ΑΥΛΗ

Τρίτη 15 Οκτωβρίου 2024

Στην Αρχαία Ελλάδα πίστευαν στην Αθανασία της Ψυχής, αλλά και...

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΚΟΣΜΟ

Στους αρχαίους Αιγυπτίους ήταν διάχυτη η πίστη ότι η ψυχή είναι αθάνατη, ενώ το σώμα το βαλσάμωναν και παρέθεταν δίπλα του τροφές. Το ίδιο και στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι αντί για τροφές παρέθεταν δίπλα στο νεκρό τα αγαπημένα τους αντικείμενα, τα κτερίσματα. Ας ανατρέξουμε όμως πιο συγκεκριμένα σε μερικές πηγές Αρχαίων Ελλήνων, στον Όμηρο, στον Αριστοτέλη αλλά κυρίως τον Πλάτωνα, για να πάρουμε περισσότερες πληροφορίες.

Στον Όμηρο: Στη λ ραψωδία της Οδύσσειας που λέγεται και «Νέκυια», γιατί αναφέρεται σε νεκρούς, Ο Οδυσσέας πήγε για να συναντήσει τη ψυχή του Τειρεσία για να του πει πώς θα γυρίσει στην πατρίδα του. Κοντά σ’ αυτόν είδε τη μάνα του και πολλούς άλλους ήρωες της Τροίας. Είναι φανερό, λοιπόν, ότι οι αρχαίοι πίστευαν στις ψυχές των νεκρών, με τις οποίες μάλιστα μπορούσαν να συνομιλούν.

Ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι η ψυχή είναι το «κινούν» αίτιο, αυτό δηλαδή που δίνει κίνηση και ζωή. Κατά τον Αριστοτέλη ψυχή έχουν και τα φυτά και τα ζώα όχι μόνο ο άνθρωπος. Τα φυτά έχουν θρεπτική ψυχή, τα ζώα θρεπτική και κινητική και ο άνθρωπος θρεπτική, κινητική και λογική ψυχή.

Ο Πλάτωνας αναφέρεται στα θέματα αυτά στον Φαίδωνα, τον Γοργία και την Πολιτεία. Από όλα τα σχετικά χωρία βγάζουμε τα εξής συμπεράσματα:

1ον. Οι αρχαίοι όχι μόνο πίστευαν στην αθανασία της ψυχής αλλά και στην τιμωρία μετά θάνατο ανάλογα με τα αδικήματα του καθενός.

2ον Πίστευαν ότι υπήρχε και κόλαση, που την έλεγαν Τάρταρα, όπου πήγαιναν οι κακοί, και παράδεισος, που τον έλεγαν Ηλύσια Πεδία ή Μακάρων νησιά, όπου πήγαιναν οι καλοί.

3ον Τα πολύ βαριά αδικήματα, που ήταν ανίατα, τιμωρούνταν με αιώνια καταδίκη στα Τάρταρα.

4ον Τα λιγότερα βαριά αδικήματα, για τα οποία μετάνιωσαν αυτοί που τα έκαναν, πάλι τιμωρούνταν για κάποιο χρονικό διάστημα, ανάλογα με το αδίκημα, και μετά απαλλάσσονταν από την τιμωρία.

5ον Τα ελαφριά αδικήματα τιμωρούνταν για λίγο, αλλά γίνονταν κάθαρση και απαλλάσσονταν και αυτοί από την τιμωρία.

6ον Τέλος οι δίκαιοι ανέβαιναν από τα έγκατα της γης και κατοικούσαν σε πολύ ωραία μέρη, όπου χαίρονταν για πάντα.

7ον Οι αρχαίοι πίστευαν ότι στον Άδη υπάρχει μετάνοια, που τους απαλλάσσει από την τιμωρία, σε αντίθεση με τη χριστιανική πίστη, που διδάσκει ότι «εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια».

Ποῖος εἶναι ὁ … Θεὸς ἡμῶν; - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΤΡΙΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΟΥΚΑ (6 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2024)

«Νεανίσκε, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι» (Λουκ. Ζ΄ 14).

Ἡ Ζωὴ συναντᾷ τὸ … θάνατο!

Ὁ Κύριος, περιέρχεται, μετὰ τῶν δώδεκα μαθητῶν του, τὰς πόλεις καὶ τὰς κώμας, τῆς Ἰουδαίας καὶ τῆς Γαλιλαίας, «κηρύσσων τὸ Εὐαγγέλιον τῆς Βασιλείας, καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ» (Ματθ. Δ΄ 23)! Ἐνῶ, λοιπόν, εἰσέρχεται εἰς τὴν πόλιν Ναΐν, «ἰδοὺ ἐξεκομίζετο τεθνηκὼς υἱὸς μονογενὴς τῇ μητρὶ αὐτοῦ, καὶ αὕτη ἦν χήρα, καὶ ὄχλος τῆς πόλεως ἱκανὸς ἦν σὺν αὐτῇ»! Μία κηδεία μὲ πρωτοφανῆ συρροὴ κόσμου! Νεκρὸς εἶναι ὁ μονογενὴς υἱὸς μιᾶς χήρας, ὅστις καὶ ἦτο τὸ «στήριγμά» της, ἀφ’ ὅτου ἐξεδήμησεν ἐκ τούτου τοῦ κόσμου, ὁ σύζυγος αὐτῆς! Τὸ πλῆγμα διὰ ταύτην τὴν ταλαίπωρον γυναῖκα εἶναι τόσον δυνατό, ὥστε σύμπας ὁ λαὸς τῆς πόλεως συνέτρεξεν εἰς τὴν κηδείαν, ἵνα, κυρίως, συμπαρασταθῇ καὶ συντρέξῃ εἰς τὸν τοσοῦτον πόνον τῆς χήρας ταύτης!

Ἐπλησίασεν, ὁ φιλεύσπλαγχνος καὶ πανοικτίρμων Κύριος, τὴν ὀδυνομένην μητέρα, καὶ τὴν καθησύχασε μὲ δύο λέξεις, ἅτινας, οὐδεὶς ἐξ ἐκείνου τοῦ πλήθους, θὰ ἠδύνατο ἵνα εἴπῃ πρὸς αὐτήν! «Μὴ κλαῖε»! Εἶναι, ἆραγε, τοῦτο δυνατὸν καὶ ἐφικτόν; Πῶς ἄλλως, θὰ ἠδύνατο ἵνα ἐκδηλώνῃ αὕτη τὸν πόνον της, εἰδικῶς εἰς τὰς συγκεκριμμένας ταύτας ἀπεριγράπτους φοβερὰς στιγμάς; Ὅμως, ὁ Διδάσκαλος, ὁμιλεῖ μὲ φωνὴν ἀποφασιστικὴν καὶ σταθεράν …! Ὁ τρόπος Του βεβαιοῖ, ὅτι θὰ ἐπακολουθήσωσι συγκλονιστικὰ καὶ μοναδικὰ γεγονότα! Ὁ Κύριος εἶναι ἡ ΖΩΗ, καὶ ἔρχεται, «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» μὲ τὸν τρομερὸν καὶ ἀδυσώπητον θάνατον! Εἶναι φυσικὸν καὶ αὐτονόητον ὅτι, εἰς τὴν τοιαύτην … ἀναμέτρησιν, θὰ ἐπικρατήσῃ ὁ Παντοδύναμος Κύριος, ὅστις, κατ’ ἐπανάληψιν αὐτοπροσδιῳρίσθῃ ὡς ἡ … ΖΩΗ! Δίδει ἐντολὴν ἵνα σταματήσῃ ἡ πορεία τῆς πομπῆς, καὶ ἀφοῦ ἐπλησίασε τὸ φέρετρον μὲ τὸ νεκρὸν σῶμα … «ἥψατο τῆς σοροῦ»! Ἕν ἄγγιγμα τόσον ἔντονο καὶ δυνατό, ὥστε, νὰ δώσῃ καὶ πάλιν τὴν ζωὴν εἰς ἐκεῖνο τὸ … «λείψανον»! Ἕν ἄγγιγμα καὶ μία φρᾶσις, - «νεανίσκε, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι», - τόσον δραστικὴ καὶ δυνατή, ὡς ἐκείνην ἥντινα ἐξεφώνησεν ὡς Δημιουργὸς τοῦ Σύμπαντος, … «γενηθήτω»!

Ὣς τότε κατὰ τὴν δημιουργίαν, τὰ πάντα ὑπετάσσοντο εἰς τὸ Θεῖον θέλημα … αὐτομάτως, οὕτω καὶ ἐν προκειμένῳ, ἡ ζωὴ ἤκουσε καὶ ὑπήκουσεν εἰς τὸ κέλευσμα τοῦ Δημιουργοῦ της! Ἐπέστρεψεν αὕτη εἰς τὸ … νεκρὸν τοῦ νεανίσκου καὶ οὗτος πάραυτα ἀνέστη, ἐνώπιον ἅπαντος ἐκείνου τοῦ πλήθους! «Καὶ ἀνεκάθισεν ὁ νεκρὸς καὶ ἤρξατο λαλεῖν, καὶ ἔδωκεν αὐτὸν τῇ μητρὶ αὐτοῦ»! Τόσον ἁπλῶς καὶ φυσικῶς ἔγινεν τοῦτο τὸ φοβερὸν θαῦμα, διότι, ὡς ἔχομεν εἴπει πολλάκις, τὰ θαύματα καὶ θεῖα τεράστια, δι’ ἡμᾶς τοὺς ἀδυνάμους καὶ μικρούς, εἶναι τεράστια καὶ ἀκατάληπτα, ὅμως διὰ τὸν ἴδιον τὸ Κύριον εἶναι πολὺ ἁπλαῖ ἐνέργειαι τῆς ἀπείρου Θείας δυνάμεώς Του!

«Σοὶ λέγω»!

Δύο λέξεις … «καταπέλτης», θὰ ἐλέγωμεν! Δύο λέξεις, αἵτινες καταδεικνύουσιν, ἀφ’ ἑνὸς μέν, τὴν Θείαν αὐθεντίαν καὶ κυριότητα, ἀλλὰ καὶ ἀφ’ ἑτέρου τὴν αἰωνιότητα τοῦ ἀνθρώπου! «Σοὶ λέγω», σημαίνει … «ἐγὼ σοῦ ὁμιλῶ»! Εἶναι ἐκεῖναι αἱ λέξεις, τὰς ὁποίας, συχνάκις καὶ λέγομεν ἡμεῖς, ἀλλὰ καὶ ἀκούομεν ὑπὸ τῶν συνανθρώπων μας! Εἶναι ἐκεῖναι αἱ λέξεις, αἵτινες προσδίδουσι τὴν ἀνάλογον «βαρύτητα», εἰς τὸ πρόσωπον τὸ ὁποῖον τὰς ἐκφέρει! Τὰς τοιαύτας, πολλάκις ἀκούομεν ἐκφερομένας ὑπὸ γονέων πρὸς τὰ τέκνα των, προκειμένου, ἵνα δώσωσι ταῦτα, τὴν δέουσαν σημασίαν εἰς τοὺς πατρικοὺς καὶ μητρικοὺς λόγους! Ἐπίσης, τὰς τοιαύτας λέξεις ἀκούομεν ἵνα ἐκφέρωνται, ἀπὸ τῶν ἀνωτέρων πρὸς τοὺς κατωτέρους, ἀπὸ τοὺς ἰσχυροὺς πρὸς τοὺς ἀδυνάτους, ἀπὸ τοὺς μεγάλους πρὸς τοὺς μικρούς … !

Ἀκριβῶς, οὕτως ἐκφέρονται ὑπὸ τῶν Θείων χειλέων! Ὁ πανίσχυρος καὶ παντοδύναμος Κύριος, ὁ ἔχων τὴν ἀπόλυτον ἐξουσίαν ἐπὶ πάντων τῶν … ὁρωμένων τε καὶ ἀοράτων, ὁ κυβερνήτης καὶ κυρίαρχος τῶν λογικῶν τε καὶ ἀλόγων, … ἀπευθύνεται πρὸς τὸν δῆθεν ἰσχυρόν …! Ἀπευθύνεται πρὸς τὸν φυσιολογικὸν θάνατον, ἐκ τοῦ ὁποίου οὐδεὶς δύναται … ἐκφεύγειν! Ἔτι δὲ περισσότερον, ἀπευθύνεται πρὸς τὸν φρικαλέον Ἅδην, ὅστις κρατεῖ τὰς ψυχὰς ἁπάντων τῶν κεκοιμημένων, μετὰ τὴν κατάπτωσιν τῶν πρωτοπλάστων εἰς τὴν ψυχοσωματικὴν φθορὰν τῆς ἁμαρτίας! Ὁμιλεῖ καὶ προειδοποιεῖ … Ὁμιλεῖ καὶ ἡ φωνή Του ἠχεῖ εἰς τὰ ἔγκατα τοῦ θανάτου καὶ τοῦ Ἅδου, καὶ φέρει εἰς τὴν ζωὴν καὶ πάλιν τὸν νενίσκον! Προειδοποιεῖ ὅμως ἐν ταὐτῷ … «τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοὐτέστι τὸν διάβολον», ὅτι … «ἔρχομαι»! Ἡ δύναμις τῆς φωνῆς Του εἶναι τόσον ἔντονος καὶ κυρίαρχος, ὥστε ὁ Ἅδης καὶ ὁ διάβολος, τρέμουσι καὶ πειθαρχοῦσιν εἰς τὴν ἐντολήν Του, καὶ φέρουσι τὴν ψυχὴν τοῦ νεανίσκου καὶ πάλιν εἰς τὸ σῶμα του!

Ποῖος εἶναι ὁ … Θεὸς ἡμῶν;

«Τίς Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; Σὺ εἶ ὁ Θεός, ὁ ποιῶν θαύμάσια μόνος»! Αὕτη εἶναι ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ ἐρώτημα τοῦτο! Εἶναι ὁ Θεὸς ὁ Ἀληθινὸς καὶ αἰώνιος, πρὸ τοῦ ὁποίου ὠχριοῦσι πάντες οἱ δῆθεν θεοί, καὶ ἅπαντες ὅσοι ἐθεώρησαν καὶ ἔτι θεωροῦσιν ἑαυτούς, … ὡς θεούς! Εἶναι ὁ Παντοδύναμος καὶ Παντοκράτωρ, ὅστις … «θέλει πάντας σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν»! Καὶ θέλει, ἀλλὰ καὶ … δύναται! Δύναται, ὅμως, ἐφ’ ὅσον … θέλομεν καὶ ἡμεῖς! Ἄνευ τῆς ἰδικῆς μας θελήσεως, ὁ Κύριος παραμένει δι’ ἡμᾶς, … ἀνίσχυρος καὶ ἀδύναμος! Τίποτε δὲν δύναται ἵνα κάνῃ δι’ ἡμᾶς! Οὔτε θαύματα, οὔτε θεραπείας, οὔτε ἀναστάσεις νεκρῶν, οὔτε οἵνδήποτε ἄλλην θαυμαστὴν ἐνέργειαν!

Τὸ βλέπομεν, ἄλλωστε τοῦτο καὶ τὸ βιώνομεν, ἀνὰ πᾶσαν στιγμήν! Ἀκόμη καὶ ἂν ὁ Παντοδύναμος Κύριος, ποιεῖ καθ’ ἡμέραν, ἀλλὰ καὶ καθ’ ὥραν … ἄπειρα θαύματα, μήπως ἐπίστευσαν οἱ ἄπιστοι; Μήπως συνεκινήθησαν; Μήπως ἤλλαξαν τρόπον ζωῆς καὶ ἐπέστρεψαν ἐπὶ τὸν Κύριον; Δὲν ἔπαυσαν συνεπῶς, τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου, … «ἀλλ᾿ ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν, καὶ ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία· φάσκοντες εἶναι σοφοὶ ἐμωράνθησαν» (Ρωμ. Α΄ 21-23)! Ἂς ἐνθυμηθῶμεν ἔτι ἐν προκειμένῳ, τὰ λόγια τοῦ «Ἁβραὰμ» πρὸς τὸν πλούσιον τῆς γνωστῆς παραβολῆς, ὅταν ἐκεῖνος ἐζήτησεν, ἵνα ἀναστηθῇ ὁ πτωχὸς Λάζαρος καὶ ἐπιστρέψῃ εἰς τὸν κόσμον, ἵνα τὸν ἴδωσιν οἱ ἄνθρωποι καὶ συγκλονισθῶσι καὶ πιστεύσωσιν εἰς τὸν Θεόν! «Ἔχουσι Μωυσέα καὶ τοὺς προφήτας·» τοῦ ἀπήντησεν ὁ δίκαιος, «ἀκουσάτωσαν αὐτῶν. Ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί, πάτερ Ἀβραάμ, ἀλλ᾿ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτούς, μετανοήσουσιν. Εἶπε δὲ αὐτῷ· εἰ Μωυσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται»!

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

Ἱεροκῆρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν

Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2024

Εβδομαδιαίο Φυλλάδιο
«Για τους Γονείς της Ενορίας»

Ιερός Ναός Γενέσιον Τιμίου Προδρόμου Παραλίας Πατρών

Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για να διαβάσετε τα κείμενα

Μία νέα παγίδα - Halloween

Γράφει η Εὐδοξία Αὐγουστίνου, Φιλόλογος – Θεολόγος

Τά τελευταῖα χρόνια, τέλη Ὀκτωβρίου, παρατηρεῖται κυρίως στά δημοτικά σχολεῖα τῆς χώρας προσπάθεια ἐξοικείωσης τῶν παιδιῶν μέ μία νέα «γιορτή», πού ἐναρμονίζεται μέ τό πνεῦμα τῆς Νέας Ἐποχῆς. Πρόκειται γιά τό Halloween (Χάλλοουϊν), ὅπως προβάλλεται μέσα ἀπό τό μάθημα τῶν Ξένων Γλωσσῶν, εἰδικά στίς πρῶτες τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ.

Ἑορτάζεται στίς 31 Ὀκτωβρίου καί ἔχει χαρακτήρα νεκρώσιμο καί μνήμης τῶν κεκοιμημένων. Οἱ ἐκδηλώσεις τῆς γιορτῆς ἕλκουν τήν καταγωγή τους ἀπό τόν ἀρχαῖο κελτικό παγανισμό (Samhain), σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο κατά τή συγκεκριμένη ἡμέρα «χαλαρώνουν» τά στεγανά ὅρια μεταξύ τῶν δύο κόσμων -τῶν ζωντανῶν καί τῶν νεκρῶν- καί τά «πνεύματα» γίνονται πιό «δραστήρια».

Ἡ «γιορτή» εἶναι ἕνα πλήρως ἐμπορευματοποιημένο νεανικό ἔθιμο, κατά τό ὁποῖο δεσπόζουν οἱ μορφές τῆς μάγισσας, τῆς σκαλισμένης κολοκύθας, τῶν φαντασμάτων καί ξωτικῶν, μέσα ἀπό μεταμφιέσεις, παιχνίδια, τραγούδια καί συναφεῖς δραστηριότητες. Παράλληλα, ἀρκετά κοσμικά κέντρα ὑπόσχονται «ξεχωριστές» βραδιές καί πάρτι, μέ κορύφωση τήν 31η Ὀκτωβρίου. Ἀξιοσημείωτος πράγματι συγχρονισμός· τό Χάλλοουϊν εἰσάγεται δυναμικά.

Ἱστοσελίδες σχολείων ἀπό ὅλη τήν Ἑλλάδα προβάλλουν ἀφιερώματα καί ἀναμνηστικές φωτογραφίες ἀπό ἐκδηλώσεις τῶν τάξεων ἀφιερωμένες στό Χάλλοουϊν. Τί ἄραγε ἀποκομίζει τό παιδί ἀπό ἕνα τέτοιο ἑορτολογικό μωσαϊκό καί μάλιστα κατά τίς ἡμέρες τῆς ἐθνικῆς μας ἐπετείου καί τῆς ἑορτῆς τῆς Ἁγίας Σκέπης;

Γιά τούς νεοπαγανιστές τό Χάλλοουϊν εἶναι ἐπίσημη ἑορτή καί συνοδεύεται ἀπό ποικίλες τελετές. Δέν εἶναι λίγες οἱ περιπτώσεις πού τά παιδιά ἀποκομίζουν τήν ἐντύπωση ὅτι ἡ ἐπικοινωνία μέ τούς νεκρούς εἶναι ἐφικτή, συνδυάζοντας τίς ἀποκρυφιστικές πλάνες μέ τό παιχνίδι καί τή διασκέδαση. Τό ὅλο τελετουργικό ἀποτελεῖ σοβαρή ἐξοικείωση μέ τό μαγικό στοιχεῖο -καί μάλιστα ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων- καί σταθερό προθάλαμο στό νεοπαγανιστικό κίνημα (Wicca), τό ὁποῖο στήν Ἀμερική κάνει θραύση στίς νεαρές ἡλικίες.

Ἀναμφισβήτητα, ἡ ἑορτή τοῦ Χάλλοουϊν ἀντίκειται στούς σκοπούς τῆς ἑλληνορθόδοξης παιδείας μας, καθώς ὑποβιβάζεται ἡ ἐθνική μας ἐπέτειος καί δημιουργεῖται σύγχυση στά παιδιά, πού ἀδυνατοῦν νά ἀντιληφθοῦν τί ἀκριβῶς γιορτάζεται. Εἶναι ξένο σῶμα στήν ἑλληνική κοινωνία, ἕνας ἀκόμα δούρειος ἵππος τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καί τῆς πανθρησκείας, πού μέ -φαινομενικά- ἀθῶο πρόσωπο ἐπιδιώκει νά ἐξοικειώσει τούς ἀνθρώπους μέ στοιχεῖα ἀσυμβίβαστα μέ τήν ὀρθόδοξη χριστιανική πίστη. Ἡ Ἑλλάδα ἔχει χρέος νά στραφεῖ πρός τήν τιμή τῶν πραγματικῶν ἀξιῶν καί ἰδεωδῶν, πού τήν ἀνέδειξαν στό παγκόσμιο στερέωμα, καί ὄχι νά συμβιβάζεται μέ... κολοκύθια.

Συνεπῶς, ἄς ἐνθαρρύνουμε τά παιδιά μας νά συμμετέχουν ἐνεργά στούς ἑορτασμούς τῆς 28ης Ὀκτωβρίου καί νά ἐμπνέονται ἀπό τή φιλανθρωπία τῶν ἁγίων Ἀναργύρων, πού ἑορτάζουν τήν ἑπομένη (1η Νοεμβρίου), κι ἄς ἀφήσουμε τό καινοφανές Χάλλοουϊν, πού χαλᾶ καί ἀγριεύει τίς παιδικές ψυχές.

Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2024

Ἡ ἐπιλογὴ καὶ ἡ ἀπόρριψις! - π. Τιμόθεος Παπασταύρου

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΛΟΥΚΑ (29 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2024)

«Ποία ὑμῖν χάρις ἐστί;» (Λουκ. ΣΤ΄ 32)

Τὸ «δῶρον»!

Μελετῶντες, φίλοι μου ἀναγνῶσται, τὴν Ἁγία Γραφή, κυρίως δὲ τὴν Καινὴ Διαθήκη, θὰ εὕρωμεν πολλὰ σημεῖα εἰς τὰ ὁποῖα, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, δίδει εἰς ἡμᾶς μοναδικὰς ὑποσχέσεις! Οὕτω, ἐπὶ παραδείγματι, ἀκούομεν ὑπὸ τῶν θείων χειλέων Του, ὅτι … δὲν θὰ κρίνῃ ἐκείνους οἵτινες ἔκρινον ἑαυτούς, καὶ δὲν κατέκριναν τοὺς ἄλλους διὰ τὰς ἁμαρτίας των! «Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε» (Ματθ. Ζ΄ 1-5). Ἤ, ἐπίσης, διὰ τὴν συγχώρησιν ἐκείνων οἵτινες μᾶς ἀδικοῦσι! «Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος» (Ματθ. ΣΤ΄ 14-15)! Ἤ, ἀκόμη, περὶ τῆς μυστικῆς, ἐν ἀγάπῃ, ἐλεημοσύνης καθ’ ἣν … «ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ» (Ματθ. ΣΤ΄ 4)! Καὶ δὲν εἶναι μόνον αὗται αἱ ὑποσχέσεις, ἀλλά, κυριολεκτικῶς, … πληθώρα τοιούτων ὑποσχέσεων καὶ δώρων, – καὶ εἰς τὴν Παλαιάν ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν Καινὴν Διαθήκην, – παρρηγορεῖ καὶ ἐνισχύει τὸν κάθε ἀγωνιζόμενο χριστιανόν!

Καὶ τὰ δῶρα ταῦτα τοῦ Κυρίου, δὲν εἶναι μόνον δῶρα ὑλικά! Βεβαίως, ὑπόσχεται ὁ Θεὸς καὶ ὑλικὰς ἀπολαβάς! Ὡς, ἐπὶ παραδείγματι εἰς τὸν γνωστὸν ὕμνον τῆς ἀκολουθίας τῆς «ἀρτοκλασίας», καθ’ ὅν, … «πλούσιοι ἐπτώχευσαν καὶ ἐπείνασαν, οἱ δὲ ἐκζητοῦντες τὸν Κύριον οὐκ ἐλαττωθήσονται παντὸς ἀγαθοῦ» (Ψαλμ. ΛΓ΄ 11), ἤ, ἐπίσης, «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. ΣΤ΄ 25-34 )! Πρωτίστως, ὅμως, τὰ δῶρα ἅτινα μᾶς ὑπόσχεται ὁ Θεός, εἶναι πνευματικὰ καὶ αἰώνια, ὥς, ἤδη, διεκρίναμεν ἐκ τῶν ἀνωτέρω ἁγιογραφικῶν ἐδαφίων!

Ἡ ἐπιλογὴ καὶ ἡ ἀπόρριψις!

Ἅπαντα ταῦτα τὰ προαναφερθέντα θεῖα δῶρα, εἶναι φυσικόν, ὅτι προορίζονται διὰ τὸν ἄνθρωπον! Ὁ ἄνθρωπος εἶναι τὸ ἠγαπημένο πλᾶσμα τοῦ Θεοῦ! Δι’ ἐκεῖνον (τὸν ἄνθρωπον) ἐδημιουργήθη ἡ κτῖσις καὶ τὰ κτίσματα, καὶ μόνον οὗτος (ὁ ἄνθρωπος) ἔχει ὑπὸ τοῦ Κυρίου τὴν ἐξουσίαν ἐπὶ πάσης τῆς ὑλικῆς κτίσεως! Διὰ τοῦτον, ὁ Πανάγιος Θεὸς ἐνηνθρώπησε καὶ ἔχυσε τὸ πανακήρατον αἷμα του ἐπὶ τοῦ Γολγοθᾶ! Ὅμως, πῶς οὗτος ἐξετίμησε καὶ ἔτι ἐκτιμᾷ τὰ ὡς ἄνω ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ δῶρα; Πῶς τὰ ἠξιολόγησεν καὶ ἔτι τὰ ἀξιολογεῖ; Ποῖα ἐπέλεξεν καὶ ὑπερύψωσεν, καὶ ποῖα, ἀντιθέτως ἐταπείνωσεν καὶ ὑπεβάθμισεν καὶ σχεδὸν ἠχρήστευσεν; Ἐκτός, βεβαίως, τῶν ἐξαιρέτων … ἐξαιρέσεων, (τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ, δηλαδή), οἱ πολλοί, οἱ ἀσυγκρίτως περισσότεροι, … προετίμησαν τὰ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα! Προετίμησαν, τὰ φθαρτὰ καὶ πρόσκαιρα, καὶ προσεκολλήθησαν εἰς ταῦτα!

Ἰδιαιτέρως χαρακτηριστικά, ἐν προκειμένῳ, εἶναι τὰ θεόπνευστα λόγια τοῦ θείου Παύλου, εἰς τὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολήν, ὅπου περιγράφει δι’ ἐντόνων λεκτικῶν στοιχείων, τὰς τοιαύτας ἀνοήτους προτιμήσεις τῶν ὑλοφρόνων ἀνθρώπων! «Γνόντες τὸν Θεὸν οὐχ ὡς Θεὸν ἐδόξασαν ἢ εὐχαρίστησαν, ἀλλ᾿ ἐματαιώθησαν ἐν τοῖς διαλογισμοῖς αὐτῶν, καὶ ἐσκοτίσθη ἡ ἀσύνετος αὐτῶν καρδία· φάσκοντες εἶναι σοφοὶ ἐμωράνθησαν, καὶ ἤλλαξαν τὴν δόξαν τοῦ ἀφθάρτου Θεοῦ ἐν ὁμοιώματι εἰκόνος φθαρτοῦ ἀνθρώπου καὶ πετεινῶν καὶ τετραπόδων καὶ ἑρπετῶν. … οἵτινες μετήλλαξαν τὴν ἀλήθειαν τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ψεύδει, καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα, ὅς ἐστιν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας· ἀμήν» (Ρωμ. Α΄ 21-32)!

«Ποία ὑμῖν χάρις ἐστί;»

Ἡ φρᾶσις αὕτη, «ὑποκρύπτει» κάποια Θεῖα δῶρα! Κατ’ ἀκρίβειαν, σημαίνει, … «ποία εὔνοια καὶ ποία ἀμοιβὴ ἀπὸ τὸν Θεόν, σᾶς ἀνήκει»; Λέγει δὲ τοῦτο, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, διότι ὁ πνευματικὸς ἀγὼν τῆς παρούσης ζωῆς τὸν ὁποῖον θὰ ἀγωνισθῇ ὁ κάθε χριστιανός, θὰ ἐπιφέρῃ εἰς τὸν ἀγωνιζόμενον, δῶρα οὐράνια καὶ ἀθάνατα! Λέγει δὲ τοῦτο ὁ Διδάσκαλος, διότι οἱ περισσότεροι ἐξ ἡμῶν, διὰ κάθε τι τὸ ὁποῖον ἀγωνίζονται, ἐπιδιώκουσιν ἐπαίνους καὶ τιμὰς ἀνθρωπίνους! Ἐφ’ ὅσον, ὅμως, λάβωσι τὰς τιμὰς ταύτας, … ἔλαβον πλέον τὴν ἀμοιβήν των διὰ τὸν ἀγῶνά των, καὶ δὲν τοὺς ὀφείλεται, πλέον, οὐδεμία ἀνταμοιβὴ ἀπὸ τὸν Κύριον!

Ἐδίδαξεν ὁ Κύριος τὴν τοιαύτην διδασκαλίαν, διότι, - ὡς ἐνθυμούμεθα – οἱ «φαντασμένοι» Φαρισαῖοι καὶ Γραμματεῖς, ἐπιθυμοῦντες ἵνα διαφημίζωσι τὰς προσευχὰς καὶ ἐλεημοσύνας των, ἐνεργοῦσαν ταύτας δημοσίως καὶ ἐπαινοῦντο ὑπὸ τῶν … ἀφελῶν καὶ ἀνοήτων! Εἶναι χαρακτηριστική, ἐν προκειμένῳ, ἡ θεία συμβουλή καὶ σύστασις, «προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς· εἰ δὲ μήγε, μισθὸν οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶ ὑμῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ρύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν. Σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου, ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ, καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ» (Ματθ. ΣΤ΄ 1-4)! Ὑπεγραμμίσαμεν τὰς τελευταίας ὡς ἄνω λέξεις, ἀκριβῶς διότι αὗται ἐπιβεβαιώνουσι … περὶ τῶν προειρηθέντων θείων δώρων!

Ποία θὰ εἶναι ἡ ἐπιλογή μας;

Πόσον, ἀληθῶς, μᾶς δελεάζουσι καὶ κολακεύουσιν ἡμᾶς οἱ ἀνθρώπινοι ἔπαινοι! Ἀκόμη καὶ ὅταν γνωρίζωμεν ὅτι οὗτοι δὲν εἶναι γνήσιοι καὶ καρδιακοὶ καὶ εἰλικρινεῖς …, ἀκόμη καὶ ὅταν εἴμεθα βέβαιοι ὅτι, ἄλλα ἐγκρύπτονται εἰς τὰς καρδίας τῶν κολάκων καὶ ἄλλα λέγωσι …, ἀκόμη καὶ ὅταν γνωρίζωμεν ὅτι δὲν ἀντιστοιχοῦσι εἰς τὰ πτωχά μας καὶ ἀνάξια ἔργα μας, τοιοῦτοι καὶ τοσοῦτοι ἔπαινοι, ἐπιθυμοῦμε τούτους καὶ τοὺς ἐπιδιώκομεν! Ἀκόμη καὶ ἐὰν οὗτοι καταδικάζωνται ὑπὸ τοῦ Κυρίου καὶ ἐφίσταται ἡ προσοχή μας εἰς τὴν ἀποφυγήν των, θέλομεν ἔστω καὶ δι’ ὀλίγον, ἵνα τοὺς ἀκούσωμεν …

Ὅμως, εἰς τί θὰ ὠφεληθῶμεν ἐκ τῶν τοιούτων ἐπαίνων; Ποῖον τὸ οὐσιαστικὸν κέρδος μας, ἐκ τῶν ἀνθρωπίνων κολακειῶν; Τὴν τοιαύτην πραγματικότητα θὰ τὴν ἀντιληφθῶμεν, ὅταν θὰ ἐπέλθῃ ἀναποφεύκτως καὶ εἰς ἡμᾶς, ὁ σωματικὸς θάνατος, καὶ πορευόμενοι εἰς τὴν αἰωνιότητα, θὰ ἀφήσωμεν ὀπίσω μας, ἅπαντα ταῦτα τὰ μάταια καὶ ἀνθρώπινα κατασκευάσματα! Τότε, βλέποντες, ὅτι τίποτε γήϊνον καὶ φθαρτόν, δὲν συνακολουθεῖ τὴν ψυχήν μας καὶ ὅτι ἡ προτίμησίς μας εἰς τὰς κολακείας τῶν ἀνθρώπων, θὰ μᾶς στερήσουν τὰς οὐρανίους ἀπολαβάς, … θὰ πικραθῶμεν αἰωνίως! Τότε, βλέποντες ἐνώπιόν μας, τοὺς δεδοξασμένους ὑπὸ τοῦ Κυρίου, Ἁγίους, οἵτινες ὅμως, παρεθεωρήθησαν καὶ ἐμισήθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἐν ταὐτῷ παρεθεώρησαν καὶ ἐμίσησαν πάντα τὰ ἐγκόσμια, ὡς σκύβαλα καὶ βδελύγματα, θὰ ἐνθυμηθῶμεν τοὺς Θείους ἐκείνους λόγους οὕστινας ἤκουσεν ὁ ἀνάλγητος ἐκεῖνος πλούσιος τῆς παραβολῆς, «τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι» (Λουκ. ΙΣΤ΄ 25)!

Συνεπῶς, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί μου, ἂς ταπεινώσωμεν ἑαυτούς, ἀποφεύγοντες ματαίους ἐπαίνους καὶ ἀνοήτους κολακείας, καὶ ἂς ἐργαζώμεθα ἐπιμελῶς τὰς ἁγίας ἀρετάς, ἵνα κομίσωμεν τοὺς ἀνεκτιμήτους Θείους ἐπαίνους καὶ τὴν αἰώνιον Ζωὴν καὶ Βασιλείαν! Ἀμήν!