ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ (19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022)
«Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος» (Ματθ. ΙΘ΄ 32)
Ὁ πατὴρ καὶ ἡ μήτηρ.
Δύο πρόσωπα, κατ’ ἐξοχήν, σημαντικά, τὰ ὁποῖα … εὑρίσκονται εἰς τὴν ζωὴν ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἐκτὸς τῶν πρώτων θεοπλάστων γεννητόρων ἡμῶν, τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας! Εἶναι τὰ πρόσωπα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα μᾶς ἔφεραν εἰς τὴν βιολογικὴν ζωήν, καὶ μᾶς συνετήρησαν, καὶ μᾶς διέθρεψαν, καὶ μᾶς «μεγάλωσαν», καὶ ἐκουράσθησαν διὰ τὴν πρόοδόν μας, καὶ ἐπόνεσαν, καὶ ἐδαπανήθησαν … ὑλικῶς τε καὶ ψυχικῶς, καὶ … ὅλη ἡ ζωή των, εἴμεθα … ἡμεῖς! Εἶναι τὰ πρόσωπα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα εἴδαμεν καὶ ἐζήσαμεν ὡς … μοναδικά, καί, ἀκόμη καὶ ἂν κάποιοι ἐκ τῶν τοιούτων γονέων, ἐφάνησαν κατώτεροι τῶν ὑποχρεώσεών των ἔναντι τῶν τέκνων των, δὲν δύνανται ἵνα … διαγραφῶσι ἐκ τῶν καρδιῶν, τούτων! Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ἄνθρωποι τῆς ζωῆς μας, ποὺ ἡ ἀγάπη γι’ αὐτοὺς ἔρχεται … αὐτομάτη, καὶ ὅσος χρόνος καὶ ἂν παρέλθῃ καὶ ὅσον καὶ ἂν μεγαλώνωμεν καὶ γηράσκωμεν, θὰ τοὺς ἀναζητῶμεν καὶ θὰ ἐπιθυμῶμεν ἔστω καὶ τὴν … ἀνάμνησίν των! Εἶναι, τέλος, ἐκεῖνα τὰ ἱερὰ πρόσωπα, εἰς τὰ ὁποῖα πάντοτε θὰ … ὀφείλωμεν, καὶ ὅσα καὶ ἂν τοὺς προσφέρωμεν δὲν πρόκειται νὰ ἐκπληρώσωμεν εἰς τούτους, … οὔτε κἂν ἐλάχιστα ἀπὸ ὅσα τοὺς ὀφείλωμεν!
Συνεπῶς, πέραν τῆς αὐτονοήτου ἀγάπης πρὸς τούτους, ὁ Κύριος ἐθεσμοθέτησε καὶ ὁριοθέτησε καὶ τὸν σεβασμὸν τὸν ὁποῖον ὀφείλομεν εἰς τούτους˙ … ἀρχικῶς μὲν διὰ τῆς συγκεκριμμένης πέμπτης ἐντολῆς τοῦ «Δεκαλόγου» τὴν ὁποίαν ἔδωκεν εἰς τὸν Ἑβραϊκὸν λαόν, καὶ ἡ ὁποία ὑποχρεώνει τὸν οἷονδήποτε, … «Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου, ἵνα εὖ σοι γένηται, καὶ ἵνα μακροχρόνιος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἔξοδ. Κ΄ 12)! Ἐπιπροσθέτως δε, θὰ πρέπῃ νὰ ὑπογραμμίσωμεν, ὅτι αἱ δέκα ἐκεῖναι ἐντολαί, δὲν ἦσαν ἀτάκτως ταξινομημέναι καὶ δεδομέναι ὑπὸ τοῦ Κυρίου, ἀλλ’ ἀντιθέτως, εἶναι τοιουτοτρόπως «ἀριθμημέναι», ὥστε, μετὰ τὰς τέσσαρας πρώτας, αἵτινες ἀφοροῦσι τάς, πρὸς τὸν Θεόν, ὑποχρεώσεις, ἡ πέμπτη νὰ ἀφιεροῦται τιμητικῶς, εἰς τὸν σεβασμὸν καὶ τὴν τιμὴν ἥτις πρέπει καὶ ἀρμόζει εἰς τοὺς γονεῖς! Ὄχι δὲ μόνον τοῦτο, ἀλλ’ ἐὰν μελετήσωμεν τὸν Θεῖον Νόμον ἐνδελεχέστερον, - Παλαιάν τε καὶ Καικὴν Διαθήκην, - θὰ διαπιστώσωμεν ὅτι, … προεβλέποντο καὶ βαρύτατοι ποιναὶ δι’ ἐκείνους τοὺς ἀσεβεῖς, οἵτινες θὰ παρεξετρέποντο καὶ θὰ ἠσέβουν (παντοιοτρόπως) πρὸς τοὺς γονεῖς των!
Ὑπεράνω τῶν γονέων …!
Καὶ ἐνῶ ὁ Νομοθέτης Κύριος, διὰ τοσαύτης καὶ τοιαύτης αὐστηρότητος … «προστατεύει» τοὺς γονεῖς καὶ τὸν πρὸς τούτους σεβασμόν, - ὡς ἤδη προανεφέραμεν, - τὴν πρὸς αὐτοὺς ἀγάπην, τὴν θέτει … δευτέραν κατὰ τὴν τάξιν, καὶ ἀκολουθοῦσαν τὴν πρώτην, δηλαδὴ ἐκείνην τὴν πρὸς τὸν Θεόν! Τοῦτο φαίνεται καὶ εἰς τὴν κατάταξιν τῶν δέκα ἐντολῶν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ὅλην διδασκαλίαν τῆς Ἁγίας Γραφῆς! Τονίζομεν δέ, ὅτι ἡ, πρὸς τὸν Θεὸν αὕτη ἀγάπη, τίθεται ὡς ἀπαίτησις τοῦ Κυρίου! Τοῦτο ἀκριβῶς διδάσκει σήμερον ὁ Κύριος, εἰς τὴν Εὐαγγελικὴν περικοπὴν ποὺ ἠκούσαμεν! Ποῖος θὰ ἐτόλμα ἵνα ἀπαιτήσῃ τὴν ἀγάπην; Ἀκόμα καὶ ἐκεῖνοι οἵτινες τὴν δικαιοῦνται, … πολλάκις τὴν παρακαλοῦν! Ὅμως ὁ Κύριος τὴν ἀπαιτεῖ, ὄχι διότι τὴν ἔχει ὁ ἴδιος ἀνάγκη, ἀλλὰ διότι μᾶλλον ἡμεῖς κερδίζομεν καὶ ὠφελούμεθα, … ἀγαπῶντες τὸν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτὴν ἡμῶν! Εἶναι «ἀπαίτησις» τοῦ Κυρίου, διότι χωρὶς αὐτὴν τὴν ἀγάπην ὁ ἄνθρωπος, δὲν ἔχει προοπτικὴν αἰωνιότητος! Ὅσους καὶ ἂν ἀγαπήσῃ καὶ ὅσοι καὶ ἂν τὸν ἀγαπήσουν εἰς τοῦτον τὸν κόσμον, ἡ τοιαύτη ἀγάπη εἶναι ἀνώφελος καὶ ματαία!
Τοῦτο βλέπομεν εἰς τὴν ζωὴν ὅλων τῶν Ἁγίων! Ἀδιαφοροῦν διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ κόσμου πρὸς αὐτούς! Ἀδιαφοροῦν, ἀκόμη, καὶ διὰ τὴν ἀγάπην τῶν οἰκείων των! Οἱ ἴδιοι βεβαίως, μετὰ τὸν Θεόν, ἀγαπῶσι τοὺς πάντας˙ δὲν ἀναζητοῦν ὅμως οὐδεμίαν … κοσμικὴν ἀγάπην! Ἀγαπῶσι τὸν Κύριον καὶ τοῦτο τοὺς εἶναι ἀρκετόν! Αὕτη ἡ Ἀγάπη τοὺς ἐγγυᾶται Βασιλείαν Οὐράνιον!
Ἡ τοιαύτη ὅμως, πρὸς τὸν Κύριον, ἀγάπη, θὰ ἠδύνατο νὰ εἶναι καὶ … ἀπαίτησις τοῦ Θεοῦ! Τοῦτο δε, διότι ἡ ἁπλῆ καὶ μόνη λογική, εἰς τοῦτο τὸ συμπέρασμα ὁδηγεῖ! Ἀνελογίσθημεν, ἆραγε, πόσας εὐεργεσίας ἀπολαύσαμεν, ἀλλὰ καὶ ἀπολαμβάνομεν ἀπὸ τὸν Θεόν; Πλῆθος ἀναρίθμητον, δωρεῶν καὶ εὐλογιῶν, τὰς ὁποίας πολλάκις δὲν δυνάμεθα, οὔτε νὰ ἀντιληφθῶμεν, ἀλλ’ οὔτε καὶ νὰ ἐκτιμήσωμεν! Ἐὰν ξεκινήσωμεν ἐκ τῶν ὑψίστων, … ἀδυνατεῖ ὁ ἀνθρώπινος νοῦς ἵνα ἐκτιμήσῃ! Καὶ πῶς νὰ ἐκτιμήσῃ τὸ Πανάγιον Σῶμα καὶ τὸ Πανακήρατον Αἷμα τοῦ Σωτῆρος; Πῶς νὰ συλλάβῃ τὸ ὑπερύψιστον Μυστήριον τῆς Μετανοίας καὶ Ἐξομολογήσεως, ὅταν … ἀκόπως καὶ ἀνωδύνως, ἀπαλασσώμεθα ἐκ τῶν ἀπείρων ἁμαρτιῶν ἡμῶν; Μόνον ἐκ τῆς Σταυρικῆς θυσίας τοῦ Ζωοδότου, πόσον … ἐρρύσθημεν ἐκ τοῦ αἰωνίου θανάτου;
Ἀλλὰ καὶ ἂν συλλογισθῶμεν τὰς καθημερινὰς καὶ … μικρὰς θεωρουμένας εὐλογίας, ἢ ἅπαντα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα νομίζομεν ὅτι … ἀπεκτήσαμεν, ἢ … ἐπετύχαμεν, ἤ κατωρθώσαμεν, … καὶ ἀνυψοῦμεν τὸν ἑαυτόν μας … ὑπεράνω καὶ τῶν ἄστρων τοῦ Οὐρανοῦ … ἂς ἀναλογισθῶμεν: ποῖος, ἐν τῷ πράγματι, … ἐπέτυχεν; «Χωρὶς ἐμοῦ, - εἶπεν ὁ Κύριος, - οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰωάν. ΙΕ΄ 5). Τί θὰ ἠδύνατο νὰ ἐπιτύχῃ ὁ μικρὸς καὶ ἀσήμαντος … ἀνθρωπίσκος; Καὶ αὐτὴν τὴν ἀναπνοήν του εἰς τὸν Θεὸν τὴν ὀφείλει! Πόσῳ μᾶλλον, τὴν ὑγείαν του, τὴν εὐμάρειάν του, τὸν πλοῦτον του, καὶ τόσα ἄλλα τὰ ὁποῖα, ὡς προείπωμεν, τὰ ὠκειοποιήθῃ καὶ τὰ ἐθεώρησεν καὶ τὰ θεωρεῖ, ὡς ἰδικά του ἐπιτεύγματα;
Διατί λοιπὸν νὰ μὴν ἀπαιτῇ ὁ Κύριος τὴν ἀγάπην μας;
Ἡ ἀγάπη τῶν Ἁγίων.
Εἴπομεν ἤδη, διὰ τὴν ἀγάπην τῶν Ἁγίων! Ὅμως ἐπανερχόμεθα, διότι, αὕτη ἀκριβῶς ἡ πρὸς τὸν Θεὸν ἀγάπη των, τοὺς κατηξίωσεν ὡς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας! Δὲν ἡγιάσθησαν διότι ἐνήστευον, πολλάκις καὶ μὲ ἀκροτάτην αὐστηρότητα! Δὲν ἡγιάσθησαν διότι προσηύχοντο, οὔτε ἀκόμη διότι διενυκτέρευον εἰς τὴν προσευχήν, οὔτε ἐπίσης διότι ὑπέστησαν φρικτοὺς καὶ ὀδυνηροτάτους θανάτους …! Ἡγιάσθησαν, διότι ἠγάπησαν τὸν Κύριον … «ἐξ ὅλης τῆς καρδίας … καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς … καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας … καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος …» (Μάρκ. ΙΒ΄ 30)! Ἡγιάσθησαν, διότι … ὅλα ὅσα ἠγωνίσθησαν, (ταλαιπωρίας, θανάτους, νηστείας, προσευχάς κ. ἄ.), τὰ ἠγωνίσθησαν, διὰ τὴν ἀγάπην των πρὸς τὸν Κύριον! Μίαν Ἀγάπην καὶ λατρείαν, ἥτις ὑπερέβαινε πάσας τὰς κοσμικὰς ἀγάπας καὶ τοὺς αἰσχροὺς σαρκικοὺς ἔρωτας καὶ τὰς συναισθηματικὰς … προσκολήσεις, καὶ προεῖχεν ἀκόμη καὶ αὐτῆς τῆς κοινῆς ἀνθρωπίνης λογικῆς!
Ὁ φυσικὸς καὶ βιολογικὸς πατὴρ καὶ ἡ, ὡσαύτως, βιολογικὴ μήτηρ, ἀπελάμβανον παρὰ τοῦ Ἁγίου υἱοῦ των, τὸν … αὐτονόητον σεβασμὸν καὶ τὴν … ἀγάπην ἥτις καὶ αὐτομάτη γεννᾶται ἐντὸς ἡμῶν, πάντοτε ὅμως … ἤρχετο αὕτη, δευτέρα καὶ ἀκολουθοῦσα …!
Εἴθε, τὴν τοιαύτην καὶ τοσαύτην ἀγάπην, νὰ ἔχωμεν καὶ ἡμεῖς πρὸς τὸν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτὴν ἡμῶν, διὰ νὰ … αἰσθανώμεθα καὶ ἀπολαμβάνωμεν τὴν ἰδικήν Του ἄπειρον καὶ ἀνερμήνευτον …!
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου
Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν