Μπαίνετε στο ασανσέρ με έναν συνάδελφό σας. Καθώς
κατεβαίνετε, η σιωπή ανάμεσά σας γίνεται όλο και πιο άβολη. Ξαφνικά, ο
συνάδελφός σας πετάει: «Είναι τόσο κρίμα που είμαστε κλεισμένοι σε ένα γραφείο
μια τόσο όμορφη μέρα σαν αυτή! Εσείς μουρμουράτε: «Ναι, όντως». Ως εσωστρεφές
άτομο, απεχθάνεστε την ψιλοκουβέντα· νιώθετε σαν ο εγκέφαλός σας να μην είναι
κυριολεκτικά προγραμματισμένος γι’ αυτή.
Οι εσωστρεφείς άνθρωποι προτιμούν τις βαθύτερες
συζητήσεις. Θέλουμε να μάθουμε τι πραγματικά συμβαίνει στο μυαλό σας ή να
μιλήσουμε για κάτι ενδιαφέρον που διαβάσατε, ακούσατε ή είδατε, ανάμεσα σε άλλα
ουσιαστικά θέματα. Και αποδεικνύεται ότι η βαθιά συζήτηση είναι πραγματικά καλή
για εμάς, είτε είστε εσωστρεφείς, είτε εξωστρεφείς ή τίποτα από τα δύο.
Οι ευτυχισμένοι άνθρωποι κάνουν πιο ουσιαστικές
συζητήσεις
Ο ψυχολόγος Matthias Mehl και η ομάδα του αποφάσισαν να
μελετήσουν τη σχέση ευτυχίας και βαθιάς συζήτησης. Η έρευνά του, που
δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Science, περιελάμβανε
φοιτητές που φόρεσαν μια ηλεκτρονική συσκευή ηχογράφησης με ένα μικρόφωνο στον
γιακά τους και η οποία κατέγραφε αποσπάσματα των 30 δευτερολέπτων από
συζητήσεις κάθε 12.5 λεπτά για τέσσερις μέρες. Και το εγχείρημα πέτυχε, διότι
δημιουργήθηκαν «ημερολόγια» συζητήσεων για τον κάθε συμμετέχοντα.
Ύστερα, οι ερευνητές τις κατηγοριοποίησαν ως είτε
ψιλοκουβέντες (για τον καιρό, για μια πρόσφατη τηλεοπτική εκπομπή κλπ.), είτε
ως πιο ουσιαστικές συζητήσεις (για φιλοσοφία, για πρόσφατες σοβαρές εξελίξεις
κλπ.). Οι ερευνητές ήταν προσεκτικοί, ώστε να μην κατηγοριοποιήσουν αυτόματα
συγκεκριμένα θέματα με έναν ορισμένο τρόπο- αν ας πούμε οι ομιλητές ανέλυαν
τους χαρακτήρες και τα κίνητρά τους από μια τηλεοπτική σειρά, τότε η συζήτηση
θεωρούταν ουσιαστική.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι περίπου το ένα τρίτο των
συζητήσεων που έκαναν οι φοιτητές ήταν ουσιαστικό, ενώ το ένα πέμπτο συνίστατο
από ψιλοκουβέντα. Κάποιες συζητήσεις δεν ταίριαζαν ακριβώς σε καμία κατηγορία,
όπως εκείνες που εστίαζαν σε πρακτικά θέματα, όπως το ποιος θα έβγαζε έξω τα
σκουπίδια.
Κάτι άλλο που ερευνήθηκε ήταν το πόσο ευτυχισμένοι
ένιωθαν οι συμμετέχοντες, αντλώντας δεδομένα από αναφορές όσον αφορά στην
ικανοποίηση που έδειχναν ότι είχαν οι φοιτητές από τη ζωή τους (μέσω
συμπλήρωσης ερωτηματολογίου), όπως επίσης και από πληροφορίες που λάμβαναν από
τον περίγυρό τους.
Τα αποτελέσματα; Ο Mehl και η ομάδα του κατέληξαν στο ότι
το πιο ευτυχισμένο άτομο στη μελέτη είχε διπλάσιες ουσιαστικές συζητήσεις και
μόνο το ένα τρίτο του συνόλου ήταν ψιλοκουβέντα, σε σχέση με το μη ευτυχισμένο
άτομο. Σχεδόν κάθε άλλη συζήτηση που έκανε ο ευτυχισμένος συμμετέχων- περίπου
το 46% των συζητήσεων της ημέρας- ήταν ουσιαστική. Όσον αφορά στα μη
ευτυχισμένα άτομα, μόνο το 22% των συζητήσεών τους ήταν ουσιαστικό.
Η ψιλοκουβέντα ισούται με την έλλειψη ευτυχίας; Ας
αναγνωρίσουμε εδώ για λίγο την ομάδα των εσωστρεφών, οι οποίοι το γνώριζαν αυτό
καιρό πριν!
Γιατί όμως η ευτυχία συνδέεται με την βαθύτερη συζήτηση;
Εδώ χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, επειδή δεν είναι
ξεκάθαρο το αν οι άνθρωποι νιώθουν πιο ευτυχισμένοι, επειδή κάνουν ουσιαστικές
συζητήσεις, ή αν οι ήδη ευτυχισμένοι άνθρωποι επιλέγουν συνειδητά τις βαθύτερες
αλληλεπιδράσεις. Ωστόσο, ένα πράγμα είναι σαφές: η ευτυχία και οι ουσιαστικές
αλληλεπιδράσεις πάνε μαζί.
Ο Mehl, σε μια συνέντευξή του στους New York Times,
συζήτησε τους λόγους που εκείνος νομίζει ότι οι βαθύτερες συζητήσεις συνδέονται
με την ευτυχία. Αρχικά, οι άνθρωποι έχουν την εγγενή τάση να δημιουργούν νόημα
στη ζωή τους και οι ουσιαστικές συζητήσεις μας βοηθούν σε αυτό, δήλωσε.
Επιπλέον, τα ανθρώπινα όντα -εσωστρεφή ή εξωστρεφή- είμαστε κοινωνικά όντα που
έχουμε μια αληθινή ανάγκη να συνδεθούμε με τους άλλους. Οι βαθύτερες συζητήσεις
δημιουργούν δεσμούς, ενώ η ψιλοκουβέντα του δρόμου όχι.
Πώς να κάνετε πιο ουσιαστικές συζητήσεις
Δεν θα απαλείψετε ποτέ εντελώς την ψιλοκουβέντα, καθώς
αυτή υπάρχει για διάφορους σημαντικούς λόγους: Για παράδειγμα, βοηθά δύο
ανθρώπους να σπάσουν τον πάγο. Στο σενάριο του ασανσέρ, αν ο συνάδελφός σας
ρωτούσε για τα βαθύτερα μυστικά ή τις βαθύτερες επιθυμίες σας, μάλλον θα νιώθατε
ότι προχώρησε πολύ γρήγορα.
Παρομοίως, η ψιλοκουβέντα μας βοηθά να σκεφτούμε άλλα πιο
ενδιαφέροντα θέματα για να αναλύσουμε μετά. Αν για παράδειγμα εσείς επιλέγατε
να απαντήσετε στον συνάδελφο διαφορετικά, όπως «Σίγουρα είναι κρίμα να είμαστε
κλεισμένοι μέσα! Εύχομαι να ήμουν τώρα στην αυλή μου και να προσπαθούσα να
πετάξω το νέο μου drone», o συνομιλητής σας μάλλον θα είχε και αρκετές άλλες
ερωτήσεις να σας κάνει.
Και πάλι όμως, μπορείτε να μειώσετε αρκετά την
ψιλοκουβέντα και να αυξήσετε τις βαθύτερες συζητήσεις. Να κάποιες ερωτήσεις που
θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε αυτό:
Αντί να πείτε…
• «Πώς είσαι;»
• «Πώς πέρασες το σαββατοκύριακο σου;»
• «Πού μεγάλωσες;»
• «Ποιο είναι το επάγγελμά σου;»
Προσπαθήστε να ρωτάτε…
• «Ποια είναι η ιστορία σου;»
• «Ποια ήταν η καλύτερη σου στιγμή αυτό το
σαββατοκύριακο;»
• «Πες μου κάτι ενδιαφέρον για τον τόπο που μεγάλωσες»
• «Τι σε τράβηξε σε αυτό το επάγγελμα;»
Εμμανουήλ Ρουμελιώτης
Εμμανουήλ Ρουμελιώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου