Μία ἀσυνήθης προτροπή! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΒΔΟΜΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

(ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ 27 ΙΟΥΛΙΟΥ 2025) 

«Σὺ οὖν κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Β΄ Τιμ. Β΄ 3).

 

Μία ἀσυνήθης προτροπή!

 

Εἶναι κοινὸν γνώρισμα, φίλοι μου ἀναγνῶσται, ὅτι οἱ ἄνθρωποι, ἴσως μέ τινας ἐξαιρέσεις, ἀρέσκονται, ἀλλὰ καὶ ἀρεσκόμεθα - ἂς μὴν τὸ κρύβωμεν! – εἰς «γλυκείας» καὶ «εὐγενεῖς» ἐκφράσεις καὶ συμβουλάς, εἴτε τὰς ἐκφράζομεν πρὸς τοὺς ἄλλους, εἴτε, ὅμως, μᾶς τὶς «προσφέρουν» οἱ ἄλλοι! Εἶναι τὸ λεγόμενον σαβουὰρ βίβρ (savoir vivre), βάσει τοῦ ὁποίου θὰ πρέπῃ νὰ ὁμιλοῦμε μὲ  συγκεκριμμένο τρόπο, καὶ διὰ λέξεων καὶ ἐκφράσεων αἱ ὁποῖαι νὰ μὴν … ἐνοχλοῦν! Πρόκειται περὶ μιᾶς … «ξυλίνης» γλώσσης, ἡ ὁποία διαμορφώνει, τὴν ἀλήθειαν εἰς ψεῦδος, τὸ καλὸν εἰς κακὸν καὶ ἀντιστρόφως, τὸ ὄμορφον εἰς ἄσχημον καὶ (πάλιν) ἀντιστρόφως, τὸ τέλειον εἰς σχετικὸν καὶ ἡμιτελές, ἀλλὰ καὶ τὸ ἀνθρώπινον καὶ ἀτελές, εἰς … τέλειον καὶ «θεϊκόν» …! Ἐὰν δε κάποιος «τολμήσῃ» ἵνα παραβιάσῃ τοὺς τοιούτους «σαλονίστικους» κανόνας,  θεωρεῖται ἀγενής, ἀπρεπής, ἄκομψος, ἀμετροεπής, χυδαῖος κ.λ.π. καὶ ἀπαράδεκτος εἰς … κοσμικὰς συνάξεις!

Ἄλλοις λόγοις, τὸ ὡς ἄνω … σαβουὰρ βίβρ ἐπιβάλει ἵνα ὁμιλῶμεν, ἐκεῖνα ἅτινα ἐπιθυμοῦσιν οἱ ἄνθρωποι καὶ ὄχι ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα ὁρίζει ὁ Θεῖος Νόμος. Μελετῶντες τὴν Ἁγία Γραφή, ἰδιαιτέρως δὲ τοὺς προφήτας, παρατηροῦμεν ἀκριβῶς μίαν παρομοίαν κατάστασιν μὲ ἐκείνην ποὺ … προεικονίσαμεν! Οἱ Ἅγιοι ἐκεῖνοι ἄνθρωποι, τοὺς ὁποίους ἐπέλεξεν ὁ Κύριος διὰ νὰ προειδοποιοῦν τὸν Ἰσραηλιτικὸ λαὸ διὰ τὰ ἐπερχόμενα, ἐὰν μὲν τὰ λόγιά τους ἦσαν αἰσιόδοξα καὶ ἀρεστὰ εἰς τοὺς Ἑβραίους, ἦσαν καὶ ἐκεῖνοι ἀποδεκτοὶ ἀπὸ ἐκείνους˙ ἐὰν ὅμως συνέβαινεν τὸ ἀντίθετον, - καὶ τοῦτο ἦτο συνηθέστερον, - τότε ἐδιώκοντο καὶ ὑβρίζοντο καὶ πολλάκις ἐκλείοντο εἰς φυλακάς, συνέβαινε δε συχνάκις, νὰ ὁδηγοῦνται καὶ εἰς τὸν θάνατον! Ἡ τοιαύτη, ὅμως, στᾶσις καὶ συμπεριφορά, ἦτο … ἀλλὰ καὶ εἶναι ἀναπόφευκτος, δι’ ἐκείνους οἵτινες ἔχουσι τὸν Κύριον ἀλλὰ καὶ τὸν Θεῖον Αὐτοῦ Νόμον, ὡς κανόνα εἰς τὴν ζωήν των!

Διὰ νὰ ἔλθωμεν δὲ εἰς τὸ προκείμενον, καὶ ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος καὶ ἰαματικοῦ Παντελεήμονος, ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος νουθετῶν τὸν μαθητήν του Τιμόθεον, τοῦ συνιστᾷ μὶαν … ἀντίστοιχον συμβουλὴν καὶ προτροπήν! «Σὺ οὖν κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ» (Β΄ Τιμ. Β΄ 3)! Νομίζω ὅτι … οἱ πάντες ἐννοοῦμεν τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Παύλου! Συμβουλεύει τὸν μαθητήν του, νὰ ἀγωνίζεται τὴν πνευματικὴν ζωήν, καὶ νὰ … «κακοπαθῇ»! Δηλαδή, νὰ ταλαιπωρῇ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ δυσκολεύῃ τὴν … ζωή του εἰς τὸν κόσμον τοῦτον! Ἀκατανόητα πράγματα διὰ τὸν … κοσμικὸν ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος, - ὡς προεκθέσαμεν, - ἀρέσκεται εἰς τὴν παραποίησιν τῆς ἀληθείας καὶ εἰς τὴν συμμόρφωσιν πρὸς τὴν … ἡδονικὴν ἀπόλαυσιν τῶν κοσμικῶν ἀπολαύσεων! Πόσον διαφορετικὸν πνεῦμα …!

 

Αἱ ταλαιπωρίαι τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ!

 

Ἐὰν ἀνατρέξωμεν, ἀδελφοί μου, εἰς τὰς βιογραφίας τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ζωήν, γενικῶς, τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, - καὶ εἰς τὴν Παλαιὰν ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην – θὰ διαπιστώσωμεν ὅτι ἡ ταλαιπωρία καὶ ἡ στέρησις καὶ ἡ «κακοπάθεια», ἦταν, ὄχι μόνον ἕνας … ἐπιβλητέος τρόπος ζωῆς, ἀλλὰ ἐπιλογὴ τῶν ἰδίων τῶν ἀγωνιστῶν! Ἐὰν ἀνατρέξωμεν εἰς τὰς ἐρήμους καὶ ἀναζητήσωμεν … ἀσκητὰς καὶ ὁσίους, θὰ ἀντιληφθῶμεν ὅτι ἡ ἀγάπη καὶ τὸ πάθος τους διὰ τὸν Κύριον, ἀφ’ ἑνὸς τοὺς ὡδήγησαν εἰς τοὺς ἀφιλοξένους τούτους τόπους τῆς ἀσκήσεως, ἀφ’ ἑτέρου δέ, συνηγωνίζοντο μεταξύ των, ποῖος θὰ «δυσκολέψῃ» τὴν ἀσκητικὴν ζωήν του περισσότερον, ἔναντι τῶν ἄλλων˙ καὶ τοῦτο, ὄχι διὰ νὰ μὴν … χάσουν τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν, ἀλλὰ κυρίως καὶ πρωτίστως, διὰ νὰ χαροποιήσουν διὰ τῶν … ἀγωνισμάτων των, τὸν Κύριον καὶ Θεὸν ἡμῶν! Ἀπὸ … φιλότιμο, ὥς ἔλεγεν ὁ σύγχρονος Ἅγιός μας, ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης!

Τὸ ἴδιον παρατηροῦμεν καὶ εἰς τὴν ζωὴν τῶν Μαρτύρων. Εἰς οὐδὲν εἶχον τὴν παροῦσαν ζωήν, καὶ μετὰ ἀφαντάστου ζήλου καὶ προθυμίας, ἐθυσίαζον ταύτην διὰ τὴν ἀγάπην των πρὸς τὸν Θεόν. Βλέπομεν τοὺς τοιούτους μάρτυρας, ὄχι μόνον νὰ ἵστανται θαρραλέοι καὶ ἄκαμπτοι πρὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, τυρράνων καὶ αὐτοκρατόρων, ἀλλὰ πλειστάκις, νὰ προκαλοῦν τὴν ὀργήν των διὰ τῶν ἀπαντήσεών των, διὰ νὰ τοὺς … «ὑποχρεώσουν» νὰ σκληρύνωσι τὰ … μαρτύριά των! Γνωρίζουν, ὅτι ἡ ἐπιθυμία των, … γλυκαίνει τὸν Βασιλέα Χριστόν! Πέραν δὲ τῶν μαρτύρων, τὴν ἰδίαν ἀγωνιστικὴν διάθεσιν βλέπομεν καὶ εἰς ἁπάσας τὰς κατηγορίας τῶν Ἁγίων! Καὶ οἱ ἀσκηταί, ἠθελημένως αὐξάνουν τοὺς κανόνας καὶ τὰς σωματικάς των ἀσκήσεις, ἀλλὰ καὶ οἱ ἱερᾶρχαι καὶ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Εἰς οὐδένα ἐκ τῶν Ἁγίων συμβαίνει, ἵνα δι’ ἑνὸς ἀκόπου τρόπου ζωῆς νὰ δοξάζεται ὑπὸ τοῦ Κυρίου καὶ τῆς Ἐκκλησίας! Ἄλλωστε, ποῖος δὲν γνωρίζει ὅτι … ἴδιον χαρακτηριστικὸν τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἄσκησις καὶ ἡ σωματικὴ ταλαιπωρία! «Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ. ΙΑ΄ 12), μᾶς ἐδίδαξεν ὁ Κύριος, ὑπογραμμίζων ἀκριβῶς τοῦτον τὸν διαρκῆ καὶ βίαιον ἀγῶνα τῶν … «θελόντων σωθῆναι»!

 

Τί σημαίνει, ὅμως, … «κακοπάθεια»;

 

Ὁ Κύριος καὶ Διδάσκαλος ἡμῶν, πρῶτον μέν, διὰ τοῦ ἰδίου παραδείγματος καὶ δεύτερον, διὰ τῆς μοναδικῆς καὶ ὑπερόχου διδασκαλίας Του, μᾶς ἐδίδαξεν ὅτι ἡ ζωὴ τοῦ Χριστιανοῦ, πρέπει νὰ εἶναι ἕνας διαρκὴς ἀγών. Καὶ ἡ νηστεία, καὶ ἡ προσευχή, καὶ κάθε … «πρέπει» ἢ «δὲν πρέπει», καὶ αἱ ἀκρότατοι, πολλάκις, μορφαὶ ἀσκήσεως, … ὅταν γίνονται διὰ τὴν δόξαν τοῦ Κυρίου καὶ τὴν ἀγάπην Αὐτοῦ, εἶναι ἡ … «κακοπάθεια» ποὺ συνιστᾷ ἐν προκειμένῳ ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος! Δὲν εἶναι, … αὐτὸ καθ’ αὐτὸ τὸ κάθε ἀγώνισμα, ἀλλὰ … ἡ διάθεσις καὶ ὁ σκοπὸς διὰ τὸν ὁποῖον καὶ κοπιάζομεν! Δὲν μᾶς ὑποδεικνύονται καὶ οὔτε ἀσφαλῶς καὶ ὑποχρεούμεθα νὰ ἀκολουθήσωμεν καὶ νὰ ἐφαρμόσωμεν τὰς ἀκροτάτας νηστείας τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου καὶ τοῦ προαναφερθέντος Ἁγίου Παϊσίου, ἀλλὰ καὶ τόσων ἄλλων Ἁγίων ἀσκητῶν καὶ Πατέρων καὶ Μαρτύρων, ἀλλὰ καλούμεθα ἵνα ἐπιδεικνύωμεν τὸν αὐτὸν ζῆλον καὶ τὴν ἴσην διάθεσιν διὰ τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν! Ἄλλωστε, ὑπάρχουν πολλοὶ ἀγῶνες καὶ πολλαὶ ταλαιπωρίαι εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν, αἱ ὁποῖαι προκύπτουν … «ἀπρόσκλητοι», πολλάκις, καὶ τὰς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος … δὲν θὰ ἐπέλεγεν ποτέ …! Δὲν εἶναι ὅμως αὗται, ἐκεῖναι βάσει τῶν ὁποίων θὰ ἀξιολογηθῶμεν ὑπὸ τοῦ … Κριτοῦ!

Πρωτίστως, ἡ «κακοπάθεια» ἐκείνη τὴν ὁποίαν καὶ ἠθελήσαμεν, καὶ ἐπιλέξαμεν, καὶ … ἀγαπήσαμε, καὶ ἠγωνίσθημεν διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Κυρίου, θὰ … συνεργήσῃ εἰς τὴν … καλήν μας ἀπολογίαν! Σήμερον, δὲν ζητεῖ ὁ Κύριος ἀπὸ ἡμᾶς τὴν ὀδυνηρὰν ὁμολογίαν τοῦ … αἵματος! Ὅμως, … τὴν νηστείαν καὶ τὴν προσευχὴν καὶ τὴν ἀγάπην πρὸς τοὺς ἐχθρούς μας κυρίως, θὰ τὴν ζητήσῃ, ὅπως μᾶς ἔχει ἤδη … προειδοποιήσει! Ἂς κοπιάσωμεν, ἑπομένως, ἀδελφοί μου , εἰς ταύτην τὴν … κακοπάθειαν, διὰ νὰ λάβωμεν τὸν στέφανον τῆς ἀθλήσεως παρὰ τοῦ ἀθλοθέτου Χριστοῦ. Ἀμήν.

 

                                                                                                      Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

 

                                                                                                Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν