Η αλήθεια είναι πως είναι σχεδόν αδύνατο για κάποιον που δεν έχει υποφέρει από άγχος ή κατάθλιψη, να καταλάβει απόλυτα πώς είναι να προσπαθεί κανείς να διαχειριστεί το πραγματικό άγχος και την πραγματική κατάθλιψη. Εντούτοις, υπάρχει μια γενική αντίληψη ότι οι άνθρωποι που έχουν άγχος και κατάθλιψη εν μέρει είναι υπεύθυνοι γι’ αυτά- και ακόμα και ότι θα μπορούσαν να κάνουν τον εαυτό τους να νιώσει καλύτερα, αν το ήθελαν. Δυστυχώς, η πραγματικότητα της κατάστασης είναι ότι το άγχος δεν μπορεί έτσι απλά να απενεργοποιηθεί, διότι πολύ απλά δεν υπάρχει τέτοιος διακόπτης. Και επίσης δεν υπάρχει κάποιος άνθρωπος που να έχει επιλέξει να έχει κατάθλιψη.
Επιπλέον, επικρατεί μια παρανόηση ως προς το ότι κάποιος με αγχώδη διαταραχή ή κατάθλιψη θα ξεχωρίσει ανάμεσα στο πλήθος, επειδή θα είναι εκείνος που ποτέ δεν θα έχει όρεξη, που θα φαίνεται στα μάτια του, στη συμπεριφορά του. Κι όμως, αυτή η υπόθεση είναι πέρα για πέρα λάθος. Πολλοί είναι εκείνοι που ενώ βιώνουν ένα από τα δύο, μπορεί να φέρονται και να φαίνονται 100% καλά- και ορισμένες φορές όντως να νιώθουν απολύτως καλά. Αλλά αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και καταστάσεις μπορεί σταδιακά να διαμορφωθούν ή μπορεί να αναδυθούν ξαφνικά.
Μάλιστα, μπορεί να είναι εκεί που κάποιος θα σκεφτεί ότι έχει πλήρως αναρρώσει, που αυτά τα αρνητικά συναισθήματα θα αποφασίσουν να εμφανιστούν ξανά. Και αν και η φαρμακευτική αγωγή λειτουργεί για κάποιους, σε άλλους αυτή δεν φέρνει αποτέλεσμα, όπως και οποιαδήποτε άλλη μέθοδος. Η χαλάρωση και η γαλήνη φαίνονται σχεδόν αδύνατες για αυτούς τους ανθρώπους
Πιο συγκεκριμένα, όταν λέτε σε κάποιον «να χαλαρώσει», υποβαθμίζετε τη σοβαρότητα της διαταραχής και αν τονίσετε σε κάποιον που βιώνει αγχώδη διαταραχή ή κατάθλιψη ότι η κατάστασή του δεν είναι και τόσο σοβαρή, τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα νιώσει χειρότερα για το ότι νιώθει ακριβώς έτσι (και σίγουρα δεν είναι κάτι που κάνει επίτηδες). Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η αγχώδης διαταραχή και η κατάθλιψη είναι το ίδιο σοβαρές και το ίδιο αληθινές, όπως και οποιαδήποτε άλλη διαταραχή, όπως και ένα σπασμένο κόκκαλο και ίσως και πιο σοβαρό.
Όπως είναι ανόητο να πείτε σε κάποιον να χαμογελάσει, όσο το σπασμένο του πόδι τον πονάει, είναι το ίδιο ανόητο να πείτε σε κάποιον να χαμογελάσει, ενώ υποφέρει συναισθηματικά. Ακόμα κι αν κάποιος μπορούσε να υποκριθεί ένα χαμόγελο ενώ φοβόταν ότι από στιγμή σε στιγμή θα εμφανιστεί η κρίση πανικού, θα θέλατε όντως να το κάνει; Θα τον βοηθούσε πραγματικά; Ποιον θα βοηθούσε τελικά αυτό;
Είναι σημαντικό να θυμάστε- και να αναγνωρίζετε- ότι η αγχώδης διαταραχή είναι ψυχική διαταραχή και το ίδιο και η κατάθλιψη. Δεν πρόκειται για νοοτροπία, κοσμοθεωρία, στάση ζωής και δεν υπάρχει πρόθεση πίσω από αυτές. Μην επαναλαμβάνετε λοιπόν ότι πρέπει να «χαλαρώσει», να «ηρεμήσει». Αντιθέτως, ρωτήστε με πραγματικό ενδιαφέρον αν υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για να νιώσουν λίγο καλύτερα ή να τους βοηθήσετε σε οτιδήποτε κάνει τη ζωή τους λίγο ευκολότερη.
Emmanouil Roumeliotis
