«Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν» - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΟΓΔΟΗ ΛΟΥΚΑ (13 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022)

 

«Ἀγαπήσεις … τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» (Λουκ. Ι΄ 25-37).

 

Ἡ ἀνησυχία …!

 

Κάποιος νομικός, ἀγαπητοί μου, πλησιάζει τὸν Κύριον καὶ Διδάσκαλον, καὶ ἔχων τὴν διάθεσιν ἵνα … πειράξῃ καὶ ὑποτιμήσῃ Τοῦτον, τοῦ ὑποβάλλει τοῦτο τό, ὄντως, ὅμως, διαχρονικὸν καὶ πάντοτε ἐπίκαιρον, ἐρώτημα: «διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω;» Ὁ Κύριος ἀσφαλῶς γνωρίζει τὴν … πειρακτική του διάθεσιν, ἀλλὰ σπεύδει καὶ ἀπαντᾷ εἰς τὸ ἐρώτημα. Μπορεῖ ὁ ἴδιος ὁ νομικὸς νὰ φέρεται μὲ ἐπιπολαιότητα καὶ νὰ ἐπιδεικνύῃ πειρακτικὴ διάθεσιν, ὅμως οἱ ἀκολουθοῦντες τὸν Διδάσκαλον, - πέραν τῶν δώδεκα μαθητῶν, - εἶναι, ὡς συνήθως, πλήθη λαοῦ … Κάποιοι, οἱ ὁποῖοι ἔχουσι τὴν τοιαύτην ἀνησυχίαν, … «χρειάζονται» τὴν ἀπάντησιν ἐπὶ τοῦ συγκεκριμμένου ἐρωτήματος,  καὶ μάλιστα ἀπὸ τὸν πλέον ἀρμόδιο … τὸν Ἀληθινὸν Θεόν, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν!

Οὕτω, ὁ Διδάσκαλος ἀπαντᾷ … καλῶν τὸν ἴδιον τὸν νομικὸν ἵνα ἀπαντήσῃ! Ὀφείλει, ἄλλωστε νὰ γνωρίζῃ τὸν νόμον … ὡς νομικὸς ποὺ εἶναι! «Ἐν τῷ νόμῳ τί γέγραπται; πῶς ἀναγινώσκεις;» Ὁ νόμος, εἰς τὸ Θεοκρατικὸν καθεστὼς τοῦ Ἰσραήλ, ἦτο ὁ νόμος τοῦ Μωϋσέως, καὶ συνεπῶς, οὗτος ὁ νομικός, ὀφείλει ὡς ἐκ τῆς ἰδιότητός του, νὰ τὸν γνωρίζῃ! Σπεύδει, λοιπόν, καὶ ἀπαντᾷ εἰς τὸν Διδάσκαλον, ἐνδεχομένως καὶ μὲ κάποιαν ἐγωϊστικὴν διάθεσιν, διὰ νὰ μὴν … «φανῇ ἀδιάβαστος»! … «Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν»! Ὄντως ἔδωκε τὴν σωστὴν ἀπάντησιν˙ «ὀρθῶς ἀπεκρίθης· τοῦτο ποίει καὶ ζήσῃ», τὸν διαβεβαιοῖ ὁ Διδάσκαλος!

Οὗτος, ὅμως, δὲν ἀρκεῖται εἰς ταύτην τὴν … ἀπάντησίν του, ἀλλὰ ἐπιμένει˙ καὶ θέλων … «δικαιοῦν ἑαυτόν», ἐρωτᾷ τὸν  Κύριον: «καὶ τίς ἐστί μου πλησίον»; Τότε, ὁ Ἰησοῦς, λαβὼν τὴν ἀφορμὴν ἐκ ταύτης τῆς ἐρωτήσεως, διδάσκει τὰ πλήθη τοῦ λαοῦ, διὰ τῆς γνωστῆς παραβολῆς «τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου»!

 

Ὁ πλησίον …!

 

Ἡ ἀφηγηθεῖσα ὑπὸ τοῦ Κυρίου, παραβολή, δὲν ἀφήνει … περιθώρια, προκειμένου ἵνα ἐντοπίσωμεν τὸν … πλησίον μας! Βεβαίως, «πλησίον μας» εἶναι οἱ κατὰ σάρκα συγγενεῖς μας, οἱ οἰκεῖοι μας, οἱ φίλοι καὶ γνωστοί μας, ἀλλὰ περισσότερον ὅλων τούτων, εἶναι ἐκεῖνοι τοὺς ὁποίους, ἀρεσκώμεθα ἵνα ἀφήνωμεν εἰς τὸ … περιθώριον! Εἶναι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι, - ἐξ αἰτίας ποικίλων, καθημερινῶν ἀντιπαραθέσεων καὶ ἐνοχλήσεων, - εὑρέθησαν καὶ εὑρίσκονται … ἀπέναντί μας καὶ διὰ τοὺς ὁποίους, πολλάκις, αἰσθανόμεθα … ἄρνησιν καὶ μῖσος καὶ κακίαν καὶ θὰ ἐπιθυμούσαμε, νὰ μὴν τοὺς ὁμιλήσουμε, ἀλλὰ καὶ οὔτε κἂν νὰ … ὑπάρχωσιν! Εἶναι ἐκεῖνοι διὰ τοὺς ὁποίους εὐχόμεθα τὴν … συμφοράν, καὶ τὸ κακόν, καὶ τὴν ἀσθένειαν, καὶ τὸν θάνατον ἀκόμη …!   

Ὁ πλησίον εἶναι, … οὐχὶ μόνον - ὡς ἠκούσαμεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος, - ὁ ἀλλοεθνής, ἐν προκειμένῳ, ἀλλὰ κυρίως ὁ … «πλησίον», εἶναι ὁ Σαμαρείτης, ὅστις, κατὰ τὰ ἰσχύοντα … «πατροπαράδοτα» θέσμια, πρέπει καὶ ὀφείλει, ἵνα διάκειται ἐχθρικῶς πρὸς τὸν οἷονδήποτε Ἑβραῖον! «Πλησίον» δὲ ἐπίσης, διὰ τὸν Κύριον, εἶναι ἀντιστοίχως, ὁ Ἑβραῖος, ὅστις καὶ οὗτος ὀφείλει κατὰ τὴν … ἐθνικήν του παράδοσιν, ἵνα μισῇ καὶ μάλιστα θανασίμως, τὸν κάθε … Σαμαρείτην!!!

Τοῦτον τὸν ἀλλοεθνῆ ἐχθρὸν, πλησιάζει καὶ περιποιεῖται ὁ καλὸς Σαμαρείτης! Αὐτὸν τὸν ὁποῖον ὀφείλει … ἵνα μισεῖ! Διὰ τοῦτον, παρακάμπτει τὰς οἷασδήποτε … ψυχρότητας, καὶ δεικνύει ἄκραν ἀγάπην! Οὐχὶ μόνον περιποιεῖται τοῦτον προχείρως καὶ … κατὰ τὸ δυνατόν, ἀλλὰ καὶ … «ἐπιβιβάσας … αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ» (Λουκ. Ι΄ 34)! Δὲν ἀρκεῖται δὲ μόνον εἰς τὰς ὡς ἄνω περιποιήσεις, ἀλλὰ ἀφοῦ διενυκτέρευσεν πλησίον τοῦ τραυματίου (ἐχθροῦ του!), … «ἐπὶ τὴν αὔριον ἐξελθών, ἐκβαλὼν δύο δηνάρια ἔδωκε τῷ πανδοχεῖ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἐπιμελήθητι αὐτοῦ, καὶ ὅτι ἂν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι» (Λουκ. Ι΄ 35)!

 

«Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν» (Ματθ. Ε΄ 44).

 

Ὅταν ὁ Κύριος, εἰς τὴν «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν» Του, διδάσκει τὴν … ἀγάπην, δὲν ἐννοεῖ - τοῦτο δὲ καὶ τὸ διευκρινίζει, - τὴν ἀγάπην ἐκείνην τὴν αὐτονόητον καὶ ἔμφυτον, ἥτις ἀναπτύσσεται μεταξὺ τῶν συζύγων, τῶν γονέων καὶ τῶν τέκνων των, τῶν φίλων καὶ γενικῶς … τὴν συγγενικὴν! Δὲν ἐννοεῖ τὴν … «ἐμπορικὴν» ἐκείνην ἀγάπην, ἥτις προσφέρεται μὲ ἀνταλλάγματα καὶ περιμένει τὴν … ἀνταπόδοσιν! Ἐκείνη ἡ ἀγάπη ἥτις συνιστᾶται ὑπὸ τοῦ Διδασκάλου καὶ ἥτις προέχει καὶ θὰ ἀξιολογηθῇ ὑπ’ Αὐτοῦ κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς Κρίσεως, εἶναι, ἐκείνη τὴν ὁποίαν καὶ ὁ Ἴδιος ἐδίδαξεν, καὶ εἰς τὴν παροῦσαν παραβολήν, καὶ εἰς τὴν «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλίαν» Του, καὶ εἰς πλεῖστας ὅσας ἄλλας περιπτώσεις! Εἶναι ἐκείνη τὴν ὁποίαν καὶ ὁ Ἴδιος ὁ Χριστός, ἐτήρησεν καὶ ἐφήρμοσεν κατὰ τὰς φρικτὰς ὥρας τοῦ σταυρικοῦ μαρτυρίου Του, ὅτε συνεχώρησεν τοὺς σταυρωτάς Του, ἀναφωνῶν ἐκείνην τὴν ἀνεπανάληπτον συγχώρησιν, «πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. ΚΓ΄ 34)!

Ἐν προκειμένῳ δὲ καὶ ὡς προανεφέραμεν, ὁ «πλησίον» τῆς σημερινῆς παραβολῆς, εἶναι ἐκεῖνος ὅστις παρακάμπτει οἵανδήποτε πικρίαν καὶ ἐχθρότητα καὶ μῖσος καὶ κακίαν, καὶ «βλέπει» τὸν ἄλλον ὡς … ἑαυτόν! Αὕτη εἶναι ἡ … ζητουμένη ἀγάπη! Ταύτην, τὴν ὁποίαν ἐπιθυμοῦμεν ἵνα δείξῃ εἰς ἡμᾶς ὁ Δίκαιος Κριτὴς κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν, ὁπότε, ἐὰν κρίνῃ κατὰ τὰ ἔργα μας, οὐδεὶς ἐλπίζει εἰς … Παράδεισον καὶ Οὐράνιον Βασιλείαν! Ἐκείνην ἥντινα ἔδειξεν οὐχὶ μόνον τότε ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ, ἀλλὰ … πάντοτε, ὅτε «τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ βρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθ. Ε΄ 45)!

Ταύτην, ὅμως, τὴν «σαμαρειτικὴν» ἀγάπην, καλούμεθα καὶ ἡμεῖς, ἵνα ἐπιδεικνύωμεν πρὸς ἅπαντας τοὺς ἐχθραίνοντας καὶ ἀποστρεφομένους ἡμᾶς! Καὶ ἐφ’ ὅσον … χαρίζει εἰς ἡμᾶς ὁ Βασιλεὺς «μύρια τάλαντα», οὕτως ὀφείλομεν καὶ ἡμεῖς ἵνα χαρίζωμεν εἰς τὸν πλησίον ἡμῶν τὰ εὐτελῆ … «ἑκατὸν δηνάρια»!

 Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

 Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν