡμῶν, καὶ ἐσταυρώθη καὶ ἐτάφη καὶ Ἀνέστη! Ἦλθε, διὰ νὰ ἐκπληρώσῃ τὴν ὑπόσχεσίν Του ἥνπερ ὑπεσχέθη ἐκεῖ εἰς τὸν Παράδεισον τῆς τρυφῆς, εὐθὺς ἀμέσως μετὰ τὴν «πτῶσιν» τῶν πρωτοπλάστων! Ἐκεῖ, ὅτε ἤλεγχεν Οὗτος τοὺς ἐνόχους διὰ τὴν παράβασιν τῆς Θείας ἐντολῆς! Ἐκεῖ, ὅτε ἀπευθυνόμενος πρὸς τόν, κυρίως, ἔνοχον τὸν κατάρατον διάβολον, ἔδωκεν εἰς τοῦτον τὴν ὑπόσχεσιν, ὅτι … «καὶ ἔχθραν θήσω ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τῆς γυναικὸς καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν, καὶ σὺ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν» (Γεν. Γ΄ 15)!

 

«Διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην αὐτοῦ ἣν ἠγάπησεν ἡμᾶς»!

Ναί, … μᾶς ἠγάπησεν ἕως θανάτου! Μᾶς ἠγάπησεν ἀπείρως περισσότερον ἀπ’ ὅσον ἠγάπησεν τὸν «ἠγαπημένον» λαόν Του τοὺς Ἑβραίους! Μᾶς ἠγάπησε καὶ μᾶς ἀγαπᾷ τόσον, … ὥστε δὲν ἠνείχετο ἵνα βλέπῃ τὸν ἠγαπημένον Του … Ἄνθρωπον, νὰ φθείρεται καὶ ἀναλίσκεται εἰς τὴν φθορὰν τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ … «ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ ἡμῶν», ἵνα «ἐξωφλήσῃ» τὸ … «χειρόγραφον τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν», καὶ διαρρήξῃ τοῦτο ἐπὶ τοῦ Τιμίου Αὑτοῦ Σταυροῦ διὰ τοῦ ἰδίου Αὑτοῦ ζωοποιοῦ Αἵματος! Μᾶς ἠγάπησε καὶ διὰ τοῦτο, δικαίως, ἀπαιτεῖ νὰ τὸν ἀγαπῶμεν! Νὰ τὸν ἀγαπῶμεν περισσότερον ἀπὸ τοὺς πάντας καὶ τὰ πάντα! Νὰ τὸν ἀγαπῶμεν περισσότερον ἀπὸ τοὺς γονεῖς μας καὶ τοὺς υἱοὺς καὶ τὰς θυγατέρας μας, ἀλλὰ καὶ περισσότερον καὶ αὐτοῦ τοῦ ἑαυτοῦ μας! Βεβαίως, τοῦτο δὲν σημαίνει ὅτι μᾶς ὑποχρεώνει πρὸ τοῦτο! Ὁ Κύριος μᾶς ὑποδεικνύει τὸ μέτρον καὶ τὸν τρόπον, … ἡμεῖς, ὅμως, εἴμεθα ἐλεύθεροι, νὰ τὸν «ἀγαπῶμεν», … ἐὰν θέλωμεν καὶ ὅσον θέλομεν!

Μὲ «γνώμονα» τὸ ἐὰν καὶ τὸ πόσον Τὸν θέλομεν καὶ Τὸν ἀγαποῦμε, καθορίζομεν καὶ τὴν … ἀπόστασιν ἥτις θὰ μᾶς χωρίζῃ ἀπ’ Αὐτοῦ! Ὁ σύγχρονος Ἅγιος τῶν ἡμερῶν μας, ὁ Ὅσιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, πολλάκις, κατὰ τὰς ἀδιαλείπτους προσευχάς του, ἐπανελάμβανεν … «Χριστέ μου, χωρὶς Ἐσένα δὲν ἀντέχω»! Ναί, αὕτη εἶναι ἡ ἀγάπη ἥντινα ζητεῖ ὁ Κύριος ἀπὸ ἡμᾶς! Ἀγάπην, οὐχὶ συναισθηματικὴν καὶ ἐπιπολαίαν, ἀλλά, ἀντιθέτως, ἀγάπην … νηπιακήν! Ἐκείνην τὴν ἀγάπην τὴν ὁποίαν ὑπεννόει ὁ Διδάσκαλος, ὅταν ἔλεγεν, «ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν μὴ στραφῆτε καὶ γένησθε ὡς τὰ παιδία, οὐ μὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. ΙΗ΄ 3)! Ὥς τὰ παιδία καὶ τὰ βρέφη, δὲν διανοοῦνται ἵνα ζήσωσιν ἄνευ τῶν γονέων των, οὕτω καὶ ἡμεῖς … νὰ μὴν «ἀντέχωμεν» χωρὶς τὸν Χριστόν!

Ἡ τοιαύτη σχέσις καὶ ὁ τοιοῦτος σύνδεσμος, θὰ φέρῃ πάντοτε ἡμᾶς, εἰς τὴν Παύλειον ἐκείνην μακαρίαν κατάστασιν τὴν ὁποίαν ἐκθέτει ἐκεῖ εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολήν! «Μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες εἰς τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐπιγνώσεως τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφες. Δ΄ 13)!

 

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!

 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

 

Την Μεγάλη Πέμπτη Επίσκοπος στην Αφρική χειροτόνησε μία Διακόνισσα - Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Αγία Ολυμπιάδα η διακόνισσα

 Την Μεγάλη Πέμπτη Επίσκοπος στην Αφρική χειροτόνησε μία Διακόνισσα.

Το γεγονός δημιούργησε πολλά σχόλια, θετικά και αρνητικά.

Ως Επίσκοπος ο οποίος διακονεί σε ιεραποστολική Μητρόπολη θα γράψω ένα σύντομο σχόλιο.

Ο θεσμός των Διακονισσών είναι πανάρχαιος και έχει την αρχή του στους Αποστόλους. Ο Απόστολος Παύλος μνημονεύει και συνιστά «την Φοίβην, την αδελφήν ημών, ούσαν διάκονον της Εκκλησίας της εν Κεγχρεαίς…».

Την εποχή του Ιουστινιανού στην Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως διακονούσαν 40 Διακόνισσες.

Η τάξη των Διακονισσών δεν καταργήθηκε ποτέ αλλά ατόνησε μετά την επικράτηση του νηπιοβαπτισμού.

Ο 15ος Ιερός Κανών της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου ορίζει «διάκονον μη χειροτονείσθαι γυναίκα προ ετών τεσσαράκοντα και ταύτην μετά ακριβούς δοκιμασίας».

Ο Θεόδωρος Βαλσαμών μας πληροφορεί ότι οι προς χειροτονίαν Διακόνισσες εξελέγοντο από τις τάξεις των μοναζουσών, ήταν εκλεκτές μοναχές, ή και ηγουμένες γυναικείων μοναστηριών (παράδειγμα η περίφημη Ολυμπιάδα η οποία ήταν Ηγουμένη Μοναστηριού).

Ο Επιφάνιος Κύπρου περιγράφει το έργο των Διακονισσών: ο θεσμός ήταν αναγκαίος ένεκα της «σεμνότητος του γυναικείου γένους, ή δι’ ώραν λουτρού (του Μυστηρίου της Βαπτίσεως), ή επισκέψεως πάθους, ή πόνου και ότε γυμνωθείη σώμα γυναίου, ίνα μη υπό ανδρών ιερουργούντων θεαθείη».

Τα καθήκοντα της Διακόνισσας ήταν η φύλαξη των εισόδων του Ναού (ειδικά του χώρου όπου στέκονταν οι γυναίκες), ώστε να μην εισέλθη άπιστος ή αμύητος, φρόντιζαν επίσης την καθαριότητά του, έδιναν το σύνθημα της συμμετοχής των γυναικών στο «υποψάλλειν», μετέδιδαν την θ. Ευχαριστία κατ’ οίκον στις γυναίκες σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αλλά η σπουδαιότερη λειτουργική υπηρεσία ήταν αυτή του βαπτίσματος των γυναικών. Η παρουσία τους ήταν αναγκαία για την κόσμια τέλεση του μυστηρίου. Οι Διακόνισσες βοηθούσαν στην ένδυση και έκδυση των βαπτιζομένων και διενεργούσαν την επίχριση του σώματος δια του εφορκιστού ελαίου και του αγίου μύρου, εφ’ όσον ο Επίσκοπος ή ο Πρεσβύτερος έχριε μόνο το μέτωπο.

Η Διακόνισσα σύμφωνα με τις Αποστολικές Διαταγές εχειροτονείτο εντός του Ιερού Βήματος από τον Επίσκοπο. Η προς χειροτονίαν Διακόνισσα ισταμένη προ των αγίων θυρών στον σολέα, «μαφορίω» κεκαλυμμένη, προσήγετο στην αγία Τράπεζα, όπου ο επίσκοπος χειροτονούσε αυτήν δι’ επιθέσεως των χειρών, απαγγέλοντας δύο ευχές. Ωστόσο ενώ ο χειροτονούμενος Διάκονος στηρίζει το μέτωπό του στην αγία Τράπεζα και κλίνει το δεξιό γόνυ, η Διακόνισσα δεν έκλινε γόνυ, αλλά παρέμενε όρθια. Περιβαλλόταν, όπως και ο Διάκονος από διακονικό ωράριο, φέρουσα όμως αυτό «υποκάτωθεν του μαφορίου».

Η Διακόνισσα σε καμμία περίπτωση δεν κάμει κάτι από αυτά που ανήκουν στους Πρεσβυτέρους και δεν αναλαμβάνει καμμία υπηρεσία που να σχετίζεται με το θυσιαστήριο: «Διακόνισσα ουκ ευλογεί, αλλ᾽ ουδέ τι ων ποιούσιν οι πρεσβύτεροι ή οι διάκονοι επιτελεί…». Ο άγιος Επιφάνιος τονίζει ότι «το μεν διακονισσών τάγμα εστίν εις την Εκκλησίαν αλλ’ ουχί εις το ιερατεύειν».

Έχοντας υπόψιν τα ανωτέρω μπορούμε να πούμε ότι η χειροτονία μίας Διακόνισσας δεν είναι κάτι το καινοφανές και οπωσδήποτε δεν αποτελεί σκάνδαλο.

Είναι σήμερα επιτακτική ανάγκη η χειροτονία Διακονισσών; Όχι.

Είναι επιτακτική ανάγκη η χειροτονία Διακονισσών σε Μητροπόλεις ιεραποστολικές; Προσωπικά κλίνω προς το όχι.

Σε μία ιεραποστολική Μητρόπολη της Αφρικής μπορεί να υπάρχει ανάγκη για την ύπαρξη Διακονισσών. Στην Άπω Ανατολή δεν μπορώ να πω ότι η χειροτονία Διακονισσών αποτελεί ανάγκη ή προτεραιότητα. Ανάγκη έχουμε από Πρεσβυτέρους και Ψάλτες. Δεν θα αναφερθώ τώρα και σε κάποια πρακτικά προβλήματα που καθιστούν την ύπαρξη Διακονισσών στην Ιεραποστολή εξόχως προβληματική. Ίσως στο μέλλον.

Το μόνο σοβαρό πρόβλημα το οποίο είδα στις φωτογραφίες από την χειροτονία στην Αφρική είναι το γεγονός πως μετά την χειροτονία η νέα Διακόνισσα ανέλαβε έργο Διακόνου εκφωνώντας αιτήσεις. Αυτό δεν υπήρχε ποτέ μέσα στα καθήκοντα των Διακονισσών. Πρόκειται προφανώς περί λάθους λόγω ενθουσιασμού. Και πιστεύω ότι θα διορθωθεί από τον οικείο Επίσκοπο. Οι Αποστολικές Διαταγές είναι σαφείς: «Διακόνισσα ουκ ευλογεί, αλλ᾽ ουδέ τι ων ποιούσιν οι πρεσβύτεροι ή οι διάκονοι επιτελεί…».

 Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Τα λόγια που δεν λέγονται από το στόμα!

 

«Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ;» - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

 

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ (28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2024) 

«Τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ' ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε» (Ἰωάν. ΙΒ΄ 8).

 

Τὸ μῦρον τῆς … εὐγνωμοσύνης!

Ἕνα πανάκριβο ἄρωμα, φίλοι μου ἀναγνῶσται, τὸ ὁποῖον φέρει μία ἐκ τῶν ἀδελφῶν τοῦ Λαζάρου, ἡ Μαρία, ὡς ἔκφρασιν εὐγνωμοσύνης πρὸς τὸν Ἰησοῦν, γίνεται αἰτία συζητήσεως καὶ ἀντιπαραθέσεως … Πρὶν ἀπὸ ὀλίγας ἡμέρας, ὁ Κύριος ἀνέστησε τὸν ἀδελφόν της τὸν Λάζαρον καὶ θεωρεῖ αὕτη, ὅτι ὀφείλει εἰς τὸν Εὐεργέτην της ἓν δῶρον … ὅσον ἀκριβώτερον καὶ ὅσον πολυτιμώτερον! Ὁ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης, ὅμως, ἐνίσταται καὶ διαμαρτύρεται, διότι ἡ ἀξία τοῦ μύρου εἶναι τοσαύτη, ὥστε θὰ ἀρκοῦσαν τὰ δαπανηθέντα χρήματα διὰ τὴν ἀγοράν του, νὰ δοθοῦν καὶ συντηρήσωσι κάποιους πτωχούς! Βεβαίως, ὁ συγκεκριμμένος μαθητής, δὲν διακρίνεται διὰ τὰ φιλάνθρωπα αἰσθήματά του, καθ’ ὅσον … ἀντιθέτως, διακρίνεται διὰ τὴν φιλαργυρίαν του, ἥτις πολλάκις τὸν ὡδήγει εἰς τὸ νὰ κλέπτει ἀπ’ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ἐβάλλοντο εἰς τὸ ταμεῖον (γλωσσόκομον) τῶν μαθητῶν, διὰ τὴν συντήρησίν των! Ἂς ἴδωμεν ὅμως λεπτομερέστερον … τοῦτο τὸ γεγονός!

Ὁ Κύριος εὑρίσκεται εἰς τὴν Βηθανίαν, εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ Λαζάρου καὶ τῶν ἀδελφῶν του, τὸν ὁποῖον (Λάζαρον) πρὶν ἀπὸ ὀλίγας ἡμέρας, ἀνέστησεν ἐκ τῶν νεκρῶν! Ἡ Μαρία, θέλουσα ἵνα ἐκφράσῃ τὴν εὐγνωμοσύνην της πρὸς τὸν Κύριον, - ὡς προείπωμεν, - ἔχει ἀγοράσει πολύτιμον «μῦρον νάρδου πιστικῆς πολυτίμου», καὶ ἐνώπιον ἁπάντων τῶν παρισταμένων, ἐκχέει τοῦτο εἰς τοὺς παναχράντους πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ διὰ τῶν τριχῶν τῆς κεφαλῆς της ἐσφόγγιζε τούτους! Εἰς ἐλάχιστον χρόνον, ἠπλώθῃ ἡ εὐωδία τοῦ μύρου εἰς ἅπασαν τὴν οἰκίαν!

Τὴν στιγμὴν ἐκείνην, καὶ ἐνῶ ἅπαντες θεωροῦσι τὴν εὐγνώμονα ταύτην «κίνησιν» τῆς Μαρίας, ἠκούσθη ἡ φωνὴ τοῦ Ἰούδα, ὅστις διεμαρτύρετο διὰ τὴν … «ἀλόγιστον ταύτην σπατάλην», καὶ θέλων ἵνα δείξῃ ὅτι … συμπορεύεται μὲ τάς, περὶ ἐλεημοσύνης, διδαχὰς τοῦ Χριστοῦ, «λέγει … διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς;» Βεβαίως, - ὡς καὶ πάλιν προείπωμεν, - ἄλλο εἶναι τὸ … κίνητρον τῆς τοιαύτης διαμαρτυρίας - ὡς διευκρινίζει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης! «Εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ' ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν» (Ἰωάν. ΙΒ΄ 6)! Γνωρίζουσιν ἅπαντες οἱ μαθηταί, ὅτι οὗτος δὲν διακρίνεται διὰ τὰς … ἐλεήμονας διαθέσεις του˙ ἀντιθέτως δέ, ἦτο κλέπτης καὶ ἔκλεπτεν ἐκ τοῦ γλωσσοκόμου τὸ ὁποῖον ὑπῆρχεν διὰ τὰς ἀνάγκας τοῦ Κυρίου καὶ τῶν μαθητῶν Του!

Εἰς τὴν «διαμαρτυρίαν», ὅμως, ταύτην τοῦ Ἰούδα, παρενέβη ὁ Ἴδιος ὁ Διδάσκαλος καὶ χωρὶς νὰ καταφερθῇ καὶ κατηγορήσῃ τὸν Ἰσκαριώτην, δικαιώνει τὴν Μαρίαν καὶ δέχεται τὸ «πολύτιμον δῶρον» της! «Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. Τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ' ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε»! Ὁ Διδάσκαλος, δὲν βλέπει τοῦτο τὸ πανάκριβο μῦρον, ὡς «ἀλόγιστον σπατάλην», ἀλλὰ ὡς … δῶρον καρδίας, τὸ ὁποῖον καὶ δέχεται ὡς μῦρον τοῦ ἐπερχομένου … ἐνταφιασμοῦ Του! Τοὺς πτωχοὺς θὰ τοὺς … εὑρίσκουν ὅποτε τοὺς ἀναζητήσωσι˙ Τὸν Χριστόν, ὅμως, δὲν θὰ ἔχουσι πάντοτε τὴν εὐκαιρίαν ἵνα τοῦ … προσφέρουσι!

 

Ὁ πτωχὸς καὶ ὁ … Χριστός!

Ἴσως, ἐν προκειμένῳ, νὰ ὑπάρχουσι πολλαὶ ἐνστάσεις! Ἴσως πολλοὶ νὰ ἀναγνωρίζουσιν εἰς τὸν Ἰούδα, ὅτι δικαίως διεμαρτυρήθη, ἔστω καὶ ἂν ὄντως … ἦτο φιλάργυρος καὶ κλέπτης! Ὄντως, ὁ Κύριος ἐδίδασκεν καὶ ἐφήρμοζεν τὴν ἄκραν ἁπλότητα καὶ πτωχείαν, καὶ … ἕνα τόσον «βαρὺ» καὶ πολύτιμον ἄρωμα, νὰ ἦτο ἀντίθετον καὶ ἐναντίον, εἰς τὴν … περὶ πτωχείας διδασκαλίαν Του! Ὄντως ὁ Διδάσκαλος συνεβούλευεν καὶ ἐδίδασκεν ὅτι, «ὁ ἔχων δύο χιτῶνας μεταδότω τῷ μὴ ἔχοντι», καί, «εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι»! Ὄντως, συνέστησεν εἰς τοὺς μαθητάς Του, «μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν» καὶ ἀπαιτοῦσεν ἀπ’ ἐκείνους ἵνα κινοῦνται ἀνὰ μέσον τῶν ἀνθρώπων, ὡς πτωχοὶ καὶ … ἄποροι!

Ὅμως, ὁ Ἰησοῦς, ὅταν ἐδίδασκεν τὰ περὶ τῆς δευτέρας Αὐτοῦ παρουσίας, «ἔδειξε» τὸν ἑαυτόν Του … ὄπισθεν τῶν πτωχῶν καὶ τῶν «ἐλαχίστων ἀδελφῶν» Του! Ἐταύτιζεν ἑαυτόν, μὲ ἐκείνους τοὺς … περιθωριοποιημένους, οἵτινες συνήντησαν ἡμᾶς ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ καὶ τοὺς ὁποίους ἐθεωρήσαμεν ὡς … δευτερεύοντας καὶ ἀναξίους οἵασδήποτε βοηθείας καὶ συμπαραστάσεως! Συνεπῶς, τὸ δῶρον τῆς Μαρίας, δὲν ἀντίκειται εἰς τὰς Θείας διδασκαλίας, ἀλλ’ ὄντως εἶναι δῶρον πρὸς τὸν πτωχὸν Ἰησοῦν, ὅστις «οὐκ εἶχε ποῦ τὴν κεφαλήν κλίνει»! Βεβαίως, τὸ τοιοῦτον δῶρον, δὲν τὸ εἶχεν ἀνάγκην ὁ … ἀπροσδεὴς Κύριος, οὔτε θὰ ἐκάλυπτε τοῦτο, οἵανδήποτε ἀνάγκην Του. Ὅμως τὸ θέλει καὶ τὸ ἐκτιμᾷ ὁ Θεάνθρωπος, ὡς δῶρον καρδίας καὶ ἀγάπης καὶ ἐπαινεῖ διὰ τοῦτο, τὴν εὐγνώμονα καὶ προσφέρουσαν …!

Θὰ ἐτολμούσαμεν δὲ ἵνα εἴπωμεν, ὅτι … τοιαῦτα δῶρα καρδίας καὶ εὐγνωμοσύνης, τὰ θέλει καὶ τὰ … ἀναζητεῖ ὁ Θεός, εἴτε αὐτὰ εἶναι … ἓν «εὐχαριστῶ» ἀπὸ τοὺς ἑννέα ἀχαρίστους λεπρούς, εἴτε «μῦρον … πολύτιμον» καὶ ἀπὸ τὴν ἀδελφὴν τοῦ Λαζάρου, - ἐν προκειμένῳ, - ἀλλά, ἀκόμη, καὶ ἀπὸ τὴν πόρνην τῆς … Μεγ. Τετάρτης, ἥτις, κρατήσασα καὶ ἀλείψασα διὰ τῶν μεμιαμμένων χειρῶν της, τήν τε Θείαν κεφαλὴν καὶ τοὺς παναχράντους Θείους πόδας, … «τὴν λύσιν τῶν ἁμαρτημάτων ἐκομίσατο»!

 

«Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ;»

Ἓν «βῆμα», πρὸ τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Ἑβδομάδος, εὑρισκώμεθα, ἀγαπητοί μου, καὶ οἱ ὡς ἄνω λόγοι τοῦ ὕμνου τῶν … Χριστουγέννων, ἔρχονται εἰς τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν μου! Τότε, ἀναρωτᾶται ὁ ὑμνογράφος, … ποῖον δῶρον ἁρμόζει καὶ πρέπει ἵνα προσφέρῃ οὗτος, εἰς τὸν τεχθέντα Βασιλέα! Ἡ αὐτή, ὅμως, ἐρώτησις καὶ ἀπορία, ἀναφύεται ἐκ τῆς ταλαιπώρου καρδίας μου, τώρα ποὺ ὁ Ἴδιος αὐτὸς Βασιλεύς, ὁδηγεῖται εἰς τὸν Σταυρὸν καὶ τὸν θάνατον, ὑπὸ τῶν ἀντιχρίστων καὶ ἀντιθέων Ἑβραίων!

Ὁ Κύριός μας, ὡς ἴδωμεν ἀνωτέρω, οὐχὶ μόνον δέχεται τὰ δῶρα τῆς ἀγάπης καὶ τῆς εὐγνωμοσύνης, ἀλλὰ καὶ τὰ … ἐπιζητεῖ! Θὰ ἴδωμεν καὶ θὰ ἀκούσωμεν τὴν Μεγάλην Πέμπτην, ὅτι ἐζήτησεν ἀπὸ τοὺς τρεῖς ἐκ τῶν μαθητῶν Του, ἵνα τοῦ συμπαρασταθῶσιν διὰ τῆς ἀγρυπνίας καὶ προσευχῆς των, εἰς τὰς δυσκόλους ἐκείνας ὥρας τῆς ἀγωνίας Του! Βεβαίως, ἐκεῖνοι, ὡς εἶναι γνωστόν, δὲν ἠδυνήθησαν ἵνα ἀνταποκριθῶσιν εἰς τὴν τοιαύτην πρόσκλησιν τοῦ Διδασκάλου των, καὶ ὁ σωματικὸς κόπος καὶ ἡ ψυχική των ἀγωνία, τοὺς κατέβαλον!

Τοιαῦτα, ὅμως, δῶρα ἀγάπης καὶ εὐγνωμοσύνης, ὀφείλομεν καὶ ἡμεῖς εἰς τὸν Εὐεργέτην μας! Ναί, τὰ θέλει καὶ τὰ ἀναζητεῖ! Καὶ ταῦτα, ἂς μὴ νομίσωμεν ὅτι ἔχουσιν ἀντίστοιχον κόστος ὡς τὸ μῦρον τῆς Μαρίας, καὶ κρύπτουσι φόβους καὶ κινδύνους, ὡς ἐκεῖνοι οὓς διῆλθον οἱ μαθηταὶ ἀδικαιολογήτως, καὶ οἱ ὁποῖοι (φόβοι) … ἀπεμάκρυναν τούτους ἐκ τοῦ Διδασκάλου των! Ἐκεῖνα, πλέον, τὰ δῶρα ἅτινα ζητεῖ ἀπὸ ἡμᾶς ὁ Κύριος, εἶναι ἡ ἀποκλειστικὴ καὶ ὁλοκληρωτικὴ ἀγάπη μας πρὸς Αὐτόν, ἥντινα ἐπέδειξαν, ἀνέκαθεν, … ἅπαντες οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, - καὶ διὰ τοῦτο ἡγιάσθησαν, - θυσιάζοντες διὰ Τοῦτον, ἅπαντα … ἕως καὶ αὐτῆς ταύτης τῆς βιολογικῆς ζωῆς των!   

 

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

      Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

 

Γι΄ αυτούς που πληρώνουν άλλους ανθρώπους για να πουν τα "σώψυχά" τους.

 

ένα μικρό απόσπασμα

...Αυτοί που γράφουν με επιμονή, ή ζωγραφίζουν με επιμονή, ή γράφουν μουσική με επιμονή είναι με τους σημερινούς όρους βαθύτατα προβληματισμένοι και μοναχικοί άνθρωποι που συνήθως ψάχνουν να γεννήσουν και να βρουν αγάπη μέσα από αυτά που γράφουν και δημιουργούν, κραυγές αγωνίας και έκκλησης για αγάπη είναι τα γραπτά, αλλά τουλάχιστον έχουν την εξυπνάδα ή το ένστικτο να μην περιφέρουν το τραύμα τους στους ψυχολόγους επί πληρωμή.

Πόσο χυδαίο, όπως λέει ένας φιλόσοφος, να πληρώνεις κάποιον άλλον άνθρωπο, για να του πεις τα σώψυχά σου.

Υπάρχει η σημερινή κατηγορία ανθρώπων που κατηγορούν τους γονείς τους για όσα συνέβησαν στη ζωή τους και φτάνουν στα 70 να είναι πάνω από τους τάφους των γονιών τους και να λένε ακόμα «Γιατί μου το έκανες αυτό;»...

απόσπασμα συμπερασμάτων

Αυτοί που κατηγορούν τους γονείς τους για τις αποτυχίες τους και την κακή πορεία της ζωής του ψάχνουν άλλοθι για τις κακές προσωπικές τους επιλογές.

Στην Ορθοδοξία μας, δεν χρειάζεται να πληρώνεις κάποιον να πεις τα "σώψυχά" σου. Έχουμε το λυτρωτικό ΜΥΣΤΗΡΙΟ και ξαναγράφω ΜΥΣΤΗΡΙΟ!!! της προσωπικής μας συνάντησης με τον Δημιουργό και Πατέρα μας.

Εάν μπορούσαμε να εμπιστευτούμε όλη μας την ψυχοσωματική ύπαρξη σε έναν ταπεινό λειτουργό του Κυρίου μας θα βρίσκαμε το προσωπικό μας μονοπάτι για τον Ουρανό.

Όμως ο ΕΓΩΙΣΤΗΣ άνθρωπος της εποχής μας αδυνατεί να ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΕΙ και βολοδέρνει με πίκρα και πόνο τις έσχατες στιγμές του πάνω στο τσόφλι της γης.

Οἱ προπορευόμενοι καὶ οἱ … ἀκολουθοῦντες! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

 

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΠΕΜΠΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2024) 

«Διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν» (Μάρκ. Ι΄ 35)

 

Ἕνα … «ἄστοχον» αἴτημα!

Ἐνῶ ὁ Διδάσκαλος ἔχει ἀρχίσει ἵνα «προετοιμάζῃ» τοὺς μαθητάς Του, διὰ τὰ ἐπερχόμενα φοβερὰ γεγονότα τοῦ Θείου Του πάθους, καὶ ἐνῶ θὰ … ἐπερίμενε κανείς, οἱ μαθηταὶ νὰ πιστεύσωσιν εἰς τὰς θείας ἀποκαλύψεις καὶ νὰ σπεύσωσιν ἵνα στηρίξωσι τὸν Κύριον εἰς τὴν θλῖψιν ἥτις συνέχει Αὐτὸν ὡς ἄνθρωπον, συνέβη κάτι τὸ ὁποῖον … ἐξέπληξε τοὺς πάντας! Δύο ἐκ τῶν δώδεκα μαθητῶν, ἢ μᾶλλον, … δύο ἐκ τῶν τριῶν μαθητῶν, οἵτινες ἠκολούθουν τὸν Κύριον εἰς κάθε Του «βῆμα», πλησιάζουσι τὸν Χριστόν, καὶ ζητοῦσιν ἵνα … «δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου»! Ἐνῶ ὁ Κύριος … «ἑτοιμάζεται» διὰ τὸ πάθος Του καὶ προετοιμάζει καὶ τοὺς μαθητάς Του, προκειμένου ἵνα σταθῶσι πλησίον Του τὰς δυσκόλους ἐκείνας ὥρας, … οἱ δύο οὗτοι μαθηταί, σκέπτονται πρωτοκαθεδρίας καὶ δὲν ἀντιλαμβάνονται τὴν σοβαρότητα καὶ κρισιμότητα τῶν ἐπερχομένων καταστάσεων!

Ἡ τοιαύτη … «διεκδίκησις», πέραν τοῦ γεγονότος ὅτι ἐσκανδάλισε καὶ ἠνώχλησε τοὺς ὑπολοίπους μαθητάς, ἠνάγκασεν ὅμως καὶ τὸν Διδάσκαλον ἵνα «ἐπαναφέρῃ εἰς τὴν τάξιν» τοὺς δύο τούτους μαθητάς …! «Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. Δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι;» Ἡ ἀπάντησις τοῦ Χριστοῦ εἶναι καταλυτική …! «Δὲν ξέρετε τί ζητεῖτε!», ἢ … «δὲν ξέρετε τί λέτε», θὰ ἑρμηνεύομεν κατὰ τὸ ἁπλούστερον καὶ κατὰ τὴν ἁπλῆν λαϊκὴν ἔκφρασιν! Ὁ Διδάσκαλος, δίδει εἰς τοὺς δύο τούτους μαθητάς Του ἵνα ἀντιληφθῶσιν, ὅτι ἡ τοιαύτη ἀπαίτησίς των, πέραν τοῦ ὅτι εἶναι - ὡς προείπωμεν – «ἄστοχος» καὶ ἐντελῶς … ἄκαιρος σχετικῶς μὲ τὰ γεγονότα ἅτινα ἐπέρχονται, εἶναι, ὅμως, καὶ ἐγωϊστικὴ καὶ προκλητικὴ πρὸς τοὺς ὑπολοίπους … συμμαθητάς των! Ζητοῦσι τὰς τοιαύτας ὑπερόχους θέσεις, νομίζοντες ὅτι ὁ Κύριος προορίζεται διὰ νὰ γίνῃ … ἐπίγειος βασιλεὺς τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ! Ἔχουσι μέσα εἰς τὰς καρδίας των, τὴν ἐγωϊστικὴν πρόθεσιν διὰ διακρίσεις καὶ τιμάς, αἵτινες εἶναι … ἄγνωστοι εἰς τὴν … «ἄκραν ταπείνωσιν» τοῦ Χριστοῦ!

Ὁ Κύριος, «οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι», δὲν ἦλθε ἵνα βασιλεύσῃ καὶ καταδυναστεύῃ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων, ὡς ἔπραττον καὶ πράττουσιν οἱ ἑκάστοτε καὶ ἑκασταχοῦ ἄρχοντες καὶ βασιλεῖς, ἀλλὰ ἦλθεν ἵνα … πλύνῃ τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν, καὶ ἵνα ταπεινώσῃ ἑαυτόν! Καί, ὣς λέγει ὁ θεῖος Παῦλος, «ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλιπ. Β΄ 7-8)! Τοῦτο, ὅμως, δὲν κατενόησαν οἱ μαθηταί Του καὶ ἐν προκειμένῳ, οἱ δύο οὗτοι αὐτάδελφοι …!

 

Οἱ προπορευόμενοι καὶ οἱ … ἀκολουθοῦντες!

«Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μάρκ. Η΄ 34)! Οὗτος ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, εἶναι, θὰ ἐλέγωμεν, ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ ἀνοίκειον αἴτημα τῶν μαθητῶν! Ἀφ’ ἑνὸς ὁ Διδάσκαλος, διὰ τούτου τοῦ λόγου, παρουσιάζει ἑαυτόν, ὡς πρωτεύοντα, ἀλλὰ καὶ ὁδεύοντα … δρόμον τραχὺν καὶ δύσκολον! Ἡγεῖται μέν, ὡς ὁ ἀλάνθαστος ὁδηγὸς καὶ ἡγούμενος, ἀλλὰ καὶ ὑποδεικνύει … ὄχι τὴν δόξαν του καὶ τὴν φιλοπρωτείαν του, ἀλλὰ τὴν θυσιαστικήν Του διάθεσιν καὶ τὴν παράθεσιν ταύτης, ὡς ἀξίας μιμήσεως! Βαδίζει πρῶτος, οὐχὶ διεκδικῶν θρόνους καὶ βασιλείας, ἀλλὰ ὁδεύων πρὸς τὸν Γολγοθᾶ! Συνεπῶς, ὅστις ἐπιθυμεῖ ἵνα ἀκολουθῇ τὸν Χριστόν, θὰ πρέπῃ νὰ γνωρίζῃ τοῦτο ὅπερ ἐζήτησεν ἀπὸ τοὺς δύο μαθητάς Του: «Δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι;» Αὕτη εἶναι ἡ βασικὴ προϋπόθεσις, διὰ νὰ σταθῇ τις … πλησίον τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ! Βεβαίως, οἱ δύο μαθηταί, συγκατένευσαν καὶ συνεφώνησαν καὶ ἐδέχθησαν τοῦτον τὸν … ὅρον ποὺ ἔθεσεν ὁ Κύριος, ἔστω καὶ ἂν τότε, δὲν ἐκατάλαβαν πλήρως, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἐζήτει ὁ Χριστός! Ἀργότερον, βεβαίως, καὶ ὡς γνωρίζομεν ἐκ τῆς ζωῆς των, … καὶ τὸ ποτήριον τοῦ σωματικοῦ πάθους ἔπιον, ἀλλὰ καὶ τὸ … ὀδυνηρὸν βάπτισμα τοῦ πόνου καὶ τῶν θλίψεων καὶ τοῦ αἵματος ἐβαπτίσθησαν! Ἀσφαλῶς δε, καὶ πλησίον τοῦ Διδασκάλου των εὑρίσκονται καὶ ἀπολαμβάνουσι τὴν δόξαν καὶ εὐφροσύνην τοῦ Παραδείσου!

Τὰ τοιαῦτα, ὅμως, … ἀπαιτούμενα, βλέπομεν ἵνα ἰσχύωσι καὶ δι’ ἅπαντας ἐκείνους, οἵτινες ἠθέλησαν ἵνα πορευθῶσι κατὰ τὰς Θείας ὑποδείξεις καὶ ἐντολάς, οἵτινες καὶ ἠγωνίσθησαν καὶ ἐπάλαισαν εἰς τὴν ὅλην πορείαν καὶ ζωήν των, ἵνα κερδίσωσιν … ἀντιστοίχους προνομιούχους θέσεις καὶ καθέδρας! Εἶναι ἅπαντες οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, οἵτινες καὶ περιεφρόνησαν πᾶσαν ἠδυπάθειαν καὶ ἀπόλαυσιν τῆς προσκαίρου ταύτης καὶ ματαίας ζωῆς, καὶ ἀντήλλαξαν ταύτας, μὲ ὀνειδισμοὺς καὶ ὕβρεις καὶ κακοπαθείας προκειμένου ἵνα τύχωσιν … ἀθανάτου δόξης καὶ Βασιλείας! Οὐδεὶς ἐκ τούτων τῶν Ἁγίων ἐδοξάσθῃ ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, καὶ οὐδεὶς ἀνῆλθεν εἰς θρόνους, προκειμένου ἵνα καθήσῃ … ἐκ δεξιῶν τοῦ Σωτῆρος! Ἀκόμη καὶ βασιλεῖς καὶ βασίλισσαι καὶ ἄρχοντες καὶ μονάρχαι, … ἔπρεπεν ἵνα … κατέλθωσιν ἐκ τῶν θρόνων των καὶ ταπεινωθῶσιν, προκειμένου ἵνα γίνωσι … παρακαθήμενοι τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ! Ἐξετίμησαν καὶ ἐπέλεξαν καί, … τέλος,  ἐπέτυχον, τὰ ἄφθαρτα καὶ αἰώνια, ἔναντι τῶν φθαρτῶν καὶ ματαίων καὶ ἀσημάντων …

 

«Θησαυρίζετε … θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ»!

Παρ’ ὅτι οἱ δύο αὐτάδελφοι μαθηταί, ἐμαθήτευον πλησίον τοῦ, κατ’ ἄκραν πτωχείαν καὶ ταπείνωσιν, βιοῦντος Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔκαναν τὸ … λάθος, ἵνα ἐπηρεασθῶσιν ἐκ τῶν φθαρτῶν καὶ γηΐνων πραγμάτων, καὶ ζητήσωσι ταῦτα, παρὰ τοῦ μὴ ἔχοντος … «ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ» (Λουκ. Θ΄ 58)! Εἶχον, οὗτοι, ἀκούσει παρὰ τοῦ Ραββί, ἐκεῖ εἰς τὴν «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν», τοῦτο ὅπερ ἐπεγράψαμεν ὡς τίτλον, εἰς ταύτην τὴν τελευταίαν παράγραφον τοῦ παρόντος! Οὗτοι, ὅμως, εἶχον  καὶ ἓν ἐλαφρυντικόν! Δὲν ἔχουσι λάβει ἀκόμη, … Πνεῦμα Ἅγιον! Παρ’ ὅτι, ὡς εἴπωμεν, μαθητεύουσι «παρὰ τοὺς πόδας» τοῦ … ἑνὸς καὶ μοναδικοῦ Διδασκάλου, ἡ καρδία των, ὅμως, εἶναι βεβαρυμμένη καὶ πεπωρωμένη, ὡς εἶπεν εἰς αὐτοὺς ὁ Κύριος εἰς προηγουμένην περίπτωσιν! Δὲν δύνανται ἵνα ἐννοήσωσι καὶ καταλάβωσι τὰ … τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν! Ὁ νοῦς καὶ ἡ καρδία των εἶναι … δυσκίνητοι, ἢ μᾶλλον ἀκίνητοι, πρὸς ὑψηλὰς καὶ πνευματικὰς ἐννοίας!

Ἡμεῖς, ὅμως, δικαιολογούμεθα, ἆραγε, ἵνα σκεπτώμεθα καὶ ἀναζητῶμεν τὰς ἰδίας ἀναζητήσεις μὲ ἐκείνας τὰς τῶν μαθητῶν; Λέγομεν τοῦτο, διότι, δυστυχῶς, … παρ’ ὅτι ἔχομεν Πνεῦμα Ἅγιον, καὶ παρ’ ὅτι ἡ καρδία μας δὲν δικαιολογεῖται νὰ εἶναι … πεπωρωμένη, τὴν θέλομεν ὅμως, ἵνα σκέπτεται καὶ ἐπιθυμεῖ καὶ προτιμᾷ … «ἀντὶ τῶν ἐπουρανίων τὰ ἐπίγεια, ἀντὶ τῶν ἀφθάρτων τὰ φθαρτὰ καὶ μάταια καὶ ἀντὶ τῶν αἰωνίων τὰ πρόσκαιρα»! (Ἀλλάξαμεν, ἐν προκειμένῳ, σκοπίμως, τὴν εὐχὴν τῆς Θ. Λειτουγίας τοῦ Μ. Βασιλείου)! Ἂς ἀντιληφθῶμεν, ἀγαπητοί μου, ὅτι ὁ καιρὸς καὶ οἱ χρόνοι μας ὀλιγοστεύουσι καὶ ἴσως περαιοῦνται, καὶ κινδυνεύομεν, ἵνα προσκεκολημμένοι εἰς τὴν ζωὴν ταύτην, ἀπωλέσομεν τὴν αἰωνίαν καὶ ἄφθαρτον τοιαύτην! «Ὁ καιρὸς ἐγγύς ἐστί …»!

Ἀρχιμ. Τιμόθεος  Γ. Παπασταύρου

       Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

Κυριακή 5 Μαΐου 2024 - ΠΑΣΧΑ!

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα

Ευχές για το Πάσχα π. Αντώνιος Ρουμελιώτης

 

Ποια Ανάσταση!

Της Δρ. Ελένης Παπαδοπούλου

Μεγάλη Εβδομάδα και οι Έλληνες κάτοικοι στις γειτονιές του κέντρου, που θυμίζουν Καμπούλ και Μογκαντίσου, τραβούν τον δικό τους «Γολγοθά». Για περισσότερο από μία δεκαετία, πιο πολύ καταλαβαίνεις να εορτάζονται το ραμαζάνι και το μπαϊράμι, παρά η Ανάσταση σε αθηναϊκές γειτονιές, με αστούς κατά κύριο λόγο κατοίκους κατά το παρελθόν, οι οποίοι κατέληξαν να είναι μειονότητα περικυκλωμένη από «Αλλάχ Ακμπάρ» και μια παγκόσμια αλητεία που στο μόνο που πιστεύει είναι στην καταστροφή.

Ποια κατάνυξη να αισθανθείς όταν, πηγαίνοντας στην Εκκλησία, θα δεις μια Μέκκα στους δρόμους, θα ακούσεις αμανέδες από τα ανοιχτά παράθυρα και, αντί για μύρο και λιβάνι, θα μυρίσεις κάρι και διάφορα βρομερά μπαχαρικά;

Ποια κατάνυξη να αισθανθείς όταν έξω από την Εκκλησία κάποιοι θα πίνουν μπίρες, άλλοι θα ζητιανεύουν, κάποιοι θα μερακλώνουν με μουσική και κάποιοι θα ουρλιάζουν γιατί δεν τα βρήκαν στη μοιρασιά;

Πού να αγοράσεις λαμπάδα, όταν το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές έχουν μονοπωλήσει την αγορά ολόκληρων περιοχών; Πιο εύκολα βρίσκεις ναργιλέ παρά λαμπάδα. Πού να βρεις ελληνικό κρεοπωλείο για να προμηθευτείς τα υλικά για τη μαγειρίτσα και το παραδοσιακό αρνί, όταν έχουν γίνει σπάνιο είδος σε ολόκληρες γειτονιές, ενώ ευδοκιμούν τα κρεοπωλεία χαλάλ; Πέντε κρεοπωλεία χαλάλ σε κοντινή απόσταση το ένα με το άλλο, κανένα κανονικό κρεοπωλείο σε πάνω από είκοσι τετράγωνα, και λίγα λέω.

Πηγαίνουμε στις εκκλησίες μας και αισθανόμαστε περίεργα. Λες και πάμε στο Κρυφό Σχολειό. Για πόσο ακόμη θα υπάρχουν αυτές οι εκκλησίες με αυτή την επέλαση που γίνεται σε εδάφη της πόλης, με τις ορδές αλλοθρήσκων ή αθρήσκων που έχουν καταλάβει ολόκληρες περιοχές; Έχει αναρωτηθεί κανείς; Προφανώς και όχι. Προφανώς κανείς δεν ενδιαφέρεται τι γίνεται σε έναν σωρό ενορίες, που μετατρέπονται από χριστιανικές ορθόδοξες σε ισλαμικούς καταυλισμούς. Ούτε καν η ίδια η Εκκλησία, που θα έπρεπε να είναι η πρώτη στη διαμαρτυρία.

Επί κορονοϊού, όταν η Ανάσταση έγινε στα σπίτια μας, «Χριστός Ανέστη» φώναζαν οι Έλληνες στα μπαλκόνια στις γκετοποιημένες γειτονιές, «Αλλάχ Ακμπάρ» απαντούσαν οι γείτονες. Και δεν είναι αστείο. Είναι η πραγματικότητα.

Κάθε χρόνο προσδοκούμε την Ανάσταση και η Ανάσταση δεν έρχεται. Πιστεύουμε, όμως, σε αυτήν. Γι’ αυτό και συνεχίζουμε να μένουμε στα σπίτια μας και δεν φεύγουμε διωκόμενοι από όλους αυτούς που μας παρέδωσαν στο Ισλάμ.

Καλή Ανάσταση σε όλους!

*Διδάκτωρ Διδακτολογίας Γλωσσών και Πολιτισμών, Πανεπιστημίου Paris III – Sorbonne Nouvelle

Κυριακή 28 Μαΐου 2024

Εβδομαδιαίο  Φυλλάδιο 
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα